Deze week beweert Elon dat dieren die een winterslaap houden eigenlijk individualistische slappelingen zijn. " /> Deze week beweert Elon dat dieren die een winterslaap houden eigenlijk individualistische slappelingen zijn. " />
Asset 14

Beste Melle VI

Dit is de reactie op Melle's brief van vorige week.

Amsterdam, 2 decemb er 2009

Beste Melle,

Het wordt weer koud. Op de fiets snijdt het in mijn gezicht. Als ik buitenkom voel ik geen opluchting, maar eerder weerzin en wil ik eigenlijk omdraaien en weer naar binnen gaan. Als ik ’s middags achter mijn computertje zit, wordt het opeens donker. Het lijkt wel alsof iemand opzettelijk de zon ondertrekt als ik net even de andere kant op kijk. En ondanks een eenzaam verdwaalde maan die ook alleen maar tevoorschijn komt als ze er zelf zin in heeft, is het ’s avonds pikkedonker op straat en mag ik van geluk spreken als ik tegen niets of niemand opfiets. Het is ook de tijd dat ik een soort hernieuwde affectie voor mijn bed ontwikkel. Normaal hou ik er helemaal niet van om lang in bed te blijven liggen, maar nu blijf ik het liefst de hele dag onder de dekens.

Volgens mij vraagt ieder mens zich weleens af hoe het toch zou zijn, om een keer een echte winterslaap te houden. Om je ergens rond deze tijd van het jaar in te graven, met voldoende reserves, en dan gewoon te doen alsof de wereld om je heen niet bestaat. Te doen alsof de zon niet al om vier uur ’s middags ondergaat, en te doen alsof er deze winter geen mensen van de kou zullen sterven. Dan zouden we in de vroege lente, als alles weer een beetje gezellig begint te worden, weer buiten komen en voelden we ons herboren. Het klinkt zo verleidelijk, en toch is er iets mis met die aandrang.

Kijk, ik ben geen beer, egel of vleermuis. Ik ben een mens. En mensen doen niet aan winterslaap. Maar ondanks de praktische bezwaren is zo’n winterslaap eigenlijk ook een raar concept; best wel asociaal, als je erover nadenkt. Dat er gewoon dieren zijn die denken ‘Ja, je kunt me wat met dat ecosysteem, dikke vinger: ik neem deze winter gewoon vrij.’ Een winterslaap is een ongelooflijk individualistisch ding. Die dieren doen dat gewoon maar. In hun eentje. Omdat zij daar toevallig zin in hebben. Ik denk ook dat mensen zich daarom wel tot dat idee aangetrokken voelen. Het idee dat je je gewoon zou kunnen onttrekken aan de wereld om je heen, de wereld waar je deel van uitmaakt, en dat je je voor eigen genot en gewin terugtrekt, totdat je er weer zin in hebt. ‘Een winterslaap? Ja, omdat ik daar zin in heb.’

Zoals je weet Melle, is onze samenleving best wel individualistisch. En wij groeien op als mensen die misschien wel individualistischer zijn dan de mens vóór ons ooit geweest is. Toevallig is er afgelopen week een onderzoek gepubliceerd dat liep over een periode van tien jaar onder 22 duizend Nederlanders geboren vanaf 1986: de grenzeloze generatie. Volgens de onderzoekers is het een ‘sociale tijdsbom’. De Volkskrant schrijft gisteren: ‘Het schrikbeeld is een maatschappij vol hedonistische consumenten die zich niet interesseren voor elkaar.’ Ach ja, we zijn nu eenmaal vooral met onszelf bezig. Onze toekomst, onze mogelijkheden, onze patatjes en onze vrijheden.

Jij vroeg in je brief of je je schuldig moet voelen, omdat je niet op een probeemschool of in een verzorgingstehuis werkt? Nee, natuurlijk niet. Je hoeft je nergens schuldig over te voelen als je maar iets doet om deel uit te maken van de maatschappij en daar een bijdrage aan te leveren. En zelfs als je dat niet doet, is het nóg twijfelachtig of je je ergens schuldig over zou moeten voelen. Maar ik constateer wel dat het tegenwoordig heel normaal is om geen zin meer te hebben om voor onze grootouders en ouders te zorgen of ook maar bij ze op bezoek te gaan. We houden onszelf voor dat we dat soort verantwoordelijkheden wel kunnen uitbesteden. Dat we onszelf kunnen uitkopen, zodat we nog meer tijd over houden voor onszelf. Maar op de een op andere manier blijkt het zo niet te werken. Want waarom zouden andere mensen wel voor onze grootouders willen zorgen? Om hun boterham te verdienen? Blijkbaar zijn daar ook te weinig mensen in geïnteresseerd; anders waren er geen tekorten geweest.

Ik zeg het niet omdat ik die mensen zo graag een lintje wil geven, of omdat ik jou afkeur omdat jij andere passies hebt. Ik zeg het omdat ik me zorgen maak over wat er gebeurt met de sociale textuur van onze samenleving als we niet meer bereid zijn fatsoenlijk voor elkaar te zorgen. Natuurlijk moet iedereen doen waar hij of zij goed in is; jij hebt waarschijnlijk andere kwaliteiten dan een verpleeghulp of sociaal werker, en dat maakt de een nog niet egoïstisch of de ander onbaatzuchtig. Maar kijk om je heen. We denken dat we de organisatie van onze samenleving wel aan de onzichtbare hand van de markteconomie over kunnen laten. Wij geloven dat als wij maar doen wat voor ons belangrijk is, het geheel wel op z’n pootjes terecht komt. Te weinig mensen zijn echter bereid om te doen wat nodig is en we zijn nauwelijks nog in staat zijn de rotzooi op de ruimen die we gecreëerd hebben.

Gelukkig, wij mensen doen geen winterslaap: er is geen reden om onszelf voor te houden dat als we ons nu onttrekken aan wat er om ons heen gebeurt, de bloemetjes wel zullen bloeien tegen de tijd dat we weer wakker worden. Dan mag je nog zo overtuigd zijn van je eigen passies en ambities, maar die lente komt niet vanzelf.

Lieve groet,

elon

p.s.: In 2006 raakte een 35 jarige Japanner, genaamd Mitsutaka Uchikoshi, vermist bij het bergbeklimmen. 24 dagen later werd hij levend teruggevonden. Hij had het koude weer en het gebrek aan eten overleefd, doordat zijn lichaam al snel in staat van hypothermie (lage temperatuur, zeg maar de stand-by modus) was overgegaan. Hij is geheel hersteld, zonder enig teken van hersenschade, en is zo de enige mens waarvan ooit een winterslaap is gedocumenteerd.

-Volgende week het antwoord van Melle.-

Mail

Elon Heymans

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
:Naar een taal die consent fucking overbodig maakt: brieven over consent

Naar een taal die consent fucking overbodig maakt: brieven over consent

In haar laatste brief aan Alara buigt Yousra zich over taal: hoe taal seksueel geweld normaliseert en hoe taal inwerkt op onze erotische verbeelding. Geweldloze verhoudingen scheppen via taal is voor haar zowel een kwestie van nieuwe talen schrijven als oude of bestaande talen herinneren. Lees meer

Comme tu veux

Comme tu veux

In de bruisende souks van Marrakech leert Aisha Mansaray haar vader – de ultieme hosselaar, de praatjesmaker in zes talen, en de filosoof in een (illegale) taxi – beter begrijpen. Lees meer

:De kunst van vertrekken – Deel II: Macht en onmacht

De kunst van vertrekken – Deel II: Macht en onmacht

In het tweede deel van deze essayreeks over kunststakingen schrijft Lara den Hartog Jager over kunstenaars die worstelen met systemen van macht en de vraag of hun kunst verandering teweeg kan brengen. Lees meer

:De archivaris en haar dochter: Een anatomie van opa's dochter 1

De archivaris en haar dochter: Morgen zal alles anders zijn

‘Even eufy checken.’ In ‘Morgen zal alles anders zijn’ dicht Bareez Majid over de eindeloze keuzes en opties die een dag voortbrengt. Een dag die getekend wordt door de sluimerende aanwezigheid van de videofeed van een beveiligingsapp. Lees meer

Kind van lelijke huizen

Kind van lelijke huizen

Om haar heen ziet Anne Schepers dat de kinderen uit ‘mooie huizen’ die wél een financieel vangnet hebben eerder de stap naar freelancewerk kunnen maken. Ze staat voor de keuze: lijden voor de kunst of doen wat de maatschappij verantwoordelijk acht? Lees meer

:Een reeks foto’s: brieven over consent

Een reeks foto’s: brieven over consent

Voor Alara Adilow voelt het alsof er altijd hiaten overblijven na het schrijven van een antwoord op een brief, en ze vraagt zich af of ze daarom steeds midden in de nacht wakker wordt. Ze denkt na over hoe de zachte aanrakingen niet alleen voor haar lichaam helend kunnen zijn, maar ook voor onze gewelddadige maatschappij, waar pestgedrag en leedvermaak machtsgrepen zijn. Lees meer

De staat ontvoerde mijn oudoom naar het front. En wie weet straks ook mijn broer?

De staat ontvoerde mijn oudoom naar het front. En wie weet straks ook mijn broer?

Marthe van Bronkhorst vraagt zich op 4 mei bij de herdenking af of we wel weten wat oorlog is en waar het begint. Lees meer

Bleekzucht en bloedarmoede

Bleekzucht en bloedarmoede

Menstruatie is stil en onzichtbaar. We kijken weg en gaan door. Maar wat als dat niet langer kan? Wat als het bloed de samenleving binnenstroomt en ons verdrinkt? Esther De Soomer onderzoekt hoe de maatschappij dan reageert. Lees meer

Beeldmakers gezocht voor papieren uitgave over seksueel consent

Beeldmakers gezocht voor papieren uitgave over seksueel consent

HALFNAAKT en Hard//hoofd zoeken acht beeldmakers (fotografie, illustratie, keramiek, textiel, etc.) die samen willen werken aan een publicatie over seksueel consent. Meedoen? Reageer vóór 20 mei. Lees meer

:De archivaris en haar dochter: Een anatomie van opa's dochter

De archivaris en haar dochter: Een anatomie van opa's dochter

In ‘Een anatomie van opa’s dochter’ reconstrueert Bareez Majid de verschillende deeltjes die samen een moeder maken. Een moeder die door een ziekte in de war is, en veel dingen vergeet – soms zelfs haar eigen kinderen. Lees meer

:Hoe te dromen:  Over slaap, verlangen en dromen over een betere wereld

Hoe te dromen: Over slaap, verlangen en dromen over een betere wereld

Als Stella Kummer ’s ochtends wakker wordt, bespreekt ze in bed haar dromen met haar vriend. Terwijl ze aan hem vertelt wat er die nacht in haar droomwereld is omgegaan, denkt ze na over dromen over de wereld. Begint het veranderen van de wereld niet eigenlijk gewoon in bed? Lees meer

Auto Draft 9

Dat het was

Hoe ga je om met herinneringen die te pijnlijk zijn om onder ogen te komen? Olivier Herter maakt het publiek getuige van een versnipperd landschap van herinneringen. Vloeiend, stemmig en ogenschijnlijk zonder plot wordt geprobeerd woorden te vinden, waar geen woorden voor te vinden zijn. Dit verhaal werd eerder op toneel gebracht door t Barre Land. Lees meer

:De archivaris en haar dochter: De eeuwige lijsten

De archivaris en haar dochter: De eeuwige lijsten

‘Ik wil geen literatuur van je maken.’ Hoe berg je je moeder in je schrijven, zonder haar essentie te bevriezen? Bareez Majid dicht in woord en beeld over ‘soon-to-be-dead-mothers’ en onderzoekt hoe hun lichamen functioneren als vergankelijk archief. Lees meer

Nog een keer: baas in eigen buik! 1

Nog een keer: baas in eigen buik!

Je zou zeggen dat het abortusrecht in Nederland vanzelfsprekend is, maar is dat eigenlijk wel zo? Een abortus is wettelijk gezien namelijk nog steeds strafbaar. Jihane Chaara neemt je mee in de politieke geschiedenis van het verworven abortusrecht in Nederland, die gepaard gaat met weerstand tegen dit recht op zelfbeschikking, maar ook met veel feministisch verzet en solidariteit. Lees meer

Auto Draft 8

Een transformatie van verlangen: brieven over consent

Wat als we consent en verlangen zélf als de voorwaarden van bevrijding en sociale rechtvaardigheid zien? Yousra Benfquih licht toe hoe genot-activisme ons niet alleen toelaat om ons tegen de dingen te verzetten, maar ook om te onderzoeken waar we naar verlangen. Lees meer

Iemand die me bij de hand neemt en me zegt hoe het moet, alles

Iemand die me bij de hand neemt en me zegt hoe het moet, alles

'Ik verlang zo erg naar een inspirerend figuur die logica ontdekt in de willekeur van wat ons allemaal overkomt. Die tegen me zegt: "Marthe, zó is het, en de rest is bullshit".' Lees meer

Auto Draft 7

Moederland

Zelfs in de Italiaanse zon lukt het niet altijd om donkere gedachten op afstand te houden. Roos Sinnige laat ons meedrijven op de ongrijpbare stroom die dan ontstaat. Lees meer

Mijn naam roept 1

Mijn naam roept

Hodo Abdullah beschrijft hoe de geschiedenis van Somaliland haar ook veel over haarzelf leerde. Hoe komt het dat het geloof in henzelf, de veerkracht en de trots van de Somalilanders zo verankerd zit in hun DNA? Wat geeft hun de kracht om door te gaan? Lees meer

:Oproep: Reageer op de briefwisseling over seksueel consent! 1

Oproep: Reageer op de briefwisseling over seksueel consent!

Ben je vrij in je verlangen? Op welke manieren kunnen en willen we elkaar aanraken? Reageer vóór 2 juni op de brieven van Yousra Benfquih en Alara Adilow. Lees meer

zonderverdergroet

zonder verdere groet

Rijk Kistemaker doet niet aan groeten. Rijk schrijft gedichten terwijl hij bezig is met andere dingen, zoals het opladen van een gehuurde Kia en huilen. Laat je meevoeren op zijn poëtische gedachtestroom. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in september je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer