Asset 14

Laïcité, niet eens zo’n gek idee

Automatische concepten 10

De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. Alle kinderen verdienen dezelfde kans om kritisch te leren denken, hun eigen mening te vormen en zichzelf te ontplooien. Godsdienstonderwijs hoort daarom niet thuis op de basis- en middelbare school, aldus Ela Colak.

Onze kleine natie is wereldwijd bekend als vrijplaats voor religies. Tegelijkertijd willen we onze verlichtingswaarden en vrijheden waarborgen, wat weer tot botsingen leidt met conservatieve gelovigen. Een strenge scheidslijn tussen kerk en staat, oftewel laïcité, kennen we niet. Privé mag iedereen bidden en geloven wat ie wil, maar ik gun kinderen, en met name meisjes met een islamitische achtergrond zoals ik, autonomie tijdens hun ontwikkeling – en wel door religie te weren uit het klaslokaal.

Wist jij wie je was op je elfde? Waar je in geloofde? Wat je later wilde worden? Ik wist vrij weinig, behalve dat ik verkering wilde met alle Backstreet Boys. Iets waar ik toen niet in geloofde is God, te danken aan mijn liberale ouders die me niks hebben opgelegd. Dit in tegenstelling tot mijn vriendin T.: ze verscheen op haar elfde met een hoofddoek op onze openbare basisschool. Ik zag mijn brutale vriendin transformeren in een vrome moslima, voor wie zwemmen en buitenspelen met jongens ineens geen optie meer was.

Voordat men me verdenkt van extreemrechtse sentimenten: ik ben nog altijd vóór vrijheid van religie. Als ouders hun kinderen buiten schooltijd naar de kerk of koranles willen sturen, staat het hen vrij. Als volwassenen zich vrijwillig willen onderwerpen aan een God, prima.

Ik ben het niet eens met ultrarechtse geluiden die de islam niet vinden thuishoren in onze ‘joods-christelijke staat’, maar het andere uiterste, namelijk de diversiteitspolitiek van het meest verstikkende linkse kamp, kan me ook niet bekoren. Hoe nu verder? Waar is het midden?

Ik ben het beu dat we ons blijven verwonderen over de ongelijke behandeling van mannen en vrouwen, terwijl we dit tegelijkertijd toestaan op basisscholen.

Toen ik het manifest van Vrij Links vorig jaar onder ogen kreeg, dacht ik: waarom kwamen we hier niet eerder op? De betogers van dit pamflet, onder meer regisseur Eddy Terstall en oud-PvdA-Kamerlid Keklik Yücel, zeggen wat ik al langer denk, maar niet hardop durfde te zeggen: schaf het bijzonder geloofsonderwijs tijdens reguliere lesuren af. De basis voor ontplooiing is namelijk onderzoek doen, twijfel en kritisch leren nadenken, in tegenstelling tot dogma’s die met de paplepel worden ingegoten. In het ergste geval zetten die dogma’s onze persoonlijke vrijheden onder druk, en kunnen zaken als homofobie, geslachtsongelijkheid en geloofsdruk een vlucht nemen.

Ik ben het beu dat we ons blijven verwonderen over de ongelijke behandeling van mannen en vrouwen, terwijl we dit tegelijkertijd toestaan op basisscholen. En wat te denken van schaamteloze homofobie, getuige een reformatorische schoolbestuurder die onlangs de Nashville-verklaring ondertekende? Je zou maar een leerling van hem zijn en tegelijkertijd worstelen met je seksualiteit.

We moeten meisjes en jongens een zo neutraal mogelijke omgeving bieden in het basis- en middelbaar onderwijs. Ze verdienen ongeacht hun diverse achtergronden evenveel kans om zich te ontwikkelen, geestelijk én lichamelijk. Pas dan hebben ze de vrijheid om hun volwassen levens, met of zonder toewijding aan God, naar eigen inzicht in te vullen.

Beeld: Ka-Tjun Hau

Mail

Ela Colak (1987) schrijft onder het mom van 'write what you know' graag over het spanningsveld van leven met twee culturen. Ze studeerde Engelse Literatuur en Amerikanistiek en werkt in haar vrije tijd aan korte verhalen.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
Lees meer
test
het laatste
Roze, wit, blauw

Roze, wit, blauw

Rechtse en nationalistische partijen laten in hun nieuwste verkiezingsprogramma’s zien dat hun ruimte voor de lhbtqia+-gemeenschap altijd voorwaardelijk is geweest. Rocher Koendjbiharie ligt in zijn essay het probleem toe: 'Homonationalisme is niks meer dan de voorwaardelijke acceptatie van mensen uit de regenbooggemeenschap ten behoeve van een nationale identiteit en een nationalistische ideologie.' Lees meer

De achterblijvers

De achterblijvers

Fietsend over een jaagpad reflecteert Gert-Jan Meyntjens op zijn rol als echtgenoot en vader, en neemt hij je mee op een zoektocht naar wat het betekent om man te zijn. Zonder bitter te worden. Lees meer

Ik sliep rechts

Ik sliep rechts

Daten met iemand aan de andere kant van het politieke spectrum? Naomi Ronner deed het. In dit essay beschrijft ze haar ervaringen. Lees meer

De kleinste kans

De kleinste kans

Roosje van der Kamp bereidt zich altijd voor op het ergste. Een vreemd plekje op haar huid, opladers in het stopcontact: overal schuilt gevaar. Als ze achter een geheim komt in de familie begrijpt ze beter waar haar angsten vandaan komen. Ze vertelt erover in dit openhartige essay over intergenerationeel trauma. Lees meer

:Zomergast Koch: ‘Het is gewoon leuk om mensen iets op de mouw te spelden’

Zomergast Koch: ‘Het is gewoon leuk om mensen iets op de mouw te spelden’

Het plezier van de leugen en de bevrijding van de agressie: volgens Zomergast Herman Koch verfraait iedereen het leven een beetje met leugens. Lees meer

Hondenvoer 1

It takes an adult to raise a village: Halsema is streng, rechtvaardig, en een tikje autoritair in Zomergasten

De bedachtzame, maar mediagetrainde, Femke Halsema nam ons als Zomergast mee in de bestuurlijke (opvoed)dilemma’s uit haar werk. Als een klassiek ouderfiguur toont ze zich streng en rechtvaardig, maar mist ze óók zelfinzicht op sommige punten. Lees meer

Uğur Ümit Üngör stilt in Zomergasten maar zelden onze honger naar menselijkheid en ‘goeie dingen’

Uğur Ümit Üngör stilt in Zomergasten maar zelden onze honger naar menselijkheid en ‘goeie dingen’

‘Uğur Ümit Üngörs fragmenten zijn broodnodige kost voor een samenleving die consequent doet alsof wijdverbreid extreem (staats)geweld een ver-van-mijn-bedshow is.’ Terwijl Zomergast Üngör zichzelf kundig naar de achtergrond werkt, maakt hij duidelijk dat de zomer vele winters verstopt. Met opgewekte grimmigheid vraagt hij ons om ons zorgen te maken over het leed van anderen. Lees meer

Zomergasten met Eva Crutzen roept de vraag op of een mooi gesprek genoeg is of dat kijkers toch snakken naar goede televisie.

Zomergast Eva Crutzen zorgde voor een mooi gesprek, maar is dat genoeg?

Na de ideale televisieavond van Eva Crutzen vraagt Hanna Karalic zich af of een mooi gesprek genoeg is voor Zomergasten of dat kijkers toch snakken naar goede televisie. Lees meer

Mijn tweede kutland… 2

Mijn tweede kutland…

Toen Iskra de Vries vanuit Polen naar Nederland verhuisde, bleek dat zij niet van een koude kermis thuiskwam, maar naar een koude kermis vertrokken was. Iskra schrijft een verschroeiend eerlijke break-up brief aan het adres van ons kikkerlandje. Lees meer

Schroot voor de kunstkenner 1

Schroot voor de kunstkenner

Wat doet een beschilderd stuk schroot in het Stedelijk? Waarom ruikt het er opeens chemisch en zoet tegelijk? Het is het werk van Selma Selman, die opnieuw definieert wat kunst is en mag zijn. Ivana Kalaš is onder de indruk – en heroverweegt haar eigen positie. Zoetig en naar ijzer – dat aroma komt op... Lees meer

Zomers zwijgen

Volim nas: hoe de taal van de liefde mijn lichaam tot stilte maande

Wat als je vertrouwen in jezelf en je lichaam plotsklaps wordt aangetast door epileptische aanvallen? En tegelijkertijd je vertrouwen in de onvoorwaardelijke liefde van je oma ook op losse schroeven komt te staan? In een persoonlijk essay neemt Dorea Laan je in beeldende taal mee in deze zoektocht. Lees meer

:Meer dan Maria: het moederschap in de beeldende kunst 3

Meer dan Maria: het moederschap in de beeldende kunst

Wat betekent het om moeder te zijn? En wanneer ben je dan een ‘goede moeder’? Moederschap, en alle nuances daarrond, blijft onderbelicht. Anne Louïse van den Dool onderzoekt via de representatie van moeders in de beeldende kunst de vele kanten die horen bij moeder zijn. Lees meer

Als je écht kinderen wilt redden

Als je écht kinderen wilt redden

Shashitu Rahima Tarirga kwam 33 jaar geleden via interlandelijke adoptie naar Nederland vanuit Ethiopië. Na een reis naar Ethiopië maakt ze nu een afweging tussen haar leven hier en het gemiste leven daar. 'Weegt een westers paspoort op tegen het moeten omgaan met de trauma’s van scheiding en achterlating? Weegt een leven hier op tegen onbekendheid met je leven daar?' Lees meer

nuclear family

Queerkroost

In een briefwisseling over queer ouderschap zoeken Eke Krijnen en Lisanne Brouwer naar steun, herkenning en een houding om de maatschappelijke discriminatie buiten het gezinsleven te houden. Lees meer

Informatiehonger

Informatiehonger

We verslikken ons in data, maar blijven gulzig drinken. In dit essay onderzoekt Paola Verhaert hoe onze honger naar informatie — ooit gevoed door boeken, nu door eindeloze datastromen — ons hoofd én onze wereld begint te verzwelgen. Waar ligt de grens? En merken we het als we die overschrijden? Lees meer

:Naar een taal die consent fucking overbodig maakt: brieven over consent

Naar een taal die consent fucking overbodig maakt: brieven over consent

In haar laatste brief aan Alara buigt Yousra zich over taal: hoe taal seksueel geweld normaliseert en hoe taal inwerkt op onze erotische verbeelding. Geweldloze verhoudingen scheppen via taal is voor haar zowel een kwestie van nieuwe talen schrijven als oude of bestaande talen herinneren. Lees meer

Kind van lelijke huizen

Kind van lelijke huizen

Om haar heen ziet Anne Schepers dat de kinderen uit ‘mooie huizen’ die wél een financieel vangnet hebben eerder de stap naar freelancewerk kunnen maken. Ze staat voor de keuze: lijden voor de kunst of doen wat de maatschappij verantwoordelijk acht? Lees meer

:Een reeks foto’s: brieven over consent

Een reeks foto’s: brieven over consent

Voor Alara Adilow voelt het alsof er altijd hiaten overblijven na het schrijven van een antwoord op een brief, en ze vraagt zich af of ze daarom steeds midden in de nacht wakker wordt. Ze denkt na over hoe de zachte aanrakingen niet alleen voor haar lichaam helend kunnen zijn, maar ook voor onze gewelddadige maatschappij, waar pestgedrag en leedvermaak machtsgrepen zijn. Lees meer

:Hoe te dromen:  Over slaap, verlangen en dromen over een betere wereld

Hoe te dromen: Over slaap, verlangen en dromen over een betere wereld

Als Stella Kummer ’s ochtends wakker wordt, bespreekt ze in bed haar dromen met haar vriend. Terwijl ze aan hem vertelt wat er die nacht in haar droomwereld is omgegaan, denkt ze na over dromen over de wereld. Begint het veranderen van de wereld niet eigenlijk gewoon in bed? Lees meer

Auto Draft 8

Een transformatie van verlangen: brieven over consent

Wat als we consent en verlangen zélf als de voorwaarden van bevrijding en sociale rechtvaardigheid zien? Yousra Benfquih licht toe hoe genot-activisme ons niet alleen toelaat om ons tegen de dingen te verzetten, maar ook om te onderzoeken waar we naar verlangen. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €3 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer