Asset 14

Abou Jahjah in Zomergasten

Daan Steinebach vindt het raar dat Dyab Abou Jahjah niet meer bijval krijgt vanuit progressieve kringen. Je hoeft niet overal in mee te gaan om de waarde te erkennen van een tegengeluid.

Ze waren boos en ze zijn het nog steeds. Gisteren was de Belgisch-Libanese activist en schrijver Dyab Abou Jahjah Zomergast bij de VPRO en mocht hij drie uur lang aan presentator Thomas Erdbrink uitleggen wat zijn ideale televisieavond is. Abou Jahjah is misschien wel de controversieelste figuur van het publieke debat in de lage landen – zowel boven als onder de Belgische grens. Eindelijk zou duidelijk worden wat hij nou te zeggen heeft.

Eerder dit jaar ontstond er een rel rondom het boekcontract dat hij tekende voor Pleidooi voor radicalisering bij de Bezige Bij. Schrijvers als Leon de Winter, zijn vrouw Jessica Durlacher en Marcel Möring protesteerden. Zoals er ook luid geprotesteerd werd tegen zijn komst bij Zomergasten. Abou Jahjah zou een antisemiet zijn, iemand die terroristen (Hezbollah) steunt (inmiddels niet meer, zei hij zondag) en nog veel meer onfrisse politieke standpunten hebben. Een echt tegengeluid bleef uit. In België werd Abou Jahjah nog verdedigd, maar progressief Nederland liet niet van zich horen.

Dus zat ik gewapend op de bank, klaar om heel hard verwensingen naar het scherm te roepen zodra Abou Jahjah zijn ‘echte gezicht’ liet zien. En toen bleef het stil. (Het bleef stil met de stem van Leonard Cohen, het kan erger.)

Abou Jahjah bleek geen antisemiet, of wat ze ook van hem gemaakt hebben, maar wel radicaal. En links.

Of nou ja, stil. Het zou te gemakkelijk zijn om nu triomfantelijk te concluderen dat er ‘niks aan de hand’ was, want het schuurde wel degelijk. Abou Jahjah bleek geen antisemiet, of wat ze ook van hem gemaakt hebben, maar wel radicaal. En links. Hij hield een verhaal vóór gelijkheid en diversiteit, voor democratie in het Midden-Oosten en tégen de verdachtmaking van moslims, tegen de internationale politiek van de VS. En ja, ook tegen Israël.

Hij noemde het zionisme racistisch, waarschuwde voor het gevaar van islamofobie, dat hij vergeleek met antisemitisme, verweet Israël etnische zuiveringen en zelfs genocide. Allemaal zeer betwistbaar. Maar zijn verwijzing naar Hannah Arendt aan het begin van de uitzending was niet toevallig – wat kort door de bocht, maar dat kan bijna niet anders met een moeilijke denker als Arendt – zijn kritiek op Israël is helemaal geen blind antisemitisme, maar gegronde kritiek.

En dus is men boos, nog steeds. Advocaat Herman Loonstein doet alsnog aangifte tegen Abou Jahjah, namens Federatief Joods Nederland. Hans Fels zei gisteren: ‘Jahjah praatte met meel in de mond. Hij probeert salonfähig te doen, maar het blijft een verhulde antisemiet.’ Zonder argumentatie zijn dit bijna lasterlijke verdachtmakingen, die vooral bedoeld lijken om Abou Jahjah zijn stem te ontnemen. Een bekende strategie tegen critici van Israël en een echo van de reactie op Hannah Arendt, na publicatie van Eichmann in Jerusalem. Kennelijk willen sommigen dit liever niet horen.

Maar Dyab Abou Jahjah lijkt oprecht op zoek naar een weerwoord op de dominante politieke opvattingen van dit moment. Zijn poging is verre van volmaakt, wel bewonderenswaardig, want hij raakt juist de moeilijkste thema’s. Daarom is het raar dat hij niet meer steun krijgt vanuit progressieve kringen. De waarde van deze zondagavond is: je hoeft niet overal in mee te gaan om de waarde te erkennen van een tegengeluid. En er zijn ergere dingen dan een boze Leon de Winter.

Mail

Daan Steinebach (Utrecht, 1995) is schrijver en begint het liefst over alles een discussie. Hij studeert internationaal recht, eerder Nederlands recht en filosofie.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
Lees meer
test
het laatste
Kind van lelijke huizen

Kind van lelijke huizen

Om haar heen ziet Anne Schepers dat de kinderen uit ‘mooie huizen’ die wél een financieel vangnet hebben eerder de stap naar freelancewerk kunnen maken. Ze staat voor de keuze: lijden voor de kunst of doen wat de maatschappij verantwoordelijk acht? Lees meer

:Een reeks foto’s: brieven over consent

Een reeks foto’s: brieven over consent

Voor Alara Adilow voelt het alsof er altijd hiaten overblijven na het schrijven van een antwoord op een brief, en ze vraagt zich af of ze daarom steeds midden in de nacht wakker wordt. Ze denkt na over hoe de zachte aanrakingen niet alleen voor haar lichaam helend kunnen zijn, maar ook voor onze gewelddadige maatschappij, waar pestgedrag en leedvermaak machtsgrepen zijn. Lees meer

:Hoe te dromen:  Over slaap, verlangen en dromen over een betere wereld

Hoe te dromen: Over slaap, verlangen en dromen over een betere wereld

Als Stella Kummer ’s ochtends wakker wordt, bespreekt ze in bed haar dromen met haar vriend. Terwijl ze aan hem vertelt wat er die nacht in haar droomwereld is omgegaan, denkt ze na over dromen over de wereld. Begint het veranderen van de wereld niet eigenlijk gewoon in bed? Lees meer

Auto Draft 8

Een transformatie van verlangen: brieven over consent

Wat als we consent en verlangen zélf als de voorwaarden van bevrijding en sociale rechtvaardigheid zien? Yousra Benfquih licht toe hoe genot-activisme ons niet alleen toelaat om ons tegen de dingen te verzetten, maar ook om te onderzoeken waar we naar verlangen. Lees meer

Mijn naam roept 1

Mijn naam roept

Hodo Abdullah beschrijft hoe de geschiedenis van Somaliland haar ook veel over haarzelf leerde. Hoe komt het dat het geloof in henzelf, de veerkracht en de trots van de Somalilanders zo verankerd zit in hun DNA? Wat geeft hun de kracht om door te gaan? Lees meer

:Armoede, de bedpartner die je verlangen indringt: brieven over consent

Armoede, de bedpartner die je verlangen indringt: brieven over consent

Alara Adilow blikt terug op haar jongere zelf en ziet hoe onwetendheid en zelfdestructie haar afsneden van zorg en liefde, tot feministische en postkoloniale denkers haar aanraakten en haar openstelde om naar zichzelf en de wereld te kunnen kijken. Lees meer

Mooi vanbuiten en vanbinnen: pleidooi voor dagdagelijkse entomologie 2

Mooi vanbuiten en vanbinnen: pleidooi voor dagdagelijkse entomologie

Insecten hebben een slecht imago. We houden ze het liefst ver uit de buurt, maar dat is onterecht, vindt Jitte. Met dit artikel bewijst hij je graag van het tegendeel en vertelt hij hoe sluipwespen lieveheersbeestjes inschakelen als lijfwacht voor haar larven, over de indrukwekkende hersenen van de Darwinwesp, en hoe je een mierenkolonie opzet met één koningin. Lees meer

Composthoop

Een symfonie van het kleine leven

Jesse Van den Eynden neemt je mee in de symfonie van het kleine leven dat zich afspeelt in de duisternis van de composthoop. In dit liefdevolle essay beschrijft hij hoe zijn leven steeds meer overgenomen wordt door de rottende en levende massa in zijn tuin, en hoe het slurpen, klikken en kraken van de aarde en haar bewoners een meditatieve ervaring worden. Lees meer

Eiland zonder eilandjes

Eiland zonder eilandjes

Bram de Ridder is vervangend psychiater op Bonaire. Maar hoe moet hij zich als witte zorgprofessional verhouden tot de mensen van het eiland? Lees meer

Huizen, omhulsels

Huizen, omhulsels

Anne Schepers had nooit gedacht dat ze een huis kon kopen. Tijdens de verbouwing denkt ze na over huizen als politiek middel, hoe het is om als sociale klimmer ruimte in te nemen en waarom dromen over een fantasiehuis een privilege is. Lees meer

:Consent als verzet: brieven over consent in een koloniale wereld

Consent als verzet: brieven over consent in een koloniale wereld

Consent is complex in een wereld gevormd door koloniaal geweld. Yousra Benfquih vraagt zich in haar eerste brief aan Alara Adilow af hoe consent een instrument kan worden van verzet. Lees meer

Iemand die in je gelooft

Iemand die in je gelooft

Jam van der Aa ontdekte pas laat dat ze autisme heeft. Toen ze jong was herkende jeugdzorg bovendien niet de rol van autisme in de onveilige situatie bij haar thuis. Ze was gedreven en nieuwsgierig, maar lange tijd op zichzelf aangewezen. Dit essay is een pleidooi voor betere jeugdzorg en gaat over veerkracht en jezelf leren begrijpen en vertrouwen. Lees meer

Automatische concepten 87

Van mijn spreekkamer tot aan Afghanistan

In haar behandelkamer zit Jihane Chaara als forensisch psycholoog niet alleen tegenover slachtoffers, maar ook tegenover daders van dwingende controle, een vorm van huiselijk geweld. Wat is het verband tussen deze psychologische, onderdrukkende machtstructuur van een individidu als meneer X in haar spreekkamer, en het regime van de Taliban in Afghanistan? Een essay over de verbinding tussen daderschap, ontkenning, grotere structuren van vrouwenonderdrukking en verzet. Lees meer

Einde Schooldag

Einde Schooldag

Leerlingen zijn als tijdelijke passanten van wie je een hoop weet, maar nooit hoe het met ze af zal lopen. 'Ze zijn open eindes', zo schrijft Engels docente Charlotte Knoors in dit persoonlijke essay over de raadselachtige verhouding tussen docent en student. Lees meer

Zo rood als een kreeft

Zo rood als een kreeft

Wanneer twee Spaanse vrienden Ferenz Jacobs uitnodigen voor een protestmars tegen toerisme in Barcelona, voelt hij zich voor het eerst weer een 'outsider'. In dit essay richt hij zich op de gevolgen van massatoerisme op de permanente bewoners. Is er een ander soort toerisme mogelijk, buiten de logica van onderdanigheid, kolonialisme en uitbuiting om? Lees meer

Auto Draft 4

Tijd buiten de uren om

Micha Zaat sliep binnen een jaar in bijna 60 verschillende hotelkamers. In dit essay licht hij het fenomeen van de hotelkamer als liminaal object toe, en legt uit wat zo'n kortdurend verblijf voor gasten én kamers betekent en waarom het onmogelijk is om ouder te worden in een hotelkamer. 'In het bed waar ik gisteren droomde over sterven in een auto-ongeluk ligt nu iemand te masturberen.' Lees meer

Auto Draft 2

'Kunnen we vrienden zijn?': over een noodzakelijk veranderende mens-natuur relatie

Wanneer Jop Koopman afreist naar Lombok om de Indonesische visie op mens-natuurrelatie beter te begrijpen, gaat hij op pad met een lokale mysticus. In dit essay onderzoekt hij hoe we de verhouding mens-natuur opnieuw kunnen vormgeven; wat de agency is van onze omgeving, en waarom we vrienden moeten worden met alles rondom ons. Lees meer

Stil protest

Stil protest

Nadeche Remst laat zien hoe slaap, verdriet en dissociatie meer zijn dan persoonlijke reacties: ze worden een vorm van stil verzet tegen een wereld die kwetsbaarheid buitensluit. Lees meer

Hoe lang blijf je een vluchteling?

Hoe lang blijf je een vluchteling?

'Wat' ben je als je ergens niet thuishoort, maar ook niet terug kan naar je geboorteland? Ivana Kalaš onderzoekt het label 'vluchteling'. Lees meer

Een cactus in een zompig moeras

Een cactus in een zompig moeras

Een cactus kan toch niet groeien in een zompig moeras? In dit essay schetst Jam een realistisch beeld van de autistische ervaring in een kapitalistisch systeem dat productiviteit als het hoogste goed beschouwt. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in september je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer