Asset 14

Tsunami

Tsunami

Katja's opa is dood, en daardoor is de zomer in Frankrijk ineens heel anders dan normaal. De hitte maakt haar en haar zus en neefje dorstig, haar ouders fluisteren over dingen die ze niet mag horen. 'Dit jaar wordt er vroeg opgestaan en ontbeten onder een donkerblauwe parasol, en blijft de zee, onaangeroerd, in de verte liggen.' Een kort verhaal van Loren Snel over hitte, dood en rampspoed.

Als drenkelingen die een golf opdeinen, verschijnen de drie aan de heuveltop.

Met plakkende pony’s en monden happend naar lucht klauteren ze op de banken. Over de kruinen van de kurkbomen zien ze hoe hoog ze zijn gekomen in een half uur.

Alsof ze voor iets zijn gevlucht.

De heuvels, rookblauw van middaghitte en besprenkeld met zwembaden. De horizon, een schitterende Middellandse Zee.

Kijk, hijgt Alexander, ik had het toch gezegd. Hij wijst en zijn TAG Heuer weerkaatst een flits zonlicht. Je kan de eilanden zien vanaf hier. Zijn nicht Esther steekt over naar zijn bank en volgt zijn vinger.

Haar zusje Katja kan maar een randje uitzicht zien en blijft staan, armen over elkaar. Het water in de verte heeft de dorst doen aanzwellen. Nu brandt hij in haar keel als spijt. Had ze het commentaar van haar zus maar durven te negeren. Dan slurpte ze nu uit haar drinkpet.

Nee joh, dat is Toulon. Met dat paupervliegveld, weet je wel?

Ze zucht zo hard als ze ongehoord kan en kijkt dan naar de zeilen op zee, lijkwit en wuivend.

 

Opa is onlangs in zijn slaap overleden en nu moeten zij en Esther tijd met hun neef doden. Mama viel oma huilend om de hals toen ze aankwamen bij de villa, de villa van – nu alleen nog – oma. Oma klopte tweemaal op de schokkende schouderbladen.

Meisje toch.

Daarna werden de tranen weggespoeld met lauwe rosé, papieren uit lades opgedoken, Franse notarissen gefaxt.

Niemand heeft Katja gevraagd of zij verdriet heeft. Dat geeft niet, want dat heeft ze niet, en ze weet ook niet hoe ze eraan kan komen.

Maar daarna prikken de schaafwondjes zo prettig in het bruisende water – net San Pellegrino, hè Kat? – dat het leven licht en oneindig voelt.

Bij de villa zijn zomers doorgaans blij. Ze eten ijsjes, doen een dagje Nice. Papa maakt artisjokkendip en Esther gaat mee krabben zoeken. Samen trotseren ze dan de rotsen, scherp als ruw beton. Soms raken ze gewond, omgeduwd door een plotse golf. Maar daarna prikken de schaafwondjes zo prettig in het bruisende water – net San Pellegrino, hè Kat? – dat het leven licht en oneindig voelt.

Maar dit jaar is de zomer somber. Dit jaar wordt er vroeg opgestaan en ontbeten onder een donkerblauwe parasol, en blijft de zee, onaangeroerd, in de verte liggen.

 

Een jetski scheurt door Katja’s gemijmer. Ze hoort weer de krekels in de struiken hun morse tjirpen. Esther en Alexander praten inmiddels met handgebaren over aardplaten, op hun voorhoofden parelt zweet.

Katja stampt met haar voeten en wrijft haar zonneklep over haar haargrens. Terwijl ze zo haar flaporen doet wiebelen, gluurt ze naar de anderen.

Geen reactie.

Dan geeft ze haar bankleuning een trap. Lag de vloedlijn maar hier, in de boomtoppen. Dan kon ze zich achterover in de koelte laten vallen en terug naar huis zinken.

Kom, we gaan. Haar ongeduld is overgekomen. We hebben al te lang geen water of zout gehad. Alexander hupst van zijn bank met een plof in een berg stof. Een bruine wolk stijgt op en zijn loafers worden bedolven. Esther lacht.

Sukkel.

Kuchend komt Alexander weer tevoorschijn. Op zijn horloge na lijkt hij een bedelaar. Katja probeert niet te lachen.

Kom op, gromt hij en beent weg, Esther in zijn kielzog. Katja zegt de zee gedag en volgt de anderen terug het pad af.

Toen, in al dat donker, fluisterde Esther dat ze opa na de crematie aan de zee zullen meegeven.

 

Elke dag kijkt ze meer op tegen de crematie. Ze kende opa nauwelijks. Wat als ze niet op tijd verdrietig leert zijn? Tijdens de dienst iets geks doet? Dat haar oom speecht, ze giechelen moet en iedereen boos wordt. Oma zal sissen hoe haal je het in je hoofd.

Dat zei de juf ook tegen Florentina nadat zij had gegiecheld tijdens de stilte voor oorlogsmensen. Toen moest Florentina huilen. Misschien uit schaamte. Stiekem schaamde Katja zich toen ook. Ze had niet geweten voor wie ze stil had moeten zijn.

Wat zouden de volwassenen daar beneden verbergen, gegiechel of gehuil? Nu de crematie is geregeld, doen ze niks dan fluisteren in ligstoelen aan het zwembad. Opa is alleen nog een woord dat verstomt wanneer ze naderbij komt.

Wat is er lieverd?

Pas wanneer ze naar bed is gegaan, halen ze een fles uit de kelder, worden hun woorden losser en luider. Gisteravond hoorde ze opeens schaterlachen. Oma? Daarna werd het doodstil, gingen voor een alle lichten uit.

Toen, in al dat donker, fluisterde Esther dat ze opa na de crematie aan de zee zullen meegeven.

Katja stelde zich toen voor hoe hij door papa en haar oom vanaf het einde van de pier de zee in zou worden gejonast. Mama en oma die zwaaien, opa die afdrijft. Katja’s oogleden zakten dicht.

Zolang er niemand op de pier stilletjes staat te huilen om hen, blijven ze liggen. In herinnering.

Hij zal zinken, dacht ze. Met eb en vloed meereizen, een vissenstaart groeien, vrienden worden met de krabben van het diepe. Ze zeeg in slaap.

Op zijn sterfdag zal hij aanspoelen, naast andere doden gaan liggen. Hoopjes opdrogende herinnering. Zolang er niemand op de pier verschijnt, blijven ze. Zolang er niemand op de pier stilletjes staat te huilen om hen, blijven ze liggen. In herinnering.

 

Stel, je zou nu doodgaan, begint Alexander na de zevende bocht, zou je dan gelukkig sterven?

Katja hoort Esther zuchten.

Weet je wanneer ik gelukkig mijn graf in zou gaan, gaat hij door, één hand op zijn stoffige borst, wanneer ik door een ramp zou sterven. Dat er nu een vloedgolf zou aankomen. Zulk natuurgeweld. Prachtig. Zijn r’en komen van mijlenver aanrollen.

Weet je zeker dat je zo’n dood wil? Vraagt Esther. Ik kan me nou niks naarders bedenken dan verdrinken, en ze trekt haar schouders naar haar oren, alsof ze zich kopje onder en nooit meer boven aan het voorstellen is.

Ik zeg toch niet dat ik het wil, zegt Alexander, en hij begint zich af te kloppen, ik zeg alleen dat ik het wil als ik nu dood zou moeten.

De laatste keer dat Katja en Esther opa zagen deed hij een kruiswoordraadsel. Als een kurkentak zat hij over de salontafel gebogen. Schorretjes had hij gevraagd om een ander woord voor voorrecht, eerste letter p. Buiten vulde de tuinman het zwembad.

Esther heeft nagedacht.

Maar dat heb je niet te bepalen, besluit ze, dus wat heb je aan zo’n wens? Katja versnelt haar pas en komt, vol hoop, naast haar zus lopen. Alexander zucht, schudt zijn hoofd en stopt met afkloppen.
Hoe verder ze afdalen, hoe luider de krekels. Het doet denken aan applaus, en aan alle golven daarbeneden in de branding.

Een koude hand op haar wang wekt haar. Ze ruikt haar vaders zware aftershave en weet meteen welke dag het is.

Mijn juf zegt, begint Katja, dat een olifant voelt wanneer een vloedgolf komt, en dat ‘ie dan mensen gaat redden.

Esther kijkt haar aan. Ze glimlacht zo breed terug dat haar hoektanden haar lippen ontglippen. Blij toe dat ze haar drinkpet niet op heeft gedaan. Hopelijk vindt Ester haar nu schattig en niet hinderlijk.

O ja? Zegt Esther, kunnen olifanten praten dan? Alexander grinnikt. Katja wil hem de afgrond in duwen.

Katja’s juf had het over de Aziatische olifanten, zegt Alexander, die begonnen te toeteren en vluchtten de bergen in uren voordat de tsunami aankwam, Katja struikelt bijna van verbazing, maar dat is waarschijnlijk een broodje aap.

Hoop zinkt als een steen naar haar maag.

 

Na een stille terugtocht over blakend asfalt vinden ze hun ouders in de keuken. Ze drinken wijn in de koelkastkoelte en doen ernstig over het nieuws op oma’s televisie.

Ongelooflijk,

Alexander, Esther en Katja vullen glazen aan de kraan,

verschrikkelijk,

nemen slokken tot ze klotsen,

die arme mensen,

en gaan dan elk hun eigen weg,

je wou dat je wat kon doen.

Katja duikt het zwembad in en redt haar krabskeletten van de bodem tot ze wordt geroepen voor het avondeten.

Alleen zij weet dat de mensen iets over het hoofd zien. Er komt iets aan. Iets heel ergs.

Een koude hand op haar wang wekt haar. Ze ruikt haar vaders zware aftershave en weet meteen welke dag het is.

Haar jungleshirt mag Katja niet aan. Ongepast, vindt Esther. Na lang zeuren mag ze haar drinkpet op, met slurf maar zonder beker.

Aan het ontbijt hebben de volwassen het weer over het nieuws. Dit keer let Katja op.

Dat ze het dit keer niet zagen aankomen.

Pap, wat is er dan?

Ja, onvoorstelbaar.

Mama wat is er dan gebeurd?

Je zou willen dat die landen zichzelf konden redden.

Wie moeten zich redden?

Niemand reageert. Katja kauwt op haar kleffe madeleine en ziet hoe de volwassenen haar negeren terwijl ze hun ogen tot kuiltjes verwringen. Misschien dat ze met praten over verdrietige zaken hun echte tranen terug proberen te spoelen.

Hoe haal je het in je hoofd.

 

Een half uur later dalen ze in twee stationwagens de heuvel af. Op zeeniveau ziet Katja hoe badgasten, net als iedere dag, met rieten matjes en opblaasbeesten richting vloedlijn trekken. Jetskiverhuurders gooien de deuren van strandschuren open. Een eerste ijskar parkeert in de ochtendbranding.
Alleen zij weet dat de mensen iets over het hoofd zien. Er komt iets aan. Iets heel ergs.

Katja zet haar mond aan haar drinkslurf. Net zoals ze op de snelweg met haar teen moet wippen bij elk blauw verkeersbord, kan ze nu niet anders dan iedere badgast vanachter haar geblindeerde ruit een teken geven.

Dan begint een alarmerend getoeter.

 

Voor de slachtoffers en hun nabestaanden van de zeebevingen van 26 december 2004 en 17 juli 2006

 

Mail

Loren Snel (zij/haar, 1992) is schrijver, essayist en redacteur. Haar debuutroman Muze verschijnt najaar 2023 bij uitgeverij Prometheus. Loren studeerde literatuur, taalkunde en boekwetenschap en in 2015 werd ze geselecteerd voor het Schrijfzomerkamp van uitgeverij Das Mag. Haar verhalen, poëzie en essays verschenen eerder bij Hard//hoofd, de Nederlandse Boekengids en Seizoenszine.

Mieke Stuiver

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven

Steun de makers van de toekomst

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor nieuwe makers. Een niet-commercieel platform waar talent online en offline de ruimte krijgt om te experimenteren en zich te ontwikkelen. We zijn bewust gratis toegankelijk en advertentievrij. Wij geloven dat nieuwe makers vooral een scherpe en eigenzinnige stem kunnen ontwikkelen als zij niet worden verleid tot clickbait en sensatie: die vrijheid vormt de basis voor originele verbeelding en nieuwe verhalen.

Steun ons

  • Jochum VeenstraHoofdredacteur
  • Mark de BoorderUitgever
Lees meer
het laatste
Gedicht zoekt beeld (deel 1) 2

Poetry International X Willem de Kooning Academy: Gedicht zoekt beeld

Hoe kun je poëzie ook anders ervaren dan via de bundel of op het podium? Achttien studenten illustratie van de Rotterdamse Willem de Kooning Academie lieten zich inspireren door het werk van de dichters van het 53ste Poetry International Festival (9 – 11 juni Rotterdam). Hard//hoofd presenteert een selectie van hun illustraties in combinatie met de gedichten. Alle achttien zijn gedurende het festival te zien in een expositie in LantarenVenster en op de route tussen de festivallocaties op Katendrecht. Lees meer

De diepte in

De diepte in

Wie heeft woorden nodig als je elkaar aan kunt raken? In dit verhaal van Martien van Agtmaal lees je over liefde diep in de zee. Lees meer

:De on//smakelijke week: Hoe je spijt kan loslaten (werktitel) 2

De on//smakelijke week: Deegman

Zuiver je van jouw on//smakelijke emoties met een literaire meditatie door Kiriko Mechanicus. Op het menu: spijt. Kneed alle spijt die je voelt tot een deegman, voordat je hem op 220 graden in de oven bakt. Eet smakelijk! Lees meer

schilderij van varkenskarkassen die aan haken hangen in een slagerij

De on//smakelijke week: Waar het vlees begint

Wat is de connectie tussen het vrouwelijk lichaam en vlees? Waarom kunnen we alleen van iets houden als we het kunnen aaien? Elianne van Elderen onderzocht het in dit gedicht over donshaartjes, de smaak van wondvocht en middelgrote zwarte honden. Lees meer

Knieën

Knieën

‘Hij probeerde net zo breed te lopen als de rest, maar zijn benen bewogen anders.’ Een verhaal van Werner de Valk over een jongen zonder eilandersknieën, die de ondoordringbare mist opzoekt en er lachend in verdwijnt. Lees meer

Illustratie van twee mensen die boven elkaar hangen en elkaar aankijken

Grenslaag

‘Terwijl ik naderde, zag ik de oude man: naakt op zijn rug, ogen gesloten. Zijn neus herkende ik eerst.’ Een magisch realistisch verhaal van Lieven Stoefs, waarin de hoofdpersoon als in een droom een lichaam in een mortuarium vindt. Lees meer

hands over face hands together

hands over face hands together

Puck Füsers liet zich inspireren door het werk van Keith Haring en schreef een gedichtenreeks vol springende hondjes en grommende koelkasten. Lees meer

Digitale collage in zwart-wit van twee mannen die met hun rug tegen elkaar aan staan, de linker man heeft een leren jack aan en een petje op en kijkt voor zicht uit, de rechterman heeft een leren jack aan en heeft een lichtbol die reflecteert op zijn gezicht waardoor zijn hoofd niet zichtbaar is.

Ricky Orion

In dit verhaal van Dave Boomkens duikt er uit het niets een excentriek figuur op in het leven van ons hoofdpersonage. Wat wil hij precies? Lees meer

illustratie van een meisje in een tent waarin ze leest en veel spullen om zich heen heeft staan, in contrast met de paarse lucht buiten

De magen zagen bleek in dit licht

'Ik heb een onstilbare behoefte mensen van hier te ontmoeten / op zoek naar een bewoonbare waarheid.' De gedichten van Angelika Geronymaki worden bevolkt door bietjes, bralhonden en bulderende koeien: lijfelijke poëzie die je voelt en proeft. Lees meer

Illustratie van een vrouw die een deur opent en daarachter een wereld van verschillende kleuren ziet

Rust Roest

Met dit verhaal waarin surrealisme en de werkelijkheid op een poëtische manier in elkaar overlopen, won Chris Kok de Debutantenschrijfwedstrijd van Editio. Lees meer

Kamer aan zee

Kamer aan zee

Twee mensen ontmoeten elkaar: de een werkt in een hotel en de ander wordt niet vaak tegengesproken. Wat volgt zijn een strandopgang, cocktails en een gedeelde sigaret. Lees meer

Met welke zin begin ik de laatste zinnen?

Met welke zin begin ik de laatste zinnen?

Vivian Mac Gillavry schreef een reeks korte verhalen over de vragen waarmee we achterblijven vlak na de dood van een dierbare, van 'Wanneer besloot hij dat hij gecremeerd wilde worden?' tot 'Welke schoenen zijn gepast voor de uitvaart?'. Lees meer

Mijn buurjongen 1

Mijn buurjongen

"In hun vriendschap waren ze onaantastbaar, als een groep soldaten voor een veldslag." Een kwetsbaar kort verhaal van Lars Meijer waarin tractors worden opgegeten, kleedkamers vol stoom hangen en geheimen worden ontdekt. Lees meer

Een ongelukje in Niemandsland 3

Een ongelukje in Niemandsland

Hoe weet je of dat wat je kiest het juiste is? Een kort verhaal van Stefanie Gordin over liefde, zwangerschap en autonomie. Lees meer

Rode sloffen

Rode sloffen

Soms begint het afscheid nemen al voordat het verlies er is. Een kort verhaal van Werner de Valk over het afscheid nemen, het gesprek daarover aangaan, en wat te doen met alles dat achterblijft. Lees meer

Meander (maar ook weer wel)

Meander (maar ook weer wel)

In het park achter het huis van haar ouders staat een plakkaatje met een gedicht van Marte Hoogenboom, dat ze schreef toen ze nog anders heette. Zo nu en dan gaat ze erlangs om het te herlezen, maar of ze er ooit écht naar terug kan? Lees meer

Stemvorken

Stemvorken

Hoe onderzoek je lesbische aantrekking als je eerste kennismaking daarmee porno is, gericht op een mannelijke fantasie? Met ‘Stemvorken’ won Leonore Spee Het Rode Oor 2022, de erotische schrijfwedstrijd van Vlaams-Nederlands huis deBuren. Lees meer

Ongewerveld

Ongewerveld

Kan erotiek ook schuilen in pijn, verdriet en kwetsbaarheid? Met ‘Ongewerveld’ won Jori(k) Amit Galama de juryprijs van Het Rode Oor 2022, de erotische schrijfwedstrijd van Vlaams-Nederlands huis deBuren. Lees meer

De bomen in Roemenië zijn ook vaderloos 2

De bomen in Roemenië zijn ook vaderloos

'ik miste collectieve haast / treinen waar de airco nooit gewerkt heeft / de eenheid die in eenzaamheid zit'. In gedichten die geuren naar 'oostblokstank' onderzoekt Francesca Birlogeanu vervreemding en verdwenen vaders. Lees meer

Dit is ook mijn vakantie

Dit is ook mijn vakantie

"Dit ben ik, met mijn nieuwe wandelschoenen, helemaal uitgerust en braaf nog." Hij hoogtevrees. Zij onverschrokken. In dit korte verhaal van Werner de Valk pakt een hike door de bergen wel heel anders uit dan verwacht. Na afloop zijn daar gelukkig altijd nog de foto's. Lees meer

Steun de makers van de toekomst. Sluit je aan bij Hard//hoofd!

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor nieuwe kunstenaars en schrijvers. Een niet-commercieel platform waar talent online en offline de ruimte krijgt om te experimenteren en zich te ontwikkelen. Wij zijn al meer dan twaalf jaar bewust gratis toegankelijk en advertentievrij. Onze kunstverzamelaars maken dit mogelijk. Sluit je nu aan en ontvang jaarlijks gesigneerde kunstwerken van veelbelovende kunstenaars én je eigen Hard//hoofd-tasje. Veel verzamelplezier!

Steun en verzamel