Illustratie: Joost Dekkers Ab Klink's positie in de CDA-fractie was onhoudbaar en hij hield de eer aan zichzelf. Het zat Elon niet lekker, dus schreef hij een open brief aan Maxime Verhagen om hem te wijzen op de christelijke waarden waar zijn partij op gestoeld is." /> Illustratie: Joost Dekkers Ab Klink's positie in de CDA-fractie was onhoudbaar en hij hield de eer aan zichzelf. Het zat Elon niet lekker, dus schreef hij een open brief aan Maxime Verhagen om hem te wijzen op de christelijke waarden waar zijn partij op gestoeld is." />
Asset 14

Negentien dissidenten

Amsterdam, 6 september 2010

Geachte Maxime Verhagen,

U kent mij helemaal niet. Ik ben slechts één van het volk, met wie u meent het beste voor te hebben. In die hoedanigheid geniet ik het recht en neem ik de vrijheid u aan te spreken.

Als belijdend katholiek gelooft u vast in de hemel. Ik niet, vrees ik, omdat ik niet kan accepteren dat een ieders poging tot het leiden van een moreel en juist bestaan slechts beloond dient te worden na afloop van ons aardse leven. Ik kan op principiële gronden niet accepteren dat wij nu zouden moeten lijden, om later te genieten. Ik wil graag een hemel op aarde, en alhoewel ik niet verwacht dat ik ooit voor u zal stemmen, geloof ik desondanks dat uw partij uiteindelijk ook het beste met de samenleving voorheeft.

Nu denk ik dat veel mensen uit mijn omgeving (niet religieuze, hoog opgeleide jongeren) moeite hebben om het idee van een politieke partij op christelijke grondslag te begrijpen. Zouden moderne humanistische waarden namelijk niet moeten volstaan als basis voor onze visie op de samenleving? Toch respecteer ik die christelijke grondslag van uw partij, juist omdat ik geloof dat een christelijke politiek in essentie geen ander doel voorstaat dan het werken aan een rechtvaardige en gelijkwaardige samenleving. Uw partijgenoot Wim Aantjes drukte het zo krachtig uit op het eerste partijcongres van het CDA in 1975:

Het evangelie geeft geen rechtstreekse richtlijnen voor het politieke handelen. Neen, maar het geeft soms wel richtlijnen voor het rechtstreekse politieke handelen, en soms wel degelijk heel concreet. Leest u er Mattheüs 25 maar eens op na: hongerige voeden, dorstige te drinken geven, vreemdelingen huisvesten, naakten kleden, zieken en gevangenen bezoeken... Geen plaats voor christelijke politiek? De wereld hunkert naar christelijke politiek! Een politiek die spreekt voor wie geen stem hebben; die handelt voor wie geen handen hebben; die een weg baant voor wie geen voeten hebben; die helpt wie geen helper hebben.

Wat een heldere en sociaal bewogen visie voor de partij waar u vandaag leiding aan geeft! Nu vermoed ik stiekem dat u als trouwe KVP-er niet veel opheeft met een dergelijke moralistische politiek. U bent een pragmatisch conservatief en dat is verder uw goed recht. Maar in de groeiende kritiek die de afgelopen twee weken van binnenuit uw partij klonk op de onderhandelingen met Geert Wilders hoorde ik de echo van deze visie.


<em>Illustratie: Joost Dekkers</em>

Ook in de brief van Ab Klink, die ooit promoveerde op de staats- en bestuursrechtelijke implicaties van de christen-democratische politieke filosofie, klonk de zorg voor het behoud van deze basale maatschappelijke waarden door. Hij liet zijn geweten spreken ter verdediging van juist dátgene waar het CDA om zou moeten draaien en u liet hem stof eten. Hij werd niet gehoord als iemand die binnen een democratische partij een fundamenteel punt aankaart, maar werd weggezet als obstructief en dissident.

De avond waarop u later bekend zou maken dat de 21 leden van de fractie overeenstemming hadden bereikt om verder te gaan met de onderhandelingen, keek ik naar Wim Aantjes bij Knevel en van den Brink. Er werd gesproken over de drie “dissidenten”, Klink en twee fractiegenoten, en één van de presentatoren verontschuldigde zich naar Aantjes over het gebruik van de term “dissident”, waarop deze koeltjes antwoordde: “Je mag het woord dissidenten best gebruiken; er zijn achttien dissidenten in de fractie.”

Vandaag liet Ab Klink ten slotte per brief aan de voorzitter van de Tweede Kamer weten zijn Kamerlidmaatschap per direct neer te leggen. "Na alle gebeurtenissen van de afgelopen week is er voor mij een onwerkbare situatie binnen de CDA-fractie ontstaan. De basis voor samenwerking - vertrouwen - is aangetast. Daardoor kan ik niet meer met voldoende overtuigingskracht binnen de fractie opereren. En dat gaat ten koste van mijn geloofwaardigheid." Hoe is het toch mogelijk, meneer Verhagen, dat het klimaat in de fractie ontbrak voor de heer Klink om zijn inhoudelijke bezwaren op tafel te leggen? Hoe kan het bestaan dat er in de fractie waar u nota bene leiding aan geeft een situatie ontstaat waarin iemand zijn taak als volksvertegenwoordiger niet meer naar eer en geweten kan uitvoeren?

Nu is Ab Klink opgestapt en zie ik de krokodillentranen over het scherm van mijn televisie biggelen. Uit welk hout z’n opvolger gesneden zal zijn laat zich wel raden. “Er zijn nog twee dissidenten over,” stookt Wilders al direct. “Negentien” zeg ik bij mezelf, “negentien dissidenten...”

Hoogachtend,

Elon Heymans

Mail

Elon Heymans

Joost Dekkers

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Waarom stellen journalisten zo weinig vragen?

Waarom stellen journalisten zo weinig vragen?

Bij de media heerst ziekte, journalisten stellen te weinig vragen. Fausto en Marthe van Bronkhorst komen met een behandelplan. Lees meer

Essaywedstrijd: 'Dat is dan jouw waarheid' Hooray for the Essay 2026

'Dat is dan jouw waarheid' Hooray for the Essay 2026

In deze editie van Hooray for the Essay dagen we je uit om na te denken over waarheid. Reageer voor 19 januari. Lees meer

:Schoonheid van de partij: Mogen politieke partijen een eigen esthetiek ontwikkelen? 1

Schoonheid van de partij: Mogen politieke partijen een eigen esthetiek ontwikkelen?

Is politieke inmenging met kunst en esthetiek vooral iets van vroeger, en is schoonheid tegenwoordig gedepolitiseerd? Patrick Hoop schreef een essay over waarom ons huidige politieke stelsel zich mag - of moet - bemoeien met schoonheid. Lees meer

Een eerste keer

Een eerste keer

In dit erotische verhaal vraagt Jochum Veenstra zich af of het opwindend kan zijn om constant expliciete consent te vragen, en of er dan ook echte consent tot stand komt. Een eerste keer is ook gepubliceerd als audioverhaal bij deBuren. 'Als onze monden elkaar raken, lijkt de vriendschap die we bij daglicht hebben weer tot leven te komen.' Lees meer

Politiek is de olifant in de kamer, maar modejournalistiek trekt de deur liever dicht

Politiek is de olifant in de kamer, maar modejournalistiek trekt de deur liever dicht

Mode lijkt glanzend en zorgeloos, maar er schuilt een wereld van politiek achter. Loïs Blank vraagt zich af: wie bepaalt eigenlijk welke verhalen verteld mogen worden? Wat gebeurt er met de progressieve stemmen van een bedrijf dat vooral voor de winst gaat? Lees meer

Suriname - van onafhankelijk land naar natie

Suriname - van onafhankelijk land naar natie

Op 25 november is het 50 jaar geleden dat Suriname onafhankelijk werd van Nederland. Kevin Headley bespreekt hoe de onafhankelijkheid van Suriname tot stand is gekomen en hoe het zich verder ontwikkelt tot natie: van politieke geschiedenis tot hedendaagse successen. Lees meer

Balletles

Balletles

In een rumoerig café herinnert een groep meisjes zich heel helder: 'Meisjes zoals wij leren vroeg de kunst van de onwaarneembare volharding.' In dit korte verhaal neemt Marieke Ornelis je mee in een wereld vol witte panty's, billen op een koude vloer en honingachtig vocht, terwijl de intimiteit wegsmelt onder de toneellampen. Lees meer

De integratie-stok slaat wéér de ‘problematische Moslim’

De integratie-stok slaat wéér de ‘problematische Moslim’

'Een begrip als integratie lijkt een middel om te streven naar een inclusievere samenleving, maar dwingt in feite minderheden om hun culturele en religieuze identiteit op te geven.' Aslıhan Öztürk legt de retoriek bloot waarmee de integratie-stok dreigend boven het hoofd van generaties migranten wordt gehouden. Lees meer

Pomme d’amour 1

Pomme d’amour

In dit gedicht van Elise Vos vinden de glazen muiltjes en kikkerprinsen uit de klassieke sprookjes hun weg tussen de HR-medewerkers en stadsduiven met verminkte pootjes. Een hoofdpersoon zoekt diens plek in de wereld, terwijl mannen dwars door de ontknoping van het verhaal heen slapen. Lees meer

Ademruimte

Ademruimte

‘Hij kon toen alleen Catalaanse woorden fluisteren en zijn wijsvinger buigen om aan te geven wanneer hij naar buiten wilde om te roken.’ In Ademruimte, van Elisa Ros Villarte, keert het hoofdpersonage terug naar haar ouderlijk huis dat gevuld is met onbekend speelgoed, bevroren maaltijden en beladen vragen. Lees meer

Wifey material

Wifey material

Wifey of wervelwind, Madonna of hoer. Marthe van Bronkhorst had gehoopt dat dit binaire denken passé was, maar helaas, de emancipatietrein blijkt op dit spoor nog steeds haperen. Ik oefen een enorme aantrekkingskracht uit op één specifiek soort mensen: mensen van wie de favoriete contactfrequentie eens in het kwartaal is. Mensen van wie de love... Lees meer

Nwe Tijd x Hard//hoofd: Maandagavond – De uitnodiging

Podcast: Maandagavond – De uitnodiging

Deze Maandagavond liep iets anders dan gepland. Of beter gezegd: precies zoals gepland, althans voor iedereen behalve Suzanne Grotenhuis. Met Freek Vielen, Ellis Meeusen en Johannes Lievens, die in de tweede aflevering van dit Maandagavond-seizoen stilstaan bij momenten die je anders aan je voorbij zou laten gaan. Lees meer

Bestel ‘Ik wil, wil jij ook?’ - briefwisseling over seksueel consent 1

Bestel ‘Ik wil, wil jij ook?’ - briefwisseling over seksueel consent

Bestel onze bundel 'Ik wil, wil jij ook?' een briefwisseling over seksueel consent Lees meer

Vrijheid

Vrijheid

Liggend onder de auto van de buren overdenkt een man de relatie tot zijn familie, de gevolgen van zijn gedrag en de reactie van omstanders. Eva Gabriela schreef een kwetsbaar verhaal waarin de dreiging en het ongemak constant voelbaar zijn, en waarin de pleger van huiselijk geweld de hoofdpersoon is. Lees meer

Anders voel ik me zo oud 1

Anders voel ik me zo oud

In dit essay analyseert Loulou Drinkwaard de tegenstrijdige etiquetten die haar zijn geleerd of opgelegd: ‘Tussen u en jou in, zweef ik. De waarden van mijn vader in mijn ene hand en de waarheid van mijn moeder in mijn andere. Mijn oma deelt de kennis van ons moederland en ‘De Nederlander’ bepaalt wat hoort. Ondertussen vond ik een alternatief. Zullen wij elkaar vousvoyeren?’ Lees meer

:De herhaling van de zombie-apocalyps: Op zoek naar een alternatieve dystopie

De herhaling van de zombie-apocalyps: Op zoek naar een alternatieve dystopie

De zombie is een popcultuuricoon. En niet alleen tijdens Halloween! Series als The Walking Dead en The Last of Us volgen de gebaande zombiepaden. Volgens Anne Ballon hebben zombies méér narratief potentieel. In vernieuwende verhalen wordt onderzocht 'hoe wij als halfbewusten de wereld beleven, hoe we opgaan in systemen die we niet hebben gekozen, hoe we verlangen en met verlies omgaan.' Lees meer

Kleding gaat als warme broodjes over de toonbank, maar dat mag wel wat letterlijker

Kleding gaat als warme broodjes over de toonbank, maar dat mag wel wat letterlijker

We weten precies wat er in ons eten zit, maar wat dragen we eigenlijk op onze huid? Net als jij, verlangt Loïs Blank ook naar meer transparantie van de kledingindustrie. Zou die wens dan toch in vervulling kunnen komen? Lees meer

Twee dagen

Twee dagen

Rocher Koendjbiharie belicht de verschillende paden die we tijdens de aankomende verkiezingen in kunnen slaan. Kiest Nederland opnieuw voor rechts, en strompelen we verder richting democratisch en moreel verval? Of kiest Nederland toch voor een samenleving waarin we omkijken naar elkaar? 'Alleen fascisten zien antifascisme als een bedreiging.' Lees meer

Vergeten vrouwen 1

Vergeten vrouwen

In dit essay schrijft Anne Louïse van den Dool over vrouwelijke kunstenaars die meer dan ooit in de schijnwerpers staan. Niet alleen hedendaagse makers, maar ook opvallend veel vrouwen die rond 1900 actief waren in de kunstwereld trekken veel aandacht. Met solotentoonstellingen over Suze Robertson, Coba Ritsema en Jo Koster laten musea zien waarom juist deze kunstenaars alsnog een plek in de canon verdienen. Lees meer

De verdwenen kosmonaut

De verdwenen kosmonaut

Duizenden kilometers van de kosmonaut vandaan zit Igor, uitkijkend over de stad, terwijl hij luistert naar de ruis op de tv, naar de beukende eurodance plaat die nog naklinkt in zijn oren en naar een stem die hem probeert te overtuigen terug te komen. In De verdwenen kosmonaut van Thijs van der Heijden raakt een... Lees meer

Steun Hard//hoofd en verzamel kunst!

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor nieuwe schrijvers en kunstenaars. We zijn al vijftien (!) jaar gratis toegankelijk en advertentievrij. Zo’n vrije ruimte is harder nodig dan ooit. Steun de makers van de toekomst; sluit je vóór 1 januari aan als kunstverzamelaar en ontvang in januari je eerste kunstwerk!

Word kunstverzamelaar