Asset 14

Lubberend clownspak

Hoe te troosten (I): Lubberend clownspak

Ach, kom nou eens hier. Lief, klein mensendiertje. Kom nou eens op mijn schouder liggen. Je moeder is ontslagen, de vader van je beste vriendin is dood, in de buik van je oom zit een tumor. Iedereen heeft het verschrikkelijk en je lijf hangt er machteloos bij. Je schopt tegen prullenbakken, scheldt ‘het systeem’ verrot, je aait en deelt tissues uit. Je weet niet of je meehuilen mag. Je geliefden jammeren alsmaar door en je bent zo gruwelijk moe. Niemand heeft je ooit uitgelegd hoe dit soort dingen moeten, maar het komt goed.
Het komt goed, hoor je. Je bent niet onmenselijk of psychisch gestoord. Je bent geen slechte dochter, geen slechte vriendin. Je bent geen slecht mens.

Ik probeer mezelf te overtuigen, ja.

Vorig jaar ging de vader van een goede vriendin dood. Ik hing er machteloos bij. Ik zei wel tien keer sorry voor het woord ‘gecondoleerd’ en stuurde haar grappige foto’s van ons samen. Op de foto’s antwoordde ze ‘hahahaha’.
Het spijt me dat ik haar niet gewoon heb gebeld. Het was niet zo erg geweest als ik niet uit mijn woorden was gekomen, of iets lelijks had gezegd als ‘wat een verdrietige fuckzooi’. Het was ook oké geweest als ze geen zin had in een telefoongesprek en na ‘n minuutje weer verder wilde met haar dag.
Ik had mijn ongemak mogen benoemen, stotterend en ongekunsteld en oprecht. Geen excuusjes, geen smoesjes. Gewoon samen vol in de stront, vol in het moment. Maar ik ga niet graag op m’n bek en ik weiger in wollige clichés te praten, ik durfde ons contact geen zwaarte te geven. Ik pleit voor onvoorwaardelijke vriendschap en liefde, maar kwam niet verder dan tamme berichtjes op WhatsApp en een laffe knuffel toen ik haar weer zag.

Dit wordt geen zielig en zuchtend verhaal over mijn bestaan. Met mij gaat het goed en met de meeste mensen om mij heen ook. Ik wil alleen zeggen: ik zadel mensen, die het al moeilijk genoeg hebben, met mijn eigen onvermogens op. Ik voel me daar stom bij en ik wil dat niet meer doen.
Ik wil geen mailtjes meer in mijn inbox die zeggen: ‘ach lieve Lisanne, woorden van jou zijn altijd een troost, maak je geen zorgen.’

Ik wil iemand worden die goed is in troosten. Zelf lijden is best wel makkelijk, of misschien is eendimensionaal een beter woord. Dat is niet lullig bedoeld. Iemand die lijdt wordt vrijgesteld van verplichtingen en mag zich volproppen met eten, verjaardagen vergeten. Hij mag de tijd nemen, en zo hoort het ook, zo is het ook goed. Zo moet het zijn.
Maar hoe kan ik in hemelsnaam iemand daarvan overtuigen? Hoe kan ik een ruimte creëren waarin iemand zich veilig voelt? Het liefste zonder er zelf aan onder door te gaan en op een manier die bij me past. Zonder comfort food à la Ben&Jerry’s en zonder inspirerende citaten die als een idioot, lubberend clownspak voelen.

Het kan toch niet zo zijn dat alles dat kan troosten kitsch en plakkerig is. Dat zou betekenen dat mensen zoals ik, die moeten lachen als ze voor een schap vol condoleancekaarten staan, en die het ongemakkelijk vinden een arm om iemand heen te slaan, binnen een rouwproces ballast of hofnar zijn. Meer niet. Daar geloof ik niet in. Dat wil ik niet geloven. Er liggen genoeg rampen in het verschiet. Iedereen om me heen stort nog eens genadeloos in. Ik ben pas tweeëntwintig, en ik wil me voorbereiden op die rare storm van gebroken harten en doden.

Ik kocht mijn eerste zelfhulpboek, The art of comforting, met op de kaft een roze bloesemtak. Ik maakte een afspraak met de Troostcoach, zijn credo is: je bent niet alleen. Op scholieren.com las ik over een jongen die eerst een drie en later een acht kreeg voor een condoleancebrief. Het valt te leren.

Het komt goed.

Mail

Lisanne van Aert is schrijver, theatermaker en bloemist. Ze floreert bij haar eigen theatergroep: Het Pijpcollectief. // lisanne@hardhoofd.com

Mikko Kuiper is schilder, tekenaar, kok en dj.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Eenzaamheid trekt me niet, maar ik heb er behoefte aan

Eenzaamheid trekt me niet, maar ik heb er behoefte aan

Eva van den Boogaard schreef een brief aan Roland Barthes, die in zijn dagboeken over eenzaamheid en vrijheid schreef wat zij zelf niet kon verwoorden. “Je hebt me lang gerustgesteld, maar waar ik de herkenning eerst geruststellend vond, vind ik haar de laatste tijd steeds verontrustender.” Lees meer

De sofaconstante

De sofaconstante

Uschi Cop schreef een claustrofobische verhalenbundel over zes levens die getekend zijn door een verlangen naar zingeving. De sofaconstante is een voorpublicatie van een van die verhalen uit haar bundel 'Zwaktebod'. Lees meer

