Asset 14

Sid Lukkassen raakt verstrikt in zijn eigen termen

 1

Weerwoord-redacteur Julius Koetsier is terug van weggeweest en gaat onvermoeid de strijd weer aan met de dogma’s en de dooddoeners die hij tegenkomt in de gevestigde opiniesecties. Hij fluit praatjesmakers die uit de bocht vliegen terug en voorziet hun meningen van een ongevraagd weerwoord. Deze week een extra uitgebreide bespreking van Sid Lukkassens pseudo-evolutionaire pleidooi op The Post Online.

Sid Lukkassen schreef op The Post Online een artikel genaamd We moeten praten over toxic feminity. Hij haalt onderzoeken aan (die hij niet goed heeft gelezen) en een YouTubefilmpje (dat hij niet goed heeft bekeken), en doet zich voor als autoriteit op allerlei academische gebieden (die hij niet begrijpt).

Het stuk begint verontwaardigd:

    “Voortdurend worden vrouwen gewaarschuwd tegen stalkers, creeps en loverboys. Maar nergens in onze maatschappij worden mannen gewaarschuwd voor vrouwelijke seksualiteit en charmes en de manipulatie die daarvan kan uitgaan.”

Lukkassen suggereert dat manipulatieve vrouwen een ongeveer even groot probleem vormen als seksueel gewelddadige mannen.

    “Het Vikinglied Hávamál attendeert verliefde jongemannen op de vrouwelijke wispelturigheid: “Het hart van de vrouw is gemaakt op een wentelend wiel.””

Lukkassen zegt niets over Marx, behalve dat hij bekend is met zijn werk en hem ongelijk geeft.

Een Vikinglied! Lukkassen had ook kunnen citeren uit Hotline Bling van Drake, of Heartless van Kanye West, of een van de ontelbare andere pophits die waarschuwen tegen vrouwelijke wispelturigheid. Dat zou echter niet stroken met zijn suggestie dat het hier om lang verloren wijsheden gaat. Vikingen staan voor Oorspronkelijke Westerse Waarden. Of je dan echt iets van Vikingen weet (bijvoorbeeld dat Vikingen alleen de zeevarende Noormannen waren, en dat de Hávalmál dus geen Vikinglied is), dat doet er niet toe.

    “Als scholier analyseerde ik al de groepsprocessen en machtsverhoudingen op mijn middelbare school. Gingen jongens op de vuist, dan was er doorgaans op de achtergrond een ruzie tussen meisjesgroepen, die de jongens voor zich inpalmden om het ‘vuile werk’ te doen. Daniel Bergner, auteur van What do women want? (2014), maakte een boeiende vergelijking met groepen apen (luister vanaf 12.00). Om de paar jaar breken er vechtpartijen uit en wordt een groot deel van de mannetjes verstoten. Dit is omdat de vrouwtjes hen zat zijn en nieuwe minnaars willen.”

Dat is niet wat Bergner in het filmpje zegt. Hij zegt over apen in gevangenschap (dus niet in de natuur!): “Every few years, primatologists have to cycle out, get rid of, the male monkeys, because the female monkeys are too bored to have sex with them.” Niets over vechtpartijen: het zijn de onderzoekers die de mannetjes weghalen. Ook niets over nieuwe minnaars: alleen dat de vrouwen geen seks willen. Overigens moeten Bergners woorden met een korrel zout genomen worden. Hij spreekt enkel over ‘monkeys’, zonder een specifieke soort te noemen. Dit terwijl verschillende apensoorten op dit gebied zeer uiteenlopend gedrag vertonen.

    “Zo kwam ik ertoe om de analyse van Karl Marx om te keren: niet de distributie van productiemiddelen is het kernprincipe van civilization building, maar de distributie van de seksuele selectiemacht.”

Strikt genomen is dat geen omkering van Marx’ analyse. Tenzij je ‘seksuele selectiemacht’ beschouwt als het tegenovergestelde van ‘productiemiddelen’. Maar het gaat ook helemaal niet om het gedachtegoed van Marx. Lukkassen zegt niets over Marx, behalve dat hij (1) bekend is met zijn werk en (2) hem ongelijk geeft. Beiden doen het goed op TPO. Ik bedacht me trouwens als scholier al dat de stelling van Ronald Reagan niet klopt: het beste album van Kendrick Lamar is namelijk To Pimp a Butterfly.

    “Steeds weer tonen harde cijfers (Quillette, Business Insider, OkCupid) dat vrouwen hyperselectief zijn en dat zo’n 80 procent van de mannen door hen structureel wordt buitengesloten.”

Lukkassen vraagt zich af of hij vrouwen moet aanranden.

Die ‘harde cijfers’ zijn allemaal verkregen via datingapps. Ze dus zeggen alleen iets over vrouwen die datingapps gebruiken (dus niet: ‘vrouwen’) en hun keuzes tijdens het gebruik van die apps (dus niet: ‘structureel’) ten aanzien van mannen die ze op die apps tegenkomen (dus niet: ‘mannen’). Nu is selectief zijn zo’n beetje het idee, bij een datingapp.

    “Ik hou van een affirmatieve, dat wil zeggen zelfbevestigende vrouw! De ‘spelletjes’ stonden mij altijd zo tegen. Moet ik verdergaan, mezelf opdringen of juist niet? Is het galant om haar grenzen te respecteren of vindt ze het juist opwindend als ik haar grenzen trotseer?”

Lukkassen vraagt zich af of hij vrouwen moet aanranden. Ik ben geen vrouw. Maar ik durf in zoverre voor vrouwen te spreken dat ik Lukkassen op het hart wil drukken: niet aanranden, Sid! Het is ‘trotseren’ van haar grenzen is niet alleen niet ‘galant’, het is immoreel en bovendien wettelijk verboden. Je leert elke dag iets!

    “Het ‘spel’ is voor de man een bron van oneindige innerlijke onrust – niets is fijner dan de vrouw die zélf zegt: “Laten we gaan!””

Ja, wie wil dat niet? Het lijkt nooit in Lukkassen opgekomen te zijn dat ook vrouwen bang kunnen zijn voor afwijzing. Of dat ze weten dat seksueel enthousiasme ze een slechte reputatie kan bezorgen. Dat het ‘spel’ niet ontworpen is door vrouwen.

Dan komt Lukkassen met een voorbeeld van toxic feminity ‘uit de samenleving’.

    “Een vrouw en een man hadden een affaire, waarbij zij voortdurend afgaf op haar ex. (...) Toen ze het uitmaakte ontwikkelde de ex zich tot een ware stalker: hij stuurde sms’jes op de meest onchristelijke tijdstippen. Zelfs tijdens zijn wereldreizen dacht hij aan haar. Smalend toonde ze haar minnaar de opdringerige sms’jes.”

Een vrouw laat sms’jes van een stalker zien aan haar vriend. Tot zover niets bijzonders.

    “Hij [de nieuwe vriend, JK] maakte er wel een punt van om de kosten van hun verblijf en diners eerlijk te delen. (...) Maar na een tijd begon ze hem onder druk te zetten over de kosten; ook moest er een woning worden geregeld en als hij haar niet zou helpen was hij “niet masculien”. Toen hij zijn ongenoegen uitte, blokkeerde ze hem en liet weten dat hij “straf verdiende”. (…) Merk op hoe hier de masculiniteit van de man wordt gebruikt om hem te manipuleren.”

Sommige mensen onderbouwen hun betoog met feiten.

Is dát toxic femininity? Het is juist, zoals Lukkassen zelf zegt, een verhaal waarin de verwachtingen van masculiniteit nadelig zijn voor mannen; over toxic masculinity. Wat Lukkassen toxic femininity noemt, bestaat vanwege ideeën waartegen feministen zich altijd hebben verzet.

    “De femme fatale kringelt het liefst rond invloedrijke mannen die ze vervolgens probeert emotioneel uit balans te trekken en opzettelijk te verwarren.”

Als Lukkassen bekend is met het populaire archetype van de femme fatale, hoe komt hij er dan bij dat mannen nooit gewaarschuwd worden voor vrouwelijke seksualiteit?

    “Shakespeare beschreef dit via het archetype van Lady MacBeth [sic] – de vrouw van MacBeth, die op haar aandringen koning Duncan vermoordt om zelf koning te worden. Want MacBeth moet haar bewijzen dat hij een échte vent is met ambitie. Later krijg ze last van gewetenswroeging en pleegt zelfmoord. Maar realistisch gezien – als Shakespeare’s [sic] MacBeth werkelijkheid was en geen fictie – zou het anders aflopen. Zonder wroeging zou ze uitkijken over een veld bezaaid met lijken, waaronder dat van haar echtgenoot. Dan zoekt ze de eerstvolgende, meest machtige man die ze kan verleiden.”

Sommige mensen onderbouwen hun betoog met feiten. Sid Lukkassen met fanfictie over personages wier naam hij verkeerd schrijft.

    “Mannen en vrouwen hebben nu eenmaal een andere evolutionaire strategie: hierdoor moeten mannen opvallen en de nek boven het maaiveld uitsteken, terwijl vrouwen doorgaans veilig binnen de groep blijven. Denk opnieuw aan Bergners apen[.]”

Zo makkelijk ontstaan dus misvattingen over evolutie: iemand die weinig van apen weet, zegt iets over apen; Lukkassen ziet dat in een YouTube-filmpje, maar let niet op en begrijpt het verkeerd; hij denkt dat zijn onjuiste versie van het verhaal niet alleen op apen, maar ook op mensen van toepassing is. Dat Lukkassens apenverhaal niet klopt, is eigenlijk bijzaak. Het gevaar zit vooral in die absurde sprong: apen zijn zo, dús mensen zijn zo. Het is een veel voorkomende denkfout om apengedrag als een soort oervorm van mensengedrag te zien. Omdat we van ‘de apen’ zouden afstammen (wat niet zo is). Religieuze fundamentalisten die evolutie niet snappen, vragen: ‘Als wij van apen afstammen, waren zijn er dan nog apen?’ Masculiniteitsfundamentalisten die evolutie niet snappen, stellen: ‘Wij stammen af van apen, dus al ons huidige gedrag is verklaarbaar door te kijken naar het gedrag van huidige apensoorten.’

Er volgt meer bronloos gebazel over evolutie:

    “Mannen trekken eerder een eigen plan en komen daardoor vaker met originele interpretaties. Ook dit volgt weer uit de evolutie van de soort. Als je gaat experimenteren, wat mogelijk mislukt waardoor je leden van de soort verliest, dan voer je dit experiment uit aan de kant van de man. Waarom? Mannen zijn meer vervangbaar. Zodoende zijn er meer mannelijke genieën maar ook meer mannelijke zwervers en gevangenen.”

Een stelling over evolutie hoeft in masculiniteitsfundamentalistische kringen aan drie voorwaarden te voldoen om voor waar gehouden te worden. Hij moet:
1. voorstelbaar zijn
2. niet in strijd zijn met bestaande aannames
3. een verklaring vormen voor conservatieve gendernormen

Samengevat: mannen zien vrouwen vaker als lustobjecten dan andersom, dus feminisme is onzin.

Je zou kunnen speculeren dat de geschiedenis bijvoorbeeld minder vrouwelijke wetenschappers kent omdat vrouwen duizenden jaren lang de toegang tot wetenschappelijke scholing ontzegd is. Maar die redenering wordt opzij geschoven zodra iemand een pseudo-evolutionaire verklaring verzint die aan bovenstaande voorwaarden voldoet.

    “Komt nog bij de ongelijk verdeelde seksuele aandacht. De seksuele aandacht van mannen voor vrouwen is groter dan andersom. Ook qua biseksualiteit zijn vrouwen meer op vrouwen gericht dan mannen op mannen.”

Het onderzoek waar Lukkassen naar linkt, gaat over de lichamelijke reacties van mannen en vrouwen die kijken naar seks. Bij heterovrouwen die keken naar lesbische seks, werden meer signalen van opwinding waargenomen dan bij heteromannen die homoseks te zien kregen. Lukkassen denkt misschien dat dit onderzoek uitsluitsel biedt over biologie, maar dat is niet zo. Kijken naar seks met meetapparatuur aan jouw apparatuur is niet gelijk te stellen aan een natuurlijke seksuele ervaring. Bovendien zijn de signalen van opwinding bij mannen en vrouwen heel verschillend, en betekent de aanwezigheid van die signalen niet automatisch dat er sprake is van aantrekkingskracht.

Lukkassen stelt dat vrouwen altijd kunnen profiteren van het overschot aan seksuele aandacht, en concludeert:

    “En hierom is alles bij elkaar opgeteld het feminisme een ideologie gebaseerd op leugens en onware aannames, die haaks staat op de biologie. Feministen zijn, omdat hun denkbeelden haaks staan op de evolutie van onze soort, niet serieus te nemen.”

Samengevat: mannen zien vrouwen vaker als lustobjecten dan andersom, dus feminisme is onzin. Maar als Lukkassen denkbeelden die ‘haaks staan op de evolutie’ niet serieus neemt, waarom verdedigt hij dan eerder in zijn artikel de waarde van ‘het heteroseksuele kerngezin’? Dat is een uitvinding van het neolithicum, zo’n 12.000 jaar geleden. Daarvóór, dus het grootste deel van de tijd dat mensen bestaan, leefden we in egalitaire groepen. Ja, toen had iederéén denkbeelden die haaks staan op wat Lukkassen denkt dat de biologie voorschrijft.

    “Maar we zijn een vrouw-gecentreerde soort, dus mensen doen alsof ze hen serieus nemen. Het is een tactiek om met vrouwen in contact te komen.”

Ja, hallo. Zit ie een heel artikel lang te zeuren dat mannen het zo moeilijk hebben omdat ze niet weten hoe ze met vrouwen in contact moeten komen, wist-ie al die tijd gewoon hoe het moet!

Bedankt voor de tip.



Beeld: still uit Planet of the Apes

Mail

Julius Koetsier is columnist, filmcriticus, vertaler, video-editor en zo af en toe iets anders.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven

Steun de makers van de toekomst

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor nieuwe makers. Een niet-commercieel platform waar talent online en offline de ruimte krijgt om te experimenteren en zich te ontwikkelen. We zijn bewust gratis toegankelijk en advertentievrij. Wij geloven dat nieuwe makers vooral een scherpe en eigenzinnige stem kunnen ontwikkelen als zij niet worden verleid tot clickbait en sensatie: die vrijheid vormt de basis voor originele verbeelding en nieuwe verhalen.

Steun ons

  • Jochum VeenstraHoofdredacteur
  • Mark de BoorderUitgever
  • Nina LäugerAdjunct-hoofdredacteur
Lees meer
het laatste
Oproep redacteurs: Hard//hoofd zoekt nieuwe stemmen

Hard//hoofd zoekt nieuwe stemmen

Fladdert en flitst er van alles in je hoofd en hoef je alleen nog maar achter je computer te kruipen om tot een mooi verhaal, essay of beeld te komen? Durf je aan de andere kant kritisch op jezelf te zijn? Heb jij een unieke stem en ben je niet bang om je een langere tijd ergens aan te committeren? Stuur een plan in! Lees meer

:De roman als tapijt van verweven geschiedenissen: hoe een collectieve schrijversblik houvast biedt 1

De roman als tapijt van verweven geschiedenissen: hoe een collectieve schrijversblik houvast biedt

Wat willen we vertellen, wat hebben we te vertellen en hoe willen we dat vertellen? Amber Netten, Marleen Doré en Zuma Knegjes vinden houvast in collectiviteit. Lees meer

Gedicht zoekt beeld (deel 1) 2

Poetry International X Willem de Kooning Academy: Gedicht zoekt beeld

Hoe kun je poëzie ook anders ervaren dan via de bundel of op het podium? Achttien studenten illustratie van de Rotterdamse Willem de Kooning Academie lieten zich inspireren door het werk van de dichters van het 53ste Poetry International Festival (9 – 11 juni Rotterdam). Hard//hoofd presenteert een selectie van hun illustraties in combinatie met de gedichten. Alle achttien zijn gedurende het festival te zien in een expositie in LantarenVenster en op de route tussen de festivallocaties op Katendrecht. Lees meer

Zelfs een kapotte klok wijst tweemaal per dag de juiste tijd aan

Zelfs een kapotte klok wijst tweemaal per dag de juiste tijd aan

Als klein meisje had Roosje van der Kamp een ritueel waarmee ze hoopte haar ouders te kunnen beschermen tegen de dood. Kan magisch denken in plaats van een poging tot controle, ook een vorm van loslaten zijn? Kan het ook een daad van liefde zijn? Lees meer

De diepte in

De diepte in

Wie heeft woorden nodig als je elkaar aan kunt raken? In dit verhaal van Martien van Agtmaal lees je over liefde diep in de zee. Lees meer

Mijn roodbewangde gezicht 2

Mijn roodbewangde gezicht

Het bekijken van jeugdfoto's dwingt Eva te reflecteren op één van haar onbewuste mechanismen: blozen. Lees meer

Contact maken met geesten in de stad van de doden

Contact maken met geesten in de stad van de doden

Hoe de hedendaagse Canadese kunstenaar Marlon Kroll voortborduurt op het werk van een pionier in de abstracte kunst: Hilma af Klint. Lees meer

:De on//smakelijke week: De on//smakelijke mixtape

De on//smakelijke week: De on//smakelijke mixtape

Een (on)smakelijke, muzikale interventie: de redactie smolt wat smoezelige smikkelliedjes samen tot de on//smakelijke mixtape. Lees meer

De on//smakelijke week: Wondermeisjes (of: de aantrekkingskracht van anorexia) 4

De on//smakelijke week: Wondermeisjes (of: de aantrekkingskracht van anorexia)

Toen in juni 2014 een week in het teken van eten stond was Emy Koopman not amused. Ze schreef een nog altijd actueel essay over de vraag of een eetstoornis een modeverschijnsel is. Eten door de ogen van een ex-magerzuchtige. Lees meer

:De on//smakelijke week: Hoe je spijt kan loslaten (werktitel) 2

De on//smakelijke week: Deegman

Zuiver je van jouw on//smakelijke emoties met een literaire meditatie door Kiriko Mechanicus. Op het menu: spijt. Kneed alle spijt die je voelt tot een deegman, voordat je hem op 220 graden in de oven bakt. Eet smakelijk! Lees meer

schilderij van varkenskarkassen die aan haken hangen in een slagerij

De on//smakelijke week: Waar het vlees begint

Wat is de connectie tussen het vrouwelijk lichaam en vlees? Waarom kunnen we alleen van iets houden als we het kunnen aaien? Elianne van Elderen onderzocht het in dit gedicht over donshaartjes, de smaak van wondvocht en middelgrote zwarte honden. Lees meer

Zeikwijf

De on//smakelijke week: Pisnijd

Van hoge prijzen tot pottenkijkers: een bezoek aan een openbaar toilet is voor vrouwen vaak niet vanzelfsprekend. Sofie Hees verdiept zich in de ins en outs van dit decennia-oude probleem. Lees meer

:De on//smakelijke week: De smakelijke aarde

De on//smakelijke week: De smakelijke aarde

Sinds vorig jaar voelt Aisha soms de behoefte om zand te eten. Ze gaat op zoek naar waar dit vandaan komt en hoe cultureel bepaald is wat we eetbaar vinden. ‘Is mijn zandbegeerte niet gewoon een hunkering naar verbinding naar iets dat ik ergens ben kwijtgeraakt?’ Lees meer

illustratie van een eettafel met escargots die nog leven, een spartelende octopus, wijn, oesters en een hand met een sigaret die naar eten grijpt.

De on//smakelijke week: Door ingrediënten bij elkaar te voegen, creëer je iets nieuws

Illustrator Feline Wigman laat zich inspireren door de sociale dynamiek en cultuur rond de eettafel. Ze is altijd gefascineerd geweest door wat vies is en toch lekker, of wat lelijk is en toch mooi. Jorne Vriens ging met haar in gesprek. Lees meer

De on//smakelijke week: Hoofdredactioneel

De on//smakelijke week: Hoofdredactioneel

Deze week staat Hard//hoofd in het teken van on//smakelijkheid. Hoofdredacteur Jochum Veenstra opent de week met een tekst over de aantrekkelijkheid van paté en de walging die hij er nu voor voelt. Lees meer

Ik heb schijt

Ik heb schijt

Maatschappelijke ongelijkheid begint in de buurt waarin je opgroeit laat Milio van de Kamp zien in zijn debuut ‘Misschien moet je iets lager mikken’, dat op 16 mei verschijnt. Een voorpublicatie. Lees meer

Knieën

Knieën

‘Hij probeerde net zo breed te lopen als de rest, maar zijn benen bewogen anders.’ Een verhaal van Werner de Valk over een jongen zonder eilandersknieën, die de ondoordringbare mist opzoekt en er lachend in verdwijnt. Lees meer

Toxic Friendships

Toxic Friendships

Het verbreken van toxic friendships geldt op TikTok als een vorm van self-care, maar is dat wel zo? Rijk Kistemaker buigt zich erover. Lees meer

Mannen die over zichzelf praten

Mannen die over zichzelf praten

Na een aantal dates met een op zich interessante man twijfelt Eva of ze nog wel een keer met hem moet afspreken. Het probleem: hij praat te veel over zichzelf. Lees meer

De on//smakelijke maaltijd

De on//smakelijke maaltijd

Op 11 mei presenteren we ons eerste literaire programma van 2023! Met als thema De on//smakelijke maaltijd nodigen we je uit om de grens tussen het smakelijke en onsmakelijke te onderzoeken middels verschillende voordrachten en een gezamenlijk diner in Mediamatic. Lees meer

Steun de makers van de toekomst. Sluit je aan bij Hard//hoofd!

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor nieuwe kunstenaars en schrijvers. Een niet-commercieel platform waar talent online en offline de ruimte krijgt om te experimenteren en zich te ontwikkelen. Wij zijn al meer dan twaalf jaar bewust gratis toegankelijk en advertentievrij. Onze kunstverzamelaars maken dit mogelijk. Sluit je vóór 1 juli aan en ontvang al in juli je eerste kunstwerk én je eigen Hard//hoofd-tasje. Veel verzamelplezier!

Steun en verzamel