Asset 14

Abou Jahjah in Zomergasten

Daan Steinebach vindt het raar dat Dyab Abou Jahjah niet meer bijval krijgt vanuit progressieve kringen. Je hoeft niet overal in mee te gaan om de waarde te erkennen van een tegengeluid.

Ze waren boos en ze zijn het nog steeds. Gisteren was de Belgisch-Libanese activist en schrijver Dyab Abou Jahjah Zomergast bij de VPRO en mocht hij drie uur lang aan presentator Thomas Erdbrink uitleggen wat zijn ideale televisieavond is. Abou Jahjah is misschien wel de controversieelste figuur van het publieke debat in de lage landen – zowel boven als onder de Belgische grens. Eindelijk zou duidelijk worden wat hij nou te zeggen heeft.

Eerder dit jaar ontstond er een rel rondom het boekcontract dat hij tekende voor Pleidooi voor radicalisering bij de Bezige Bij. Schrijvers als Leon de Winter, zijn vrouw Jessica Durlacher en Marcel Möring protesteerden. Zoals er ook luid geprotesteerd werd tegen zijn komst bij Zomergasten. Abou Jahjah zou een antisemiet zijn, iemand die terroristen (Hezbollah) steunt (inmiddels niet meer, zei hij zondag) en nog veel meer onfrisse politieke standpunten hebben. Een echt tegengeluid bleef uit. In België werd Abou Jahjah nog verdedigd, maar progressief Nederland liet niet van zich horen.

Dus zat ik gewapend op de bank, klaar om heel hard verwensingen naar het scherm te roepen zodra Abou Jahjah zijn ‘echte gezicht’ liet zien. En toen bleef het stil. (Het bleef stil met de stem van Leonard Cohen, het kan erger.)

Abou Jahjah bleek geen antisemiet, of wat ze ook van hem gemaakt hebben, maar wel radicaal. En links.

Of nou ja, stil. Het zou te gemakkelijk zijn om nu triomfantelijk te concluderen dat er ‘niks aan de hand’ was, want het schuurde wel degelijk. Abou Jahjah bleek geen antisemiet, of wat ze ook van hem gemaakt hebben, maar wel radicaal. En links. Hij hield een verhaal vóór gelijkheid en diversiteit, voor democratie in het Midden-Oosten en tégen de verdachtmaking van moslims, tegen de internationale politiek van de VS. En ja, ook tegen Israël.

Hij noemde het zionisme racistisch, waarschuwde voor het gevaar van islamofobie, dat hij vergeleek met antisemitisme, verweet Israël etnische zuiveringen en zelfs genocide. Allemaal zeer betwistbaar. Maar zijn verwijzing naar Hannah Arendt aan het begin van de uitzending was niet toevallig – wat kort door de bocht, maar dat kan bijna niet anders met een moeilijke denker als Arendt – zijn kritiek op Israël is helemaal geen blind antisemitisme, maar gegronde kritiek.

En dus is men boos, nog steeds. Advocaat Herman Loonstein doet alsnog aangifte tegen Abou Jahjah, namens Federatief Joods Nederland. Hans Fels zei gisteren: ‘Jahjah praatte met meel in de mond. Hij probeert salonfähig te doen, maar het blijft een verhulde antisemiet.’ Zonder argumentatie zijn dit bijna lasterlijke verdachtmakingen, die vooral bedoeld lijken om Abou Jahjah zijn stem te ontnemen. Een bekende strategie tegen critici van Israël en een echo van de reactie op Hannah Arendt, na publicatie van Eichmann in Jerusalem. Kennelijk willen sommigen dit liever niet horen.

Maar Dyab Abou Jahjah lijkt oprecht op zoek naar een weerwoord op de dominante politieke opvattingen van dit moment. Zijn poging is verre van volmaakt, wel bewonderenswaardig, want hij raakt juist de moeilijkste thema’s. Daarom is het raar dat hij niet meer steun krijgt vanuit progressieve kringen. De waarde van deze zondagavond is: je hoeft niet overal in mee te gaan om de waarde te erkennen van een tegengeluid. En er zijn ergere dingen dan een boze Leon de Winter.

Mail

Daan Steinebach (Utrecht, 1995) is schrijver en begint het liefst over alles een discussie. Hij studeert internationaal recht, eerder Nederlands recht en filosofie.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
Lees meer
test
het laatste
:The chosen family: Beelden van queer vruchtbaarheid

The chosen family: Beelden van queer vruchtbaarheid

Marit Pilage onderzoekt beelden van queer vruchtbaarheid in de kunst om zo de definitie van vruchtbaarheid, zwangerschap en ouderschap te herdefiniëren. Lees meer

Een woud vol dichtgetimmerde hokjes

Een woud vol dichtgetimmerde hokjes

Zazie Duinker baant zich een weg door het oerwoud van de (hergedefinieerde) woorden. Lees meer

In de afwezigheid van 1

In de afwezigheid van

Marit Pilage onderzoekt de rol en betekenis van kunst bij zwangerschap en vruchtbaarheid, maar vooral ook bij het uitblijven daarvan. Lees meer

Liever een monster

Liever een monster

Het is moeilijk te accepteren dat mensen kunnen doden, maar waarom maken we van moordenaars karikaturen? Een voorpublicatie uit Lotje Steins Bisschop en Roselien Herderschee Dodelijke gekte. Lees meer

Hoe in Duitsland het Zionistische establishment wint

Hoe in Duitsland elke vorm van empathie met inwoners van Palestina wordt verboden

De situatie in Duitsland is de laatste dagen geëscaleerd. Het politieapparaat en de politiek gebruiken harde repressiemiddelen om vooral Duitse mensen van kleur of met een migratieachtergrond de kop in te drukken. Zij verliezen op dit moment hun vrijheid van meningsuiting. Lees meer

Een villa voor het onbekende

Een villa voor het onbekende

Floris Tesink bezocht het FOMU, waar Grace Ndiritu door associatieve combinatie een expositie invulde. "Dit conflict tussen de fotografie en de ruimte brengt je op een plek die niet te begrijpen is, maar toch verslavend voelt voor degene die zich hieraan overgeeft." Lees meer

Wat dondert het of fossiele subsidies ‘echt subsidies zijn’?

Wat dondert het of fossiele subsidies ‘echte subsidies’ zijn?

‘De grootste catastrofe in de geschiedenis van de mensheid is niet het moment voor afleidingsmanoeuvres.’ Lees meer

:De aankondiging: De kunst van vertrekken (deel 1)

De kunst van vertrekken: de aankondiging

Voor kunstenaars is het essentieel om zichtbaar te zijn voor publiek. Maar wat gebeurt er als een kunstenaar zich terugtrekt of zelfs helemaal stopt met het maken van kunst? In deel 1 van de serie ‘De kunst van het vertrekken’ kijkt Lara den Hartog Jager naar de kunst waarmee sommige kunstenaars afscheid nemen uit de kunstwereld. Lees meer

Een gestolde eeuwigheid

Futiliteit op een gestolde eeuwigheid

De bergen laten Nick Sens al even niet meer met rust. Waar komt de drang vandaan ze, ondanks de mogelijke gevaren, te willen beklimmen? Lees meer

:Koloniale pijn: Papoeavlag niet gewenst tijdens defilé Veteranendag 1

Koloniale pijn: Papoeavlag niet gewenst tijdens defilé Veteranendag

24 juni was het Veteranendag, acht jaar geleden was het de oud-militairen voor het eerst verboden tijdens het veteranendefilé te lopen met de Morgenster, de vlag van de Papoea’s. Waarom gebeurde dat? Lees meer

 1

Alleen het gehele verhaal kan voor heling zorgen

Bijna 80 jaar na dato erkent de Nederlandse staat 17 augustus 1945 pas als officiële Indonesische onafhankelijkheidsdatum. Benjamin Caton vraagt zich af waarom sommige partijen deze ontwikkelingen tegenwerken en waar hun denkfouten zitten. 'Het is niet nodig is om de ene pijn te ontkennen om erkenning te krijgen voor de andere.' Lees meer

:De roman als tapijt van verweven geschiedenissen: hoe een collectieve schrijversblik houvast biedt 1

De roman als tapijt van verweven geschiedenissen: hoe een collectieve schrijversblik houvast biedt

Wat willen we vertellen, wat hebben we te vertellen en hoe willen we dat vertellen? Amber Netten, Marleen Doré en Zuma Knegjes vinden houvast in collectiviteit. Lees meer

Zelfs een kapotte klok wijst tweemaal per dag de juiste tijd aan

Zelfs een kapotte klok wijst tweemaal per dag de juiste tijd aan

Als klein meisje had Roosje van der Kamp een ritueel waarmee ze hoopte haar ouders te kunnen beschermen tegen de dood. Kan magisch denken in plaats van een poging tot controle, ook een vorm van loslaten zijn? Kan het ook een daad van liefde zijn? Lees meer

De on//smakelijke week: Wondermeisjes (of: de aantrekkingskracht van anorexia) 4

De on//smakelijke week: Wondermeisjes (of: de aantrekkingskracht van anorexia)

Toen in juni 2014 een week in het teken van eten stond was Emy Koopman not amused. Ze schreef een nog altijd actueel essay over de vraag of een eetstoornis een modeverschijnsel is. Eten door de ogen van een ex-magerzuchtige. Lees meer

Zeikwijf

De on//smakelijke week: Pisnijd

Van hoge prijzen tot pottenkijkers: een bezoek aan een openbaar toilet is voor vrouwen vaak niet vanzelfsprekend. Sofie Hees verdiept zich in de ins en outs van dit decennia-oude probleem. Lees meer

Ik heb schijt

Ik heb schijt

Maatschappelijke ongelijkheid begint in de buurt waarin je opgroeit laat Milio van de Kamp zien in zijn debuut ‘Misschien moet je iets lager mikken’, dat op 16 mei verschijnt. Een voorpublicatie. Lees meer

Toxic Friendships

Toxic Friendships

Het verbreken van toxic friendships geldt op TikTok als een vorm van self-care, maar is dat wel zo? Rijk Kistemaker buigt zich erover. Lees meer

Factdroppen

Factdroppen

Is het herhalen van feiten een manier om grip te krijgen op een wereld die steeds onzekerder is? Max Beijneveld gaat op zoek naar een alternatief voor ongebreideld factdroppen. Lees meer

Een <em>mountain home</em> in een wereld waar de tijd verdwijnt

Een mountain home in een wereld waar de tijd verdwijnt

Na het luisteren van de podcast Dolly Parton’s America besluit Anna van der Kruis haar eigen fascinatie voor Dolly Parton te onderzoeken. Waarom slikt ze alles wat Dolly haar verkoopt? Hoe kan het dat Dolly zoveel verschillende mensen samenbrengt? Tijdens de zoektocht komt ze erachter dat haar verhouding tot Dolly Parton persoonlijker is dan ze... Lees meer

Porseleinen beeldje van Vrouwe Justitia: vrouw met een roze gedrapeerde jurk en een witte blinddoek rond haar ogen

Academische vrijheid m’n reet

Promovenda Harriët Bergman voelt niet de vrijheid om zich écht kritisch uit te laten over machthebbers. De oorverdovende stilte op rechts na het ontslag van universitair hoofddocent Susanne Täuber bewijst voor haar eens te meer: veel hoeders van het vrije woord geven alleen om de status quo. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier! 

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer