Asset 14

Lore

Lore is de veertienjarige dochter van een hooggeplaatste nazi-officier. Tijdens de ineenstorting van Hitler-Duitsland slaat ze samen met haar broertjes en zusje op de vlucht. Hun ontberingen, en vooral de ontmoeting met een raadselachtige vluchteling, stellen haar vastomlijnde ideeën op de proef. Zara, Rutger en Sanne zagen de film.

Sanne: De val van het Derde Rijk: ROADTRIP!

Rutger: Op reis door naoorlogs Duitsland, met een nazi-Lolita.

Zara: En een superschattige nazi-baby.

Rutger: Een heel goede baby-acteur ook. Toen de moeder vertrok en hij nog haar kraag probeerde te grijpen, verbaasd keek en toen zachtjes begon te huilen: hij verdient een baby-Oscar.

Sanne: Het was echt een method actor. Ik kreeg in de bioscoopzaal al totaal de zenuwen van zijn gehuil.

Zara: Toch mooi, dat je dan twee uur lang naar nazi’s aan het kijken bent, en echt met ze meevoelt. Ik ken eigenlijk niet veel films die op deze manier het verhaal van tijdens of na de oorlog vertellen. Heel interessant en prachtig verbeeld.

Sanne: Ja, dat vond ik ook heel bijzonder. Der Untergang is toch een beetje dé nazifilm, maar daarbij denk je de hele tijd: wat een engerds. Niet alleen door de ouders Goebbels die hun poppige kindjes naar de andere wereld helpen en, nou ja, HITLER enzo, maar zijn secretaresse die dan de menselijke kant moet verbeelden is ook niet sympathiek.

Rutger: De beroemdste scène uit Der Untergang is ook tot in den treuren met ondertitels bewerkt op Youtube. We herinneren ons toch vooral boze Hitler, niet kwetsbare, verliezende Hitler. Lore begint eigenlijk op het moment dat Bruno Ganz sterft. Het is bijna Der Untergang II.

Sanne: Der Untergang II: Der Übergang.

Zara: Der Untergang II? Ik vond het meer The Sound of Music II: Nightmare on Elmstrasse. De wereld van deze nazi-familie stond echt recht tegenover die onbezorgde liedjeswereld: donker, rauw en hopeloos. Lore, het oudste kind, was duidelijk net oud genoeg was om echt goed gebrainwasht te zijn door haar ouders en de Hitlerjugend. Hoe zij het maar niet kan accepteren dat een Joodse jongen haar helpt. De onbestemde haat-liefde relatie die daaruit voortkwam vond ik heel geloofwaardig.

Sanne: Het is mooi om de transformatie van Lore te zien. In het begin is ze inderdaad een naïef Von Trapp-meisje met Heidi-vlechten en een bloemenjurkje. Halverwege de film sjokt ze schreeuwend door de modder, is haar bloemetjesjurk zwart van het vuil en berooft ze lijken van horloges om brood te kopen voor haar broertjes.

Rutger: Ik moest aan mijn opa denken. Hij werd aan het eind van de oorlog, op zijn zestiende, in Duitsland te werk gesteld. Toen de stad bij de fabriek gebombardeerd werd en de geallieerden kwamen, is hij met vier andere mannen gevlucht. Zijn ze in twee weken naar Nederland gelopen, terwijl ze uit de natuur aten en in huizen inbraken. Toen hij ‘s avonds bij zijn broer in Brabant aankwam en zijn schoonzus hem zag staan in de tuin, viel ze flauw van schrik. Zo mager was hij. Die periode tussen oorlog en vrede is zo vreemd, een soort chaotisch niemandsland van de geschiedenis. Thomas zegt ook tegen Lore na hun misdaad: “Het kan niemand iets schelen.” Duitsland bestaat opeens niet meer.

Zara: Superinteressant om een verhaal in die specifieke periode te vertellen. Ik heb eigenlijk nooit nagedacht over die overgangstijd. In mijn hoofd was het vanaf de overwinning gewoon met een vingerknip vrede, maar dat verloopt natuurlijk nooit zo vlekkeloos. Toch wel apart, de vorige film van de Australische Cate Shortland was een coming of age-verhaal, maar dit in feite ook. Ik vraag me wel af waarom ze voor deze setting heeft gekozen.

Sanne: Het is juist slim om het in de vorm van een coming of age-verhaal te vertellen, denk ik. Lore is te jong om bewust een kant te hebben gekozen tijdens de oorlog: ze is opgevoed als nazi, dat is haar wereldbeeld. Maar dankzij haar leeftijd en de dingen die ze tijdens haar tocht meemaakt is ze ook in staat om stukje bij beetje haar eigen mening te gaan vormen. In de scène waarin ze gefascineerd staat te pulken aan dat plakkaat met foto’s van Auschwitz zie je haar worstelen met de waarheid en haar eigen referentiekader.

Zara: Ik vond het mooi hoe ze haar verwarring hadden weten te vangen. Verwarring over wat nu goed of slecht is, en verwarring over haarzelf als puberend meisje.

Sanne: De seksuele spanning tussen haar en Thomas spat ook van het scherm, trouwens.

Rutger: Konden jullie je als ex-pubermeisjes identificeren met die mix van seksuele nieuwsgierigheid en afkeer?

Sanne: Jeetje Rutger, antisemitisme is bij mij nou nooit echt het probleem geweest. Waar ik me wel mee kon identificeren was die vreselijke scène waarin ze besluit haar lichaam dan maar aan te bieden, als ze een man om hulp vraagt en ze niets anders meer heeft om te geven. Het was het ultieme offer.

Zara: Iets wat ook al de hele film lang op de loer lag.

Rutger: Ja, de film was zwanger van verkrachting. Of wacht, dat zeg ik niet handig.

Sanne: Ondanks alle schokkende beelden was Lore ook een genot om naar te kijken. Prachtige kleuren, heel idyllisch en gefilmd met een handcamera.

Zara: Heel dromerig en op de details. Beeldschoon. Maar des te schokkender als ze dan weer gruwelijke dingen op hun pad vonden. Dan veranderde die droom gauw in een nachtmerrie.

Sanne: Iedere keer als Lore en haar broertjes en zusje vanuit het sprookjesachtige bos in de bewoonde wereld terugkwamen, wat af en toe gebeurde, werd het heel benauwd en duister. In dat bos werden ze een soort wilde dieren ofzo, één met de natuur - de vraag wordt opgeroepen of ze ooit weer in staat zullen zijn om te wennen aan het gewone leven. Wat zij kennen als ‘het gewone leven’ bestaat namelijk niet meer.

Rutger: Oorlog is: terug naar de natuur. En de natuur is oorlog. Dat is wat al die naïeve hippie-idioten nooit begrepen hebben.

Mail

Redactie

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Geen geld maakt ook niet gelukkig

Hard//hoofd zoekt een zakelijk assistent!

Wij zoeken een enthousiaste en veelzijdige zakelijk assistent (x/v/m) die ons zakelijke team wil versterken. In deze functie krijg je de kans om ervaring op te doen met de zakelijke en organisatorische kant van een literair tijdschrift en online platform. Lees meer

Het huis in mijn hoofd

Het huis in mijn hoofd

Wat als technologie je verbeelding probeert te esthetiseren? Mina Etemad bezocht in juni, tijdens de twaalfdaagse oorlog tussen Iran en Israël, de VR-voorstelling From Dust van Michel van der Aa. ‘Het zou troostend moeten zijn, maar hoe kan ik het rijmen met de realiteit hierbuiten?’ Lees meer

Het borrelt 1

Ortolaan

Liefde gaat door de maag, weet de chef in het verhaal van Fleur Klemann. Zorgvuldig bereidt hij al zijn ingrediënten én zijn geliefde: ‘Haar tong die ze langs haar vette lippen haalde, het rozige vlees.’ Lees meer

Naweeën

Naweeën

In Naweeën dicht Vlinder Verouden over vervellen, verpoppen, verschonen, volgroeien en legt zo het proces van veranderen vast. ‘Hier slaat de klok tien en stap ik uit spinseldraden slijmerig warm een / Laatste vinger die glijdt over de plastic bodem van een pot haargel.’ Lees meer

Het borrelt

Het borrelt

‘Vuur raakt water / en alles sist barst klapt fluit schuimt vergaat stijgt verdampt smelt breekt sterft’. Dieuke Kingma dicht over het moment dat het ondergrondse naar boven breekt: zoals bij vulkaanuitbarstingen, of de tweede symfonie van Mahler. Lees meer

Laboratoriumkinderen

Laboratoriumkinderen

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. In dit drieluik onderzoekt Louise van der Veen in vitro fertilisatie (IVF) als een mogelijke grond van het bestaan. Lees meer

:Podcast: Maandagavond – De aanleiding

Podcast: Maandagavond – De aanleiding

Een nieuw seizoen van Maandagavonden door Nwe Tijd, dit keer ook te beluisteren bij Hard//hoofd. Met Johannes Lievens die zich – tegen wil en dank – in het feestgedruis stort, Ellis Meeusen over de voorpret, Suzanne Grotenhuis met een pleidooi voor kleine vieringen en Freek Vielen opent de avond met twee anekdotes. Lees meer

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wanneer de VVD pleit voor het bijhouden van gegevens over ‘culturele normen en waarden’ van mensen met een migratieachtergrond, over welke normen en waarden hebben ze het hier dan eigenlijk? Rocher Koendjbiharie neemt de eisen onder de loep die de politiek alleen stelt aan mensen die zichtbaar wortels elders ter wereld hebben. ‘Men wil geen vermenging van culturen en geen uitwisseling van gedachten. De echte eis is assimilatie en het afbreken van wortels.’ Lees meer

Als de bodem niet dragen kan

Groeipijn

‘Volwassen worden is zorgen voor’ luidt de wijsheid waar de hoofdpersoon in dit verhaal zich aan vasthoudt. In Groeipijn laat Tim Kobussen zien hoe hoe er een steeds letterlijke invulling aan die wijsheid wordt gegeven in een studentenkamer. Lees meer

In een miniatuurgrafkistje wordt het duingentiaanblauwtje naar de natuurbegraafplaats gedragen 1

In een miniatuurgrafkistje wordt het duingentiaanblauwtje naar de natuurbegraafplaats gedragen

Van het zetten van kopjes koffie en het branden van salie tot de Pinterest-pagina van DELA: Maartje Franken schrijft over rouwrituelen en onderzoekt de grond waarin rouw wortelt. Lees meer

Voor de meisjes

Voor de meisjes

Terra van Dorst dicht over de passiviteit van het wachten op morgen en het uitstellen van keuzemomenten. ‘morgen gaan we een ijsje halen / zullen de bramen rijp zijn / maak ik een besluit’ Lees meer

Regenwormen 1

Als de bodem niet dragen kan

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. Anouk von Seida schrijft over de betonplaten op een boerderij en het onverwachte leven dat zich daarin afspeelt. Lees meer

Grond & Ik

Grond & Ik

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. In 'Grond & Ik' zoekt Lisia Leurdijk naar manieren om een dialoog tussen het individu en de grond te openen. Lees meer

Regenwormen

Regenwormen

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. Milou Lang graaft in dit tweeluik naar wormen, gangenstelsels en de geborgenheid die de grond kan bieden. ‘hier duw ik geil zijn in de kluiten aarde / durf mijn vingers te verliezen in slib en schimmeldraden’ Lees meer

Luchtspiegeling

Luchtspiegeling

'We bewegen log en lief.' Madelief Lammers onderzoekt in dit gedicht de onstilbare honger tussen twee mensen, een wankele relatie waaraan iets fundamenteels ontbreekt. 'Zie je hoe we ondanks die woede nog zo mooi zijn als een slapend paard dat met haar huid trilt om een daas te verjagen?' Lees meer

Stomwijzer

Stomwijzer

Marthe van Bronkhorst loodst je door het wispelturige politieke landschap aan de hand van haar alternatieve stemwijzer. Lees meer

Auto Draft 8

Programma: Ik wil, wil jij ook? - consent in illustratie

Vier samen met Hard//hoofd de publicatie van onze recent verschenen bundel over seksueel consent! Lees meer

Roze, wit, blauw

Roze, wit, blauw

Rechtse en nationalistische partijen laten in hun nieuwste verkiezingsprogramma’s zien dat hun ruimte voor de lhbtqia+-gemeenschap altijd voorwaardelijk is geweest. Journalist Rocher Koendjbiharie legt uit: 'Homoseksualiteit en vrouwenrechten zijn binnen rechtse kringen vaak pas relevant wanneer ze in relatie tot migratie besproken worden.' Lees meer

:Winnaar publieksprijs Rode Oor: Vespula vulgaris

Winnaar publieksprijs Het Rode Oor: Vespula Vulgaris

In een pot met schuimbanaantjes vecht een wesp om los te komen. Myrthe Prins portretteert een winkelbediende die in een snoepwinkel aan zoetigheid proeft. Met Vespula Vulgaris won zij de publieksprijs van Het Rode Oor 2025. Lees meer

Winnaar Stoute Stift 2024 1

Winnaars De Stoute Stift 2025

Cynthia Van Der Heyden won met haar illustratie de publieksprijs en Sarah Pannekoek won de juryprijs van De Stoute Stift 2025. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €3 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer