Asset 14

Durf te leren van het verleden

Gelukkig zien jonge mensen het verband tussen toen en nu

Het is vandaag Dag 150 van wat in veel media een beetje cryptisch ‘de oorlog in Gaza’ heet. Dat doet natuurlijk geen recht aan het nietsontziende bombarderen van een van de dichtstbevolkte gebieden op aarde, door ‘een van de wreedste, bruutste en meest tirannieke regimes’. Die laatste woorden komen van de vermaarde Israëlische journalist Gideon Levy, die al bijna een halve eeuw schrijft over de Israëlische politiek en de kolonisatie van de Palestijnse gebieden. Lang geloofde hij in een ‘tweestatenoplossing’, inmiddels weet hij beter: er is allang één staat – een apartheidsstaat.

Geen al te optimistische alinea om een artikel mee te beginnen. Daar is ook geen reden voor. Afgelopen donderdag werd de grens van 30 duizend bevestigde dode Palestijnen (van wie bijna de helft kind) in Gaza bereikt. En het eind is bij lange na niet in zicht: voor ruim een half miljoen Gazanen ligt volgens de VN een hongerdood op de loer. Zelfs als elke Israëlische tank, granaatwerper en drone nu in water zou veranderen en elke zandkorrel in graan, zullen nog tienduizenden Gazanen sterven als gevolg van wekenlange honger. Zij zijn, letterlijk, dood op sterven na. Een ‘slachting’, noemt VN-Chef voor Mensenrechten Volker Türk het Israëlische optreden in Gaza.

Vorige week zondag stak de 25-jarige Amerikaanse piloot Aaron Bushnell zichzelf in brand voor de Israëlische ambassade in Washington. Hij liet geen misverstand bestaan over de reden van zijn daad. Hij stuurde op voorhand berichten naar nieuwsmedia (‘Ik ga een extreme verzetsdaad plegen tegen de genocide op de Palestijnen’), liet een testament achter (spaargeld: naar een hulpfonds voor Palestijnse kinderen; kat: naar de buren) en zei in een livestream van zijn actie dat hij weigerde medeplichtig te zijn aan genocide. De video is zo gruwelijk dat je als toeschouwer overblijft met twee opties: wegkijken, óf je durven afvragen wat zo verschrikkelijk kan zijn dat iemand een vlammendood zou sterven als dat een klein beetje verschil zou kunnen maken. Bushnells dood bereikte miljoenen nieuwskijkers, hoewel die van een andere Amerikaanse activist, die in december hetzelfde deed voor een Israëlisch consulaat, grotendeels onopgemerkt bleef. Haar naam is nog steeds onbekend.

‘Wat goed dat je hier bent’, drukte ze me op het hart. ‘Gelukkig zien jonge mensen het verband.’

Terwijl Bushnell zich in Washington opmaakte voor zijn martelaarsdood, stond ik met honderden anderen in Amsterdam bij de herdenking van de Februaristaking in 1941, de grootste verzetsactie tegen de Jodenvervolging in bezet Europa, die de nazi’s met geweld en bloedvergieten beëindigden. De stakers kwamen in opstand tegen ontmenselijking, deportatie, genocide. Voor de gelegenheid had ik een aardig bordje gemaakt: ‘Durf te leren van het verleden, stop genocide’. Leek me best een veilige tekst. Toch ben ik voor en na de herdenking minutenlang uitgemaakt voor ‘linkse rat’, ‘antifatuig’, ‘Hamas-hoer’… De NOS wist gelukkig een mooi shot te maken van het moment waarop ik werd aangesproken door een alleraardigste, oudere dame. ‘Wat goed dat je hier bent’, drukte ze me op het hart. ‘Gelukkig zien jonge mensen het verband.’

Mijn hoop is gevestigd op de activisten en journalisten die het verband tussen toen en nu dúrven te zien en benoemen: apartheid, etnische zuivering, genocide, ofwel medeplichtigheid. Mensen als de vermaarde Russisch-Amerikaanse joodse journalist Masha Gessen. Hen kreeg kritiek nadat hen Gaza had vergeleken met de joodse getto’s in nazi-Duitsland. Gessen (winnaar van de Hannah Arendt-prijs voor politiek denken) deed daar als reactie een schepje bovenop: ‘Het grootste verschil tussen de Gazanen en de joden in de getto’s’, zei hen, ‘is dat de meeste Gazanen nog leven, en de wereld nog iets voor hen kan doen.’

Laten we dat durven.

Mail

Marte Hoogenboom (Amersfoort, 1994 en Amsterdam, 2019) was eindredacteur, toen adjunct-hoofdredacteur, toen hoofdredacteur, toen magazinechef en nu weer eindredacteur bij Hard//hoofd. Tussen het uitstellen door schrijft ze aan haar debuut, dat in 2041 verschijnt.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Auto Draft 4

Tijd buiten de uren om

Micha Zaat sliep binnen een jaar in bijna 60 verschillende hotelkamers. In dit essay licht hij het fenomeen van de hotelkamer als liminaal object toe, en legt uit wat zo'n kortdurend verblijf voor gasten én kamers betekent en waarom het onmogelijk is om ouder te worden in een hotelkamer. 'In het bed waar ik gisteren droomde over sterven in een auto-ongeluk ligt nu iemand te masturberen.' Lees meer

Auto Draft 2

'Kunnen we vrienden zijn?': over een noodzakelijk veranderende mens-natuur relatie

Wanneer Jop Koopman afreist naar Lombok om de Indonesische visie op mens-natuurrelatie beter te begrijpen, gaat hij op pad met een lokale mysticus. In dit essay onderzoekt hij hoe we de verhouding mens-natuur opnieuw kunnen vormgeven; wat de agency is van onze omgeving, en waarom we vrienden moeten worden met alles rondom ons. Lees meer

Stil protest

Stil protest

Nadeche Remst laat zien hoe slaap, verdriet en dissociatie meer zijn dan persoonlijke reacties: ze worden een vorm van stil verzet tegen een wereld die kwetsbaarheid buitensluit. Lees meer

Hoe lang blijf je een vluchteling?

Hoe lang blijf je een vluchteling?

'Wat' ben je als je ergens niet thuishoort, maar ook niet terug kan naar je geboorteland? Ivana Kalaš onderzoekt het label 'vluchteling'. Lees meer

Een cactus in een zompig moeras

Een cactus in een zompig moeras

Een cactus kan toch niet groeien in een zompig moeras? In dit essay schetst Jam een realistisch beeld van de autistische ervaring in een kapitalistisch systeem dat productiviteit als het hoogste goed beschouwt. Lees meer

Lieve buren

Lieve buren

Ze hebben dezelfde brievenbus en dezelfde supermarkt, maar Nienke Blanc vraagt zich in deze nooit verzonden brief af of dat het enige is dat ze met haar buren deelt. Lees meer

Best Friend (For The Forseeable Future)

Best Friend (For The Forseeable Future)

Lotte Krakers’ vriendschap met Karlien eindigde mét blauwe vinkjes, maar zonder antwoorden. Het laat Lotte reflecteren op het afdwingen van gelijkenissen in een vriendschap, en het plaatsen van vrienden op voetstukken: ‘Karlien hield me een spiegel voor, waarin ik vooral zag wat ik niet was.’ Lees meer

Je hebt mij getekend voor het leven

Je hebt mij getekend voor het leven

Hoe sluit je een hoofdstuk af? Jop Koopman schreef een brief aan zijn oude baas, in wiens tulpenbedrijf hij als invalkracht een bedrijfsongeval meemaakte. Lees meer

De dooddoener van het kwaad

De dooddoener van het kwaad

Bas Keemink bespreekt de film 'The Zone of Interest', waarin Jonathan Glazer 'Big Brother' naar de Holocaust brengt. Lovende kritieken schrijven dat hij Hannah Arendts theorie, de banaliteit van het kwaad, goed in beeld brengt, maar is dat wel zo? Lees meer

Exteriors, Annie Ernaux and Photography

Exteriors, Annie Ernaux and Photography

Jorne Vriens bezocht een tentoonstelling in Parijs en dit leidde tot een prachtige uiteenzetting over tekst, smartphones, connectie en fotografie. Lees meer

De eerste leugen

De eerste leugen

De eerste keer dat Job van Ballegoijen de Jong loog, was het bijna onschuldig. Een leugentje om bestwil, dacht hij toen, om zijn moeder gerust te stellen. Maar die eerste leugen groeide uit tot een web waarin hij langzaam verstrikte. In zijn debuut 'Morgen vertel ik alles' vertelt hij waarom iedereen een tweede (of derde) kans verdient. Lees meer

Leven in laagjes

Leven in laagjes

In dit essay geeft Dani Bouwman een intieme reflectie op identiteit, familie en het verlangen naar een plek waar hij volledig zichzelf kan zijn. Lees meer

De overkokende theatraliteit van Pierre Bokma maakt van Zomergasten weer een feestje

De overkokende theatraliteit van Pierre Bokma maakt van Zomergasten weer een feestje

Reinout Bongers schreef een nabeschouwing van de Zomergasten-aflevering met Pierre Bokma als gast of, moeten we zeggen, hoofdrol? "Therapie heeft hij wel geprobeerd, maar dat leverde hem - naar eigen zeggen - vooral een lege bankrekening op." Lees meer

Eerherstel voor mijn stiefmoeder

Eerherstel voor mijn stiefmoeder

Toen zijn stiefmoeder Pieta stierf, voelde het voor Jelle Havermans alsof hij werd bevrijd van een van zijn grootste onderdrukkers. Voor ons Sorry-magazine schreef hij dit essay waarin hij jaren later toegeeft dat de vrouw die hem en zijn zusje het leven zuur maakte, ook slachtoffer was van haar eigen tijdsgeest en omgeving. Lees meer

:Aan een dun touwtje: Over onbegrip, offers en intergenerationele solidariteit

Aan een dun touwtje: Over onbegrip, offers en intergenerationele solidariteit

In dit persoonlijke essay ontrafelt Laura Korvinus de draden die haar met haar oma verbinden. Langs welke verhalen of assen kan verbondenheid tussen verschillende generaties ontstaan en worden vastgehouden? Deel 1. 
 Onderweg naar mijn grootouders glipt een herinnering mijn gedachten binnen. Op een oude video ben ik aan het spelen aan de rand van... Lees meer

Op studiobezoek bij Koen van den Broek

Op studiobezoek bij Koen van den Broek

Aucke Paulusma ging op studiobezoek bij kunstschilder Koen van den Broek. In de hoop inspiratie op te doen voor zijn eigen kunstenaarscarrière, bespreken ze de kunst. Lees meer

:Sōsaku hanga: Modernistische kippenvelkunst volgens het boekje? 7

Sōsaku hanga: Modernistische kippenvelkunst volgens het boekje?

Waarom blijft prachtige kunst soms onbekend? Janke Boskma kreeg kippenvel van Sōsaku hanga en dook in de Japanse kunstgeschiedenis. Lees meer

Ook boze mensen kunnen kwetsbaar zijn

Ook boze mensen kunnen kwetsbaar zijn

Ettie reageert voor een laatste keer op een brief van Jochum, door te schrijven over verdriet, kwetsbaarheid, woede en het belang van actief luisteren. Lees meer

:'Hoop is het laatste dat sterft, maar op dit moment is de situatie tamelijk hopeloos': Sana Valiulina te gast in Zomergasten

'Hoop is het laatste dat sterft, maar op dit moment is de situatie tamelijk hopeloos': Sana Valiulina te gast in Zomergasten

Juul Kruse bekijkt de Zomergasten-aflevering van Sana Valiulina, waarin zij bovenal probeert hoop te houden en overeind te blijven tegen de achtergrond van immer grimmig Rusland. Lees meer

Een excuus in een klein restaurant

Een excuus in een klein restaurant

Ettie schreef een brief aan Jochum, die hem ontroerde. Hij besloot een brief terug te sturen over excuses, ouders en wat het betekent om zowel een cis-man én queer te zijn. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in september je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer