Asset 14

Ontworteling

Ik ben aanwezig bij een plantsessie. Dat is geen yoga-met-je-kamerplant bij Intratuin en ook geen gewassenruilmiddag (ja, het bestaat). Een plantsessie is bedoeld om een boom te planten ter nagedachtenis aan een dierbare. Hier sta ik, samen met zeventien andere mensen, in een zogenoemd herdenkingsbos. Twee boswachters van Staatsbosbeheer hebben ons van scheppen voorzien, in de zachte regen wordt er zand op geladen.

Ik ben hier met vriendin S, die een aantal maanden geleden haar moeder verloor. Ze heeft een eik uitgekozen, die op de aanhanger van het boswachterijbusje ligt te wachten. De plantgaten zijn al gegraven; aan ons om het jonge boompje in het gat te zetten, het met spanbanden aan groeipaaltjes te bevestigen en het toe te dekken met aarde.
‘Trek hem goed vast’, zegt een boswachter als we de eik tussen ons in hebben. ‘We willen geen ontworteling.’
‘Nee mam’, zegt S tegen het boompje, ‘we willen geen ontworteling.’
De mensen om ons heen planten ook boompjes. Sommigen huilen een beetje, iemand heeft een fles wijn en glazen meegenomen. Een oude vrouw staat onder een paraplu steeds iets verder in te krimpen, alsof de regen haar uitgumt. Ik vraag de boswachter of hij dit vaker doet. Hij vertelt dat deze plantdagen erg populair zijn, dat de aanvragen binnenstromen. ‘Een boom ademt toch het leven dat we willen vieren nietwaar?’

Ik moet denken aan een klasgenootje van de basisschool, Thomas. Thomas had eens een tekening gemaakt vol bomen, en ergens in een hoekje een heel klein hoofdje – dat was hijzelf. De tekenopdracht was een zelfportret, dus de juf kwam vragen waarom hij vooral bomen had getekend.
‘Wij ZIJN bomen!’ brieste Thomas – die soms last had van agressieaanvallen. ‘ZONDER BOMEN IS ER HELEMAAL GEEN ZUURSTOF EN GAAN WE ALLEMAAL HARTSTIKKE DOOD!’
De juf schrok zich wild.
‘ZONDER BOMEN KUN JE VERROTTEN MET JE ZELFPORTRET!’ Thomas begon hartstochtelijk te snikken en rende de klas uit. Thuis vroeg ik of het klopte dat bomen voor zuurstof zorgen. Het bleek waar te zijn.

En dan, op de zompige aarde van het druppende open veldje in het bos, moet ik ook denken aan de slachtoffers van de neergestorte MH17, voor wie een herinneringsbos is aangelegd, vlakbij Schiphol. In de vorm van een gevouwen lint, het symbool van de ramp, zijn 298 bomen geplant, die ieder een slachtoffer vertegenwoordigen. Op de website van het monument kun je opzoeken welke boom voor wie is geplant, en welke boomsoort het is. Mijn cursor glijdt over de nummers alsof ik een stoeltje reserveer in het zaaloverzicht van een theater, in mijn hoofd ruist het. Ina Kroon-Broghammer. Grove den. Andrei Marius Anghel. Sierappel. Cor Schilder. Perzisch IJzerhout. Ik lees dat de bomen omkranst worden door zonnebloemen die rond 17 juli, drie jaar na de ramp, zullen bloeien.

‘Ik weet niet zo goed wat ik nu moet zeggen’, zegt S als we de boomkluit met aarde hebben toegedekt. ‘Moet ik nu iets zeggen? Iets officieels?’
‘Wat zou je moeder leuk vinden? Wat zou ze zelf hebben gedaan?’ vraag ik.
‘Mijn moeder was diep gaan janken. Ze was een erg emotioneel type.’ S staart voor zich uit. ‘Ach mam…’, fluistert ze en dan begint ze zachtjes te huilen. Ik kruip weg onder haar arm. De oude vrouw onder de paraplu lacht ons haast onzichtbaar toe.

Mail

Iduna Paalman (1991) is al bijna vier jaar columnist voor Hard//hoofd. Haar poëziedebuut ‘De grom uit de hond halen’ verscheen in het najaar van 2019 bij Querido. Ze won er de Poëziedebuutprijs 2020 mee. Ze publiceerde onder meer in De Gids, De Revisor, De Groene Amsterdammer en NRC Handelsblad.

Tsjisse Talsma gaat het liefst met zijn schetsboek de wereld rond.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
Lees meer
test
het laatste
Geen geld maakt ook niet gelukkig

Hard//hoofd zoekt een zakelijk assistent!

Wij zoeken een enthousiaste en veelzijdige zakelijk assistent (x/v/m) die ons zakelijke team wil versterken. In deze functie krijg je de kans om ervaring op te doen met de zakelijke en organisatorische kant van een literair tijdschrift en online platform. Lees meer

Het huis in mijn hoofd

Het huis in mijn hoofd

Wat als technologie je verbeelding probeert te esthetiseren? Mina Etemad bezocht in juni, tijdens de twaalfdaagse oorlog tussen Iran en Israël, de VR-voorstelling From Dust van Michel van der Aa. ‘Het zou troostend moeten zijn, maar hoe kan ik het rijmen met de realiteit hierbuiten?’ Lees meer

Het borrelt 1

Ortolaan

Liefde gaat door de maag, weet de chef in het verhaal van Fleur Klemann. Zorgvuldig bereidt hij al zijn ingrediënten én zijn geliefde: ‘Haar tong die ze langs haar vette lippen haalde, het rozige vlees.’ Lees meer

Naweeën

Naweeën

In Naweeën dicht Vlinder Verouden over vervellen, verpoppen, verschonen, volgroeien en legt zo het proces van veranderen vast. ‘Hier slaat de klok tien en stap ik uit spinseldraden slijmerig warm een / Laatste vinger die glijdt over de plastic bodem van een pot haargel.’ Lees meer

Het borrelt

Het borrelt

‘Vuur raakt water / en alles sist barst klapt fluit schuimt vergaat stijgt verdampt smelt breekt sterft’. Dieuke Kingma dicht over het moment dat het ondergrondse naar boven breekt: zoals bij vulkaanuitbarstingen, of de tweede symfonie van Mahler. Lees meer

Laboratoriumkinderen

Laboratoriumkinderen

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. In dit drieluik onderzoekt Louise van der Veen in vitro fertilisatie (IVF) als een mogelijke grond van het bestaan. Lees meer

:Podcast: Maandagavond – De aanleiding

Podcast: Maandagavond – De aanleiding

Een nieuw seizoen van Maandagavonden door Nwe Tijd, dit keer ook te beluisteren bij Hard//hoofd. Met Johannes Lievens die zich – tegen wil en dank – in het feestgedruis stort, Ellis Meeusen over de voorpret, Suzanne Grotenhuis met een pleidooi voor kleine vieringen en Freek Vielen opent de avond met twee anekdotes. Lees meer

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wanneer de VVD pleit voor het bijhouden van gegevens over ‘culturele normen en waarden’ van mensen met een migratieachtergrond, over welke normen en waarden hebben ze het hier dan eigenlijk? Rocher Koendjbiharie neemt de eisen onder de loep die de politiek alleen stelt aan mensen die zichtbaar wortels elders ter wereld hebben. ‘Men wil geen vermenging van culturen en geen uitwisseling van gedachten. De echte eis is assimilatie en het afbreken van wortels.’ Lees meer

Als de bodem niet dragen kan

Groeipijn

‘Volwassen worden is zorgen voor’ luidt de wijsheid waar de hoofdpersoon in dit verhaal zich aan vasthoudt. In Groeipijn laat Tim Kobussen zien hoe hoe er een steeds letterlijke invulling aan die wijsheid wordt gegeven in een studentenkamer. Lees meer

In een miniatuurgrafkistje wordt het duingentiaanblauwtje naar de natuurbegraafplaats gedragen 1

In een miniatuurgrafkistje wordt het duingentiaanblauwtje naar de natuurbegraafplaats gedragen

Van het zetten van kopjes koffie en het branden van salie tot de Pinterest-pagina van DELA: Maartje Franken schrijft over rouwrituelen en onderzoekt de grond waarin rouw wortelt. Lees meer

Voor de meisjes

Voor de meisjes

Terra van Dorst dicht over de passiviteit van het wachten op morgen en het uitstellen van keuzemomenten. ‘morgen gaan we een ijsje halen / zullen de bramen rijp zijn / maak ik een besluit’ Lees meer

Regenwormen 1

Als de bodem niet dragen kan

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. Anouk von Seida schrijft over de betonplaten op een boerderij en het onverwachte leven dat zich daarin afspeelt. Lees meer

Grond & Ik

Grond & Ik

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. In 'Grond & Ik' zoekt Lisia Leurdijk naar manieren om een dialoog tussen het individu en de grond te openen. Lees meer

Regenwormen

Regenwormen

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. Milou Lang graaft in dit tweeluik naar wormen, gangenstelsels en de geborgenheid die de grond kan bieden. ‘hier duw ik geil zijn in de kluiten aarde / durf mijn vingers te verliezen in slib en schimmeldraden’ Lees meer

Luchtspiegeling

Luchtspiegeling

'We bewegen log en lief.' Madelief Lammers onderzoekt in dit gedicht de onstilbare honger tussen twee mensen, een wankele relatie waaraan iets fundamenteels ontbreekt. 'Zie je hoe we ondanks die woede nog zo mooi zijn als een slapend paard dat met haar huid trilt om een daas te verjagen?' Lees meer

Stomwijzer

Stomwijzer

Marthe van Bronkhorst loodst je door het wispelturige politieke landschap aan de hand van haar alternatieve stemwijzer. Lees meer

Auto Draft 8

Programma: Ik wil, wil jij ook? - consent in illustratie

Vier samen met Hard//hoofd de publicatie van onze recent verschenen bundel over seksueel consent! Lees meer

Roze, wit, blauw

Roze, wit, blauw

Rechtse en nationalistische partijen laten in hun nieuwste verkiezingsprogramma’s zien dat hun ruimte voor de lhbtqia+-gemeenschap altijd voorwaardelijk is geweest. Journalist Rocher Koendjbiharie legt uit: 'Homoseksualiteit en vrouwenrechten zijn binnen rechtse kringen vaak pas relevant wanneer ze in relatie tot migratie besproken worden.' Lees meer

:Winnaar publieksprijs Rode Oor: Vespula vulgaris

Winnaar publieksprijs Het Rode Oor: Vespula Vulgaris

In een pot met schuimbanaantjes vecht een wesp om los te komen. Myrthe Prins portretteert een winkelbediende die in een snoepwinkel aan zoetigheid proeft. Met Vespula Vulgaris won zij de publieksprijs van Het Rode Oor 2025. Lees meer

Winnaar Stoute Stift 2024 1

Winnaars De Stoute Stift 2025

Cynthia Van Der Heyden won met haar illustratie de publieksprijs en Sarah Pannekoek won de juryprijs van De Stoute Stift 2025. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €3 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer