Asset 14

Ook feministische NFT’s zijn een aanslag op het milieu

Dit is geen NFT, maar een simpele jpeg - weliswaar zonder uitstoot

Met 346 ‘Titties’ wil online feministisch kunstplatform The TittyMag het NFT-landschap diverser maken. Goede zaak, want slechts 5 procent van de NFT-opbrengsten gaat momenteel naar vrouwen. Toch vraagt Jorne Vriens zich af of het platform die markt niet beter links kan laten liggen. ‘Het opslaan, aanbieden en verkopen van één Titty-NFT stoot evenveel uit als een enkeltje naar Gran Canaria.’

Ruim een jaar geleden maakte de wereld kennis met non fungible tokens (NFT’s). De verbazing was groot toen er 69 miljoen dollar werd neergeteld voor The First 5000 Days, een collage jpeg-afbeeldingen (met veelal kwalijke inhoud) gemaakt door ene Mike Winkelmann, al even onbekend onder de artiestennaam Beeple, die sinds 11 maart 2021 de op drie na bestverkopende, levende kunstenaar is.

Wie was deze figuur en waarmee was hij rijk geworden? In talloze artikelen werd uitgelegd dat door de magie van blockchains een uniek eigendomsbewijs kan worden afgegeven dat het mogelijk maakt om een moeiteloos te kopiëren bestand toch te verkopen.

The TittyMag wil het NFT-aanbod diverser maken

Telkens als ik zo’n uitleg lees twijfel ik of ik NFT’s wel helemaal begrijp. Terwijl ik nota bene een cursus verzorg waarin ik samen met studenten grip probeer te krijgen op de werking en de toepassing van NFT’s. Vooral dat laatste levert mij de meeste vragen op. Want welk probleem lossen NFT’s precies op? Als kunsthistoricus wiens begrip van technologie voornamelijk afkomstig is uit een essay van de filosoof Walter Benjamin uit 1935, ben ik bepaald niet thuis in cryptografie of blockchains. Het lukt me eigenlijk alleen om NFT’s te begrijpen aan de hand van voorbeelden.

Daarom werd mijn interesse gewekt toen het online kunstplatform met feministische inslag The TittyMag (zie kader) op vrijdag 25 maart een eigen collectie NFT’s aanbood, die – tadaa – The Titties heten. De dag voor de lancering sprak ik erover met Imaan van der Zwan, managing director van The TittyMag.

Imaan vertelt dat zij een verschuiving in de creatieve sector ziet door de opkomst van NFT’s, waardoor er meer digitale kunst wordt gekocht. Als intersectioneel feministisch platform wil The TittyMag het aanbod diverser maken. Wie een Titty koopt, wordt automatisch lid van een gemeenschap of liever gezegd, een community. Bovendien, zo vertelt Imaan, kan de maker van een NFT makkelijker worden beloond. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat deze volautomatisch een percentage ontvangt als de NFT in de toekomst wordt doorverkocht.

Het Wereld Natuurfonds staakte de verkoop van NFT's: die bleken veel vervuilender dan gedacht

Zo bezien kunnen de technische mogelijkheden die NFT’s bieden een oplossing zijn voor de heel scheve machtsverhoudingen in de meer gevestigde kunstmarkt. The TittyMag signaleert dat nu instappen noodzakelijk is om de mogelijkheid tot verandering te benutten, voordat de wereld rondom NFT’s is toegeëigend door dezelfde usual suspects die er in haast alle gevallen met de eer en het geld vandoor gaan. Kritiek van de zijlijn leveren is veel minder effectief dan deelnemen en streven naar een verandering ten goede. Maar wie iets met NFT’s doet, maakt grote kans op vuile handen.

The TittyMag is een intersectioneel feministisch kunstplatform, dat onder andere exposities en panels organiseert. Het biedt ruimte aan creatief talent dat bezig is met feminisme, inclusie en empowerment en streeft naar een gelijkwaardige en inclusieve omgeving. Wil je The TittyMag steunen, maar geen NFT aanschaffen? Volg The TittyMag op de sociale kanalen (Instagram, Twitter, nieuwsbrief) om op de hoogte te blijven van evenementen en projecten, of meld je aan voor de TittyMag-Discord.

Door toegenomen aandacht voor NFT’s is de markt voor digitale kunst het afgelopen jaar enorm sterk gegroeid. De mogelijkheid dat veelal onderbetaalde kunstenaars geld kunnen verdienen met hun digitale werk, is duidelijk een van de mooie kanten van NFT’s. Maar de nadelen die na ruim een jaar aan berichtgeving over NFT’s ook aan het licht zijn gekomen, zijn moeilijk te negeren.

Dat ontdekte ook de Britse tak van het Wereld Natuur Fonds, op pijnlijke wijze. Het had begin dit jaar het plan opgevat met 7900 NFT’s geld op te halen voor bedreigde diersoorten. Het Wereld Natuur Fonds maakte gebruik van het Polygon-netwerk om hun NFT’s te verkopen, een netwerk dat zichzelf ‘the eco-friendly blockchain’ noemt. Afgaand op informatie verstrekt door Polygon dacht het WNF slechts 0,2 gram aan CO2-uitstoot per transactie te veroorzaken. Dat bleek wat te rooskleurige marketingpraat. De Nederlandse onderzoeker Alex de Vries rekende voor dat door elke verkoop zo’n 430 gram koolstofdioxide de atmosfeer in wordt gepompt, vergelijkbaar met de uitstoot van een kilometer of vier rijden met een middenklasser. Na deze kritiek staakte het WNF de verkoop en meldde de organisatie dat ze nog ‘lots to learn’ had.

Eén Titty-NFT stoot evenveel uit als een enkeltje vliegen naar Gran Canaria

Het Polygon-netwerk mag vervuilender zijn dan het zich voordoet, het is relatief schoon te noemen in vergelijking met het Ethereum-netwerk, al is dat volgens dezelfde logica dat autobanden verbranden in de duinen milieuvriendelijker is dan een olieramp voor de kust. De meeste NFT’s worden verhandeld op het Ethereum-netwerk, zo ook de Titties. Het opslaan, aanbieden en verkopen van één NFT op Ethereum levert volgens diverse onderzoekers (minstens) 500kg aan CO2-uitstoot op; evenveel als een enkeltje vliegen naar Gran Canaria.

Imaan zegt zich bewust te zijn van deze problematiek. Ze geeft aan dat het doel van deze NFT’s – vrouwelijke makers voor het voetlicht brengen – voor haar momenteel zwaarder weegt dan de ecologische bezwaren. Imaan verwacht dat er binnenkort een belangrijke verbetering aan het Ethereum-netwerk zal worden aangebracht, waardoor er minder energie slurpende rekenkracht nodig is om een transactie te registreren. In de cryptogemeenschap wordt al lang gespeculeerd over die uitstoot verlagende upgrade. Experts als Alex de Vries geloven tegelijkertijd niet dat het netwerk zal veranderen. Tot die tijd zijn de Titties nog een aanslag op het milieu.

Een van de argumenten om wél mee te doen aan de hype rondom NFT’s is de oneerlijke verdeling van de toch niet geringe hoeveelheid geld die erin omgaat: slechts 5% van de opbrengst van NFT’s gaat naar een vrouw. Het is begrijpelijk dat een feministisch platform zich bezighoudt met het scheppen van ruimte voor vrouwelijke makers, wat ook de afbeeldingen verklaart. Imaan geeft als slagzin: ‘There are not enough tits in the space.’

En nu zijn die er wel, 346 paar om precies te zijn. De borsten zijn samengesteld uit verschillende sjablonen: variaties in vorm, grootte, piercings, littekens en kleur maken unieke combinaties. Deze sjablonen zijn naar verluid gemaakt door twee vrouwelijke kunstenaars, wie dat zijn is echter maar met moeite te vinden op de site waar de NFT’s worden aangeboden, wat me juist van belang lijkt om meer ruimte te scheppen voor vrouwelijke makers.

Vanuit een ecofeministisch standpunt rijst de vraag waarom The TittyMag nou juist NFT’s voor haar missie nodig heeft

Mooi durf ik de afbeeldingen overigens niet te noemen, maar vooruit: muggenziften over de aanblik van de NFT’s zorgt niet voor een beter begrip ervan. Bij de meeste NFT’s is esthetiek immers niet heel belangrijk. Het gaat om andere zaken, zoals status en toegang tot een gemeenschap van medebezitters. Imaan over die gemeenschap: ‘De koper van een NFT ontvangt ook stemrecht, waarmee bijvoorbeeld kan worden bepaald welke kunstenaar in de toekomst zal worden gevraagd om NFT’s te maken.’ Ze vervolgt dat er drie prijscategorieën zijn. De duurste varianten geven toegang tot workshops en trainingen die The TittyMag regelmatig aanbiedt.

De positie van vrouwelijke kunstenaars verbeteren en trainingen verzorgen past overduidelijk bij de intersectionele, feministische missie van The TittyMag. Vanuit een ecofeministisch standpunt rijst echter de vraag waarom daar NFT’s voor nodig zijn. Waarom een achterban proberen over te halen om vervuilende NFT’s te kopen, in plaats van direct te vragen om financiële steun om de goede zaak te dienen? Bovendien gaat een deel van de koopprijs op aan gas fees: transactiekosten die kunnen oplopen tot zo’n honderd euro per aankoop.

Het streven van The TittyMag met The Titties is lovenswaardig. Er zijn al genoeg makers van NFT’s die alleen de ideologie van het snelle geld aanhangen. Met een relevante missie onderscheidt The TittyMag zich dus van heel veel anderen. Toch blijft volgens mij het probleem samen te vatten in één woord: speculatie. Daarmee doel ik niet alleen op de aanschaf van NFT’s door handige jongens - want het zijn bijna alleen maar jongens - in de hoop er later meer voor te kunnen krijgen. Vooral denk ik aan de speculatie dat de onderliggende technologie in de toekomst plotseling milieuvriendelijk zal zijn en de aanname dat mensen slechts willen bijdragen aan de goede zaak als ze daar een jpeg-bestand bij ontvangen. Een jaar nadat we met NFT’s kennismaakten, volstaat het niet meer om op een toekomst te vertrouwen waarin alle bestaande – én bekende – problemen vanzelf zullen verdwijnen. Meedoen kan, maar streef dan ook expliciet naar verandering.

Mail

Jorne Vriens (Eindhoven 1991, hij/hem) is kunsthistoricus en schrijft graag over kunst. Als je dat ook doet, moet je zeker een mail sturen naar jorne@hardhoofd.com. Ook is hij docent aan de Reinwardt Academie in Amsterdam.

Jorne Vriens

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
:The chosen family: Beelden van queer vruchtbaarheid

The chosen family: Beelden van queer vruchtbaarheid

Marit Pilage onderzoekt beelden van queer vruchtbaarheid in de kunst om zo de definitie van vruchtbaarheid, zwangerschap en ouderschap te herdefiniëren. Lees meer

Een woud vol dichtgetimmerde hokjes

Een woud vol dichtgetimmerde hokjes

Zazie Duinker baant zich een weg door het oerwoud van de (hergedefinieerde) woorden. Lees meer

In de afwezigheid van 1

In de afwezigheid van

Marit Pilage onderzoekt de rol en betekenis van kunst bij zwangerschap en vruchtbaarheid, maar vooral ook bij het uitblijven daarvan. Lees meer

Liever een monster

Liever een monster

Het is moeilijk te accepteren dat mensen kunnen doden, maar waarom maken we van moordenaars karikaturen? Een voorpublicatie uit Lotje Steins Bisschop en Roselien Herderschee Dodelijke gekte. Lees meer

Hoe in Duitsland het Zionistische establishment wint

Hoe in Duitsland elke vorm van empathie met inwoners van Palestina wordt verboden

De situatie in Duitsland is de laatste dagen geëscaleerd. Het politieapparaat en de politiek gebruiken harde repressiemiddelen om vooral Duitse mensen van kleur of met een migratieachtergrond de kop in te drukken. Zij verliezen op dit moment hun vrijheid van meningsuiting. Lees meer

Een villa voor het onbekende

Een villa voor het onbekende

Floris Tesink bezocht het FOMU, waar Grace Ndiritu door associatieve combinatie een expositie invulde. "Dit conflict tussen de fotografie en de ruimte brengt je op een plek die niet te begrijpen is, maar toch verslavend voelt voor degene die zich hieraan overgeeft." Lees meer

Wat dondert het of fossiele subsidies ‘echt subsidies zijn’?

Wat dondert het of fossiele subsidies ‘echte subsidies’ zijn?

‘De grootste catastrofe in de geschiedenis van de mensheid is niet het moment voor afleidingsmanoeuvres.’ Lees meer

:De aankondiging: De kunst van vertrekken (deel 1)

De kunst van vertrekken: de aankondiging

Voor kunstenaars is het essentieel om zichtbaar te zijn voor publiek. Maar wat gebeurt er als een kunstenaar zich terugtrekt of zelfs helemaal stopt met het maken van kunst? In deel 1 van de serie ‘De kunst van het vertrekken’ kijkt Lara den Hartog Jager naar de kunst waarmee sommige kunstenaars afscheid nemen uit de kunstwereld. Lees meer

Een gestolde eeuwigheid

Futiliteit op een gestolde eeuwigheid

De bergen laten Nick Sens al even niet meer met rust. Waar komt de drang vandaan ze, ondanks de mogelijke gevaren, te willen beklimmen? Lees meer

:Koloniale pijn: Papoeavlag niet gewenst tijdens defilé Veteranendag 1

Koloniale pijn: Papoeavlag niet gewenst tijdens defilé Veteranendag

24 juni was het Veteranendag, acht jaar geleden was het de oud-militairen voor het eerst verboden tijdens het veteranendefilé te lopen met de Morgenster, de vlag van de Papoea’s. Waarom gebeurde dat? Lees meer

 1

Alleen het gehele verhaal kan voor heling zorgen

Bijna 80 jaar na dato erkent de Nederlandse staat 17 augustus 1945 pas als officiële Indonesische onafhankelijkheidsdatum. Benjamin Caton vraagt zich af waarom sommige partijen deze ontwikkelingen tegenwerken en waar hun denkfouten zitten. 'Het is niet nodig is om de ene pijn te ontkennen om erkenning te krijgen voor de andere.' Lees meer

:De roman als tapijt van verweven geschiedenissen: hoe een collectieve schrijversblik houvast biedt 1

De roman als tapijt van verweven geschiedenissen: hoe een collectieve schrijversblik houvast biedt

Wat willen we vertellen, wat hebben we te vertellen en hoe willen we dat vertellen? Amber Netten, Marleen Doré en Zuma Knegjes vinden houvast in collectiviteit. Lees meer

Zelfs een kapotte klok wijst tweemaal per dag de juiste tijd aan

Zelfs een kapotte klok wijst tweemaal per dag de juiste tijd aan

Als klein meisje had Roosje van der Kamp een ritueel waarmee ze hoopte haar ouders te kunnen beschermen tegen de dood. Kan magisch denken in plaats van een poging tot controle, ook een vorm van loslaten zijn? Kan het ook een daad van liefde zijn? Lees meer

De on//smakelijke week: Wondermeisjes (of: de aantrekkingskracht van anorexia) 4

De on//smakelijke week: Wondermeisjes (of: de aantrekkingskracht van anorexia)

Toen in juni 2014 een week in het teken van eten stond was Emy Koopman not amused. Ze schreef een nog altijd actueel essay over de vraag of een eetstoornis een modeverschijnsel is. Eten door de ogen van een ex-magerzuchtige. Lees meer

Zeikwijf

De on//smakelijke week: Pisnijd

Van hoge prijzen tot pottenkijkers: een bezoek aan een openbaar toilet is voor vrouwen vaak niet vanzelfsprekend. Sofie Hees verdiept zich in de ins en outs van dit decennia-oude probleem. Lees meer

Ik heb schijt

Ik heb schijt

Maatschappelijke ongelijkheid begint in de buurt waarin je opgroeit laat Milio van de Kamp zien in zijn debuut ‘Misschien moet je iets lager mikken’, dat op 16 mei verschijnt. Een voorpublicatie. Lees meer

Toxic Friendships

Toxic Friendships

Het verbreken van toxic friendships geldt op TikTok als een vorm van self-care, maar is dat wel zo? Rijk Kistemaker buigt zich erover. Lees meer

Factdroppen

Factdroppen

Is het herhalen van feiten een manier om grip te krijgen op een wereld die steeds onzekerder is? Max Beijneveld gaat op zoek naar een alternatief voor ongebreideld factdroppen. Lees meer

Een <em>mountain home</em> in een wereld waar de tijd verdwijnt

Een mountain home in een wereld waar de tijd verdwijnt

Na het luisteren van de podcast Dolly Parton’s America besluit Anna van der Kruis haar eigen fascinatie voor Dolly Parton te onderzoeken. Waarom slikt ze alles wat Dolly haar verkoopt? Hoe kan het dat Dolly zoveel verschillende mensen samenbrengt? Tijdens de zoektocht komt ze erachter dat haar verhouding tot Dolly Parton persoonlijker is dan ze... Lees meer

Porseleinen beeldje van Vrouwe Justitia: vrouw met een roze gedrapeerde jurk en een witte blinddoek rond haar ogen

Academische vrijheid m’n reet

Promovenda Harriët Bergman voelt niet de vrijheid om zich écht kritisch uit te laten over machthebbers. De oorverdovende stilte op rechts na het ontslag van universitair hoofddocent Susanne Täuber bewijst voor haar eens te meer: veel hoeders van het vrije woord geven alleen om de status quo. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier! 

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer