Al die potloodstemmen moeten ook worden geteld. "Het lijkt alsof we een illegale krant in elkaar zetten."" /> Al die potloodstemmen moeten ook worden geteld. "Het lijkt alsof we een illegale krant in elkaar zetten."" />
Asset 14

Anna telt mee

De verkiezingen zijn voorbij, maar nog niet ieders leed is geleden. De stemmen moeten worden geteld. In een te warm stemlokaal fladderen woensdagavond vijf verhitte Tellers met opengevouwen stembiljetten van de stapel van Lijst 2, richting de stapel van Lijst 6 en weer terug naar Lijst 2. Anna telt ook mee en wordt goed in de gaten gehouden: "Nee, nu kijk je bij 11, maar je bent bij 19!"

"Wat is de stand?" Een vrouw in een rood sportbroekje komt het stembureau binnengesprint.
Het is kwart voor negen. "Wat bedoelt u, hoeveel mensen er hier al hebben gestemd?" vraagt een van de mannen aan de andere kant van de tafel.
"Nee... VVD of PvdA?" Ze is buiten adem. Boven haar sportschoenen prijken paarse beenwarmers en afgetrainde bruine benen.
"Dat weten we nog niet, we gaan zo tellen!" Met zijn hoofd knikt hij in onze richting.
Wij zijn de Tellers, wij zitten al klaar.

"Wat heb jij gedaan en heb je al spijt?"

Er mag nog vijftien minuten worden gestemd. De vrouw neemt zuchtend haar stembiljet in ontvangst en schreeuwt even later uit het stemhokje: "Mag ik hier bellen?". Alles aan de vrouw is luid, ook de stem van haar vriendin door de telefoon. "Wat heb jij gedaan en heb je al spijt?", wil de vrouw in het rode sportbroekje van haar weten. Even luistert ze, de dames overleggen en dan besluit ze: "Oké, dan doe ik principieel. Ik doe principieel."

Ondertussen is een kale man met een bril binnengekomen. Zijn dochtertje, dat al in bed had kunnen liggen, komt bij ons zitten. Ze kijkt een paar druiven uit onze handen en maakt aanstalten met de bordjes te spelen. De bordjes 1 t/m 21 die wij straks in dit lokaal zullen uitstallen. Ik geef haar nog een druif, het helpt.
Haar vader roept: "Wil jij voor pappa op de PVV stemmen?" Zijn knappe lange donkere vrouw krijgt haar stembiljet. De ouders verdwijnen in twee hokjes. Het meisje krijgt nog één druif en wordt dan door haar moeder opgetild boven de grijze kliko. De kale man met de bril neemt een foto terwijl het meisje het biljet loslaat. Iedereen in het stembureau kijkt in stilte hoe het landt op het principiële biljet van de vrouw met het rode sportbroekje.

Een paar minuten voor negen komt een Marokkaans meisje met geblondeerde krullen binnen. Ze draagt een bruine jas die op een slaapzak lijkt, een natte slaapzak. "Ja, uhm," begint ze, "ja, dussuh, mijn neefje heeft mijn stempas verscheurd, maar ik heb gewoon mijn identiteitsbewijs bij me, dus ik kan gewoon stemmen toch?" Dat kan niet. "Maar ik had gelezen..." ze probeert het maar eventjes. Dan vraagt ze: "En, hoe doet de PvdA het? Ik hoop dat ze het goed doen!" "Dat hoop ik ook," zegt een van de mannen achter de tafel. "Bent u ook voor de PvdA?" De man twijfelt even, en iedereen lacht zonder geluid met hem mee, het zal ongepast zijn politiek kleur te bekennen in het stembureau. "O nee, nee," zegt het meisje dan, en ze wijst honend, haast flirtend naar hem, "u bent PVV, nou zie ik het al, u bent PVV!" Opgelucht lachen we nu allemaal met geluid. Het meisje roept: "Nou daahaag!" Ze zwaait en is weg. Dan gaan de deuren dicht.

Nu wordt de grijze kliko van het plastic hesje met het wapen van de stad ontdaan.
Er komt een sleutel, die past op het slotje.

Er heeft zich deze dag in dit stembureau tot nu toe één bijzonderheid voorgedaan, heb ik inmiddels gelezen in het proces-verbaal. Er heeft één kiezer bezwaar gemaakt, omdat er een camera in het stemlokaal aanwezig is. Die is vervolgens afgedekt, staat in het proces-verbaal. Met behulp van een gekleurde sok, zie ik nu. Ik vraag me af wiens sok het is.

De kliko wordt omgekeerd en de stembiljetten uitgestort op het blauwe zeil. De voorzitter, Erwin of Edwin heet hij, vraagt twee keer: "Is hij leeg?" En dan nog een keer. Pas die derde keer begrijp ik het. Hij wil niet weten of de stembus leeg is, hij moet horen van ons dát de stembus leeg is. Volgens protocol, maar ook een beetje alsof hij een goocheltruc gaat doen.

We maken stapeltjes van twintig biljetten. Teller E, die naast mij op de grond zit, is een stuk sneller dan ik. Als we uitgeteld zijn heeft zij 220 biljetten, ik kom maar tot 160. Alle stapels samen hebben we er meer dan zevenhonderd.
Vervolgens moeten de stembiljetten worden uitgevouwen en verdeeld.
De voorlopige uitslag moet zo spoedig mogelijk worden doorgebeld aan de wijkambtenaar.

Terwijl we hier op de grond zitten vraag ik me af wat de anderen hebben gestemd. Het heeft iets heel linksigs zo samen in een lokaal, een beetje te warm, een beetje gehaast, we drinken sap uit plastic bekertjes die we angstvallig ver van al het papierwerk vandaan houden, we eten pitloze druiven en we haasten ons.
De taken zijn verdeeld. Twee mensen vouwen, de rest loopt rond. Het lijkt alsof we een illegale krant in elkaar zetten. De deuren op slot, de hoofden gebogen over vellen papier die veel te groot zijn om te hanteren. "Deze is blanco...", verklaren we allemaal een keer, om na een paar seconden staren te roepen, "o nee, toch niet..." Soms is het rood gemaakte vakje lastig te vinden.

"Ik ben de ene stem voor de Piratenpartij aan het invullen bij de Soeverein Onafhankelijke Pioniers Nederland."

Terwijl de stapel van Samsom groeit en hij zowel links en rechts (voor de kijker, niet voor de kiezer) Lijst 1 en 3 ver achter zich laat, valt mijn oog op het bordje 4. Na een kwartier tellen zijn we nog geen enkele stem op het CDA tegengekomen. Twee stembiljetten verklaren we ongeldig. Iemand heeft twee hokjes van twee PvdA'ers rood gemaakt, een ander zette een kruis boven Lijst 1.

Als we uitgeteld zijn vraagt Erwin of Edwin: "Van wiens telefoon mag ik gebruik maken?" Weer weet ik niet of het een echte vraag is of een formaliteit. Hij belt de voorlopige uitslag door, ook al klopt het totaal niet helemaal, tien stemmen zijn we in de loop van het tellen kwijtgeraakt.

Na het voorlopige tellen, volgt het echte tellen. En terwijl ik de resultaten van Lijst 11 tot en met 21 mag invullen, met pen op het officiële papier, niet meer in klad, word ik berispt: "Nee, nu kijk je bij 11, maar je bent bij 19!" Verdomme, inderdaad, ik ben de ene stem voor de Piratenpartij aan het invullen bij de Soeverein Onafhankelijke Pioniers Nederland. Het duizelt me.

Even later zit ik op een post-it te turven, terwijl Teller M roept: "2! 7! 5! 4!" maar ook "27! en 45.” Ik heb me nooit gerealiseerd dat een stem op de nummers 2 t/m lijstduwer de Tellers extra werk oplevert. Op mijn post-it komen steeds meer getallen te staan, eventuele Kamerleden met streepjes er achter. Die streepjes zijn de kiezers, 126 stuks kan ik er op één post-it kwijt. Edwin of Erwin wordt steeds roder. "Hadden we Lijst 5 nou al?" In de stapel 'PvdA overige stemmen' komen vier vermiste stemmen boven water.

Teller H is inmiddels zo onzeker geworden dat hij samen wil tellen. Letterlijk samen. Teller E zit naast hem en ik hoor hoe ze hardop van één naar veertig tellen. Langzaam, want anders wordt het ‘weer een zooitje’ volgens Teller H. Ik doe mijn best mijn tel niet kwijt te raken. Het lokaal ruikt naar zweet en we vergeten de mini-Marsjes en cake te eten die in een van de stemhokjes zijn uitgestort.

Als de stemmen zijn geteld en het totaal klopt, de tien verdwenen stemmen zijn teruggevonden, juichen we eventjes. Kort. De stembiljetten liggen als bundels vodjes op de grond. Nu zijn er allerlei enveloppen die moeten worden gevuld en verzegeld. De stemmen worden geturfd. Letterlijk. In vakjes die vijf stemmen vertegenwoordigen moeten vijf streepjes worden gezet. Iemand leest voor: "Lijst 6, de lijsttrekker, 52 stemmen" en een ander moet 52 streepjes zetten. We vertalen elke stem dus van stapels naar de voorlopige uitslag, naar bellen, naar opnieuw tellen, naar roepen, naar post-its, naar de uitslag in pen en dan naar turven.

Het proces-verbaal, dat eruit ziet als een belastingaangifte, met kolommen met cijfers die voortdurend moeten worden opgeteld en afgetrokken, wordt verder ingevuld. De biljetten worden in zakken gestopt, verzegeld. Het een en ander wordt in de grijze kliko gestopt, die weer op slot gaat.
We schudden elkaars handen en we mogen naar huis.

Bij de uitgang zie ik dat Teller H het gezelschap van Teller X van het aangrenzende stembureau heeft opgezocht. Daar werd geteld op muziek hoorden we. "Dan was het bij ons ook veel sneller gegaan", zegt hij tegen haar. Ze knikt, terwijl ze nonchalant tegen de muur leunt.

Het is tegen middernacht. Er hebben zich geen bijzonderheden meer voorgedaan.
Wel heeft iemand een gekleurde sok achtergelaten in het stembureau. En het ziet er naar uit dat Teller H gaat scoren.

Mail

Anna van Leeuwen is Hard//hoofd-redactielid, freelance kunstjournalist en schrijft korte verhalen. Ze zou graag een alpaca hebben voor op haar balkon. Alvast bedankt.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Auto Draft 9

Dat het was

Hoe ga je om met herinneringen die te pijnlijk zijn om onder ogen te zien? Olivier Herter maakt het publiek getuige van een versnipperd landschap van herinneringen. Vloeiend, stemmig en ogenschijnlijk zonder plot wordt geprobeerd woorden te vinden, waar geen woorden voor te vinden zijn. Dit verhaal werd eerder op toneel gebracht door t Barre Land. Lees meer

:De archivaris en haar dochter: De eeuwige lijsten

De archivaris en haar dochter: De eeuwige lijsten

‘Ik wil geen literatuur van je maken.’ Hoe berg je je moeder in je schrijven, zonder haar essentie te bevriezen? Bareez Majid dicht in woord en beeld over ‘soon-to-be-dead-mothers’ en onderzoekt hoe hun lichamen functioneren als vergankelijk archief. Lees meer

Nog een keer: baas in eigen buik! 1

Nog een keer: baas in eigen buik!

Je zou zeggen dat het abortusrecht in Nederland vanzelfsprekend is, maar is dat eigenlijk wel zo? Een abortus is wettelijk gezien namelijk nog steeds strafbaar. Jihane Chaara neemt je mee in de politieke geschiedenis van het verworven abortusrecht in Nederland, die gepaard gaat met weerstand tegen dit recht op zelfbeschikking, maar ook met veel feministisch verzet en solidariteit. Lees meer

Auto Draft 8

Een transformatie van verlangen: brieven over consent

Wat als we consent en verlangen zélf als de voorwaarden van bevrijding en sociale rechtvaardigheid zien? Yousra Benfquih licht toe hoe genot-activisme ons niet alleen toelaat om ons tegen de dingen te verzetten, maar ook om te onderzoeken waar we naar verlangen. Lees meer

Iemand die me bij de hand neemt en me zegt hoe het moet, alles

Iemand die me bij de hand neemt en me zegt hoe het moet, alles

'Ik verlang zo erg naar een inspirerend figuur die logica ontdekt in de willekeur van wat ons allemaal overkomt. Die tegen me zegt: "Marthe, zó is het, en de rest is bullshit".' Lees meer

Auto Draft 7

Moederland

Zelfs in de Italiaanse zon lukt het niet altijd om donkere gedachten op afstand te houden. Roos Sinnige laat ons meedrijven op de ongrijpbare stroom die dan ontstaat. Lees meer

Mijn naam roept 1

Mijn naam roept

Hodo Abdullah beschrijft hoe de geschiedenis van Somaliland haar ook veel over haarzelf leerde. Hoe komt het dat het geloof in henzelf, de veerkracht en de trots van de Somalilanders zo verankerd zit in hun DNA? Wat geeft hun de kracht om door te gaan? Lees meer

:Oproep: Reageer op de briefwisseling over seksueel consent! 1

Oproep: Reageer op de briefwisseling over seksueel consent!

Ben je vrij in je verlangen? Op welke manieren kunnen en willen we elkaar aanraken? Reageer vóór 2 juni op de brieven van Yousra Benfquih en Alara Adilow. Lees meer

zonderverdergroet

zonder verdere groet

Rijk Kistemaker doet niet aan groeten. Rijk schrijft gedichten terwijl hij bezig is met andere dingen, zoals het opladen van een gehuurde Kia en huilen. Laat je meevoeren op zijn poëtische gedachtestroom. Lees meer

een interview met Abel Kamps

Interview met Abel Kamps: 'Ik hou ervan als mijn werk meer een ervaring wordt en minder een object.'

Aucke Paulusma gaat in gesprek met kunstenaar Abel Kamps: Hoe verweef je absurditeit of humor in je kunst, en welke rol spelen deze elementen in het creëren van de impact die je werk op de toeschouwer heeft? Lees meer

Jonathan de slakkenman

Jonathan de slakkenman

'Hij zag simpelweg hoe de slak zich terugtrok in zijn huisje wanneer het zich onveilig achtte. Vanwege hun gedeelde lot, voelde Jonathan zich geroepen om de naaktslak ook een toevluchtsoord te bieden.' In dit korte verhaal van Ivana Kalaš neemt Jonathans slakkenfascinatie langzaam zijn leven over. Lees meer

:Armoede, de bedpartner die je verlangen indringt: brieven over consent

Armoede, de bedpartner die je verlangen indringt: brieven over consent

Alara Adilow blikt terug op haar jongere zelf en ziet hoe onwetendheid en zelfdestructie haar afsneden van zorg en liefde, tot feministische en postkoloniale denkers haar aanraakten en haar openstelde om naar zichzelf en de wereld te kunnen kijken. Lees meer

Het insectenhotel

Het insectenhotel

‘Ik kan wel voor je krimpen.' Dieuke Kingma onderzoekt in een kort verhaal vol spinnenpoten en keverschildjes of je de ruimte die je inneemt in een relatie ook weer terug kan geven. Lees meer

Afgebeeld is een vrouw in badpak, zwemmend tussen vissen.

Anders zijn is niet ‘tegen de natuur’

Marthe van Bronkhorst duikt in de diepzee en ontleert acht lessen die ze vroeger op school onderwezen kreeg. Lees meer

Mooi vanbuiten en vanbinnen: pleidooi voor dagdagelijkse entomologie 2

Mooi vanbuiten en vanbinnen: pleidooi voor dagdagelijkse entomologie

Insecten hebben een slecht imago. We houden ze het liefst ver uit de buurt, maar dat is onterecht, vindt Jitte. Met dit artikel bewijst hij je graag van het tegendeel en vertelt hij hoe sluipwespen lieveheersbeestjes inschakelen als lijfwacht voor haar larven, over de indrukwekkende hersenen van de Darwinwesp, en hoe je een mierenkolonie opzet met één koningin. Lees meer

Auto Draft 6

ode aan de lepismA saccharinA

Lieke van den Belt neemt je mee in de wereld van de zilvervis. Met lichte en vervreemdende beelden schetst ze in twee gedichten een dialoog tussen deze beestjes en hun slachtoffers. Lees meer

Enterprise, Alabama

Enterprise, Alabama

Charlotte Duistermaat neemt je mee in de enigszins absurde culturele en historische impact van een snuitkeverplaag op een Amerikaans dorpje en de vergelijkbare migratiestromen van mens en dier. Lees meer

Oproep: Hard//hoofd zoekt een nieuwe Chef Beeld!

Hard//hoofd zoekt een nieuwe Chef Beeld!

Hard//hoofd zoekt een getalenteerde beelddenker (x/v/m) die visuele sturing geeft en die de redactie wil komen versterken! Lees meer

Oproep: Stouten Stift en het Rode Oor 2025 1

Oproep: De Stoute Stift en Het Rode Oor 2025

De jaarlijkse erotische schrijfwedstrijd Het Rode Oor en de daaraan gekoppelde illustratiewedstrijd De Stoute Stift staan weer open voor inzendingen! We zijn op zoek naar de beste erotische verhalen om naar te luisteren en vier Nederlandse en vier Vlaamse illustratoren die een beeld willen maken bij de beste verhalen van de erotische schrijfwedstrijd. Lees meer

Composthoop

Een symfonie van het kleine leven

Jesse Van den Eynden neemt je mee in de symfonie van het kleine leven dat zich afspeelt in de duisternis van de composthoop. In dit liefdevolle essay beschrijft hij hoe zijn leven steeds meer overgenomen wordt door de rottende en levende massa in zijn tuin, en hoe het slurpen, klikken en kraken van de aarde en haar bewoners een meditatieve ervaring worden. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in september je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer