Hiske is bezig aan een vadsige halfslaap, maar geeft ons toch een monsterlijk gerecht voor kerstmis 2012." /> Hiske is bezig aan een vadsige halfslaap, maar geeft ons toch een monsterlijk gerecht voor kerstmis 2012." />
Asset 14

The densest dessert you’ll ever make

Hiske is in Engeland en krijgt haar broek niet meer dicht. De hoofdschuldige: Christmas Pudding, een kanonskogel van een toetje compacter dan een zwart gat, gemaakt van gedroogd fruit, drank en niervet. Maak hem vandaag alvast voor volgend jaar.

In half a minute Mrs. Cratchit entered -- flushed, but smiling proudly -- with the pudding, like a speckled cannon-ball, so hard and firm, blazing in half of half-a-quarter of ignited brandy, and bedight with Christmas holly stuck into the top.
Charles Dickens, A Christmas Carol

‘Tis The Season to be Jolly en dus hangen er in het huis van de moeder van mijn lief kilometers slingers, honderden kaarsjes en een kerstboom die begint te zingen als je er langs loopt. In de tuin staat een rendier en een nogal griezelige, opblaasbare sneeuwman met lichtjes. Maar bovenal is er ontzettend, angstaanjagend, kransslagaderverslibbend veel eten. Vanaf waar ik dit nu zit te schrijven, zie ik bijvoorbeeld al een meter Jaffa cakes, een zak krakelingen, een familiepak Celebrations, een emmer pretzels, een pot Mexican Honey and Three Mustard Piccalilli, twee pakken After Eight, een aangesneden panettone, een schaal gezouten noten, een ontbijtkoek, een doos met vijftig bonbons, een doos Cadbury chocolade, twee flessen wijn en een doos Corona. En ik zit in de studeerkamer. Zelfs op het toilet staat een bak gedroogd fruit en mini-Toblerone, want het is mijn schoonmoeders kerstbeleid dat iedereen in haar huis van welke plek dan ook alleen maar zijn hand hoeft uit te steken om ergens iets eetbaars vandaan te plukken, als een soort modern Koekhuisje Van de Heks. “Ik hou niet van koken, maar ben dol op winkelen”, vat ze haar kerstgedachte samen.

Sinds de opulente kerstlunch die we daarom gisteren in een plaatselijk hotel aten, de prosecco, de panettone, de mature cheddar & chutney, het lopend buffet van gisteravond (dat eigenlijk meer een zittend buffet was) en het ontbijt met eieren bevind ik me vandaag in een soort vadzige halfslaap die niet onprettig is maar wel een beetje gênant. De hele familie laat boeren en scheten, lurkt aan flesjes limonade en het gesprek komt niet veel verder dan “Zullen we straks Babe of Big kijken?”. Ik mompel iets tegen mijn neefjes, en ik merk dat mijn stem verdacht veel klinkt als die van Mister Creosote.

Voedingskundige Vicky Warr berekende dat de gemiddelde Brit op eerste kerstdag maar liefst 7000 calorieën tot zich neemt, dat is bijna vier keer zo veel als de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid. Het sluitstuk, de laatste 2000 ongeveer, wordt meestal belichaamd door een laatste, lillend hoogtepunt: de onvermijdelijke Christmas Pudding. Dit gerecht is in Nederland onbekend, en ik vraag me ook af of het bij ons ooit een delicatesse gaat worden. De pudding is namelijk een echt oergerecht: een zwarte, plakkerige concoctie, gemaakt van gedroogd fruit, specerijen en niervet. Deze wordt overgoten met drank en in brand gestoken om vervolgens gegeten te worden met brandy butter - om de hoeveelheid dierlijk vet zo mogelijk nog iets meer op te krikken. Het is een monster, een schaamteloze cholesterolbom. De meeste mensen vallen na het eten ervan dan ook onmiddellijk in slaap.

Veel families hebben eigen recepturen voor dit dessert, sommigen worden generaties lang doorgegeven. Vroeger was het een manier om vlees te bewaren gedurende de winter. Wegens schrijnende armoede en afwezigheid van voer werd het vee in de herfst geslacht, en verwerkt in grote pasteien. Het maken van de pudding is dan ook omhangen met rituelen en symbolen. Zo heeft de pudding meestal dertien ingredienten om Christus en de twaalf apostelen te verbeelden, moet hij gemaakt worden op Stir Up Sunday, de zondag voor advent. Uit het Book of Common Prayer van de Anglicaanse kerk: "Stir up, we beseech thee, O Lord, the wills of thy faithful people; that they, plenteously bringing forth the fruit of good works, may of thee be plenteously rewarded."

Iedereen in het gezin roert dan even in het mengsel voor geluk, van het oosten naar het westen om de drie koningen te eren. Het takje hulst op de pudding symboliseert de doornenkroon, en sommige families stoppen muntjes, vingerhoeden en ringen in het dessert waardoor de vinder geluk zou krijgen.

Oliver Cromwell schijnt het gerecht door al die heidense en paapse symboliek ooit bijna verboden te hebben, de puriteinen vonden kerst een tijd van vasten in plaats van een tijd van vreten. De Quakers gingen nog verder en noemden het gerecht “Een uitvinding van de scharlaken hoer van Babylon”, een mooie beschrijving voor een nagerecht.

Het is inderdaad nogal een hoerenklus de pudding te maken: het gedroogd fruit moet weken, het mengsel moet een dag staan, het geheel moet zes uur worden gestoomd en dan is de pudding ook nog pas over een paar maanden klaar. Sommige Engelsen maken daarom deze week alvast de pudding voor volgend jaar, en dat is eigenlijk een prima klusje, net hersenloos en half-actief genoeg voor de halfslaap waarin ik me bevind.

Christmas Pudding met Brandy Butter (voor kerst 2012)

In Engeland wordt niervet van koe of lam (“suet”) gebruikt in allerlei recepten voor desserts en hartig deeg, maar in Nederland is het niet zo makkelijk te verkrijgen. De beste gok is de Islamitische slager, die z’n kalfsniertjes vaak “in het vet” verkoopt. Het harde, witte vet rasp je, en van de nieren kun je dan natuurlijk een lekker ontbijtje maken. Engelse winkels verkopen het ook vaak kant en klaar.

Dit recept kost je sowieso twee dagen om voor te bereiden, en moet daarna minstens een maand rijpen.

Voor twee kleine puddingen (waar per pudding minimaal vier mensen van in slaap vallen):

- 450 g gemengde krenten, sultana’s en rozijnen
- 100 ml brandy
- 55 g bloem
- 1 tl bakpoeder
- snuf zout
- 2 tl speculaaskruiden
- ½ tl nootmuskaat
- ½ tl kaneel
- 85 g geraspt niervet
- 85 g bruine basterdsuiker
- 25 g amandelschaafsel
- geraspte schil en sap van ½ citroen
- ½ geraspte appel
- 2 el sinaasappelmarmelade
- 120 g vers wit broodkruim (van oud brood)
- 2 eieren
- 75 ml Guinness
- 75 ml De Koninck
- boter om de schaal in te vetten

Doe het gedroogd fruit in een schaal met de helft van de brandy, en laat twee uur staan.

Meng dan bloem, bakpoeder, zout en specerijen door elkaar. Doe hier het niervet en het gedroogd fruit, noten, citroen, marmelade en broodkruim bij. Roer alles heel goed van oost naar west (net als de wijzen)- laat je huisgenoten meeroeren voor extra geluk en saamhorigheid. Klop de eieren even los met een vork en meng die er ook door, samen met het bier. Het moet een beetje een vochtig geheel zijn, doe er nog iets meer bier bij als nodig. Beboter twee aardewerken soepkommen van een halve liter. Verdeel het mengsel erover en leg er een op maat geknipt stuk vetvrij papier op, wikkel de kommen nu heel goed in folie, het moet echt waterdicht worden afgeslopt zodat er straks geen stoom in de vorm kan komen. Bind een touw goed om de vorm zodat het blijft zitten.

Leg een paar potdeksels op de bodem van een grote pan (of twee pannen als de twee kommen niet op de bodem passen). Zet de kommen op de potdeksels: ze mogen de bodem niet raken of ze zullen verbranden. Giet kokend water in de pan(-nen) tot ongeveer een derde van de hoogte van de kommen. Dek de pannen af en laat zes uur stomen- let op dat je het water aanvult als het verdampt. Haal dan de hele pan van het vuur en laat afkoelen. Als de kommen helemaal zijn afgekoeld, pak je de kommen uit, prikt er met een vork een paar gaatjes in en giet je de rest van de brandy eroverheen. Dek opnieuw eerst af met een circel bakpapier, pak ze strak in trekfolie, en bewaar ze op een koele, droge plek tot kerst.

Duw er dan eventueel muntjes in, pak opnieuw in dubbel trekfolie en laat wederom 2 uur stomen. Maak ondertussen de brandy butter: 90 gram boter en 90 gram suiker opslaan tot het zacht is, dan 1 theelepel sinaasappelzest toevoegen en 1 theelepels citroenzest toevoegen. Voeg nu terwijl je mixt 3 eetlepels brandy toe.

Stort de warme pudding op een bord en versier met een takje hulst (het staat leuk als er besjes aanzitten - niet opeten natuurlijk, gek), flambeer met warme brandewijn en bring al fikkende naar de tafel: traditioneel hoort de pudding met veel ooh’s, aah’s en applaus te worden ontvangen.

Mail

Hiske Versprille

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Stomwijzer

Stomwijzer

Marthe van Bronkhorst loodst je door het wispelturige politieke landschap aan de hand van haar alternatieve stemwijzer. Lees meer

Auto Draft 8

Programma: Ik wil, wil jij ook? - consent in illustratie

Vier samen met Hard//hoofd de publicatie van onze recent verschenen bundel over seksueel consent! Lees meer

Roze, wit, blauw

Roze, wit, blauw

Rechtse en nationalistische partijen laten in hun nieuwste verkiezingsprogramma’s zien dat hun ruimte voor de lhbtqia+-gemeenschap altijd voorwaardelijk is geweest. Rocher Koendjbiharie ligt in zijn essay het probleem toe: 'Homonationalisme is niks meer dan de voorwaardelijke acceptatie van mensen uit de regenbooggemeenschap ten behoeve van een nationale identiteit en een nationalistische ideologie.' Lees meer

:Winnaar publieksprijs Rode Oor: Vespula vulgaris

Winnaar publieksprijs Het Rode Oor: Vespula Vulgaris

In een pot met schuimbanaantjes vecht een wesp om los te komen. Myrthe Prins portretteert een winkelbediende die in een snoepwinkel aan zoetigheid proeft. Met Vespula Vulgaris won zij de publieksprijs van Het Rode Oor 2025. Lees meer

Winnaar Stoute Stift 2024 1

Winnaars De Stoute Stift 2025

Cynthia Van Der Heyden won met haar illustratie de publieksprijs en Sarah Pannekoek won de juryprijs van De Stoute Stift 2025. Lees meer

Pekingeend

Winnaar juryprijs Het Rode Oor: Pekingeend

Twee personen blijven samen achter in de keuken, waar ze tijdens het bereiden van een pekingeend steeds dichter verstrikt raken in het spel van aanrakingen, blikken en opdrachten. Met Pekingeend won Fleur Klemann de juryprijs van Het Rode Oor 2025. Lees meer

Hoeveel Big Fashion heb jij in de kast hangen?

Hoeveel Big Fashion heb jij in de kast hangen?

De dood van Giorgio Armani sluit een hoofdstuk in de mode, maar zegt ook veel over de toekomst van onze kleding. In deze column legt Loïs Blank uit hoe Big Fashion steeds meer terrein weet te winnen in onze kledingkasten. Lees meer

Auto Draft 10

Als je te pletter slaat, dan klinkt dat zo

Midden in de nacht springt een man van een richel. Nee, geen man; een held. En iedereen weet: een man zoals Luciano slaat niet te pletter. In dit korte verhaal van Julien Staartjes bewegen de achterblijvers zich tussen het postuum cancelen of aanbidden van de man met gladde benen en mierzoete tong. Lees meer

De achterblijvers

De achterblijvers

Fietsend over een jaagpad reflecteert Gert-Jan Meyntjens op zijn rol als echtgenoot en vader, en neemt hij je mee op een zoektocht naar wat het betekent om man te zijn. Zonder bitter te worden. Lees meer

Binnen de context van twee

Binnen de context van twee

In haar gedicht onderzoekt Sytske van Koeveringe de betekenis en fascinatie van het getal twee. Via paren, tegenpolen en verbindingen ondervinden twee vrouwen de mogelijkheden van samenzijn. Is er balans in vereniging? Lees meer

Ik sliep rechts

Ik sliep rechts

Daten met iemand aan de andere kant van het politieke spectrum? Naomi Ronner deed het. In dit essay beschrijft ze haar ervaringen. Lees meer

Rouw is een ongenode gast die steeds op mijn feestjes verschijnt

Rouw is een ongenode gast die steeds op mijn feestjes verschijnt

Altijd aanwezig, maar niet gewenst: Marthe van Bronkhorts rouw reist met haar mee. Lees meer

De kleinste kans

De kleinste kans

Roosje van der Kamp bereidt zich altijd voor op het ergste. Een vreemd plekje op haar huid, opladers in het stopcontact: overal schuilt gevaar. Als ze achter een geheim komt in de familie begrijpt ze beter waar haar angsten vandaan komen. Ze vertelt erover in dit openhartige essay over intergenerationeel trauma. Lees meer

:Zomergast Koch: ‘Het is gewoon leuk om mensen iets op de mouw te spelden’

Zomergast Koch: ‘Het is gewoon leuk om mensen iets op de mouw te spelden’

Het plezier van de leugen en de bevrijding van de agressie: volgens Zomergast Herman Koch verfraait iedereen het leven een beetje met leugens. Lees meer

Hondenvoer

Hondenvoer

Een overleden hondje zorgt ervoor dat moeder en dochter in een strijd belanden. Ze willen beiden laten zien wie er meer van het dier gehouden heeft. In dit verhaal van Keet Winter mondt die spanning tussen de twee vrouwen uit in een pijnlijk diner. Lees meer

Hondenvoer 1

It takes an adult to raise a village: Halsema is streng, rechtvaardig, en een tikje autoritair in Zomergasten

De bedachtzame, maar mediagetrainde, Femke Halsema nam ons als Zomergast mee in de bestuurlijke (opvoed)dilemma’s uit haar werk. Als een klassiek ouderfiguur toont ze zich streng en rechtvaardig, maar mist ze óók zelfinzicht op sommige punten. Lees meer

Uğur Ümit Üngör stilt in Zomergasten maar zelden onze honger naar menselijkheid en ‘goeie dingen’

Uğur Ümit Üngör stilt in Zomergasten maar zelden onze honger naar menselijkheid en ‘goeie dingen’

‘Uğur Ümit Üngörs fragmenten zijn broodnodige kost voor een samenleving die consequent doet alsof wijdverbreid extreem (staats)geweld een ver-van-mijn-bedshow is.’ Terwijl Zomergast Üngör zichzelf kundig naar de achtergrond werkt, maakt hij duidelijk dat de zomer vele winters verstopt. Met opgewekte grimmigheid vraagt hij ons om ons zorgen te maken over het leed van anderen. Lees meer

Stranding

Stranding

'Ze ligt hier als aanklacht / op het land gespuugd / om de noodzaak tot evenwicht / tussen mens en water te benadrukken.' Angelika Geronymaki trekt je met dit gedicht over zelfbeschikking en milieuvervuiling mee, als de aangespoelde zeemeermin in een sleepnet gevuld met platvissen, sardientjes en haringen, en slingert je vanuit het zure zeewater op een strand met grijpgrage mannenhanden. Lees meer

Zomergasten met Eva Crutzen roept de vraag op of een mooi gesprek genoeg is of dat kijkers toch snakken naar goede televisie.

Zomergast Eva Crutzen zorgde voor een mooi gesprek, maar is dat genoeg?

Na de ideale televisieavond van Eva Crutzen vraagt Hanna Karalic zich af of een mooi gesprek genoeg is voor Zomergasten of dat kijkers toch snakken naar goede televisie. Lees meer

Mijn tweede kutland… 2

Mijn tweede kutland…

Toen Iskra de Vries vanuit Polen naar Nederland verhuisde, bleek dat zij niet van een koude kermis thuiskwam, maar naar een koude kermis vertrokken was. Iskra schrijft een verschroeiend eerlijke break-up brief aan het adres van ons kikkerlandje. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €3 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer