Asset 14

Extreem spazieren

Automatische concepten 25

Of we voor de linkse of de rechtse demonstratie komen, wil hij weten. De agent heeft vuistdikke revolvers aan zijn heupen hangen en kijkt ons intimiderend aan. Nou?
Ik kijk hem vol onbegrip aan. ‘WELKE DEMO?’ vraagt hij nog een keer.
Ik zeg dat wij van geen demo’s weten, dat we alleen maar een beetje aan het spazieren zijn. Ik bekijk hem nog eens goed, hij heeft kinderwangen, geen baard. Deze Duitse agent is nauwelijks ouder dan twintig.

Ik ben met mijn vriend op workation in Grimma, een klein stadje in het voormalige Oost-Duitsland. Hier is alles precies mooi en saai genoeg voor de combinatie werk en vakantierust. Behalve dat Grimma eens in de tien jaar overstroomd wordt door de rivier de Mulde is er weinig aan de hand; een Biergarten, een REWE-supermarkt zo groot als een voetbalveld, veel bos, een paar jongens op crossfietsjes, een verlaten strandje. Geen onverwachte happenings, buiten ons geen enkele toerist.

Maar als de agent ons door de dranghekken heeft gelaten (‘wees voorzichtig’), ziet het er minder uitgestorven uit. Mensen marcheren met spandoeken door de straten, er is geschreeuw, muziek, iemand die een toespraak houdt, ballonnen, kinderen die met waterpistolen tussen volwassen benen door schieten. We vragen een vrouw wat dit is. Aan de ene kant van het centrale plein treedt Björn Höcke op, vertelt ze, fractievoorzitter van de rechts-populistische partij Alternative für Deutschland. Aan de andere kant houden leden van de democratisch-socialistische partij Die Linke een zomerfeest. Dat botst. Er wordt rekening gehouden met felle Krawalle, zegt ze; rellen.

Dus dit zijn nou neonazi’s, denk ik terwijl we een groepje kale boze mannen passeren. Deze mensen hebben tatoeages van hakenkruizen onder hun hemd. Nee, denk ik daarna, ik profileer te snel, misschien zijn het wel heel aardige jongens.
‘Zullen we hier weg?’ vraagt mijn vriend.
‘Nazi! Nazi! Nazi!’ roepen drie kinderen naast ons. Ze horen bij ouders die meelopen in de linkse demo. Ik wenk mijn vriend, ik wil juist nog even blijven.

Terwijl we naar de mensen en de spandoeken kijken, probeer ik de grimmige sfeer in me op te nemen. De zonnige liters bier en de kwade gezichten. De schattige vakwerkhuizen en de totale verdeeldheid op het plein ervoor. Ik denk aan vorige zomer, toen in Chemnitz, een stad hier vlakbij, hooligans en rechtsextremisten ‘klopjachten’ ondernamen op migranten en politieagenten. Het vakantiegedicht Omdat je zo aandringt van Anneke Claus komt in me op. ‘De ogenschijnlijk lieflijke Spaanse natuur,’ schrijft ze, ‘bezat een boosaardige kracht. Als je even niet oplette, kwam alles in opstand.’

Dezelfde dreiging voel ik nu. Ik ken Duitsland als een goed georganiseerd en hip land, de woede van hier voelt bijna als verraad. Zelfs de Duitse kinderen, die tot de beleefdste ter wereld behoren, lijken hun onschuld te verliezen.
Naast ons begint een spreekkoor. Wij zijn het volk! klinkt schel door de straat.
‘Ik wil eigenlijk wel echt weg,’ zegt mijn vriend. Hij ziet een beetje bleek.
Ik knik, we wandelen het centrum uit en spazieren langs de zwijgende Mulde terug naar ons vakantieadres. Daar is alles nog steeds mooi, en stil, en precies saai genoeg.

Mail

Iduna Paalman (1991) is al bijna vier jaar columnist voor Hard//hoofd. Haar poëziedebuut ‘De grom uit de hond halen’ verscheen in het najaar van 2019 bij Querido. Ze won er de Poëziedebuutprijs 2020 mee. Ze publiceerde onder meer in De Gids, De Revisor, De Groene Amsterdammer en NRC Handelsblad.

Debora Westra is freelance illustrator, onderwijzer en organiseert kunstprojecten op het asielzoekerscentrum Ter Apel.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
Lees meer
test
het laatste
Luchtspiegeling

Luchtspiegeling

'We bewegen log en lief.' Madelief Lammers onderzoekt in dit gedicht de onstilbare honger tussen twee mensen, een wankele relatie waaraan iets fundamenteels ontbreekt. 'Zie je hoe we ondanks die woede nog zo mooi zijn als een slapend paard dat met haar huid trilt om een daas te verjagen?' Lees meer

Stomwijzer

Stomwijzer

Marthe van Bronkhorst loodst je door het wispelturige politieke landschap aan de hand van haar alternatieve stemwijzer. Lees meer

Auto Draft 8

Programma: Ik wil, wil jij ook? - consent in illustratie

Vier samen met Hard//hoofd de publicatie van onze recent verschenen bundel over seksueel consent! Lees meer

Roze, wit, blauw

Roze, wit, blauw

Rechtse en nationalistische partijen laten in hun nieuwste verkiezingsprogramma’s zien dat hun ruimte voor de lhbtqia+-gemeenschap altijd voorwaardelijk is geweest. Journalist Rocher Koendjbiharie legt uit: 'Homoseksualiteit en vrouwenrechten zijn binnen rechtse kringen vaak pas relevant wanneer ze in relatie tot migratie besproken worden.' Lees meer

:Winnaar publieksprijs Rode Oor: Vespula vulgaris

Winnaar publieksprijs Het Rode Oor: Vespula Vulgaris

In een pot met schuimbanaantjes vecht een wesp om los te komen. Myrthe Prins portretteert een winkelbediende die in een snoepwinkel aan zoetigheid proeft. Met Vespula Vulgaris won zij de publieksprijs van Het Rode Oor 2025. Lees meer

Winnaar Stoute Stift 2024 1

Winnaars De Stoute Stift 2025

Cynthia Van Der Heyden won met haar illustratie de publieksprijs en Sarah Pannekoek won de juryprijs van De Stoute Stift 2025. Lees meer

Pekingeend

Winnaar juryprijs Het Rode Oor: Pekingeend

Twee personen blijven samen achter in de keuken, waar ze tijdens het bereiden van een pekingeend steeds dichter verstrikt raken in het spel van aanrakingen, blikken en opdrachten. Met Pekingeend won Fleur Klemann de juryprijs van Het Rode Oor 2025. Lees meer

Hoeveel Big Fashion heb jij in de kast hangen?

Hoeveel Big Fashion heb jij in de kast hangen?

De dood van Giorgio Armani sluit een hoofdstuk in de mode, maar zegt ook veel over de toekomst van onze kleding. In deze column legt Loïs Blank uit hoe Big Fashion steeds meer terrein weet te winnen in onze kledingkasten. Lees meer

Auto Draft 10

Als je te pletter slaat, dan klinkt dat zo

Midden in de nacht springt een man van een richel. Nee, geen man; een held. En iedereen weet: een man zoals Luciano slaat niet te pletter. In dit korte verhaal van Julien Staartjes bewegen de achterblijvers zich tussen het postuum cancelen of aanbidden van de man met gladde benen en mierzoete tong. Lees meer

De achterblijvers

De achterblijvers

Fietsend over een jaagpad reflecteert Gert-Jan Meyntjens op zijn rol als echtgenoot en vader, en neemt hij je mee op een zoektocht naar wat het betekent om man te zijn. Zonder bitter te worden. Lees meer

Binnen de context van twee

Binnen de context van twee

In haar gedicht onderzoekt Sytske van Koeveringe de betekenis en fascinatie van het getal twee. Via paren, tegenpolen en verbindingen ondervinden twee vrouwen de mogelijkheden van samenzijn. Is er balans in vereniging? Lees meer

Ik sliep rechts

Ik sliep rechts

Daten met iemand aan de andere kant van het politieke spectrum? Naomi Ronner deed het. In dit essay beschrijft ze haar ervaringen. Lees meer

Rouw is een ongenode gast die steeds op mijn feestjes verschijnt

Rouw is een ongenode gast die steeds op mijn feestjes verschijnt

Altijd aanwezig, maar niet gewenst: Marthe van Bronkhorts rouw reist met haar mee. Lees meer

De kleinste kans

De kleinste kans

Roosje van der Kamp bereidt zich altijd voor op het ergste. Een vreemd plekje op haar huid, opladers in het stopcontact: overal schuilt gevaar. Als ze achter een geheim komt in de familie begrijpt ze beter waar haar angsten vandaan komen. Ze vertelt erover in dit openhartige essay over intergenerationeel trauma. Lees meer

:Zomergast Koch: ‘Het is gewoon leuk om mensen iets op de mouw te spelden’

Zomergast Koch: ‘Het is gewoon leuk om mensen iets op de mouw te spelden’

Het plezier van de leugen en de bevrijding van de agressie: volgens Zomergast Herman Koch verfraait iedereen het leven een beetje met leugens. Lees meer

Hondenvoer

Hondenvoer

Een overleden hondje zorgt ervoor dat moeder en dochter in een strijd belanden. Ze willen beiden laten zien wie er meer van het dier gehouden heeft. In dit verhaal van Keet Winter mondt die spanning tussen de twee vrouwen uit in een pijnlijk diner. Lees meer

Hondenvoer 1

It takes an adult to raise a village: Halsema is streng, rechtvaardig, en een tikje autoritair in Zomergasten

De bedachtzame, maar mediagetrainde, Femke Halsema nam ons als Zomergast mee in de bestuurlijke (opvoed)dilemma’s uit haar werk. Als een klassiek ouderfiguur toont ze zich streng en rechtvaardig, maar mist ze óók zelfinzicht op sommige punten. Lees meer

Uğur Ümit Üngör stilt in Zomergasten maar zelden onze honger naar menselijkheid en ‘goeie dingen’

Uğur Ümit Üngör stilt in Zomergasten maar zelden onze honger naar menselijkheid en ‘goeie dingen’

‘Uğur Ümit Üngörs fragmenten zijn broodnodige kost voor een samenleving die consequent doet alsof wijdverbreid extreem (staats)geweld een ver-van-mijn-bedshow is.’ Terwijl Zomergast Üngör zichzelf kundig naar de achtergrond werkt, maakt hij duidelijk dat de zomer vele winters verstopt. Met opgewekte grimmigheid vraagt hij ons om ons zorgen te maken over het leed van anderen. Lees meer

Stranding

Stranding

'Ze ligt hier als aanklacht / op het land gespuugd / om de noodzaak tot evenwicht / tussen mens en water te benadrukken.' Angelika Geronymaki trekt je met dit gedicht over zelfbeschikking en milieuvervuiling mee, als de aangespoelde zeemeermin in een sleepnet gevuld met platvissen, sardientjes en haringen, en slingert je vanuit het zure zeewater op een strand met grijpgrage mannenhanden. Lees meer

Zomergasten met Eva Crutzen roept de vraag op of een mooi gesprek genoeg is of dat kijkers toch snakken naar goede televisie.

Zomergast Eva Crutzen zorgde voor een mooi gesprek, maar is dat genoeg?

Na de ideale televisieavond van Eva Crutzen vraagt Hanna Karalic zich af of een mooi gesprek genoeg is voor Zomergasten of dat kijkers toch snakken naar goede televisie. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €3 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer