Asset 14

Blindheid

Roelof ten Napel is acht weken lang de Zondagsschrijver. In deze periode verkent hij voor Hard//hoofd de betekenis van verlangen, in acht fictieve essays. Vandaag deel zes, over hoe noodzakelijk het is voor liefde om blind te zijn.

Het is een tegenstrijdig stel eisen: we willen van onze liefdes dat ze uniek zijn, dat er nog nooit iemand verliefd is geweest zoals wij – tegelijkertijd willen we dat het de liefde is die we voelen, wanneer we die voelen – zeggen te voelen, wanneer we wat we voelen onder die naam willen brengen.

Zoals die spanning ook huist in een woord als ik, waarmee we alleen en puur onszelf willen kunnen bedoelen – maar dat wel voor iedereen dat zogenaamd unieke betekent. Een ik dus dat vanaf het moment dat je het opschrijft of zegt, gevaar loopt. Gevaar loopt iemand anders te worden. Of, omgekeerd, gevaar loopt zichzelf te blijven, terwijl jij verandert.

Wie heeft er nooit een notitie teruggevonden waarin hij zichzelf totaal niet meer herkende? Een dagboekaantekening, een foto, een schoolopdracht?

Misschien komt die spanning nog sterker tot uiting in precies dat andere woord – jij. Een jij die we met dat woord binnenlaten, benoembaar maken, maar waarmee we misschien wel al uitwissen wie die ander is. Misschien is wat die ander zichzelf maakt wel niet benoembaar.

En toch, jij kan in potentie iederéén zijn.

Hangt het daarmee samen, dat veel mensen tijdens het leren kennen nog niet durven te spreken van liefde, hun verhouding nog niet onder woorden willen brengen? Überhaupt nog niet durven te spreken van hun verhouding, alsof ze al samen zijn? Vaak terwijl de hele omgeving al doorheeft wat er aan de hand is. Die ziet al: zij zijn verliefd, worden verliefd, zij vallen voor elkaar.
hard_hoofd_deel_VII#1Zijzelf zien dat niet – en misschien, al is het maar voor deze keer, om er even over na te denken, is het gezond dat eens niet toe te schrijven aan de blindheid van liefde. Of ten minste die blindheid niet te zien als een tekort, maar als een noodzaak.

Want wie zou dat overleven? Een liefde die van begin af aan al een liefde is, waarvan elke brief en elk afspraakje vrij is van elke twijfel, waarvan alles al in het teken staat van die liefde – en dus niet meer van zichzelf is? Als liefde meteen al een liefde is, is de ervaring meteen al niet meer uniek; het is puur één van de vormen waarin die alomvattende, verdrukkende liefde zich laat zien.

In het verhaal van de Emmaüsgangers lopen twee mensen na de kruisiging van Christus bedroefd terug naar hun woonplaats. Onderweg voegt zich een vreemdeling bij hen, die hen uitlegt waarom de kruisiging noodzakelijk was. Pas wanneer ze hem bij hen thuis uitnodigen, en hij het brood breekt, beseffen ze dat het Jezus is. In plaats van dat toe te schrijven aan idioterie, is het misschien van belang te beseffen dat ze eerst de noodzaak van de kruisiging moeten begrijpen, willen ze überhaupt kunnen overwegen dat Jezus, daarna, nog leeft.

Op die manier ook de liefde: het is noodzakelijk dat je blind bent, dat je twijfelt, dat liefde zich niet van meet af aan in een fel licht zichtbaar maakt. Noodzakelijk dat je – lachend om je eigen blindheid – achteraf tegen elkaar zegt dat jullie toen al verliefd waren op elkaar; lachend beseft hoe, inderdaad, iedereen dat al kon zien.

Pas achteraf – vandaar het woord – wordt dat onverenigbare mengsel van berichten, gesprekken, gevoelens, tekenen en twijfels een liefdesgeschiedenis, want pas achteraf zal er sprake geweest kunnen zijn van liefde.

Op die manier hebben ook – ondanks dat iedereen zegt het al te zien – de blinde geliefden gelijk. Want de liefde is er nog niet. Niet als zodanig – misschien nooit als zodanig. Zoals jij er nooit als zodanig gaat zijn. Elke ander is altijd weer een andere ander – elke ontmoeting weer, ook als je de ontmoetingen niet meer tellen kunt, niet eens meer ontmoetingen noemt.

Het is als het huis dat je jouw woning noemt, waarin je bekend bent. Ook daar, in die plaats die geen geheimen meer zou kunnen hebben, zitten nog hoeken en impressies die nieuw zullen zijn. Die je ook niet zult ontdekken als je elke kamer van alle kanten bekijkt – sommige indrukken laten zich alleen zien als je ze niet zoekt. Ze moeten je overkomen.

Zoals het je moet overkomen, zodat je daarna zeggen kunt, dat was al liefde, daar was ik al verliefd. Dat was, ja, daar was – maar toen nog niet, toen was dat nog anders.



Mail

Roelof ten Napel (1993) is schrijver. Hij publiceerde Constellaties (2014) en Het leven zelf (2017) en was laureaat van het C.C.S. Crone-stipendium. Zijn poëziedebuut, Het woedeboek (2018), is genomineerd voor de Grote Poëzieprijs, de C. Buddingh' en de Poëziedebuutprijs Aan Zee.

Elzeline Kooy is een illustrator/striptekenaar, wonend en werkend in Rotterdam. Haar werk kenmerkt zich door een tikkeltje onhandige lijn en surrealistisch kleurgebruik. Elzeline wordt hierbij geïnspireerd door situaties die zij in haar dagelijks leven observeert.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
Lees meer
test
het laatste
Zo rood als een kreeft

Zo rood als een kreeft

Wanneer twee Spaanse vrienden Ferenz Jacobs uitnodigen voor een protestmars tegen toerisme in Barcelona, voelt hij zich voor het eerst weer een 'outsider'. In dit essay richt hij zich op de gevolgen van massatoerisme op de permanente bewoners. Is er een ander soort toerisme mogelijk, buiten de logica van onderdanigheid, kolonialisme en uitbuiting om? Lees meer

Auto Draft 4

Tijd buiten de uren om

Micha Zaat sliep binnen een jaar in bijna 60 verschillende hotelkamers. In dit essay licht hij het fenomeen van de hotelkamer als liminaal object toe, en legt uit wat zo'n kortdurend verblijf voor gasten én kamers betekent en waarom het onmogelijk is om ouder te worden in een hotelkamer. 'In het bed waar ik gisteren droomde over sterven in een auto-ongeluk ligt nu iemand te masturberen.' Lees meer

Auto Draft 2

'Kunnen we vrienden zijn?': over een noodzakelijk veranderende mens-natuur relatie

Wanneer Jop Koopman afreist naar Lombok om de Indonesische visie op mens-natuurrelatie beter te begrijpen, gaat hij op pad met een lokale mysticus. In dit essay onderzoekt hij hoe we de verhouding mens-natuur opnieuw kunnen vormgeven; wat de agency is van onze omgeving, en waarom we vrienden moeten worden met alles rondom ons. Lees meer

Stil protest

Stil protest

Nadeche Remst laat zien hoe slaap, verdriet en dissociatie meer zijn dan persoonlijke reacties: ze worden een vorm van stil verzet tegen een wereld die kwetsbaarheid buitensluit. Lees meer

Hoe lang blijf je een vluchteling?

Hoe lang blijf je een vluchteling?

'Wat' ben je als je ergens niet thuishoort, maar ook niet terug kan naar je geboorteland? Ivana Kalaš onderzoekt het label 'vluchteling'. Lees meer

Een cactus in een zompig moeras

Een cactus in een zompig moeras

Een cactus kan toch niet groeien in een zompig moeras? In dit essay schetst Jam een realistisch beeld van de autistische ervaring in een kapitalistisch systeem dat productiviteit als het hoogste goed beschouwt. Lees meer

Lieve buren

Lieve buren

Ze hebben dezelfde brievenbus en dezelfde supermarkt, maar Nienke Blanc vraagt zich in deze nooit verzonden brief af of dat het enige is dat ze met haar buren deelt. Lees meer

Best Friend (For The Forseeable Future)

Best Friend (For The Forseeable Future)

Lotte Krakers’ vriendschap met Karlien eindigde mét blauwe vinkjes, maar zonder antwoorden. Het laat Lotte reflecteren op het afdwingen van gelijkenissen in een vriendschap, en het plaatsen van vrienden op voetstukken: ‘Karlien hield me een spiegel voor, waarin ik vooral zag wat ik niet was.’ Lees meer

Je hebt mij getekend voor het leven

Je hebt mij getekend voor het leven

Hoe sluit je een hoofdstuk af? Jop Koopman schreef een brief aan zijn oude baas, in wiens tulpenbedrijf hij als invalkracht een bedrijfsongeval meemaakte. Lees meer

De dooddoener van het kwaad

De dooddoener van het kwaad

Bas Keemink bespreekt de film 'The Zone of Interest', waarin Jonathan Glazer 'Big Brother' naar de Holocaust brengt. Lovende kritieken schrijven dat hij Hannah Arendts theorie, de banaliteit van het kwaad, goed in beeld brengt, maar is dat wel zo? Lees meer

Exteriors, Annie Ernaux and Photography

Exteriors, Annie Ernaux and Photography

Jorne Vriens bezocht een tentoonstelling in Parijs en dit leidde tot een prachtige uiteenzetting over tekst, smartphones, connectie en fotografie. Lees meer

De eerste leugen

De eerste leugen

De eerste keer dat Job van Ballegoijen de Jong loog, was het bijna onschuldig. Een leugentje om bestwil, dacht hij toen, om zijn moeder gerust te stellen. Maar die eerste leugen groeide uit tot een web waarin hij langzaam verstrikte. In zijn debuut 'Morgen vertel ik alles' vertelt hij waarom iedereen een tweede (of derde) kans verdient. Lees meer

Leven in laagjes

Leven in laagjes

In dit essay geeft Dani Bouwman een intieme reflectie op identiteit, familie en het verlangen naar een plek waar hij volledig zichzelf kan zijn. Lees meer

De overkokende theatraliteit van Pierre Bokma maakt van Zomergasten weer een feestje

De overkokende theatraliteit van Pierre Bokma maakt van Zomergasten weer een feestje

Reinout Bongers schreef een nabeschouwing van de Zomergasten-aflevering met Pierre Bokma als gast of, moeten we zeggen, hoofdrol? "Therapie heeft hij wel geprobeerd, maar dat leverde hem - naar eigen zeggen - vooral een lege bankrekening op." Lees meer

Eerherstel voor mijn stiefmoeder

Eerherstel voor mijn stiefmoeder

Toen zijn stiefmoeder Pieta stierf, voelde het voor Jelle Havermans alsof hij werd bevrijd van een van zijn grootste onderdrukkers. Voor ons Sorry-magazine schreef hij dit essay waarin hij jaren later toegeeft dat de vrouw die hem en zijn zusje het leven zuur maakte, ook slachtoffer was van haar eigen tijdsgeest en omgeving. Lees meer

:Aan een dun touwtje: Over onbegrip, offers en intergenerationele solidariteit

Aan een dun touwtje: Over onbegrip, offers en intergenerationele solidariteit

In dit persoonlijke essay ontrafelt Laura Korvinus de draden die haar met haar oma verbinden. Langs welke verhalen of assen kan verbondenheid tussen verschillende generaties ontstaan en worden vastgehouden? Deel 1. 
 Onderweg naar mijn grootouders glipt een herinnering mijn gedachten binnen. Op een oude video ben ik aan het spelen aan de rand van... Lees meer

Op studiobezoek bij Koen van den Broek

Op studiobezoek bij Koen van den Broek

Aucke Paulusma ging op studiobezoek bij kunstschilder Koen van den Broek. In de hoop inspiratie op te doen voor zijn eigen kunstenaarscarrière, bespreken ze de kunst. Lees meer

:Sōsaku hanga: Modernistische kippenvelkunst volgens het boekje? 7

Sōsaku hanga: Modernistische kippenvelkunst volgens het boekje?

Waarom blijft prachtige kunst soms onbekend? Janke Boskma kreeg kippenvel van Sōsaku hanga en dook in de Japanse kunstgeschiedenis. Lees meer

Ook boze mensen kunnen kwetsbaar zijn

Ook boze mensen kunnen kwetsbaar zijn

Ettie reageert voor een laatste keer op een brief van Jochum, door te schrijven over verdriet, kwetsbaarheid, woede en het belang van actief luisteren. Lees meer

:'Hoop is het laatste dat sterft, maar op dit moment is de situatie tamelijk hopeloos': Sana Valiulina te gast in Zomergasten

'Hoop is het laatste dat sterft, maar op dit moment is de situatie tamelijk hopeloos': Sana Valiulina te gast in Zomergasten

Juul Kruse bekijkt de Zomergasten-aflevering van Sana Valiulina, waarin zij bovenal probeert hoop te houden en overeind te blijven tegen de achtergrond van immer grimmig Rusland. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in september je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer