De 25-jarige Lena Dunham speelt in Girls, haar eigen HBO-serie. Eindelijk wordt het verhaal van een tegenstrijdige generatie eens goed verteld." /> De 25-jarige Lena Dunham speelt in Girls, haar eigen HBO-serie. Eindelijk wordt het verhaal van een tegenstrijdige generatie eens goed verteld." />
Asset 14

Verwend en verward

Sinds april zendt HBO de serie Girls uit, geregisseerd, geproduceerd en geschreven door hoofdrolspeler Lena Dunham (1986). Het is de eerste serie die de overmatige welvaart én oprechte problematiek van de dubbelzinnige generatie twintigers blootlegt. Met levensechte personages en verhaallijnen is het grappig, sexy en ontroerend, maar niet zoals je verwacht.

In de openingsscène van Girls zien we hoe Hannah (Lena Dunham) tijdens een etentje met haar ouders vertelt hoe goed het met haar gaat. Ze heeft een baan bij een uitgeverij en haar baas heeft gezegd dat hij haar bijna voltooide essaybundel wil lezen. Haar ouders zijn blij met deze ontwikkeling en vinden dit dan ook een goed moment voor een moeilijke mededeling: ze stoppen met haar financiële ondersteuning. Dan blijkt dat Hannah’s baan een onbetaalde stage is en dat ze die persoonlijke essays eerst nog zal moeten 'leven'. Haar bravoure is een façade waarachter een onzeker meisje schuil gaat. Wanhopig probeert ze zich groot te houden en haar ouders om te praten: “Ik ben druk bezig met worden wie ik ben!”

Het is een van de vele herkenbare scènes uit deze nieuwe serie over twintigers. Girls vertelt genadeloos, maar toch ook liefdevol het verhaal over een generatie vol tegenstellingen. We zien mannen die lang jongens blijven en vrouwen die zichzelf toch nog als meisjes zien. Ze zijn verwend door hun ouders en vinden dat ze recht hebben op geld, plezier en persoonlijke ontwikkeling. Maar tegelijk leven ze in een extreem verwarrende en harde tijd, waarin problemen gecompliceerder zijn dan ooit.

Marnie, Hannah, Jessa en Shoshanna.

In Girls volgen we naast Hannah ook haar ietwat preutse huisgenoot Marnie, haar excentrieke Britse vriendin Jessa en diens naïeve nicht Shoshanna. Het ligt voor de hand om een HBO-serie over vier jonge vrouwen in New York te vergelijken met Sex and the City. Dat doet Shoshanna dan ook direct in de eerste aflevering, wanneer ze tegen Jessa zegt: "Je bent absoluut een Carrie, met een paar Samantha-aspecten, en Charlotte-haar." Maar hoewel ik ook een groot fan van SATC ben (de serie, niet de films), is het een kromme vergelijking. Girls hanteert een compleet andere stijl dan haar illustere voorganger, waarbij alleen de verhaallijn van hoofdrolspeler Carrie soms de serieuze dramatiek opzocht en de rest toch vooral een karikatuur bleef.

Girls zit ook boordevol seks (klik hier voor een interessant artikel daarover), maar het is meestal een beetje knullig en onwennig. Het plot van Girls is als het leven zelf: onvoorspelbaar en dubbelzinnig, en zonder dure kleren. Het is grappig, sexy en ontroerend, maar nooit op de manier die je verwacht. Neem bijvoorbeeld de scène waarin Marnie flirt met een beroemde kunstenaar, tot hij haar vertelt hoe hard hij haar gaat neuken, en zij gechoqueerd wegloopt. Om op het toilet te masturberen.

Marnie haat haar vriendje omdat hij te lief is: “Zijn aanraking voelt als die van een rare oom.” Hannah heeft ongemakkelijke seks met Adam, een perverse, ongeïnteresseerde nietsnut die nooit een shirt draagt of zijn huis verlaat, maar op wie ze toch verliefd is. Jessa drinkt White Russians op weg naar de abortuskliniek.

Welkom in de vreemde wereld van Lena Dunham, de hoofdrolspeler, regisseur, producent en schrijver van Girls. De 25-jarige Dunham begon op de universiteit met het maken van korte films en merkte dat ze graag zichzelf als onderwerp gebruikte. Zo kon ze haar natuurlijke drang naar zelfkritiek in haar voordeel gebruiken, zo zei ze in een portret van weekblad The New Yorker: “Ik ben altijd verbaasd als iemand mij beledigt op een manier die ik zelf nog niet verzonnen had. (…) Mijn hoofdpersoon is altijd zoals ikzelf, maar zonder een bepaald soort zelfbewustzijn. Ze loopt altijd een beetje op mij achter.”

Lena Dunham in Girls.

Na haar afstuderen in 2010 maakte Dunham de autobiografische film Tiny Furniture, over een meisje dat na haar studie met zichzelf worstelt, met rollen voor haar eigen moeder en zusje. Tiny Furniture staat in de traditie van de mumblecore, een Amerikaans lowbudgetfilmgenre waarbij lange, schijnbaar oninteressante dialogen een grote rol spelen. Het verhaal is als het leven zelf: een beetje treurig, met hier en daar een mooi moment. Deze rauwe, naturalistische stijl heeft ook de industrie van de TV-serie de laatste jaren beïnvloed. Het onorthodoxe The Wire als meest succesvolle voorbeeld. Tiny Furniture won de prijs voor Best Narrative Feature op het South by Southwest filmfestival en werd een culthit, die de aandacht van HBO trok.

Girls lijkt een voortzetting van Tiny Furniture, met wederom Dunham als worstelend middelpunt in New York, met veelal dezelfde acteurs en de levensechte verhaallijnen en dialogen. Maar waar de film nog verzandt in traagheid en Dunhams problemen al snel verdacht veel op gezeur beginnen te lijken, weet Girls steeds de juiste snaar te raken. Dit is waarschijnlijk de invloed van Judd Apatow, de man achter geniale comedyfilms als Anchorman, The 40 Year Old Virgin, Superbad en Bridesmaids (de eerste comedy met vrouwen in de hoofdrol) - die ik eerder al tipte op deze site. Na het zien van Tiny Furniture bood hij Dunham zijn hulp aan en is nu zijdelings betrokken bij Girls. Dankzij Apatows advies is Dunhams stijl meer de kant van de - eveneens autobiografische - stand-up comedy op gegaan, met Seinfeld, Curb Your Enthusiasm (ook al getipt) en Louie (mijn grote favoriet, zie, ja, de TIP) als voorbeelden. Het verhaal van haar worsteling kent hierdoor meer zelfspot en scherpere grappen, zonder dat er iets van haar confronterende observaties en ontroerende personages verloren is gegaan.

De show is geen onverdeeld succes in de VS. De pilot trok in april een ietwat tegenvallend aantal van 850.000 kijkers en ondanks vele positieve recensies kreeg de serie op het internet opvallend felle kritiek. Het weblog Gawker noemde Girls “een narcistische serie over de probleempjes van de kinderen van rijke, beroemde mensen” - alle hoofdrolspelers zijn dochters van Bekende Amerikanen. Er werd veel gepraat over het imperfecte lichaam van Dunham. Maar het hardste verwijt, dat vooral op Twitter navolging vond, was dat de show te veel over blanke meisjes zou gaan en met de afwezigheid van zwarte actrices zelfs racistisch zou zijn.

Een typisch Amerikaanse controverse, die desalniettemin tot een hevig debat leidde. Het probleem is misschien wel dat “de serie precies het tegenovergestelde is van hoe HBO het promootte”, zoals The Guardian schreef. Het werd door de zender aangekondigd als een grappige meisjesserie, maar Girls is niet gemakkelijk, zelfs pijnlijk om naar te kijken. Toch is het vreemd dat een serie waarvan de personages zelf al zo zelfkritisch zijn en die veel van de hypocrisie en luxeproblemen van de verwende twintiger zo genadeloos blootlegt, dezelfde kritiek ook nog eens van de buitenwacht krijgt. Wanneer Hannah met een dramatische zucht verklaart dat ze zonder het geld van haar ouders nog drie-en-een-halve dag in New York kan overleven – “zeven als ik geen lunch eet”, zegt een jongen: "Het lijkt wel alsof ik naar Clueless zit te kijken.”

Ach, wat maakt het uit. Ik ben zielsgelukkig dat ik de serie ontdekt heb. In Girls wordt het verhaal van onze generatie eens niet verteld door oudere onderzoekers of journalisten, maar door onszelf. Gelukkig heeft HBO onlangs aangekondigd dat er een tweede seizoen komt. Eindelijk is er een eigenzinnige TV-serie waarin ik me volledig kan herkennen. Leef mee met het harde en mooie bestaan van deze vier vrouwenmeisjes en hun jongensmannen. Ze weten niet wie ze zijn of wat ze willen, ze zijn egoïstisch en verwend, maar ik zou ze niet onderschatten.

-Dit artikel verscheen tevens, in iets andere vorm, in nrc.next-

Mail

Rutger Lemm is schrijver, grappenmaker en scenarist. In 2015 verscheen zijn debuut, 'Een grootse mislukking'. Hij is een van de oprichters van Hard//hoofd.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Een ode aan de pornofilm 2

Een ode aan de pornofilm: Het Porn Film Festival Amsterdam

Porno is meer dan wat Pornhub en andere grote platforms ons voorschotelen. Het Porn Film Festival Amsterdam laat deze donderdag tot en met zondag zien, dat porno kwetsbaarder, artistieker en vrijer is dan velen verwachten. Emma Zuiderveen spreekt met organisatoren Erik ter Veld en Franka Bauwens. Lees meer

De macht van het lookje

De macht van het lookje

Columnist Loïs Blank analyseert de stijlkeuzes van Zuckerberg, en Ivanka en Donald Trump. Wat proberen ze met hun kleding te zeggen, en wat hangt er van hun kledingkeuzes af? Lees meer

Auto Draft 2

'Kunnen we vrienden zijn?': over een noodzakelijk veranderende mens-natuur relatie

Wanneer Jop Koopman afreist naar Lombok om de Indonesische visie op mens-natuurrelatie beter te begrijpen, gaat hij op pad met een lokale mysticus. In dit essay onderzoekt hij hoe we de verhouding mens-natuur opnieuw kunnen vormgeven; wat de agency is van onze omgeving, en waarom we vrienden moeten worden met alles rondom ons. Lees meer

 1

De zee

Mariska Kleinhoonte van Os schrijft met groot mededogen en rauwe eerlijkheid over degenen die tussen de mazen van het net en de mazen van de wet vallen, in de verhalenbundel 'Tussen de mazen' die op 14 februari verschijnt. Op onze site lees je alvast een voorpublicatie. Lees meer

De rattenkoning

De rattenkoning

Een schoolreis naar Praag klinkt als een feestelijke afsluiting van de middelbare school: slapeloze busritten, sigaretten in de schaduw van kasteelparken en stiekeme plannen om absint te drinken in hotelkamers. Maar in dit verhaal van Nick De Weerdt eindigt de reis voor een onafscheidelijke vriendinnengroep met een onverwachte confrontatie: de rattenkoning. Lees meer

Stil protest

Stil protest

Nadeche Remst laat zien hoe slaap, verdriet en dissociatie meer zijn dan persoonlijke reacties: ze worden een vorm van stil verzet tegen een wereld die kwetsbaarheid buitensluit. Lees meer

Ze willen niet dat je dit weet over ons voedselsysteem

Ze willen niet dat je dit weet over ons voedselsysteem

When life gives you hepatitis A-bessen, kruipt Marthe van Bronkhorst in de pen om het toch nog eens over de voedselindustrie te hebben. Lees meer

Hoe lang blijf je een vluchteling?

Hoe lang blijf je een vluchteling?

'Wat' ben je als je ergens niet thuishoort, maar ook niet terug kan naar je geboorteland? Ivana Kalaš onderzoekt het label 'vluchteling'. Lees meer

Een kijkje in mijn consumentenziel (2024) 1

Een kijkje in mijn consumentenziel (2024)

De gemiddelde Nederlander koopt vaak kleding, en heeft er vaak ook nog geen overzicht over. Columnist Loïs Blank houdt haar eigen koopgedrag elk jaar weer bij. Lees meer

Even zweven de levende wezens

Even zweven de levende wezens

Voor Hard//hoofd dicht Pim te Bokkel over de verschillende facetten van water: de kalmte en geborgenheid ervan, of juist de dreigende weidsheid. Dit is een voorpublicatie uit de bundel 'Even zweven de levende wezens' die op 16 januari bij uitgeverij Wereldbibliotheek verschijnt. Lees meer

Een echte vis

Een echte vis

In dit verhaal van Maartje Franken dreigt er meer dan alleen een storm. Kinderen gaan op zomervakantie in de regen, ontdekken een verzonken stad en proberen te documenteren zoals Bear Grylls. Lees meer

:Oproep: Hard//hoofd Biechtlijn

Oproep: bel de Hard//hoofd Biechtlijn

Op zoek naar een luisterend oor? Bel de Hard//hoofd Biechtlijn op 06 16 85 74 57 en word trouwe lezer van Hard//hoofd op papier om de collectieve audiobiecht te beluisteren. Lees meer

Elke trui is een kersttrui, je moet alleen zelf voorbij Rudolf kijken

Elke trui is een kersttrui, je moet alleen zelf voorbij Rudolf kijken

Misschien heb jij hem nu wel aan: de kersttrui. Een onschuldig grapje of een kledingstuk dat perfect toelicht wat er mis is met de kledingindustrie? Lees meer

Lichamen en monden

Lichamen en monden

Hoelang blijf je toekijken? Wanneer dondert alles in elkaar? Waar zit de zwakke plek van passiviteit? Pieter van de Walle neemt je in dit kortverhaal mee als apathische visverzorger in een Berlijns aquarium. Lees meer

Schrijvers en beeldmakers gezocht voor ‘Honger’, het zevende Hard//hoofd Magazine! 1

Schrijvers en beeldmakers gezocht voor ‘Honger’, het zevende Hard//hoofd Magazine!

Welk verlangen kenmerkt jouw leven en waar snak jij naar? Stuur voor 16 februari 2025 je pitch in en voed ons met jouw ideeën over (beeld)verhalen, essays, poëzie en kunstkritiek voor het magazine ‘Honger’. Lees meer

Schrijvers en beeldmakers gezocht voor ‘Honger’, het zevende Hard//hoofd Magazine!

Illustreer jij de volgende cover van het Hard//hoofd Magazine?

Voor ‘Honger’, het najaarsnummer van 2025 van Hard//hoofd, zijn we op zoek naar illustrator die de cover van ons magazine wil maken. Lees meer

Lieve groetjes van Venus

Lieve groetjes van Venus

Lieke van den Belt vertelt in deze column over haar relatie met en tot Venus. Kijken ze elkaar aan? En zien ze de ander dan ook? Lees meer

De Groep

De Groep

'Ik ben Jane en Kevin is een lul die te veel ruimte inneemt.' Amal Akbour schreef een verhaal over Jane, een narcistische jonge vrouw die voor het eerst deelneemt aan groepstherapie. Dit is een voorpublicatie van het verhaal dat Amal schreef als onderdeel van het Veerhuis Talentenprogramma. Lees meer

Gebeden van keramiek - Nieuw werk voor kunstverzamelaars! 1

Gebeden van keramiek - Nieuw werk voor kunstverzamelaars!

Als dank voor hun steun, ontvangen onze ruim 1.700 kunstverzamelaars in januari een prachtig werk van beeldend kunstenaar Dakota Magdalena Mokhammad. Om welk werk het precies gaat blijft een verrassing, maar in gesprek met onze chef Kunst Jorne Vriens licht Dakota een tipje van de sluier op. Lees meer

Auto Draft 1

Hoe jij politiek je zin weer krijgt: valse dilemma’s, overdrijven en nog drie tactieken die ik leerde van mijn vader

Marthe van Bronkhorst leerde van haar vader dat goed vals niet lelijk is. In deze column legt ze je drie technieken uit om je (politieke) zin te krijgen. "Links, doe nou eens wat mijn vader deed: nooit genoegen nemen met minder." Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in september je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer