Asset 14

Hoe stem je voor de kunst?

De Culturele Stemwijzer: Hoe stem je voor de kunst? 3

Hard//hoofd presenteert De Culturele Stemwijzer, een handig overzicht van de standpunten over kunst en cultuur van de diverse partijen. Eerst zijn de gevestigde namen aan de beurt: D66, GroenLinks, PVV, SP, VVD, PvdA en CDA.

De afgelopen jaren hebben kunst- en cultuurorganisaties behoorlijk op hun reserves ingeteerd. Veel werk wordt door vrijwilligers, stagiaires of tijdelijke krachten verricht. Vast personeel werkt soms op het randje van een burn-out. En de kunstenaars, zo bleek ook uit het SER-rapport van januari 2016, komen er al helemaal bekaaid van af. Vooral voor kleinere instellingen blijkt het lastig private investeringen aan te trekken.

Zal er na jaren van bezuinigingen eindelijk weer worden geïnvesteerd in cultuur? Gaan de organisaties weer adem kunnen halen en de Nederlandse kunsten weer echt floreren? Zal de positie van de kunstenaar verbeteren? Dat hangt allemaal van de verkiezingsuitslag af.

Als je kunst belangrijk vindt bij je keuze voor een politieke partij, is het noodzakelijk dat je goed geïnformeerd bent. Wij hebben daarom de partijprogramma’s onderzocht en met woordvoerders gebeld, zodat jij op 15 maart 2017 de juiste keuze kunt maken.

 

D66

Visie
D66 is vanouds een partij die cultuur zeer belangrijk vindt. Lijsttrekker en woordvoerder cultuur Alexander Pechtold: “Kunst leert mensen kritisch kijken en denken, zich te uiten en iets in een ander perspectief te zien. D66 staat voor een vrije en open samenleving. Daar maakt kunst en cultuur onlosmakelijk onderdeel van uit.”
“De overheid heeft een belangrijke rol in het mogelijk maken van kunst en cultuur. Haar bijdrage werkt als een vliegwiel om private investeringen aan te trekken vanwege het vertrouwen dat het uitstraalt.”

Financiën
Pechtold: “D66 wil na een aantal schrale jaren met forse bezuinigen ingezet door VVD-staatssecretaris Halbe Zijlstra, wat betreft budget voortgezet door de huidige PvdA-minister, dat er de komende periode weer geïnvesteerd gaat worden in cultuur. Deze periode hebben we ons hier al hard voor gemaakt en het kabinetsbeleid kunnen bijsturen, maar de komende periode willen we dat er 100 miljoen bij komt. Dit bedrag moet gericht worden geïnvesteerd, zodat er ruimte is voor bewezen kwaliteit én voor vernieuwing.”

GroenLinks

Visie
De cultuurvisie van GroenLinks is nog in de maak, maar op het partijcongres zijn een aantal veelbelovende amendementen aangenomen. Woordvoerder en kandidaat voor de Tweede Kamer Corinne Ellemeet: “Om te beginnen moeten we af van de nadruk op de eigen inkomstennorm. De organisaties hebben van alles geprobeerd maar het werkt gewoon niet. Bovendien focus je met die inkomstennorm op het verkeerde rendement, een plat rendement, niet een diep rendement. Kunst levert zoveel meer op dan alleen geld maar dat is moeilijk te meten. We moeten dus zeer kritisch gaan kijken naar hoe instellingen momenteel beoordeeld worden, dat gaat veel te veel over cijfers.”
Ook voor de kunstenaars wil GroenLinks zich inzetten. Ellemeet: “Kunstenaars moeten van hun werk kunnen leven. Momenteel kan dat niet, die cijfers spreken voor zich. Veel te veel kunstenaars zijn gedwongen zzp'ers en hebben een slechte onderhandelingspositie. Een eerlijke inkomstenpositie voor kunstenaars laat zien dat je als samenleving hun werk serieus neemt.”

Financiën
GroenLinks wil fors investeren in cultuur en het financiële gat dat onder toenmalig staatssecretaris Zijlstra is geslagen dichten. De partij wil dit bereiken met onder meer structurele investeringen in een betere arbeidsmarktpositie voor kunstenaars, cultuureducatie en talentontwikkeling.

PVV

Visie
De PVV is er in haar A4'tje heel duidelijk over. Kunstsubsidies worden als het aan Geert Wilders ligt de dag na de verkiezingen afgeschaft. Hoe dit in zijn werk zal gaan en hoe de partij de Nederlandse cultuur gaat beschermen tegen oprukkende islamisering zonder subsidies voor kunst en cultuur kan jammer genoeg niet achterhaald worden. De PVV beantwoordt geen e-mails, honoreert geen interviewverzoeken en er zit niemand naast de perstelefoon. In zijn algemeenheid kunnen we van de PVV zeggen dat ze nogal vijandig staat tegenover het huidige culturele klimaat. Dit bleek in 2011 toen ze met graagte gedoogsteun gaf aan maatregelen van Halbe Zijlstra. Het aantal zetels dat de peilingen voor Geert Wilders voorspelt, is een slecht teken voor de kunst.

SP

Visie
De SP profileert zich als een partij die kunst en cultuur belangrijk vindt. Voor deze partij is het vooral van belang dat kunst, of ze inhoudelijk nu wel of niet toegankelijk is, in ieder geval financieel toegankelijk is. Vandaar ook het voorstel om musea een dag in de week gratis open te stellen. Ook wil de SP zich sterk maken voor de strijd tegen de stille armoede onder kunstenaars. Wat goede kunst precies is en wat het belang van kunst is, daar laat de SP zich niet heel expliciet over uit. Het partijprogramma stelt: “Kunst geeft meer kleur aan de samenleving die anders grijs is.” Dat zal niemand betwisten maar een echte cultuurvisie is het nog niet. Als de SP zich meer als cultuurpartij wil profileren kan ze misschien in navolging van D66 een cultuurvisie laten opstellen.

Financiën
Dat de SP niettemin een toegewijde cultuurpartij is blijkt wel uit de inspanningen van Jasper van Dijk om samen met D66 op te trekken voor meer geld bij het Fonds Podiumkunsten. Van Dijk: “De PvdA wilde wachten met investeren tot na de verkiezingen, maar er was sprake van een noodsituatie. We hebben met een brede coalitie de Minister kunnen overtuigen om het toch nu al te doen omdat een aantal gezelschappen anders de boeken moesten sluiten.” De SP zou meer willen investeren in cultuur, maar wil voorlopig geen bedrag noemen.

VVD

Visie
De VVD is optimistisch over de Nederlandse kunst en cultuur. Woordvoerder Arno Rutte: “Nederland kent een heel divers cultuurlandschap. We kennen hoogwaardige architectuur en hoogwaardig ballet. Onze dancemuziek is wereldtop, net als onze opera. En we hebben een eeuwenlange traditie in prachtige beeldende kunst. En dan vergeet ik allerhande prachtige kunst, van toneel en popmuziek tot orkesten en musical.”

Maar wat precies het belang van al deze kunst en cultuur is blijft enigszins onduidelijk. Gevraagd of kunst vooral een inherente of een economische waarde moet hebben antwoordt Arno Rutte: “De kunst heeft soms een inherente waarde en soms ook een economische waarde. Soms vallen beide belangen samen. Dit is met name het geval wanneer de kunst zich goed met een publiek weet te verbinden.”

Financiën
De VVD is volgens Arno Rutte een groot voorstander van meer geld voor cultuur. De partij is daarbij van mening dat dit niet uit subsidies moet bestaan maar uit privaat geld. De Geefwet uit 2012 zou dit volgens Arno Rutte moeten bespoedigen. Maar onderzoek van de Vrije Universiteit wijst uit dat 90% van de giften onder deze wetgeving bij zeer grote instellingen terecht is gekomen en ook in minder hoge bedragen dan verwacht.

PvdA

Visie
Voor de PvdA zijn kunst en cultuur belangrijk om mensen te inspireren en nieuwe inzichten te geven. Woordvoerder Joyce Vermuë: “Door kunst en cultuur kunnen we onszelf vragen stellen, laten bevestigen of tegenspreken. Daarmee zorgt cultuur voor ontspanning, inspiratie en verbinding.”

Wat betreft het belang van kunst, haar rol in de samenleving en de manier waarop ze gefinancierd wordt zijn er raakvlakken met de VVD. Vermuë: “Het is belangrijk dat gezelschappen en instellingen een directe band met hun publiek en bezoekers aangaan, dat zien we niet alleen in de cultuur maar veel breder in de samenleving. Sociale media maken het makkelijker om deze directe band aan te gaan, maar vaak gaat die band verder dan die tussen consument en aanbieder, en ontstaat een zekere wederkerigheid. Daarin past het ook dat betrokken mensen de culturele instellingen waarmee ze zich verbonden weten financieel steunen en een diepere verbinding aangaan. De Geefwet met de extra belastingkorting voor giften aan culturele instellingen kan bijdragen aan het vormen van deze band, maar ik denk dat de invloed hiervan beperkt is.”

Onder Minister Bussemaker veranderde de toon waarop over kunst werd gesproken aanzienlijk en voelde de kunstensector zich minder gemarginaliseerd dan onder Rutte I.

Financiën
De financiën zijn onder Bussemaker maar mondjesmaat verbeterd. Joyce Vermuë: “De afgelopen jaren hebben we met de VVD samengewerkt en was er de afspraak bij aanvang dat er niet structureel meer uitgegeven zou worden aan cultuur. Desondanks is het ons gelukt om het cultuurbudget met een kleine 40 miljoen te verhogen.”

In het partijprogramma vinden we terug dat de partij jaarlijks 100 miljoen extra wil investeren in kunst en cultuur. Alhoewel dit een mooi voornemen is zijn er toch nog een aantal vraagtekens bij te plaatsen. Zonder druk van de oppositiepartijen zou er in de afgelopen periode waarschijnlijk geen extra geld voor noodlijdende gezelschappen zijn gekomen.

CDA

Visie
Volgens het partijprogramma van de CDA is kunst en cultuur van belang omdat ze “kleur aan de samenleving geven en bijdragen aan saamhorigheid en identiteit in een rijk en gevarieerd verenigingsleven.”

Regionale spreiding van kunst en cultuur is voor de partij een belangrijk thema. Om dat te bereiken moeten de middelen volgens het CDA ook beter worden gespreid: “Wij willen dat overal in Nederland een volwaardig cultureel aanbod bestaat, met ruimte voor regionale differentiatie. In Limburg kan de harmonie de aanjager zijn; in Groningen kan dat het Noorderslagfestival zijn.”

De partij wil zich ervoor inzetten dat bibliotheken en muziekscholen voor iedereen toegankelijk blijven en zet zich in voor het behoud van waardevolle monumenten, kerken, kunstwerken, archieven, documenten en boeken voor de komende generaties.

Financiën
Of het CDA meer of minder geld voor de kunsten wil valt uit haar programma niet op te maken.

Concluderend

Van de grotere partijen zien we D66, SP en GroenLinks sterk voor cultuur opkomen. De PvdA heeft de kunst- en cultuurbelangen in de afgelopen periode wat moeizaam verdedigd maar heeft traditioneel wel goede intenties.
Het wordt de cultuurminnaar te allen tijde afgeraden om op de PVV, de VVD of het CDA te stemmen.

In een volgend artikel laat Alexander de kleinere en nieuwe partijen aan het woord.

Beeld: Erik Olaerts

Hard//hoofd lees je gratis. Geniet je met enige regelmaat van onze publicaties? Overweeg dan om ons te steunen. Bij een donatie ontvang je nu het Winterboek.

Mail

Alexander Nieuwenhuis is freelance journalist, schrijver van de Intuïtieve Encyclopedie en theatermaker.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
Lees meer
test
het laatste
:Naar een taal die consent fucking overbodig maakt: brieven over consent

Naar een taal die consent fucking overbodig maakt: brieven over consent

In haar laatste brief aan Alara buigt Yousra zich over taal: hoe taal seksueel geweld normaliseert en hoe taal inwerkt op onze erotische verbeelding. Geweldloze verhoudingen scheppen via taal is voor haar zowel een kwestie van nieuwe talen schrijven als oude of bestaande talen herinneren. Lees meer

Comme tu veux

Comme tu veux

In de bruisende souks van Marrakech leert Aisha Mansaray haar vader – de ultieme hosselaar, de praatjesmaker in zes talen, en de filosoof in een (illegale) taxi – beter begrijpen. Lees meer

:De kunst van vertrekken – Deel II: Macht en onmacht

De kunst van vertrekken – Deel II: Macht en onmacht

In het tweede deel van deze essayreeks over kunststakingen schrijft Lara den Hartog Jager over kunstenaars die worstelen met systemen van macht en de vraag of hun kunst verandering teweeg kan brengen. Lees meer

:De archivaris en haar dochter: Een anatomie van opa's dochter 1

De archivaris en haar dochter: Morgen zal alles anders zijn

‘Even eufy checken.’ In ‘Morgen zal alles anders zijn’ dicht Bareez Majid over de eindeloze keuzes en opties die een dag voortbrengt. Een dag die getekend wordt door de sluimerende aanwezigheid van de videofeed van een beveiligingsapp. Lees meer

Kind van lelijke huizen

Kind van lelijke huizen

Om haar heen ziet Anne Schepers dat de kinderen uit ‘mooie huizen’ die wél een financieel vangnet hebben eerder de stap naar freelancewerk kunnen maken. Ze staat voor de keuze: lijden voor de kunst of doen wat de maatschappij verantwoordelijk acht? Lees meer

:Een reeks foto’s: brieven over consent

Een reeks foto’s: brieven over consent

Voor Alara Adilow voelt het alsof er altijd hiaten overblijven na het schrijven van een antwoord op een brief, en ze vraagt zich af of ze daarom steeds midden in de nacht wakker wordt. Ze denkt na over hoe de zachte aanrakingen niet alleen voor haar lichaam helend kunnen zijn, maar ook voor onze gewelddadige maatschappij, waar pestgedrag en leedvermaak machtsgrepen zijn. Lees meer

De staat ontvoerde mijn oudoom naar het front. En wie weet straks ook mijn broer?

De staat ontvoerde mijn oudoom naar het front. En wie weet straks ook mijn broer?

Marthe van Bronkhorst vraagt zich op 4 mei bij de herdenking af of we wel weten wat oorlog is en waar het begint. Lees meer

Bleekzucht en bloedarmoede

Bleekzucht en bloedarmoede

Menstruatie is stil en onzichtbaar. We kijken weg en gaan door. Maar wat als dat niet langer kan? Wat als het bloed de samenleving binnenstroomt en ons verdrinkt? Esther De Soomer onderzoekt hoe de maatschappij dan reageert. Lees meer

Beeldmakers gezocht voor papieren uitgave over seksueel consent

Beeldmakers gezocht voor papieren uitgave over seksueel consent

HALFNAAKT en Hard//hoofd zoeken acht beeldmakers (fotografie, illustratie, keramiek, textiel, etc.) die samen willen werken aan een publicatie over seksueel consent. Meedoen? Reageer vóór 20 mei. Lees meer

:De archivaris en haar dochter: Een anatomie van opa's dochter

De archivaris en haar dochter: Een anatomie van opa's dochter

In ‘Een anatomie van opa’s dochter’ reconstrueert Bareez Majid de verschillende deeltjes die samen een moeder maken. Een moeder die door een ziekte in de war is, en veel dingen vergeet – soms zelfs haar eigen kinderen. Lees meer

:Hoe te dromen:  Over slaap, verlangen en dromen over een betere wereld

Hoe te dromen: Over slaap, verlangen en dromen over een betere wereld

Als Stella Kummer ’s ochtends wakker wordt, bespreekt ze in bed haar dromen met haar vriend. Terwijl ze aan hem vertelt wat er die nacht in haar droomwereld is omgegaan, denkt ze na over dromen over de wereld. Begint het veranderen van de wereld niet eigenlijk gewoon in bed? Lees meer

Auto Draft 9

Dat het was

Hoe ga je om met herinneringen die te pijnlijk zijn om onder ogen te komen? Olivier Herter maakt het publiek getuige van een versnipperd landschap van herinneringen. Vloeiend, stemmig en ogenschijnlijk zonder plot wordt geprobeerd woorden te vinden, waar geen woorden voor te vinden zijn. Dit verhaal werd eerder op toneel gebracht door t Barre Land. Lees meer

:De archivaris en haar dochter: De eeuwige lijsten

De archivaris en haar dochter: De eeuwige lijsten

‘Ik wil geen literatuur van je maken.’ Hoe berg je je moeder in je schrijven, zonder haar essentie te bevriezen? Bareez Majid dicht in woord en beeld over ‘soon-to-be-dead-mothers’ en onderzoekt hoe hun lichamen functioneren als vergankelijk archief. Lees meer

Nog een keer: baas in eigen buik! 1

Nog een keer: baas in eigen buik!

Je zou zeggen dat het abortusrecht in Nederland vanzelfsprekend is, maar is dat eigenlijk wel zo? Een abortus is wettelijk gezien namelijk nog steeds strafbaar. Jihane Chaara neemt je mee in de politieke geschiedenis van het verworven abortusrecht in Nederland, die gepaard gaat met weerstand tegen dit recht op zelfbeschikking, maar ook met veel feministisch verzet en solidariteit. Lees meer

Auto Draft 8

Een transformatie van verlangen: brieven over consent

Wat als we consent en verlangen zélf als de voorwaarden van bevrijding en sociale rechtvaardigheid zien? Yousra Benfquih licht toe hoe genot-activisme ons niet alleen toelaat om ons tegen de dingen te verzetten, maar ook om te onderzoeken waar we naar verlangen. Lees meer

Iemand die me bij de hand neemt en me zegt hoe het moet, alles

Iemand die me bij de hand neemt en me zegt hoe het moet, alles

'Ik verlang zo erg naar een inspirerend figuur die logica ontdekt in de willekeur van wat ons allemaal overkomt. Die tegen me zegt: "Marthe, zó is het, en de rest is bullshit".' Lees meer

Auto Draft 7

Moederland

Zelfs in de Italiaanse zon lukt het niet altijd om donkere gedachten op afstand te houden. Roos Sinnige laat ons meedrijven op de ongrijpbare stroom die dan ontstaat. Lees meer

Mijn naam roept 1

Mijn naam roept

Hodo Abdullah beschrijft hoe de geschiedenis van Somaliland haar ook veel over haarzelf leerde. Hoe komt het dat het geloof in henzelf, de veerkracht en de trots van de Somalilanders zo verankerd zit in hun DNA? Wat geeft hun de kracht om door te gaan? Lees meer

:Oproep: Reageer op de briefwisseling over seksueel consent! 1

Oproep: Reageer op de briefwisseling over seksueel consent!

Ben je vrij in je verlangen? Op welke manieren kunnen en willen we elkaar aanraken? Reageer vóór 2 juni op de brieven van Yousra Benfquih en Alara Adilow. Lees meer

zonderverdergroet

zonder verdere groet

Rijk Kistemaker doet niet aan groeten. Rijk schrijft gedichten terwijl hij bezig is met andere dingen, zoals het opladen van een gehuurde Kia en huilen. Laat je meevoeren op zijn poëtische gedachtestroom. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in september je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer