Harriet Bergman kijkt graag naar Temptation Island en had hoge verwachtingen van het programma Goedele on Top van de vermaarde seksuoloog Goedele Liekens. Het programma bleek een dieptepunt. Liekens had geen weerwoord op een achteloze verkrachtingsanekdote.
In Vlaanderen volgt op Temptation Island niet Temptation Talks maar Goedele on Top. Goedele Liekens is een bekende Vlaamse seksuoloog en volgens haar website ‘voorvechtster van een betere seksuele beleving’. Ze zou dus mogelijk een interessante kritische noot kunnen plaatsen bij de uitspraken en ervaringen van de vaak jonge koppels en verleiders die vijftien dagen lang onder cameratoezicht onbeperkt alcohol consumeren op een tropisch eiland. Helaas komt van dat vechten voor een betere seksuele beleving weinig terecht wanneer ‘verleider’ Jaimy bij haar in de studio lachend vertelt hoe hij zijn ex-partner heeft verkracht.
Hieronder een verslag van het gesprek tussen verleider Jaimy en Goedele (2 maart). Houd je vast want hopelijk herken je het als een walgelijke vertoning. Op televisie verschijnt het zonder trigger warning. Terwijl die trigger warning heel hard nodig is.
Jaimy: Ik had heel erg ruzie en toen ging ik het goedmaken. We hadden dus seks… Ik was zo boos. Ze boog voorover en ik zei: Blijf zitten. Ik pakte van de kast een fles wijn en ik *maakt zwaai beweging en lacht* die ging er natuurlijk niet helmaal in maar –
Goedele: Nee.
Jaimy: Dat zou een beetje gek zijn. Maar het was wel… uuhuhuhu…
Goedele: Wacht even. Welke kant duwde je er dan in?
Jaimy: Ja, die kant. Met de dopkant.
Goedele: Maar was die fles open?
Jaimy: Nee, die was dicht. Het was trouwens een heel mooie fles wijn van mijn oom.
Goedele: Ja, maar ik lach nu, maar tegelijkertijd klinkt dat ook een beetje agressief.
Jaimy: Maar er was ook heel veel agressie op dat moment. Er was veel ruzie.
Goedele: O jong. Dat klinkt niet oké hè.
Jaime: Nee? Ik vond het wel goed klinken.
Dat noch de ‘verleider’, noch Goedele, noch iemand op de redactie besluit dat dit lacherige gesprek geweld normaliseert, toont hoe normaal seksueel geweld is.
Daarna een tussenshot: Als de wijn op is. Zoals iemand op Twitter zei: ‘Ik kan niet begrijpen dat dit interview heeft plaats gevonden, is geëdit, goedgekeurd, geplaatst en daarna is bekeken door een bepaald publiek’ – en dat allemaal zonder dat er iemand verontwaardigd genoeg was over het fragment om er iets van te zeggen. Blijkbaar zijn er bij niemand alarmbellen gaan rinkelen. Dit fragment is exemplarisch voor ‘rape culture’: het accepteren of excuseren van ideeën en gedrag dat seksueel geweld normaliseert. Achteloos praten over een overtreding van seksuele grenzen, en vervolgens dat gesprek uitzenden alsof het een grappig verhaal betreft, is het normaliseren van seksueel geweld tegen vrouwen. Dat noch de ‘verleider’ in kwestie, noch Goedele, noch iemand op de redactie besluit dat dit lacherige gesprek geweld normaliseert, toont hoe normaal seksueel geweld is. En hoe belangrijk het is om elkaar aan te spreken op problematische uitspraken en gedragingen - zodat vrouwen in de toekomst geen last hebben van dure flessen wijn waarmee ze ongewild agressief gepenetreerd worden. Wat ik en Jaimy goed vinden klinken verschilt nogal. Wat ik een goed verhaal zou vinden is als Jaimy op televisie aangesproken zou worden op zijn gedrag. Dat Goedeles ‘strijd voor een betere seksuele beleving’ ook gaat over het genot – of op zijn minst het uitblijven van pijn – van de vrouwelijke helft van de bevolking.
Stel je voor dat je zestien bent en dit kijkt. Dat je leert dat het grappig is als een man beschrijft hoe hij zonder consent een fles wijn in de vagina van zijn partner ramt. Dat Vlaanderens bekendste seksuoloog het blijkbaar oké vindt om dat uit te zenden. Dat ‘O jong, dat is niet oké’ een afdoende reactie is. Het is dan aannemelijk dat je nare seksuele ervaringen leert bagatelliseren, in plaats van dat je grensoverschrijdende mannetjes verantwoordelijk houdt voor hun geweld.
Iets bij iemand naar binnen rammen omdat je na de ruzie ‘dus seks’ hebt, is niet zomaar ‘niet oké’, het is verkrachting.
Alle seksuele handelingen waar je geen toestemming voor zou krijgen als je het gevraagd had aan je sekspartner zijn niet oké. Als je iets niet durft te vragen uit angst dat iemand nee zegt, dan moet je het juist vragen. Of niet doen. Iets bij iemand naar binnen rammen omdat je na de ruzie ‘dus seks’ hebt, is niet zomaar ‘niet oké’, het is verkrachting. Onderzoekster Alexandra Brodksy benoemde al dat tijdens de seks een condoom afdoen verkrachting is. Een avontuur met verleider Jaimy is niet zomaar slechte seks. Brodsky wil dat wat soms afgedaan wordt als ‘slechte seks’ de naam krijgt die het verdient: geweld. Als een zeester erbij liggen en hopen dat het ophoudt, te ruw of te vroeg penetreren, niet duidelijk communiceren, ongevraagd het condoom afdoen: het wordt vaak slechte seks genoemd, maar je kan beargumenteren dat het een andere naam verdient. Bij ‘ongevraagd een wijnfles in iemands geslachtsdeel rammen’ is het geen vraag of het geweld is of ergens op een grijs gebied ligt. Dat is heel simpel: verkrachting.
Dat de morele standaarden bij reality-televisieprogramma’s en de zenders die het uitzenden niet heel hoog zijn, is niets nieuws. Maar dat de standaarden zo laag zijn dat rape apologists lachend hun verhaal mogen doen, is een nieuw dieptepunt.
Beeld: still uit Goedele On Top (2 maart)