Asset 14

Oom Piet

Familie Overdijk: Oom Piet 1

Afkomstig uit een klein gezin en opgegroeid zonder ooms of tantes, kreeg Ferry Wieringa er bij zijn trouwen een grote schoonfamilie bij. Het contact bleef met de jaren beperkt tot verjaardagen, huwelijken, ziekenbezoek en begrafenissen. Tot zijn vrouw besloot haar ooms en tantes te gaan tekenen. Zes weken lang verschijnt elke dinsdag een verhaal.

Piet woont in een straatje met aan beide kanten een smalle stoep waar je tegenliggers zijdelings moet passeren. Werp je door de raampjes een blik naar binnen dan kijk je de bewoners in hun koffiekopje. Het uitzicht van bewoners stuit op geparkeerde auto’s.

We hadden gehoord dat Piet voor Kerst zijn huis groots versierd had. We konden langskomen, ja hoor. Maar niet op zaterdag – dan komt zijn zoon altijd langs en halen ze in de supermarkt magnetronmaaltijden voor de hele week. Op dinsdag en vrijdag wordt hij opgehaald door de dagopvang. Het werd een maandag.

Piet zit in een fauteuil pal achter het raam en ziet ons niet staan. Hij is bezig met zijn afstandsbediening. Het verbaast me dat zijn stoel daar staat, hij zit er te koop. Zijn vrouw was het uithangbord, Cobie legde de contacten. Piet stond altijd verscholen achter haar. Werd hem op een verjaardag gevraagd of hij iets wilde drinken dan keek hij opzij voor het antwoord. Nu gaat hij zelden nog op visite. Ik klop op het raam en met hulp van de stoel met lanceermechaniek komt hij omhoog en schuifelt achter zijn rollator richting voordeur.

Familie Overdijk: Oom Piet

‘Nou, dit is het.’ We staan in de huiskamer nog met onze jassen aan als Piet gelijk maar de rondleiding wil beginnen. In de vensterbank staan vier winters geklede poppen. Het zouden broers van de kerstman kunnen zijn. Dikke buik, lang krullerig haar, een brilletje van ijzerdraad, rode konen. Ze staan naar de straat gericht alsof ze parade maken voor de kerstshow die binnen plaats heeft.

Ik loop de kamer rond. Piet is bezig geweest. Vrijwel de hele kamer is in beslag genomen door een dorp van miniatuurhuisjes. Er is een wintersportoord verrezen. Van de bank tot aan de tuindeur en van daarlangs via de keuken tot aan het halletje met de wc. Er klinkt muziek, geluiden van mechaniekjes, scharniertjes, kabeltjes, motortjes. Een kabelbaantje met zitjes beweegt over een afstand van 10 centimeter heen en weer. Er zijn kerken, molens met draaiende wieken, er is een stationnetje, een brandweerkazerne, middenstand in de vorm van snoepwinkels, bakkers, slagerijen, kroegen, maar ook een theater en een muziekkapel waar een koor staat te zingen en waarvan de leden van links naar rechts bewegen. Piet: ‘De hond die ernaast zit kan ook blaffen. Maar die heb ik uitgezet.’

Tussen de verlichte huizen en gebouwen zijn ook rotspartijen aangebracht, rijtuigen geplaatst. Voetgangers staan in de straten, elektrasnoeren zijn weggewerkt. Het dorp is met stedenbouwkundig plan en oog voor detail gebouwd.

‘Wat een werk,’ zeg ik. ‘Dat u daar zin in had.’

‘Ja, dat wel. De spullen stonden boven. Elke keer zette ik twee dozen op mijn schoot en met de traplift in de laagste versnelling ging ik naar beneden. Daar pakte ik ze uit en zette de huizen in elkaar. ’s Middags weer twee dozen.’

‘Jeetje, wat een klus.’

‘Ja, dat wel. Het duurde veertien dagen.’

We gaan zitten. Naast zijn stoel hangt een portret van Cobie. Op een kast prijkt ook nog haar beeltenis in een aan haar gewijd altaartje. Bovenop een puzzelboekje ligt een grijper voor de post – bukken gaat niet meer. Zijn haar is oranje geverfd. Hij was altijd rossig.

‘En straks weer alles afbreken. Waarom heeft u het eigenlijk gedaan?’

Hij zegt niets, er verschijnen tranen in zijn ogen. Maar dan: ‘Voor Cobie.’ En hij valt weer stil.

De huisjes en de versiering waren jaarlijks Cobie’s pleziertje.

Bij een tweede kop thee vraag ik: ‘Zeg Piet, als je hier ’s avonds zo alleen zit, stel je jezelf dan nooit voor hoe het zou zijn als je een kabouter was…’ Hij kijkt me vragend aan, zijn ogen twinkelen. ‘Dan heb je ineens die hele stad voor jezelf. Huizen, kroegen, winkels allemaal voor het uitkiezen. Waar zou je dan gaan wonen?’

Hij heeft weinig bedenktijd nodig en wijst aan. ‘Die, die met dat balkon. Die vind ik leuk.’ Ik loop naar een vrijstaand huis van drie verdiepingen. ‘Deze?’ Hij knikt. Een huis met schuin dak en dakkapel, een mooie voortuin, een laag houten tuinhek. Achter een groot raam zijn saxofoons en violen ter grootte van een lucifer uitgestald. ‘Muziekhandel’ staat er op de gevel. Boven de winkel het woongedeelte. Tussen de middag geurt het er vast naar de warme maaltijd.

Twee weken later zijn we terug in zijn straat. Ditmaal voor een bezoek aan zijn jongere broer die schuin tegenover hem woont. Na afloop gaan we even bij Piet langs. Hij zit in zijn stoel tv te kijken. In de huiskamer is het modeldorp verdwenen, weggeborgen op zolder.

‘Familie Overdijk’ van Monica Overdijk (www.monicaoverdijk.nl) is tot 17 juni te zien in Amsterdam-West in de etalages van ‘Kunsttraject’ in de Dirk Hartoghstraat 41 en 45; Van Heemskerckstraat 42 en 46; Roggeveenstraat 109 en 165. Toegang vrij, dag en nacht te bezoeken.

Mail

Ferry Wieringa (1975) schrijft over ogenschijnlijk onbeduidende levens en plekken. In zijn verhalen spelen figuranten de hoofdrol en schuift de achtergrond naar het voorplan.

Monica Overdijk is beeldend kunstenaar.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
Lees meer
test
het laatste
Stomwijzer

Stomwijzer

Marthe van Bronkhorst loodst je door het wispelturige politieke landschap aan de hand van haar alternatieve stemwijzer. Lees meer

Auto Draft 8

Programma: Ik wil, wil jij ook? - consent in illustratie

Vier samen met Hard//hoofd de publicatie van onze recent verschenen bundel over seksueel consent! Lees meer

Roze, wit, blauw

Roze, wit, blauw

Rechtse en nationalistische partijen laten in hun nieuwste verkiezingsprogramma’s zien dat hun ruimte voor de lhbtqia+-gemeenschap altijd voorwaardelijk is geweest. Rocher Koendjbiharie ligt in zijn essay het probleem toe: 'Homonationalisme is niks meer dan de voorwaardelijke acceptatie van mensen uit de regenbooggemeenschap ten behoeve van een nationale identiteit en een nationalistische ideologie.' Lees meer

:Winnaar publieksprijs Rode Oor: Vespula vulgaris

Winnaar publieksprijs Het Rode Oor: Vespula Vulgaris

In een pot met schuimbanaantjes vecht een wesp om los te komen. Myrthe Prins portretteert een winkelbediende die in een snoepwinkel aan zoetigheid proeft. Met Vespula Vulgaris won zij de publieksprijs van Het Rode Oor 2025. Lees meer

Winnaar Stoute Stift 2024 1

Winnaars De Stoute Stift 2025

Cynthia Van Der Heyden won met haar illustratie de publieksprijs en Sarah Pannekoek won de juryprijs van De Stoute Stift 2025. Lees meer

Pekingeend

Winnaar juryprijs Het Rode Oor: Pekingeend

Twee personen blijven samen achter in de keuken, waar ze tijdens het bereiden van een pekingeend steeds dichter verstrikt raken in het spel van aanrakingen, blikken en opdrachten. Met Pekingeend won Fleur Klemann de juryprijs van Het Rode Oor 2025. Lees meer

Hoeveel Big Fashion heb jij in de kast hangen?

Hoeveel Big Fashion heb jij in de kast hangen?

De dood van Giorgio Armani sluit een hoofdstuk in de mode, maar zegt ook veel over de toekomst van onze kleding. In deze column legt Loïs Blank uit hoe Big Fashion steeds meer terrein weet te winnen in onze kledingkasten. Lees meer

Auto Draft 10

Als je te pletter slaat, dan klinkt dat zo

Midden in de nacht springt een man van een richel. Nee, geen man; een held. En iedereen weet: een man zoals Luciano slaat niet te pletter. In dit korte verhaal van Julien Staartjes bewegen de achterblijvers zich tussen het postuum cancelen of aanbidden van de man met gladde benen en mierzoete tong. Lees meer

De achterblijvers

De achterblijvers

Fietsend over een jaagpad reflecteert Gert-Jan Meyntjens op zijn rol als echtgenoot en vader, en neemt hij je mee op een zoektocht naar wat het betekent om man te zijn. Zonder bitter te worden. Lees meer

Binnen de context van twee

Binnen de context van twee

In haar gedicht onderzoekt Sytske van Koeveringe de betekenis en fascinatie van het getal twee. Via paren, tegenpolen en verbindingen ondervinden twee vrouwen de mogelijkheden van samenzijn. Is er balans in vereniging? Lees meer

Ik sliep rechts

Ik sliep rechts

Daten met iemand aan de andere kant van het politieke spectrum? Naomi Ronner deed het. In dit essay beschrijft ze haar ervaringen. Lees meer

Rouw is een ongenode gast die steeds op mijn feestjes verschijnt

Rouw is een ongenode gast die steeds op mijn feestjes verschijnt

Altijd aanwezig, maar niet gewenst: Marthe van Bronkhorts rouw reist met haar mee. Lees meer

De kleinste kans

De kleinste kans

Roosje van der Kamp bereidt zich altijd voor op het ergste. Een vreemd plekje op haar huid, opladers in het stopcontact: overal schuilt gevaar. Als ze achter een geheim komt in de familie begrijpt ze beter waar haar angsten vandaan komen. Ze vertelt erover in dit openhartige essay over intergenerationeel trauma. Lees meer

:Zomergast Koch: ‘Het is gewoon leuk om mensen iets op de mouw te spelden’

Zomergast Koch: ‘Het is gewoon leuk om mensen iets op de mouw te spelden’

Het plezier van de leugen en de bevrijding van de agressie: volgens Zomergast Herman Koch verfraait iedereen het leven een beetje met leugens. Lees meer

Hondenvoer

Hondenvoer

Een overleden hondje zorgt ervoor dat moeder en dochter in een strijd belanden. Ze willen beiden laten zien wie er meer van het dier gehouden heeft. In dit verhaal van Keet Winter mondt die spanning tussen de twee vrouwen uit in een pijnlijk diner. Lees meer

Hondenvoer 1

It takes an adult to raise a village: Halsema is streng, rechtvaardig, en een tikje autoritair in Zomergasten

De bedachtzame, maar mediagetrainde, Femke Halsema nam ons als Zomergast mee in de bestuurlijke (opvoed)dilemma’s uit haar werk. Als een klassiek ouderfiguur toont ze zich streng en rechtvaardig, maar mist ze óók zelfinzicht op sommige punten. Lees meer

Uğur Ümit Üngör stilt in Zomergasten maar zelden onze honger naar menselijkheid en ‘goeie dingen’

Uğur Ümit Üngör stilt in Zomergasten maar zelden onze honger naar menselijkheid en ‘goeie dingen’

‘Uğur Ümit Üngörs fragmenten zijn broodnodige kost voor een samenleving die consequent doet alsof wijdverbreid extreem (staats)geweld een ver-van-mijn-bedshow is.’ Terwijl Zomergast Üngör zichzelf kundig naar de achtergrond werkt, maakt hij duidelijk dat de zomer vele winters verstopt. Met opgewekte grimmigheid vraagt hij ons om ons zorgen te maken over het leed van anderen. Lees meer

Stranding

Stranding

'Ze ligt hier als aanklacht / op het land gespuugd / om de noodzaak tot evenwicht / tussen mens en water te benadrukken.' Angelika Geronymaki trekt je met dit gedicht over zelfbeschikking en milieuvervuiling mee, als de aangespoelde zeemeermin in een sleepnet gevuld met platvissen, sardientjes en haringen, en slingert je vanuit het zure zeewater op een strand met grijpgrage mannenhanden. Lees meer

Zomergasten met Eva Crutzen roept de vraag op of een mooi gesprek genoeg is of dat kijkers toch snakken naar goede televisie.

Zomergast Eva Crutzen zorgde voor een mooi gesprek, maar is dat genoeg?

Na de ideale televisieavond van Eva Crutzen vraagt Hanna Karalic zich af of een mooi gesprek genoeg is voor Zomergasten of dat kijkers toch snakken naar goede televisie. Lees meer

Mijn tweede kutland… 2

Mijn tweede kutland…

Toen Iskra de Vries vanuit Polen naar Nederland verhuisde, bleek dat zij niet van een koude kermis thuiskwam, maar naar een koude kermis vertrokken was. Iskra schrijft een verschroeiend eerlijke break-up brief aan het adres van ons kikkerlandje. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €3 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer