Speels, spannend, theatraal en avontuurlijk, maar soms ook vreemd, weerbarstig en ongrijpbaar. En twee cd's te winnen!" /> Speels, spannend, theatraal en avontuurlijk, maar soms ook vreemd, weerbarstig en ongrijpbaar. En twee cd's te winnen!" />
Asset 14

Rosa Ensemble

Hard//hoofd selecteert zorgvuldig uit een oerwoud aan mogelijkheden.
In 'hard//hoofd kiest' wordt door de muziek- en beeldredactie twee keer per maand een relatief onbekende muzikant, band of beeldend kunstenaar uitgelicht. Het is een keuze uit het werk van iemand die volgens hard//hoofd het waard is om te volgen.

Deze week verschijnt het nieuwe album No Ark Dead Eel van het Rosa Ensemble: een eigenzinnig muziekgezelschap dat zich begeeft op de grens van verschillende stijlen en disciplines: tussen gecomponeerd en geïmproviseerd, tussen muziek en theater, tussen licht en serieus, tussen akoestisch en elektronisch, traditioneel en experimenteel, klassiek en pop. Rosa is voortdurend in beweging, maakt muziek en theater, geeft voorstellingen en concerten, produceert CD's en composities – niet zelden in samenwerking met anderen. Muziek van Rosa is speels, spannend, theatraal en avontuurlijk, maar soms ook vreemd, weerbarstig en ongrijpbaar; niet voor één gat te vangen.

[audio:http://www.hardhoofd.com/wp-content/uploads/2010/03/09-The-Wallace-Line.mp3]Rosa Ensemble - The Wallace Line (van No Ark Dead Eel, 5:35)


Anticantate (2009), Foto: Edda Grol

Het Rosa Ensemble werd in 1997 opgericht met het muziektheaterstuk Diepe Wildernis naar het boek van Braziliaans schrijver Guimaraes Rosa, naamgever van het ensemble. In de loop der jaren dreef Rosa langzaam maar zeker af van het idioom van de ‘nieuwe muziek’: elektronica deed zijn intrede, viool verdween, gitaar en basgitaar werden toegevoegd en het theatrale aspect werd steeds belangrijker. In 2007 vierde Rosa haar 10-jarig bestaan met een nieuwe versie van Diepe Wildernis (vastgelegd op de CD Diepe Wildernis, Aniversie). In de tussenliggende jaren flirtten zij onder andere met moderne dancemuziek (Platotectonics, 2001), door Brian Eno geïnspireerde ‘ambient’ (Music for Supermarkets, 2003, en de CD The Blind Spot, 2006) en produceerden zij een zeer succesvolle tour en bijbehorende CD met muziek van en geïnspireerd door de legendarische Captain Beefheart (Selling Hoovers in Mojave, 2004-2005).

[audio:http://www.hardhoofd.com/wp-content/uploads/2010/03/Mad-On-Rocks-1-2.mp3]Rosa Ensemble - Mad On Rocks (1 & 2) (van No Ark Dead Eel, 7:36)

Artistiek leider Daniel Cross licht toe:

De output van het ensemble is zeer divers. Wat is niettemin 'typisch Rosa Ensemble'? Muziek die last heeft van 'scheefte', die contrasten in zich herbergt, geheel volgens Kandinsky's formule ‘1-1=3.’ Rosa beweegt zich in tussenruimten: zij is van de mainstream afgevallen en staat soms haaks op tradities. Maar bovenal is Rosa een verzameling van eigengereide musici, zoals de virtuoze Jeroen Kimman die met zijn gitaarsculpturen een zeer wars aandeel heeft in Rosa's nieuwe muziek. Elektrische, elektronische en akoestische instrumenten worden op zo'n manier gebruikt dat ze versmolten raken, althans, in het ideale geval.

Wat is jullie werkwijze? Dat verschilt. We hebben 3 takken van sport: ten eerste ‘Rosa sub Rosa,’ onze jaarlijkse projectwerkplaats waarin we samenwerken met compositiestudenten van verschillende conservatoria. Ten tweede onze concertserie en ten derde onze muziektheaterproducties. In deze producties staat de samenwerking tussen verschillende disciplines centraal: video, tekst, muziek, licht en performance moeten in harmonie samenwerken en zo tot ultiem muziektheater komen.

Wat is dat dan, ultiem muziektheater? Dat is een piramide op zijn kop... Stel je voor; het zwarte vierkant van Malewich [klik hier, red.], zijn suprematistische hoogtepunt. Het schilderij had geen onderwerp, maar wás het onderwerp. Ook is het volkomen 'democratisch', geen enkel aspect van het schilderij overheerst. De gewichtloosheid die het teweeg brengt, staat voor de harmonie waar Malewich naar zocht. Maar wat bijna niemand weet is dat dat zwarte vierkant in werkelijkheid de bovenkant is van een op zijn punt gekeerde piramide, in balans gehouden door de vier hoeken: de grootheden beeld, geluid, tekst en beweging, de peilers van het muziektheater...

In de concertreeks wordt meer op de muziek ingezoomd, daarin wordt ‘muziek-muziek’ gespeeld: zonder dramaturgische connotaties. Hier wordt gezocht naar de beste muziek, naar de vervreemding in de muziek en in de uitvoeringsmethoden. Rosa maakt grotendeels haar eigen muziek maar zoekt ook steeds naar samenwerkingen met binnen- en buitenlandse componisten. Binnen het ensemble zijn het vooral Jeroen en ik die componeren. Meestal leveren we complete partituren, maar ook ontstaan er composities uit jams en worden arrangementen gemaakt door alle leden van het ensemble. Ook wordt Pro-tools software als partituur gebruikt, waarin dus audio de boventoon voert en niet het rigide notenschrift, iets wat met name bij het gebruik van elektronica de voorkeur geniet.

[audio:http://www.hardhoofd.com/wp-content/uploads/2010/03/07-Uncover-The-Remix.mp3]Rosa Ensemble - Uncover The Remix (van No Ark Dead Eel, 6:16)

Wat moet de muziek in jullie ogen idealiter met de luisteraar doen? Of de luisteraar met de muziek? De muziek van Rosa moet de fantasie prikkelen. De muziek is niet af en mag dat ook nooit zijn. De uiteindelijke klank en essentie ontstaat in het hoofd van de toehoorder. Doelbewust - het heeft niets te maken met eventuele luiheid van het ensemble, nee, het is de methode van de abstracte kunst. In zekere zin streeft Rosa 'proceskunst' na. Je ziet in de uitvoering steeds de röntgenopname ervan terug. Rosa probeert altijd inzicht te geven in hoe iets gemaakt wordt. Je ziet bijvoorbeeld nooit een laptop op het podium, het toppunt van introverte ondoorzichtigheid.

Hoe verhoudt het materiaal zoals dat op het nieuwe album No Ark Dead Eel is te horen zich tot de muziektheatervoorstellingen? De muziek op No Ark Dead Eel is het resultaat van twee concertseries (Continental Drift en BigLifeHi). Voor concertseries en voor muziektheatervoorstellingen wordt in principe apart muziek geschreven, maar er is vaak sprake van kruisbestuiving. Thema's worden in concerten uitgeprobeerd en vinden dan hun weg in een ander project. Sterke fragmenten uit muziektheatervoorstellingen worden bewerkt tot concertcomposities; in die zin is Rosa steeds aan het componeren en remixen met haar eigen materiaal. No Ark Dead Eel is, hoe merkwaardig het ook klinkt, de huiskamervariant van wat wij de laatste jaren aan muzikaal materiaal verzameld hebben.


De Kellner en de Levenden (2010), Foto: Foto: DigiDaan

Dit en volgend seizoen staat het Rosa Ensemble in de theaters met de voorstelling De Kellner en de Levenden; een ongebruikelijke samenwerking met cabaretier Jan Jaap van der Wal. In 2009 maakte het ensemble de multimedia surround-sound voorstelling Anticantate waarin muziek, video en tekst worden geïntegreerd. Daarvan is hieronder een drie en een halve minuut durende impressie te zien.

Meer informatie, veel muziek, video, foto's en data zijn te vinden op www.rosaensemble.nl.

_____________

MAAK KANS OP TWEE GRATIS CD'S!!
Hard//hoofd mag 2x het album No Ark Dead Eel van Het Rosa Ensemble en een exemplaar van hun vorige album The Blind Spot verloten onder onze trouwe lezers! Wil je kans maken op twee bijzondere platen, stuur dan vóór 26 maart een mailtje naar redactie@hardhoofd.com met in de titel “Rosa Ensemble CD's”, plus je naam en adres. De winnaars krijgen bericht.

_____________

Mail

Audioredactie

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Geen geld maakt ook niet gelukkig

Hard//hoofd zoekt een zakelijk assistent!

Wij zoeken een enthousiaste en veelzijdige zakelijk assistent (x/v/m) die ons zakelijke team wil versterken. In deze functie krijg je de kans om ervaring op te doen met de zakelijke en organisatorische kant van een literair tijdschrift en online platform. Lees meer

Het huis in mijn hoofd

Het huis in mijn hoofd

Wat als technologie je verbeelding probeert te esthetiseren? Mina Etemad bezocht in juni, tijdens de twaalfdaagse oorlog tussen Iran en Israël, de VR-voorstelling From Dust van Michel van der Aa. ‘Het zou troostend moeten zijn, maar hoe kan ik het rijmen met de realiteit hierbuiten?’ Lees meer

Het borrelt 1

Ortolaan

Liefde gaat door de maag, weet de chef in het verhaal van Fleur Klemann. Zorgvuldig bereidt hij al zijn ingrediënten én zijn geliefde: ‘Haar tong die ze langs haar vette lippen haalde, het rozige vlees.’ Lees meer

Naweeën

Naweeën

In Naweeën dicht Vlinder Verouden over vervellen, verpoppen, verschonen, volgroeien en legt zo het proces van veranderen vast. ‘Hier slaat de klok tien en stap ik uit spinseldraden slijmerig warm een / Laatste vinger die glijdt over de plastic bodem van een pot haargel.’ Lees meer

Het borrelt

Het borrelt

‘Vuur raakt water / en alles sist barst klapt fluit schuimt vergaat stijgt verdampt smelt breekt sterft’. Dieuke Kingma dicht over het moment dat het ondergrondse naar boven breekt: zoals bij vulkaanuitbarstingen, of de tweede symfonie van Mahler. Lees meer

Laboratoriumkinderen

Laboratoriumkinderen

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. In dit drieluik onderzoekt Louise van der Veen in vitro fertilisatie (IVF) als een mogelijke grond van het bestaan. Lees meer

:Podcast: Maandagavond – De aanleiding

Podcast: Maandagavond – De aanleiding

Een nieuw seizoen van Maandagavonden door Nwe Tijd, dit keer ook te beluisteren bij Hard//hoofd. Met Johannes Lievens die zich – tegen wil en dank – in het feestgedruis stort, Ellis Meeusen over de voorpret, Suzanne Grotenhuis met een pleidooi voor kleine vieringen en Freek Vielen opent de avond met twee anekdotes. Lees meer

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wanneer de VVD pleit voor het bijhouden van gegevens over ‘culturele normen en waarden’ van mensen met een migratieachtergrond, over welke normen en waarden hebben ze het hier dan eigenlijk? Rocher Koendjbiharie neemt de eisen onder de loep die de politiek alleen stelt aan mensen die zichtbaar wortels elders ter wereld hebben. ‘Men wil geen vermenging van culturen en geen uitwisseling van gedachten. De echte eis is assimilatie en het afbreken van wortels.’ Lees meer

Als de bodem niet dragen kan

Groeipijn

‘Volwassen worden is zorgen voor’ luidt de wijsheid waar de hoofdpersoon in dit verhaal zich aan vasthoudt. In Groeipijn laat Tim Kobussen zien hoe hoe er een steeds letterlijke invulling aan die wijsheid wordt gegeven in een studentenkamer. Lees meer

In een miniatuurgrafkistje wordt het duingentiaanblauwtje naar de natuurbegraafplaats gedragen 1

In een miniatuurgrafkistje wordt het duingentiaanblauwtje naar de natuurbegraafplaats gedragen

Van het zetten van kopjes koffie en het branden van salie tot de Pinterest-pagina van DELA: Maartje Franken schrijft over rouwrituelen en onderzoekt de grond waarin rouw wortelt. Lees meer

Voor de meisjes

Voor de meisjes

Terra van Dorst dicht over de passiviteit van het wachten op morgen en het uitstellen van keuzemomenten. ‘morgen gaan we een ijsje halen / zullen de bramen rijp zijn / maak ik een besluit’ Lees meer

Regenwormen 1

Als de bodem niet dragen kan

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. Anouk von Seida schrijft over de betonplaten op een boerderij en het onverwachte leven dat zich daarin afspeelt. Lees meer

Grond & Ik

Grond & Ik

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. In 'Grond & Ik' zoekt Lisia Leurdijk naar manieren om een dialoog tussen het individu en de grond te openen. Lees meer

Regenwormen

Regenwormen

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. Milou Lang graaft in dit tweeluik naar wormen, gangenstelsels en de geborgenheid die de grond kan bieden. ‘hier duw ik geil zijn in de kluiten aarde / durf mijn vingers te verliezen in slib en schimmeldraden’ Lees meer

Luchtspiegeling

Luchtspiegeling

'We bewegen log en lief.' Madelief Lammers onderzoekt in dit gedicht de onstilbare honger tussen twee mensen, een wankele relatie waaraan iets fundamenteels ontbreekt. 'Zie je hoe we ondanks die woede nog zo mooi zijn als een slapend paard dat met haar huid trilt om een daas te verjagen?' Lees meer

Stomwijzer

Stomwijzer

Marthe van Bronkhorst loodst je door het wispelturige politieke landschap aan de hand van haar alternatieve stemwijzer. Lees meer

Auto Draft 8

Programma: Ik wil, wil jij ook? - consent in illustratie

Vier samen met Hard//hoofd de publicatie van onze recent verschenen bundel over seksueel consent! Lees meer

Roze, wit, blauw

Roze, wit, blauw

Rechtse en nationalistische partijen laten in hun nieuwste verkiezingsprogramma’s zien dat hun ruimte voor de lhbtqia+-gemeenschap altijd voorwaardelijk is geweest. Journalist Rocher Koendjbiharie legt uit: 'Homoseksualiteit en vrouwenrechten zijn binnen rechtse kringen vaak pas relevant wanneer ze in relatie tot migratie besproken worden.' Lees meer

:Winnaar publieksprijs Rode Oor: Vespula vulgaris

Winnaar publieksprijs Het Rode Oor: Vespula Vulgaris

In een pot met schuimbanaantjes vecht een wesp om los te komen. Myrthe Prins portretteert een winkelbediende die in een snoepwinkel aan zoetigheid proeft. Met Vespula Vulgaris won zij de publieksprijs van Het Rode Oor 2025. Lees meer

Winnaar Stoute Stift 2024 1

Winnaars De Stoute Stift 2025

Cynthia Van Der Heyden won met haar illustratie de publieksprijs en Sarah Pannekoek won de juryprijs van De Stoute Stift 2025. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €3 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer