Asset 14

Ook feministische NFT’s zijn een aanslag op het milieu

Dit is geen NFT, maar een simpele jpeg - weliswaar zonder uitstoot

Met 346 ‘Titties’ wil online feministisch kunstplatform The TittyMag het NFT-landschap diverser maken. Goede zaak, want slechts 5 procent van de NFT-opbrengsten gaat momenteel naar vrouwen. Toch vraagt Jorne Vriens zich af of het platform die markt niet beter links kan laten liggen. ‘Het opslaan, aanbieden en verkopen van één Titty-NFT stoot evenveel uit als een enkeltje naar Gran Canaria.’

Ruim een jaar geleden maakte de wereld kennis met non fungible tokens (NFT’s). De verbazing was groot toen er 69 miljoen dollar werd neergeteld voor The First 5000 Days, een collage jpeg-afbeeldingen (met veelal kwalijke inhoud) gemaakt door ene Mike Winkelmann, al even onbekend onder de artiestennaam Beeple, die sinds 11 maart 2021 de op drie na bestverkopende, levende kunstenaar is.

Wie was deze figuur en waarmee was hij rijk geworden? In talloze artikelen werd uitgelegd dat door de magie van blockchains een uniek eigendomsbewijs kan worden afgegeven dat het mogelijk maakt om een moeiteloos te kopiëren bestand toch te verkopen.

The TittyMag wil het NFT-aanbod diverser maken

Telkens als ik zo’n uitleg lees twijfel ik of ik NFT’s wel helemaal begrijp. Terwijl ik nota bene een cursus verzorg waarin ik samen met studenten grip probeer te krijgen op de werking en de toepassing van NFT’s. Vooral dat laatste levert mij de meeste vragen op. Want welk probleem lossen NFT’s precies op? Als kunsthistoricus wiens begrip van technologie voornamelijk afkomstig is uit een essay van de filosoof Walter Benjamin uit 1935, ben ik bepaald niet thuis in cryptografie of blockchains. Het lukt me eigenlijk alleen om NFT’s te begrijpen aan de hand van voorbeelden.

Daarom werd mijn interesse gewekt toen het online kunstplatform met feministische inslag The TittyMag (zie kader) op vrijdag 25 maart een eigen collectie NFT’s aanbood, die – tadaa – The Titties heten. De dag voor de lancering sprak ik erover met Imaan van der Zwan, managing director van The TittyMag.

Imaan vertelt dat zij een verschuiving in de creatieve sector ziet door de opkomst van NFT’s, waardoor er meer digitale kunst wordt gekocht. Als intersectioneel feministisch platform wil The TittyMag het aanbod diverser maken. Wie een Titty koopt, wordt automatisch lid van een gemeenschap of liever gezegd, een community. Bovendien, zo vertelt Imaan, kan de maker van een NFT makkelijker worden beloond. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat deze volautomatisch een percentage ontvangt als de NFT in de toekomst wordt doorverkocht.

Het Wereld Natuurfonds staakte de verkoop van NFT's: die bleken veel vervuilender dan gedacht

Zo bezien kunnen de technische mogelijkheden die NFT’s bieden een oplossing zijn voor de heel scheve machtsverhoudingen in de meer gevestigde kunstmarkt. The TittyMag signaleert dat nu instappen noodzakelijk is om de mogelijkheid tot verandering te benutten, voordat de wereld rondom NFT’s is toegeëigend door dezelfde usual suspects die er in haast alle gevallen met de eer en het geld vandoor gaan. Kritiek van de zijlijn leveren is veel minder effectief dan deelnemen en streven naar een verandering ten goede. Maar wie iets met NFT’s doet, maakt grote kans op vuile handen.

The TittyMag is een intersectioneel feministisch kunstplatform, dat onder andere exposities en panels organiseert. Het biedt ruimte aan creatief talent dat bezig is met feminisme, inclusie en empowerment en streeft naar een gelijkwaardige en inclusieve omgeving. Wil je The TittyMag steunen, maar geen NFT aanschaffen? Volg The TittyMag op de sociale kanalen (Instagram, Twitter, nieuwsbrief) om op de hoogte te blijven van evenementen en projecten, of meld je aan voor de TittyMag-Discord.

Door toegenomen aandacht voor NFT’s is de markt voor digitale kunst het afgelopen jaar enorm sterk gegroeid. De mogelijkheid dat veelal onderbetaalde kunstenaars geld kunnen verdienen met hun digitale werk, is duidelijk een van de mooie kanten van NFT’s. Maar de nadelen die na ruim een jaar aan berichtgeving over NFT’s ook aan het licht zijn gekomen, zijn moeilijk te negeren.

Dat ontdekte ook de Britse tak van het Wereld Natuur Fonds, op pijnlijke wijze. Het had begin dit jaar het plan opgevat met 7900 NFT’s geld op te halen voor bedreigde diersoorten. Het Wereld Natuur Fonds maakte gebruik van het Polygon-netwerk om hun NFT’s te verkopen, een netwerk dat zichzelf ‘the eco-friendly blockchain’ noemt. Afgaand op informatie verstrekt door Polygon dacht het WNF slechts 0,2 gram aan CO2-uitstoot per transactie te veroorzaken. Dat bleek wat te rooskleurige marketingpraat. De Nederlandse onderzoeker Alex de Vries rekende voor dat door elke verkoop zo’n 430 gram koolstofdioxide de atmosfeer in wordt gepompt, vergelijkbaar met de uitstoot van een kilometer of vier rijden met een middenklasser. Na deze kritiek staakte het WNF de verkoop en meldde de organisatie dat ze nog ‘lots to learn’ had.

Eén Titty-NFT stoot evenveel uit als een enkeltje vliegen naar Gran Canaria

Het Polygon-netwerk mag vervuilender zijn dan het zich voordoet, het is relatief schoon te noemen in vergelijking met het Ethereum-netwerk, al is dat volgens dezelfde logica dat autobanden verbranden in de duinen milieuvriendelijker is dan een olieramp voor de kust. De meeste NFT’s worden verhandeld op het Ethereum-netwerk, zo ook de Titties. Het opslaan, aanbieden en verkopen van één NFT op Ethereum levert volgens diverse onderzoekers (minstens) 500kg aan CO2-uitstoot op; evenveel als een enkeltje vliegen naar Gran Canaria.

Imaan zegt zich bewust te zijn van deze problematiek. Ze geeft aan dat het doel van deze NFT’s – vrouwelijke makers voor het voetlicht brengen – voor haar momenteel zwaarder weegt dan de ecologische bezwaren. Imaan verwacht dat er binnenkort een belangrijke verbetering aan het Ethereum-netwerk zal worden aangebracht, waardoor er minder energie slurpende rekenkracht nodig is om een transactie te registreren. In de cryptogemeenschap wordt al lang gespeculeerd over die uitstoot verlagende upgrade. Experts als Alex de Vries geloven tegelijkertijd niet dat het netwerk zal veranderen. Tot die tijd zijn de Titties nog een aanslag op het milieu.

Een van de argumenten om wél mee te doen aan de hype rondom NFT’s is de oneerlijke verdeling van de toch niet geringe hoeveelheid geld die erin omgaat: slechts 5% van de opbrengst van NFT’s gaat naar een vrouw. Het is begrijpelijk dat een feministisch platform zich bezighoudt met het scheppen van ruimte voor vrouwelijke makers, wat ook de afbeeldingen verklaart. Imaan geeft als slagzin: ‘There are not enough tits in the space.’

En nu zijn die er wel, 346 paar om precies te zijn. De borsten zijn samengesteld uit verschillende sjablonen: variaties in vorm, grootte, piercings, littekens en kleur maken unieke combinaties. Deze sjablonen zijn naar verluid gemaakt door twee vrouwelijke kunstenaars, wie dat zijn is echter maar met moeite te vinden op de site waar de NFT’s worden aangeboden, wat me juist van belang lijkt om meer ruimte te scheppen voor vrouwelijke makers.

Vanuit een ecofeministisch standpunt rijst de vraag waarom The TittyMag nou juist NFT’s voor haar missie nodig heeft

Mooi durf ik de afbeeldingen overigens niet te noemen, maar vooruit: muggenziften over de aanblik van de NFT’s zorgt niet voor een beter begrip ervan. Bij de meeste NFT’s is esthetiek immers niet heel belangrijk. Het gaat om andere zaken, zoals status en toegang tot een gemeenschap van medebezitters. Imaan over die gemeenschap: ‘De koper van een NFT ontvangt ook stemrecht, waarmee bijvoorbeeld kan worden bepaald welke kunstenaar in de toekomst zal worden gevraagd om NFT’s te maken.’ Ze vervolgt dat er drie prijscategorieën zijn. De duurste varianten geven toegang tot workshops en trainingen die The TittyMag regelmatig aanbiedt.

De positie van vrouwelijke kunstenaars verbeteren en trainingen verzorgen past overduidelijk bij de intersectionele, feministische missie van The TittyMag. Vanuit een ecofeministisch standpunt rijst echter de vraag waarom daar NFT’s voor nodig zijn. Waarom een achterban proberen over te halen om vervuilende NFT’s te kopen, in plaats van direct te vragen om financiële steun om de goede zaak te dienen? Bovendien gaat een deel van de koopprijs op aan gas fees: transactiekosten die kunnen oplopen tot zo’n honderd euro per aankoop.

Het streven van The TittyMag met The Titties is lovenswaardig. Er zijn al genoeg makers van NFT’s die alleen de ideologie van het snelle geld aanhangen. Met een relevante missie onderscheidt The TittyMag zich dus van heel veel anderen. Toch blijft volgens mij het probleem samen te vatten in één woord: speculatie. Daarmee doel ik niet alleen op de aanschaf van NFT’s door handige jongens - want het zijn bijna alleen maar jongens - in de hoop er later meer voor te kunnen krijgen. Vooral denk ik aan de speculatie dat de onderliggende technologie in de toekomst plotseling milieuvriendelijk zal zijn en de aanname dat mensen slechts willen bijdragen aan de goede zaak als ze daar een jpeg-bestand bij ontvangen. Een jaar nadat we met NFT’s kennismaakten, volstaat het niet meer om op een toekomst te vertrouwen waarin alle bestaande – én bekende – problemen vanzelf zullen verdwijnen. Meedoen kan, maar streef dan ook expliciet naar verandering.

Mail

Jorne Vriens (Eindhoven 1991, hij/hem) is kunsthistoricus en schrijft graag over kunst. Als je dat ook doet, moet je zeker een mail sturen naar jorne@hardhoofd.com. Ook is hij docent aan de Reinwardt Academie in Amsterdam.

Jorne Vriens

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Auto Draft 8

Een transformatie van verlangen: brieven over consent

Wat als we consent en verlangen zélf als de voorwaarden van bevrijding en sociale rechtvaardigheid zien? Yousra Benfquih licht toe hoe genot-activisme ons niet alleen toelaat om ons tegen de dingen te verzetten, maar ook om te onderzoeken waar we naar verlangen. Lees meer

Mijn naam roept 1

Mijn naam roept

Hodo Abdullah beschrijft hoe de geschiedenis van Somaliland haar ook veel over haarzelf leerde. Hoe komt het dat het geloof in henzelf, de veerkracht en de trots van de Somalilanders zo verankerd zit in hun DNA? Wat geeft hun de kracht om door te gaan? Lees meer

:Armoede, de bedpartner die je verlangen indringt: brieven over consent

Armoede, de bedpartner die je verlangen indringt: brieven over consent

Alara Adilow blikt terug op haar jongere zelf en ziet hoe onwetendheid en zelfdestructie haar afsneden van zorg en liefde, tot feministische en postkoloniale denkers haar aanraakten en haar openstelde om naar zichzelf en de wereld te kunnen kijken. Lees meer

Mooi vanbuiten en vanbinnen: pleidooi voor dagdagelijkse entomologie 2

Mooi vanbuiten en vanbinnen: pleidooi voor dagdagelijkse entomologie

Insecten hebben een slecht imago. We houden ze het liefst ver uit de buurt, maar dat is onterecht, vindt Jitte. Met dit artikel bewijst hij je graag van het tegendeel en vertelt hij hoe sluipwespen lieveheersbeestjes inschakelen als lijfwacht voor haar larven, over de indrukwekkende hersenen van de Darwinwesp, en hoe je een mierenkolonie opzet met één koningin. Lees meer

Composthoop

Een symfonie van het kleine leven

Jesse Van den Eynden neemt je mee in de symfonie van het kleine leven dat zich afspeelt in de duisternis van de composthoop. In dit liefdevolle essay beschrijft hij hoe zijn leven steeds meer overgenomen wordt door de rottende en levende massa in zijn tuin, en hoe het slurpen, klikken en kraken van de aarde en haar bewoners een meditatieve ervaring worden. Lees meer

Eiland zonder eilandjes

Eiland zonder eilandjes

Bram de Ridder is vervangend psychiater op Bonaire. Maar hoe moet hij zich als witte zorgprofessional verhouden tot de mensen van het eiland? Lees meer

Huizen, omhulsels

Huizen, omhulsels

Anne Schepers had nooit gedacht dat ze een huis kon kopen. Tijdens de verbouwing denkt ze na over huizen als politiek middel, hoe het is om als sociale klimmer ruimte in te nemen en waarom dromen over een fantasiehuis een privilege is. Lees meer

:Consent als verzet: brieven over consent in een koloniale wereld

Consent als verzet: brieven over consent in een koloniale wereld

Consent is complex in een wereld gevormd door koloniaal geweld. Yousra Benfquih vraagt zich in haar eerste brief aan Alara Adilow af hoe consent een instrument kan worden van verzet. Lees meer

Iemand die in je gelooft

Iemand die in je gelooft

Jam van der Aa ontdekte pas laat dat ze autisme heeft. Toen ze jong was herkende jeugdzorg bovendien niet de rol van autisme in de onveilige situatie bij haar thuis. Ze was gedreven en nieuwsgierig, maar lange tijd op zichzelf aangewezen. Dit essay is een pleidooi voor betere jeugdzorg en gaat over veerkracht en jezelf leren begrijpen en vertrouwen. Lees meer

Automatische concepten 87

Van mijn spreekkamer tot aan Afghanistan

In haar behandelkamer zit Jihane Chaara als forensisch psycholoog niet alleen tegenover slachtoffers, maar ook tegenover daders van dwingende controle, een vorm van huiselijk geweld. Wat is het verband tussen deze psychologische, onderdrukkende machtstructuur van een individidu als meneer X in haar spreekkamer, en het regime van de Taliban in Afghanistan? Een essay over de verbinding tussen daderschap, ontkenning, grotere structuren van vrouwenonderdrukking en verzet. Lees meer

Einde Schooldag

Einde Schooldag

Leerlingen zijn als tijdelijke passanten van wie je een hoop weet, maar nooit hoe het met ze af zal lopen. 'Ze zijn open eindes', zo schrijft Engels docente Charlotte Knoors in dit persoonlijke essay over de raadselachtige verhouding tussen docent en student. Lees meer

Zo rood als een kreeft

Zo rood als een kreeft

Wanneer twee Spaanse vrienden Ferenz Jacobs uitnodigen voor een protestmars tegen toerisme in Barcelona, voelt hij zich voor het eerst weer een 'outsider'. In dit essay richt hij zich op de gevolgen van massatoerisme op de permanente bewoners. Is er een ander soort toerisme mogelijk, buiten de logica van onderdanigheid, kolonialisme en uitbuiting om? Lees meer

Auto Draft 4

Tijd buiten de uren om

Micha Zaat sliep binnen een jaar in bijna 60 verschillende hotelkamers. In dit essay licht hij het fenomeen van de hotelkamer als liminaal object toe, en legt uit wat zo'n kortdurend verblijf voor gasten én kamers betekent en waarom het onmogelijk is om ouder te worden in een hotelkamer. 'In het bed waar ik gisteren droomde over sterven in een auto-ongeluk ligt nu iemand te masturberen.' Lees meer

Auto Draft 2

'Kunnen we vrienden zijn?': over een noodzakelijk veranderende mens-natuur relatie

Wanneer Jop Koopman afreist naar Lombok om de Indonesische visie op mens-natuurrelatie beter te begrijpen, gaat hij op pad met een lokale mysticus. In dit essay onderzoekt hij hoe we de verhouding mens-natuur opnieuw kunnen vormgeven; wat de agency is van onze omgeving, en waarom we vrienden moeten worden met alles rondom ons. Lees meer

Stil protest

Stil protest

Nadeche Remst laat zien hoe slaap, verdriet en dissociatie meer zijn dan persoonlijke reacties: ze worden een vorm van stil verzet tegen een wereld die kwetsbaarheid buitensluit. Lees meer

Hoe lang blijf je een vluchteling?

Hoe lang blijf je een vluchteling?

'Wat' ben je als je ergens niet thuishoort, maar ook niet terug kan naar je geboorteland? Ivana Kalaš onderzoekt het label 'vluchteling'. Lees meer

Een cactus in een zompig moeras

Een cactus in een zompig moeras

Een cactus kan toch niet groeien in een zompig moeras? In dit essay schetst Jam een realistisch beeld van de autistische ervaring in een kapitalistisch systeem dat productiviteit als het hoogste goed beschouwt. Lees meer

Lieve buren

Lieve buren

Ze hebben dezelfde brievenbus en dezelfde supermarkt, maar Nienke Blanc vraagt zich in deze nooit verzonden brief af of dat het enige is dat ze met haar buren deelt. Lees meer

Best Friend (For The Forseeable Future)

Best Friend (For The Forseeable Future)

Lotte Krakers’ vriendschap met Karlien eindigde mét blauwe vinkjes, maar zonder antwoorden. Het laat Lotte reflecteren op het afdwingen van gelijkenissen in een vriendschap, en het plaatsen van vrienden op voetstukken: ‘Karlien hield me een spiegel voor, waarin ik vooral zag wat ik niet was.’ Lees meer

Je hebt mij getekend voor het leven

Je hebt mij getekend voor het leven

Hoe sluit je een hoofdstuk af? Jop Koopman schreef een brief aan zijn oude baas, in wiens tulpenbedrijf hij als invalkracht een bedrijfsongeval meemaakte. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in september je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer