Asset 14

De horrorsprookjes van Leon de Winter

Weerwoord: De horrorsprookjes van Leon de Winter

Julius Koetsier bindt in Weerwoord de strijd aan met de dogma’s en de dooddoeners die hij tegenkomt in de gevestigde opiniesecties. Hij fluit praatjesmakers die uit de bocht vliegen terug en voorziet hun meningen van een ongevraagd weerwoord. Deze week: Leon de Winter probeerde sceptische voetnoten te plaatsen bij wetenschappelijk klimaatonderzoek. Het bleef bij een poging tot.

“De hete hangijzers blijven ook in 2019 migratie en klimaat. Laat ik ze nog eens omschrijven.” Zo opent Leon de Winter zijn eerste column van het jaar in de Telegraaf. Zijn ‘omschrijving’ blijkt een koortsige opsomming van waanbeelden. Hij begint met de gebruikelijke relativering van klimaatwetenschapsontkenners:

    “De aarde heeft in haar vierenhalf miljard jaar oude geschiedenis perioden gekend waarop letterlijk alles bedekt was met sneeuw en ijs, en er zijn perioden geweest waarop de polen ijsvrij waren en het veel warmer was. Er waren geen mensen, dus de veranderingen ontstonden niet door menselijke activiteiten.”

Er zijn lange perioden geweest dat menselijk leven op (grote delen van) de aarde onmogelijk was. Ik heb nooit begrepen waarom dat gegeven de zorg weg zou moeten nemen dat Nederland straks onder water staat.

    “De aarde heeft geen ‘vast’ klimaat, nee, het is nog ingewikkelder.”

De Winter trekt meteen het gelijk aan zijn kant door iets te ontkennen wat niemand beweert: dat de aarde een vast klimaat heeft. Zijn opmerking ‘het is nog ingewikkelder’ kan de indruk van expertise wekken zonder dat hij iets inhoudelijks zegt. Stel je dergelijke retoriek voor bij andere maatschappelijke kwesties. Als iemand opmerkt dat de Nederlandse bevolking groeit, zou ik kunnen zeggen: ‘De bevolking is altijd aan verandering onderhevig. Nederland heeft geen ‘vast’ aantal inwoners, nee, het is veel ingewikkelder dan jij voordoet.’ Daarmee zou ik precies even veel ontkrachten als De Winter doet.

    “[W]e kunnen de huidige temperatuur van de aarde niet eens meten, behalve met software die de grote delen van het oppervlak waarop geen apparatuur staat, zoals de oceanen, een temperatuur toewijst.”

Ook als De Winters informatie klopte, zou de uitspraak onzinnig zijn. ‘We kunnen de temperatuur niet meten, behalve met een meetmethode.’ ‘We kunnen de lengte van deze deur niet meten, behalve met een meetlint.’

Binnen de wetenschappelijke arena is de overweldigende consensus al lang duidelijk: de aarde wordt warmer door menselijk toedoen.

Ik zou niet weten op welke software De Winter doelt, maar de bewering dat de temperatuur van de aarde maar op één manier gemeten wordt is onjuist. Er zijn verschillende manieren waarop wetenschappers de temperatuur van verschillende delen van de aarde bepalen (niet: ‘een temperatuur toewijzen’). En nee, op het oppervlak van de oceaan staat geen apparatuur. Daar dríjft apparatuur, op schepen en boeien.

    “De VN heeft rapporten laten opstellen, aangedreven door activisten die beweren dat de mensheid de aarde naar de verdoemenis helpt, waarin dat dramatische opwarmen als een zekerheid wordt voorgesteld. Maar er zijn veel wetenschappers die beweren dat de opwarming binnen de marges valt van de afgelopen tweehonderd jaar.”

‘Veel’ is een relatief begrip. Als alle wetenschappers die het oneens zijn met de wetenschappelijke consensus over klimaatverandering in een bus gaan zitten, dan zitten er veel mensen in die bus. Maar 97% van de wetenschappers die er onderzoek naar hebben gedaan staat nog buiten.

    “Wie heeft gelijk? Onze politieke elites hebben die discussie vermeden.”

Dat klopt niet, zoals ondervonden kan worden door te googelen op ‘Wilders klimaatverandering’ of ‘Baudet klimaatverandering’ (of gebruik anders de milieuvriendelijker zoekmachine Ecosia).

    “Den Haag heeft nooit discussierondes gehouden tussen voor- en tegenstanders van de gedachte dat mensen verantwoordelijk zijn voor een versnelde klimaatopwarming.”

Dat is een goede zaak. Politici zijn er niet om te bepalen welke wetenschappers gelijk hebben. Die discussie hoort zich af te spelen binnen de wetenschappelijke arena, en daar is de overweldigende consensus al lang duidelijk: de aarde wordt warmer door menselijk toedoen.

    “Toch zijn er plannen, radicaal en fundamenteel, die bouwen op de heilige overtuiging dat menselijke activiteiten het leven op aarde op den duur onmogelijk gaan maken.”

Met de termen ‘radicaal’, ‘fundamenteel’ en ‘heilige overtuiging’ roept De Winter de associatie op met religieuze fanaten. Zo wordt een rationele conclusie gebaseerd op empirische feiten gereduceerd tot geloof. De Winter maakt dat nog explicieter:

    • “Het is duidelijk dat met de gedachte dat mensen een Apocalyps over zich afroepen veel meer aan de hand is. In een geseculariseerde samenleving heeft het idee dat we de ‘aarde moeten redden’ een metafysische, zeg gerust religieuze echo: Moeder Aarde, Vader Zon, de Windgoden.

 

    We moeten zuiniger zijn, vromer, spiritueler, en ons onderdeel voelen van een groot levend organisme dat de aarde en haar schil vormen.”

Het nietszeggende ‘het is duidelijk dat er meer aan de hand is’ moet rechtvaardigen dat De Winter een hoop religieuze ideeën projecteert op klimaatmaatregelen. Maar waar in het klimaatakkoord wordt opgeroepen tot ‘vromer’ en ‘spiritueler’ leven?

Het zal een chaos zijn in de duistere vergaderzalen waar deze James Bond-schurken samenkomen.

Er zijn inderdaad genoeg mensen die hun milieuzorgen koppelen aan hippie-ideeën over ‘contact met de aarde’ (en als dat voor hen een effectieve motivatie is om energiezuinig te leven lijkt me dat prima), maar dat geluid komt niet vanuit klimaatwetenschappers of de ‘politieke elite’ waartegen De Winter ageert. Het gaat helemaal niet om het redden van de aarde. Om met George Carlin te spreken: ‘The planet is fine. The people are fucked.’

    “Naast klimaatakkoorden worden we geconfronteerd met ongrijpbare besluitvormingsprocessen rondom migratie. De druk op Europa vanuit Afrika en het Midden-Oosten heeft alles te maken met de Afrikaanse en Arabische gevolgen van bevolkingsexplosies, maar dat willen onze elites niet bespreken.”

Wederom geeft De Winter er blijk van de Nederlandse politiek niet bepaald op de voet te volgen – of hij moet in de waan verkeren dat succesvolle politici als Wilders, Baudet en Dijkhoff niet tot de elite behoren.

    “Europa, zo luidt de wens van onze elites, moet een multicultureel en post-nationaal immigratiecontinent worden dat geleid wordt door een bureaucratisch en technocratisch centrum om de volledige Europese eenwording tot stand te brengen en de eigenheid van Europese volken op te heffen.”

Het is nog altijd niet duidelijk hoe De Winter ‘onze elites’ definieert, en waar hij dit inzicht in hun geheime wensen vandaan haalt is nog mysterieuzer. Maar als hij gelijk heeft, hoeven we ons niet zo’n zorgen te maken over die sinistere elites met hun snode plannen. Ze lijken zelf niet te weten waar ze mee bezig zijn. Ze willen ‘volledige Europese eenwording’ tot stand brengen middels immigratie. Ze willen een multicultureel Europa, en dan willen ze ‘de eigenheid van Europese volkeren opheffen’: ze willen Europa dus multicultureler maken, zodat Europa monocultureel wordt. Het zal een chaos zijn in de duistere vergaderzalen waar deze James Bond-schurken samenkomen.

    “Voor de transnationale elites, waartoe ook de meeste mediawerkers en academici behoren, hebben de socialistische utopieën van een ‘nieuwe mens’ niet aan glans ingeboet. De agenda? We moeten uiteindelijk geleid worden door een visionaire wereldregering die het leven van de mensheid vormgeeft en sanctioneert. Daarvoor is totale controle over communicatiemiddelen nodig.”

Een bekentenis: ik koos deze column voor deze rubriek omdat ik het mezelf eens makkelijk wilde maken. Leon de Winter leek me geen moeilijk doelwit. Het weerleggen van zijn argumenten blijkt nu echter toch een uitdaging, omdat hij er eenvoudigweg geen noemt. In zijn beschrijving van de complotten die ‘de transnationale elites’ smeden wordt hij nooit specifiek. Door concrete voorbeelden te vermijden kan hij angst zaaien door suggestie. Zoals in een enge film. Hoe minder je van het monster ziet, hoe griezeliger het is. Als het monster onthuld wordt, is dat vaak dodelijk voor de spanning: het blijkt niet overtuigend, misschien zelfs belachelijk. Daarom is het belangrijk dat De Winter zo vaag mogelijk blijft over het monster in zijn horrorsprookje.

    “Maatregelen tegen ‘fake news’ omvatten de mogelijkheid om sociaal-ongewenste communicatie te onderdrukken teneinde fundamentele kritiek op klimaatakkoorden en internationale migratiepacten te smoren (en eventueel lastpakken, dwarsliggers en narren het zwijgen op te leggen).”

De op dit moment voorgestelde maatregelen tegen ‘fake news’ betreffen vooral voorlichtingscampagnes en omvatten niet de mogelijkheid wie dan ook het zwijgen op te leggen. Maar als De Winter werkelijk vreest dat hij binnenkort geen ‘fundamentele kritiek’ meer mag leveren, dan zou je toch verwachten dat hij dat nú doet, nu het nog kan. In plaats daarvan komt hij met vage complottheorieën waarin hij niets concreets zegt.

Mike Hughes is een aanhanger van de complottheorie dat de aarde plat is. Vorig jaar lanceerde hij zich met een zelfgebouwde raket 572 meter de lucht in om de waarheid van zijn overtuiging te bewijzen. Het verschil tussen Hughes en De Winter is dat Hughes concreet is, duidelijk achter zijn ideeën staat en de bewijslast niet ontloopt. En dat je met hem kunt lachen.



Beeld: Martin Abegglen via Flickr.

Mail

Julius Koetsier is columnist, filmcriticus, vertaler, video-editor en zo af en toe iets anders.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
Lees meer
test
het laatste
Waarom stellen journalisten zo weinig vragen?

Waarom stellen journalisten zo weinig vragen?

Bij de media heerst ziekte, journalisten stellen te weinig vragen. Fausto en Marthe van Bronkhorst komen met een behandelplan. Lees meer

Essaywedstrijd: 'Dat is dan jouw waarheid' Hooray for the Essay 2026

'Dat is dan jouw waarheid' Hooray for the Essay 2026

In deze editie van Hooray for the Essay dagen we je uit om na te denken over waarheid. Reageer voor 19 januari. Lees meer

:Schoonheid van de partij: Mogen politieke partijen een eigen esthetiek ontwikkelen? 1

Schoonheid van de partij: Mogen politieke partijen een eigen esthetiek ontwikkelen?

Is politieke inmenging met kunst en esthetiek vooral iets van vroeger, en is schoonheid tegenwoordig gedepolitiseerd? Patrick Hoop schreef een essay over waarom ons huidige politieke stelsel zich mag - of moet - bemoeien met schoonheid. Lees meer

Een eerste keer

Een eerste keer

In dit erotische verhaal vraagt Jochum Veenstra zich af of het opwindend kan zijn om constant expliciete consent te vragen, en of er dan ook echte consent tot stand komt. Een eerste keer is ook gepubliceerd als audioverhaal bij deBuren. 'Als onze monden elkaar raken, lijkt de vriendschap die we bij daglicht hebben weer tot leven te komen.' Lees meer

Politiek is de olifant in de kamer, maar modejournalistiek trekt de deur liever dicht

Politiek is de olifant in de kamer, maar modejournalistiek trekt de deur liever dicht

Mode lijkt glanzend en zorgeloos, maar er schuilt een wereld van politiek achter. Loïs Blank vraagt zich af: wie bepaalt eigenlijk welke verhalen verteld mogen worden? Wat gebeurt er met de progressieve stemmen van een bedrijf dat vooral voor de winst gaat? Lees meer

Suriname - van onafhankelijk land naar natie

Suriname - van onafhankelijk land naar natie

Op 25 november is het 50 jaar geleden dat Suriname onafhankelijk werd van Nederland. Kevin Headley bespreekt hoe de onafhankelijkheid van Suriname tot stand is gekomen en hoe het zich verder ontwikkelt tot natie: van politieke geschiedenis tot hedendaagse successen. Lees meer

Balletles

Balletles

In een rumoerig café herinnert een groep meisjes zich heel helder: 'Meisjes zoals wij leren vroeg de kunst van de onwaarneembare volharding.' In dit korte verhaal neemt Marieke Ornelis je mee in een wereld vol witte panty's, billen op een koude vloer en honingachtig vocht, terwijl de intimiteit wegsmelt onder de toneellampen. Lees meer

De integratie-stok slaat wéér de ‘problematische Moslim’

De integratie-stok slaat wéér de ‘problematische Moslim’

'Een begrip als integratie lijkt een middel om te streven naar een inclusievere samenleving, maar dwingt in feite minderheden om hun culturele en religieuze identiteit op te geven.' Aslıhan Öztürk legt de retoriek bloot waarmee de integratie-stok dreigend boven het hoofd van generaties migranten wordt gehouden. Lees meer

Pomme d’amour 1

Pomme d’amour

In dit gedicht van Elise Vos vinden de glazen muiltjes en kikkerprinsen uit de klassieke sprookjes hun weg tussen de HR-medewerkers en stadsduiven met verminkte pootjes. Een hoofdpersoon zoekt diens plek in de wereld, terwijl mannen dwars door de ontknoping van het verhaal heen slapen. Lees meer

Ademruimte

Ademruimte

‘Hij kon toen alleen Catalaanse woorden fluisteren en zijn wijsvinger buigen om aan te geven wanneer hij naar buiten wilde om te roken.’ In Ademruimte, van Elisa Ros Villarte, keert het hoofdpersonage terug naar haar ouderlijk huis dat gevuld is met onbekend speelgoed, bevroren maaltijden en beladen vragen. Lees meer

Wifey material

Wifey material

Wifey of wervelwind, Madonna of hoer. Marthe van Bronkhorst had gehoopt dat dit binaire denken passé was, maar helaas, de emancipatietrein blijkt op dit spoor nog steeds haperen. Ik oefen een enorme aantrekkingskracht uit op één specifiek soort mensen: mensen van wie de favoriete contactfrequentie eens in het kwartaal is. Mensen van wie de love... Lees meer

Nwe Tijd x Hard//hoofd: Maandagavond – De uitnodiging

Podcast: Maandagavond – De uitnodiging

Deze Maandagavond liep iets anders dan gepland. Of beter gezegd: precies zoals gepland, althans voor iedereen behalve Suzanne Grotenhuis. Met Freek Vielen, Ellis Meeusen en Johannes Lievens, die in de tweede aflevering van dit Maandagavond-seizoen stilstaan bij momenten die je anders aan je voorbij zou laten gaan. Lees meer

Bestel ‘Ik wil, wil jij ook?’ - briefwisseling over seksueel consent 1

Bestel ‘Ik wil, wil jij ook?’ - briefwisseling over seksueel consent

Bestel onze bundel 'Ik wil, wil jij ook?' een briefwisseling over seksueel consent Lees meer

Vrijheid

Vrijheid

Liggend onder de auto van de buren overdenkt een man de relatie tot zijn familie, de gevolgen van zijn gedrag en de reactie van omstanders. Eva Gabriela schreef een kwetsbaar verhaal waarin de dreiging en het ongemak constant voelbaar zijn, en waarin de pleger van huiselijk geweld de hoofdpersoon is. Lees meer

Anders voel ik me zo oud 1

Anders voel ik me zo oud

In dit essay analyseert Loulou Drinkwaard de tegenstrijdige etiquetten die haar zijn geleerd of opgelegd: ‘Tussen u en jou in, zweef ik. De waarden van mijn vader in mijn ene hand en de waarheid van mijn moeder in mijn andere. Mijn oma deelt de kennis van ons moederland en ‘De Nederlander’ bepaalt wat hoort. Ondertussen vond ik een alternatief. Zullen wij elkaar vousvoyeren?’ Lees meer

:De herhaling van de zombie-apocalyps: Op zoek naar een alternatieve dystopie

De herhaling van de zombie-apocalyps: Op zoek naar een alternatieve dystopie

De zombie is een popcultuuricoon. En niet alleen tijdens Halloween! Series als The Walking Dead en The Last of Us volgen de gebaande zombiepaden. Volgens Anne Ballon hebben zombies méér narratief potentieel. In vernieuwende verhalen wordt onderzocht 'hoe wij als halfbewusten de wereld beleven, hoe we opgaan in systemen die we niet hebben gekozen, hoe we verlangen en met verlies omgaan.' Lees meer

Kleding gaat als warme broodjes over de toonbank, maar dat mag wel wat letterlijker

Kleding gaat als warme broodjes over de toonbank, maar dat mag wel wat letterlijker

We weten precies wat er in ons eten zit, maar wat dragen we eigenlijk op onze huid? Net als jij, verlangt Loïs Blank ook naar meer transparantie van de kledingindustrie. Zou die wens dan toch in vervulling kunnen komen? Lees meer

Twee dagen

Twee dagen

Rocher Koendjbiharie belicht de verschillende paden die we tijdens de aankomende verkiezingen in kunnen slaan. Kiest Nederland opnieuw voor rechts, en strompelen we verder richting democratisch en moreel verval? Of kiest Nederland toch voor een samenleving waarin we omkijken naar elkaar? 'Alleen fascisten zien antifascisme als een bedreiging.' Lees meer

Vergeten vrouwen 1

Vergeten vrouwen

In dit essay schrijft Anne Louïse van den Dool over vrouwelijke kunstenaars die meer dan ooit in de schijnwerpers staan. Niet alleen hedendaagse makers, maar ook opvallend veel vrouwen die rond 1900 actief waren in de kunstwereld trekken veel aandacht. Met solotentoonstellingen over Suze Robertson, Coba Ritsema en Jo Koster laten musea zien waarom juist deze kunstenaars alsnog een plek in de canon verdienen. Lees meer

De verdwenen kosmonaut

De verdwenen kosmonaut

Duizenden kilometers van de kosmonaut vandaan zit Igor, uitkijkend over de stad, terwijl hij luistert naar de ruis op de tv, naar de beukende eurodance plaat die nog naklinkt in zijn oren en naar een stem die hem probeert te overtuigen terug te komen. In De verdwenen kosmonaut van Thijs van der Heijden raakt een... Lees meer

Steun Hard//hoofd en verzamel kunst!

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor nieuwe schrijvers en kunstenaars. We zijn al vijftien (!) jaar gratis toegankelijk en advertentievrij. Zo’n vrije ruimte is harder nodig dan ooit. Steun de makers van de toekomst; sluit je vóór 1 januari aan als kunstverzamelaar en ontvang in januari je eerste kunstwerk!

Word kunstverzamelaar