Column: Dat heet ‘een gesprek voeren met elkaar’

Dat heet ‘een gesprek voeren met elkaar’

Als een vriendin van Eva op date gaat met een man waarmee Eva zelf al eerder afsprak, is ze erg benieuwd naar haar bevindingen. Lees meer

:The chosen family: Beelden van queer vruchtbaarheid

The chosen family: Beelden van queer vruchtbaarheid

Marit Pilage onderzoekt beelden van queer vruchtbaarheid in de kunst om zo de definitie van vruchtbaarheid, zwangerschap en ouderschap te herdefiniëren. Lees meer

Een woud vol dichtgetimmerde hokjes

Een woud vol dichtgetimmerde hokjes

Zazie Duinker baant zich een weg door het oerwoud van de (hergedefinieerde) woorden. Lees meer

In de afwezigheid van 1

In de afwezigheid van

Marit Pilage onderzoekt de rol en betekenis van kunst bij zwangerschap en vruchtbaarheid, maar vooral ook bij het uitblijven daarvan. Lees meer

Kijkend naar kunst van mannen: ‘Ben ik toch een mannenhater?’ 6

Kijkend naar kunst van mannen: ‘Ben ik dan toch een mannenhater?’

Puck Lingbeek's vader stelt dat haar boosheid richting mannen haar interpretaties van kunst beïnvloedt. Puck is het daar niet mee eens, maar het zet het haar wel aan het denken. Lees meer

Column: Het glas wijn waar ik zin in heb bestaat niet

Het glas wijn waar ik zin in heb bestaat niet

Twee jaar geleden vroeg Eva nog aan een collega waarom ze niet dronk. Inmiddels laat ook zij de alcohol links liggen en is ze zelf degene die wordt bevraagd. Lees meer

(Ont)hechting

(Ont)hechting

Als Aisha op proef intrekt bij haar geliefde en haar eigen gekoesterde plek achterlaat, is het net het alsof ze een onvaste vorm aanneemt. Lees meer

Voesten

Voesten

"Misschien is dat man zijn hier: hetzelfde bewegen als de anderen." Voesten van Werner de Valk is een kort verhaal over een eiland met een duistere traditie en over het moeten bewijzen van mannelijkheid. Lees meer

Muze

Muze

Loren Snel schreef een roman over hoe samen te zijn met een ander en intussen trouw te blijven aan jezelf. Haar debuut verschijnt 25 oktober bij uitgeverij Prometheus. Hier lees je een voorpublicatie. Lees meer

Liever een monster

Liever een monster

Het is moeilijk te accepteren dat mensen kunnen doden, maar waarom maken we van moordenaars karikaturen? Een voorpublicatie uit Lotje Steins Bisschop en Roselien Herderschee Dodelijke gekte. Lees meer

Jari

Jari

Dave Boomkens schreef een verhaal over troosteloosheid, onmacht en opgroeien. Over hoe je in een treurig flatgebouw, tussen de nieuwsprogrammering en sportwedstrijden door, een vriend kunt vinden en verliezen. Lees meer

Hoe in Duitsland het Zionistische establishment wint

Hoe in Duitsland elke vorm van empathie met inwoners van Palestina wordt verboden

De situatie in Duitsland is de laatste dagen geëscaleerd. Het politieapparaat en de politiek gebruiken harde repressiemiddelen om vooral Duitse mensen van kleur of met een migratieachtergrond de kop in te drukken. Zij verliezen op dit moment hun vrijheid van meningsuiting. Lees meer

Hypnose

Op een dag breng ik alle wereldleiders onder hypnose

Een betere wereld begint bij een andere gedachte en daarom besluit Marthe van Bronkhorst hypnotiseur te worden. Lees meer

Column 1

Je opnemen in mijn testament

Een lugubere ontdekking tijdens een boswandeling doet Eva nadenken over wat we achterlaten voor onze nabestaanden als we overlijden. Lees meer

Geef de dag een naam

Geef de dag een naam

Op een hete zomerdag wordt Felipe zwetend wakker. Deze dag, die heet en broeierig is, brengt hem uit evenwicht, tot hij uiteindelijk doet wat hij gezworen had nooit te doen: hij begint te drinken. Een fragment uit de afstudeernovelle van Tiemen Hageman over het verleden proberen los te laten, het leven ruimte geven en adolescent worden. Lees meer

Aaah, het launchfeest!

Aaah, het launchfeest!

Na de lancering van ons derde papieren tijdschrift willen we onze lezers, schrijvers en makers graag uitnodigen om dit grote succes samen met Hard//hoofd te vieren op 26 oktober in Amsterdam. Lees meer

Tussen de randen van een aquarium

Tussen de randen van een aquarium

Wie ben je als je alles kunt zijn? In het fragmentarische afstudeerwerk van Ettie Edens veranderen mensen onder andere in een hoopje, een steen, een natuurkundedocent, water, iemand die limonade drinkt en een lantaarnpaal. Lees meer

Automatische concepten 71

We hebben een probleem met de derde helft

Een voetbalwedstrijd stopt officieel misschien op het veld, maar Marthe van Bronkhorst merkt in de trein dat het slinkse spel doorgaat. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier! 

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer