Asset 14

De penvriend(in)

Mijn correspondentie uit de jaren '00 versus mijn correspondentie uit de jaren '10

De brief en het dagboek, voorbodes van de roman, hebben het loodje gelegd, als kanaries in een mijn,” zei schrijver Tommy Wieringa laatst in de krant. Hij ziet in het langzaam maar zekere uitsterven van de brief en het dagboek onheilspellende voortekenen van het lot dat de roman te wachten staat.

We schrijven inderdaad almaar minder brieven. Zo kwam ik na een kleine duik in mijn persoonlijke archief van belangrijke en minder belangrijke memorabilia (ik hou alles bij, je weet maar nooit wat er later nog van pas komt voor die biografie) tot de vaststelling dat mijn briefwisseling uit de jaren ’00 zowat het twintigdubbele is van de brieven die ik dit decennium al ontving. Er zal de komende zes jaar nog flink geschreven mogen worden als ik die klaarstaande dozen in mijn archiefkast gevuld wil krijgen.

Waarom zijn steeds minder mensen geneigd om via post te communiceren?
Hoe zit dat dan met de dingen die alleen de brief, het papier, de envelop, de postzegel kunnen zeggen? Ik vraag het me serieus af. Neem nu deze melodramatische zinsnede uit een brief die ik nog niet zo gek lang geleden ontving: “In een parallelle, artificiële wereld hou ik je hand opnieuw vast en voel ik weer die elektriciteit wanneer jij m’n rug streelt.” Ik geloof niet dat de jongeman in kwestie dit ook recht in mijn gezicht had gezegd, en in een e-mail of sms was het al helemaal belachelijk overgekomen. Maar op papier werkte het wel; de oprechtheid van de handgeschreven woorden maakte de briefschrijver tot een nobeler mens.

Dit voorbeeld illustreert mooi de veranderde aard van mijn correspondentie doorheen de jaren. Dat ik in de jaren ’00 zo ontzettend veel meer brieven ontving – eerlijk is eerlijk – komt niet doordat ik als jonge tiener twintig keer meer minnaars had, maar wel doordat ik beschikte over een hele resem penvrienden. De penvriend; volgens de Van Dale ‘iemand met wie je gedurende langere tijd vriendschappelijk correspondeert’. Daar knelt het schoentje: ‘vriendschappelijk’. Aan mijn laatste penvrienden was ik meestal op één of andere manier romantisch gerelateerd en een keer de romantiek over was, stokte ook de briefwisseling. Af en toe ontvang ik ook nog wel mooie brieven van vriendinnen, meestal zo rond mijn verjaardag; maar deze vallen omwille van hun sporadische karakter helaas niet onder de categorie penvriendschap.

Om tot slot nog even terug te keren naar Tommy Wieringa en zijn kanaries in de mijn; pogingen om een dagboek bij te houden waren nooit een succes. Als ik dan toch eens de moeite nam om mijn innerlijke gevoelsleven neer te pennen voor niemand in het bijzonder deed ik dit op momenten dat ik me niet zo lekker voelde; met als gevolg dagboeken vol duistere pseudofilosofische bijdragen. In een brief daarentegen verval ik minder vaak in zwaarmoedigheid (ik vergezel mijn brieven graag van chocoladerepen, kattenstickers of glitter die overal tussen kruipt) en doe ik aanmerkelijk meer moeite om mijn literair niveau op peil te houden.

Een penvriend(in) om op regelmatige basis vriendschappelijk mee van gedachten te wisselen over het leven: iedereen zou er minstens één moeten hebben. Want dat is misschien wel het beste aan de penvriend(in): je hoeft je niet te beperken tot één exemplaar. Het is toegestaan de epistolaire vriendschap te consumeren met wie je maar wilt. Daarenboven moet je al erg je best doen, wil je gedumpt worden door je penvriend.
Kandidaten mogen zich altijd melden.


Advies voor penvrienden: met eenhoorns, robots of bonte postkaartjes scoor je altijd.

Mail

Jana Antonissen Jana Antonissen (1992) schrijft sinds twee jaar voor De Morgen over alles dat binnen het breed rekbare begrip cultuur past.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
De verdwenen kosmonaut

De verdwenen kosmonaut

Duizenden kilometers van de kosmonaut vandaan zit Igor, uitkijkend over de stad, terwijl hij luistert naar de ruis op de tv, naar de beukende eurodance plaat die nog naklinkt in zijn oren en naar een stem die hem probeert te overtuigen terug te komen. In De verdwenen kosmonaut van Thijs van der Heijden raakt een... Lees meer

Geen geld maakt ook niet gelukkig

Hard//hoofd zoekt een zakelijk assistent!

Wij zoeken een enthousiaste en veelzijdige zakelijk assistent (x/v/m) die ons zakelijke team wil versterken. In deze functie krijg je de kans om ervaring op te doen met de zakelijke en organisatorische kant van een literair tijdschrift en online platform. Lees meer

Het huis in mijn hoofd

Het huis in mijn hoofd

Wat als technologie je verbeelding probeert te esthetiseren? Mina Etemad bezocht in juni, tijdens de twaalfdaagse oorlog tussen Iran en Israël, de VR-voorstelling From Dust van Michel van der Aa. ‘Het zou troostend moeten zijn, maar hoe kan ik het rijmen met de realiteit hierbuiten?’ Lees meer

Het borrelt 1

Ortolaan

Liefde gaat door de maag, weet de chef in het verhaal van Fleur Klemann. Zorgvuldig bereidt hij al zijn ingrediënten én zijn geliefde: ‘Haar tong die ze langs haar vette lippen haalde, het rozige vlees.’ Lees meer

Naweeën

Naweeën

In Naweeën dicht Vlinder Verouden over vervellen, verpoppen, verschonen, volgroeien en legt zo het proces van veranderen vast. ‘Hier slaat de klok tien en stap ik uit spinseldraden slijmerig warm een / Laatste vinger die glijdt over de plastic bodem van een pot haargel.’ Lees meer

Het borrelt

Het borrelt

‘Vuur raakt water / en alles sist barst klapt fluit schuimt vergaat stijgt verdampt smelt breekt sterft’. Dieuke Kingma dicht over het moment dat het ondergrondse naar boven breekt: zoals bij vulkaanuitbarstingen, of de tweede symfonie van Mahler. Lees meer

Laboratoriumkinderen

Laboratoriumkinderen

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. In dit drieluik onderzoekt Louise van der Veen in vitro fertilisatie (IVF) als een mogelijke grond van het bestaan. Lees meer

:Podcast: Maandagavond – De aanleiding

Podcast: Maandagavond – De aanleiding

Een nieuw seizoen van Maandagavonden door Nwe Tijd, dit keer ook te beluisteren bij Hard//hoofd. Met Johannes Lievens die zich – tegen wil en dank – in het feestgedruis stort, Ellis Meeusen over de voorpret, Suzanne Grotenhuis met een pleidooi voor kleine vieringen en Freek Vielen opent de avond met twee anekdotes. Lees meer

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wanneer de VVD pleit voor het bijhouden van gegevens over ‘culturele normen en waarden’ van mensen met een migratieachtergrond, over welke normen en waarden hebben ze het hier dan eigenlijk? Rocher Koendjbiharie neemt de eisen onder de loep die de politiek alleen stelt aan mensen die zichtbaar wortels elders ter wereld hebben. ‘Men wil geen vermenging van culturen en geen uitwisseling van gedachten. De echte eis is assimilatie en het afbreken van wortels.’ Lees meer

Als de bodem niet dragen kan

Groeipijn

‘Volwassen worden is zorgen voor’ luidt de wijsheid waar de hoofdpersoon in dit verhaal zich aan vasthoudt. In Groeipijn laat Tim Kobussen zien hoe hoe er een steeds letterlijke invulling aan die wijsheid wordt gegeven in een studentenkamer. Lees meer

In een miniatuurgrafkistje wordt het duingentiaanblauwtje naar de natuurbegraafplaats gedragen 1

In een miniatuurgrafkistje wordt het duingentiaanblauwtje naar de natuurbegraafplaats gedragen

Van het zetten van kopjes koffie en het branden van salie tot de Pinterest-pagina van DELA: Maartje Franken schrijft over rouwrituelen en onderzoekt de grond waarin rouw wortelt. Lees meer

Voor de meisjes

Voor de meisjes

Terra van Dorst dicht over de passiviteit van het wachten op morgen en het uitstellen van keuzemomenten. ‘morgen gaan we een ijsje halen / zullen de bramen rijp zijn / maak ik een besluit’ Lees meer

Regenwormen 1

Als de bodem niet dragen kan

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. Anouk von Seida schrijft over de betonplaten op een boerderij en het onverwachte leven dat zich daarin afspeelt. Lees meer

Grond & Ik

Grond & Ik

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. In 'Grond & Ik' zoekt Lisia Leurdijk naar manieren om een dialoog tussen het individu en de grond te openen. Lees meer

Regenwormen

Regenwormen

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. Milou Lang graaft in dit tweeluik naar wormen, gangenstelsels en de geborgenheid die de grond kan bieden. ‘hier duw ik geil zijn in de kluiten aarde / durf mijn vingers te verliezen in slib en schimmeldraden’ Lees meer

Luchtspiegeling

Luchtspiegeling

'We bewegen log en lief.' Madelief Lammers onderzoekt in dit gedicht de onstilbare honger tussen twee mensen, een wankele relatie waaraan iets fundamenteels ontbreekt. 'Zie je hoe we ondanks die woede nog zo mooi zijn als een slapend paard dat met haar huid trilt om een daas te verjagen?' Lees meer

Stomwijzer

Stomwijzer

Marthe van Bronkhorst loodst je door het wispelturige politieke landschap aan de hand van haar alternatieve stemwijzer. Lees meer

Auto Draft 8

Programma: Ik wil, wil jij ook? - consent in illustratie

Vier samen met Hard//hoofd de publicatie van onze recent verschenen bundel over seksueel consent! Lees meer

Roze, wit, blauw

Roze, wit, blauw

Rechtse en nationalistische partijen laten in hun nieuwste verkiezingsprogramma’s zien dat hun ruimte voor de lhbtqia+-gemeenschap altijd voorwaardelijk is geweest. Journalist Rocher Koendjbiharie legt uit: 'Homoseksualiteit en vrouwenrechten zijn binnen rechtse kringen vaak pas relevant wanneer ze in relatie tot migratie besproken worden.' Lees meer

:Winnaar publieksprijs Rode Oor: Vespula vulgaris

Winnaar publieksprijs Het Rode Oor: Vespula Vulgaris

In een pot met schuimbanaantjes vecht een wesp om los te komen. Myrthe Prins portretteert een winkelbediende die in een snoepwinkel aan zoetigheid proeft. Met Vespula Vulgaris won zij de publieksprijs van Het Rode Oor 2025. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €3 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer