Asset 14

Laïcité, niet eens zo’n gek idee

Automatische concepten 10

De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. Alle kinderen verdienen dezelfde kans om kritisch te leren denken, hun eigen mening te vormen en zichzelf te ontplooien. Godsdienstonderwijs hoort daarom niet thuis op de basis- en middelbare school, aldus Ela Colak.

Onze kleine natie is wereldwijd bekend als vrijplaats voor religies. Tegelijkertijd willen we onze verlichtingswaarden en vrijheden waarborgen, wat weer tot botsingen leidt met conservatieve gelovigen. Een strenge scheidslijn tussen kerk en staat, oftewel laïcité, kennen we niet. Privé mag iedereen bidden en geloven wat ie wil, maar ik gun kinderen, en met name meisjes met een islamitische achtergrond zoals ik, autonomie tijdens hun ontwikkeling – en wel door religie te weren uit het klaslokaal.

Wist jij wie je was op je elfde? Waar je in geloofde? Wat je later wilde worden? Ik wist vrij weinig, behalve dat ik verkering wilde met alle Backstreet Boys. Iets waar ik toen niet in geloofde is God, te danken aan mijn liberale ouders die me niks hebben opgelegd. Dit in tegenstelling tot mijn vriendin T.: ze verscheen op haar elfde met een hoofddoek op onze openbare basisschool. Ik zag mijn brutale vriendin transformeren in een vrome moslima, voor wie zwemmen en buitenspelen met jongens ineens geen optie meer was.

Voordat men me verdenkt van extreemrechtse sentimenten: ik ben nog altijd vóór vrijheid van religie. Als ouders hun kinderen buiten schooltijd naar de kerk of koranles willen sturen, staat het hen vrij. Als volwassenen zich vrijwillig willen onderwerpen aan een God, prima.

Ik ben het niet eens met ultrarechtse geluiden die de islam niet vinden thuishoren in onze ‘joods-christelijke staat’, maar het andere uiterste, namelijk de diversiteitspolitiek van het meest verstikkende linkse kamp, kan me ook niet bekoren. Hoe nu verder? Waar is het midden?

Ik ben het beu dat we ons blijven verwonderen over de ongelijke behandeling van mannen en vrouwen, terwijl we dit tegelijkertijd toestaan op basisscholen.

Toen ik het manifest van Vrij Links vorig jaar onder ogen kreeg, dacht ik: waarom kwamen we hier niet eerder op? De betogers van dit pamflet, onder meer regisseur Eddy Terstall en oud-PvdA-Kamerlid Keklik Yücel, zeggen wat ik al langer denk, maar niet hardop durfde te zeggen: schaf het bijzonder geloofsonderwijs tijdens reguliere lesuren af. De basis voor ontplooiing is namelijk onderzoek doen, twijfel en kritisch leren nadenken, in tegenstelling tot dogma’s die met de paplepel worden ingegoten. In het ergste geval zetten die dogma’s onze persoonlijke vrijheden onder druk, en kunnen zaken als homofobie, geslachtsongelijkheid en geloofsdruk een vlucht nemen.

Ik ben het beu dat we ons blijven verwonderen over de ongelijke behandeling van mannen en vrouwen, terwijl we dit tegelijkertijd toestaan op basisscholen. En wat te denken van schaamteloze homofobie, getuige een reformatorische schoolbestuurder die onlangs de Nashville-verklaring ondertekende? Je zou maar een leerling van hem zijn en tegelijkertijd worstelen met je seksualiteit.

We moeten meisjes en jongens een zo neutraal mogelijke omgeving bieden in het basis- en middelbaar onderwijs. Ze verdienen ongeacht hun diverse achtergronden evenveel kans om zich te ontwikkelen, geestelijk én lichamelijk. Pas dan hebben ze de vrijheid om hun volwassen levens, met of zonder toewijding aan God, naar eigen inzicht in te vullen.

Beeld: Ka-Tjun Hau

Mail

Ela Colak (1987) schrijft onder het mom van 'write what you know' graag over het spanningsveld van leven met twee culturen. Ze studeerde Engelse Literatuur en Amerikanistiek en werkt in haar vrije tijd aan korte verhalen.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
Lees meer
test
het laatste
Waarom stellen journalisten zo weinig vragen?

Waarom stellen journalisten zo weinig vragen?

Bij de media heerst ziekte, journalisten stellen te weinig vragen. Fausto en Marthe van Bronkhorst komen met een behandelplan. Lees meer

Essaywedstrijd: 'Dat is dan jouw waarheid' Hooray for the Essay 2026

'Dat is dan jouw waarheid' Hooray for the Essay 2026

In deze editie van Hooray for the Essay dagen we je uit om na te denken over waarheid. Reageer voor 19 januari. Lees meer

Politiek is de olifant in de kamer, maar modejournalistiek trekt de deur liever dicht

Politiek is de olifant in de kamer, maar modejournalistiek trekt de deur liever dicht

Mode lijkt glanzend en zorgeloos, maar er schuilt een wereld van politiek achter. Loïs Blank vraagt zich af: wie bepaalt eigenlijk welke verhalen verteld mogen worden? Wat gebeurt er met de progressieve stemmen van een bedrijf dat vooral voor de winst gaat? Lees meer

Suriname - van onafhankelijk land naar natie

Suriname - van onafhankelijk land naar natie

Op 25 november is het 50 jaar geleden dat Suriname onafhankelijk werd van Nederland. Kevin Headley bespreekt hoe de onafhankelijkheid van Suriname tot stand is gekomen en hoe het zich verder ontwikkelt tot natie: van politieke geschiedenis tot hedendaagse successen. Lees meer

De integratie-stok slaat wéér de ‘problematische Moslim’

De integratie-stok slaat wéér de ‘problematische Moslim’

'Een begrip als integratie lijkt een middel om te streven naar een inclusievere samenleving, maar dwingt in feite minderheden om hun culturele en religieuze identiteit op te geven.' Aslıhan Öztürk legt de retoriek bloot waarmee de integratie-stok dreigend boven het hoofd van generaties migranten wordt gehouden. Lees meer

Wifey material

Wifey material

Wifey of wervelwind, Madonna of hoer. Marthe van Bronkhorst had gehoopt dat dit binaire denken passé was, maar helaas, de emancipatietrein blijkt op dit spoor nog steeds haperen. Ik oefen een enorme aantrekkingskracht uit op één specifiek soort mensen: mensen van wie de favoriete contactfrequentie eens in het kwartaal is. Mensen van wie de love... Lees meer

Anders voel ik me zo oud 1

Anders voel ik me zo oud

In dit essay analyseert Loulou Drinkwaard de tegenstrijdige etiquetten die haar zijn geleerd of opgelegd: ‘Tussen u en jou in, zweef ik. De waarden van mijn vader in mijn ene hand en de waarheid van mijn moeder in mijn andere. Mijn oma deelt de kennis van ons moederland en ‘De Nederlander’ bepaalt wat hoort. Ondertussen vond ik een alternatief. Zullen wij elkaar vousvoyeren?’ Lees meer

:De herhaling van de zombie-apocalyps: Op zoek naar een alternatieve dystopie

De herhaling van de zombie-apocalyps: Op zoek naar een alternatieve dystopie

De zombie is een popcultuuricoon. En niet alleen tijdens Halloween! Series als The Walking Dead en The Last of Us volgen de gebaande zombiepaden. Volgens Anne Ballon hebben zombies méér narratief potentieel. In vernieuwende verhalen wordt onderzocht 'hoe wij als halfbewusten de wereld beleven, hoe we opgaan in systemen die we niet hebben gekozen, hoe we verlangen en met verlies omgaan.' Lees meer

Twee dagen

Twee dagen

Rocher Koendjbiharie belicht de verschillende paden die we tijdens de aankomende verkiezingen in kunnen slaan. Kiest Nederland opnieuw voor rechts, en strompelen we verder richting democratisch en moreel verval? Of kiest Nederland toch voor een samenleving waarin we omkijken naar elkaar? 'Alleen fascisten zien antifascisme als een bedreiging.' Lees meer

Vergeten vrouwen 1

Vergeten vrouwen

In dit essay schrijft Anne Louïse van den Dool over vrouwelijke kunstenaars die meer dan ooit in de schijnwerpers staan. Niet alleen hedendaagse makers, maar ook opvallend veel vrouwen die rond 1900 actief waren in de kunstwereld trekken veel aandacht. Met solotentoonstellingen over Suze Robertson, Coba Ritsema en Jo Koster laten musea zien waarom juist deze kunstenaars alsnog een plek in de canon verdienen. Lees meer

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wanneer de VVD pleit voor het bijhouden van gegevens over ‘culturele normen en waarden’ van mensen met een migratieachtergrond, over welke normen en waarden hebben ze het hier dan eigenlijk? Rocher Koendjbiharie neemt de eisen onder de loep die de politiek alleen stelt aan mensen die zichtbaar wortels elders ter wereld hebben. ‘Men wil geen vermenging van culturen en geen uitwisseling van gedachten. De echte eis is assimilatie en het afbreken van wortels.’ Lees meer

Roze, wit, blauw

Roze, wit, blauw

Rechtse en nationalistische partijen laten in hun nieuwste verkiezingsprogramma’s zien dat hun ruimte voor de lhbtqia+-gemeenschap altijd voorwaardelijk is geweest. Journalist Rocher Koendjbiharie legt uit: 'Homoseksualiteit en vrouwenrechten zijn binnen rechtse kringen vaak pas relevant wanneer ze in relatie tot migratie besproken worden.' Lees meer

De achterblijvers

De achterblijvers

Fietsend over een jaagpad reflecteert Gert-Jan Meyntjens op zijn rol als echtgenoot en vader, en neemt hij je mee op een zoektocht naar wat het betekent om man te zijn. Zonder bitter te worden. Lees meer

Ik sliep rechts

Ik sliep rechts

Daten met iemand aan de andere kant van het politieke spectrum? Naomi Ronner deed het. In dit essay beschrijft ze haar ervaringen. Lees meer

De kleinste kans

De kleinste kans

Roosje van der Kamp bereidt zich altijd voor op het ergste. Een vreemd plekje op haar huid, opladers in het stopcontact: overal schuilt gevaar. Als ze achter een geheim komt in de familie begrijpt ze beter waar haar angsten vandaan komen. Ze vertelt erover in dit openhartige essay over intergenerationeel trauma. Lees meer

:Zomergast Koch: ‘Het is gewoon leuk om mensen iets op de mouw te spelden’

Zomergast Koch: ‘Het is gewoon leuk om mensen iets op de mouw te spelden’

Het plezier van de leugen en de bevrijding van de agressie: volgens Zomergast Herman Koch verfraait iedereen het leven een beetje met leugens. Lees meer

Hondenvoer 1

It takes an adult to raise a village: Halsema is streng, rechtvaardig, en een tikje autoritair in Zomergasten

De bedachtzame, maar mediagetrainde, Femke Halsema nam ons als Zomergast mee in de bestuurlijke (opvoed)dilemma’s uit haar werk. Als een klassiek ouderfiguur toont ze zich streng en rechtvaardig, maar mist ze óók zelfinzicht op sommige punten. Lees meer

Uğur Ümit Üngör stilt in Zomergasten maar zelden onze honger naar menselijkheid en ‘goeie dingen’

Uğur Ümit Üngör stilt in Zomergasten maar zelden onze honger naar menselijkheid en ‘goeie dingen’

‘Uğur Ümit Üngörs fragmenten zijn broodnodige kost voor een samenleving die consequent doet alsof wijdverbreid extreem (staats)geweld een ver-van-mijn-bedshow is.’ Terwijl Zomergast Üngör zichzelf kundig naar de achtergrond werkt, maakt hij duidelijk dat de zomer vele winters verstopt. Met opgewekte grimmigheid vraagt hij ons om ons zorgen te maken over het leed van anderen. Lees meer

Zomergasten met Eva Crutzen roept de vraag op of een mooi gesprek genoeg is of dat kijkers toch snakken naar goede televisie.

Zomergast Eva Crutzen zorgde voor een mooi gesprek, maar is dat genoeg?

Na de ideale televisieavond van Eva Crutzen vraagt Hanna Karalic zich af of een mooi gesprek genoeg is voor Zomergasten of dat kijkers toch snakken naar goede televisie. Lees meer

Mijn tweede kutland… 2

Mijn tweede kutland…

Toen Iskra de Vries vanuit Polen naar Nederland verhuisde, bleek dat zij niet van een koude kermis thuiskwam, maar naar een koude kermis vertrokken was. Iskra schrijft een verschroeiend eerlijke break-up brief aan het adres van ons kikkerlandje. Lees meer

Steun Hard//hoofd en verzamel kunst!

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor nieuwe schrijvers en kunstenaars. We zijn al vijftien (!) jaar gratis toegankelijk en advertentievrij. Zo’n vrije ruimte is harder nodig dan ooit. Steun de makers van de toekomst; sluit je vóór 1 januari aan als kunstverzamelaar en ontvang in januari je eerste kunstwerk!

Word kunstverzamelaar