Asset 14

de zestigste verjaardag

Anna gaat op bezoek bij haar schoonfamilie. Over verboden onderwerpen, slagroomtaart en moderne kunst. "Ik probeer te onthouden wie bij wie hoort en wie aardig is."

"Hoe kan ik indruk op ze maken?"
We zitten op de bank, mijn vriend en ik. Hij is even stil. "Ik weet het niet."
Hij vertelt dat zijn zus een paar weken geleden met hun ome Joop belde. Hoe het met hun neef ging, informeerde ze.
"Hij heeft net een grote flatscreen tv gekocht", was het antwoord.
"Ik weet echt niet wat ik op zoiets zou moeten zeggen..." peins ik hardop.
We kijken naar ons ouderwetse bakbeestje.
"Je kunt zeggen dat wij altijd heel dicht bij onze tv zitten en dat die daarom groter lijkt? Of dat het geluid heel hard kan?"
Mijn schoonvader heeft twaalf broers en zussen. Twee zijn niet meer in leven.
Ik probeer te onthouden wie bij wie hoort en wie aardig is.
“Zijn er onderwerpen waar ik het niet over mag hebben? De oorlog? Homo's? Moslims?”
Het is voor mijn vriend ook een poos geleden en hij weet het niet zeker.
Wel vermoedt hij dat het oordeel over minderheden niet mals is. En ze stemmen 50+ denkt hij.
"Zal ik uitleggen dat Henk Krol homo is?"
"Liever niet."
We zijn weer stil. We zijn voorbereid. We kunnen naar bed.

Als iedereen zit, zegt mijn schoonmoeder: "Nou, dit is dus Anna!"

Mijn schoonvaders familie is niet ver van de boom gevallen. De meeste broers, zussen en partners wonen in hun geboortedorp. Inmiddels is het een kleine stad. Onderweg probeert mijn vriend mij uit te leggen hoe het dorp vroeger in elkaar zat. Ik zie het niet voor me.
Tante Tineke en oom Piet zijn gastvrouw en -heer bij dit jubileum. Ze ontvangen ons in hun zomerhuis met cv, dat uitkijkt over een tuin met witte beelden, een vijver, geitjes, kippen en de kassen verderop. In de serre staan de tuinstoelen klaar, rond twee grote tafels. We kwamen met de jarige meegereden dus we kunnen kiezen. Door de ramen kunnen we de rest van de familie in de gaten houden. Ze komen op de fiets of lopend.
Als iedereen zit, zegt mijn schoonmoeder: "Nou, dit is dus Anna!"
We lachen om de stilte die volgt op te vullen. Ik moet me inhouden geen kunstje te doen. In plaats daarvan neem ik een stuk slagroomtaart.

Illustratie: Agnes Loonstra

Eerst zit ik veilig ingeklemd tussen mijn vriend en schoonvader, die ik steeds knapper begin te vinden hoe meer broers en zussen ik zie.
Dan schuif ik op en zit ik naast ome Joop.
Ome Joop doet veel vrijwilligerswerk, waar hij redelijk boos van wordt. Monotoon dreunt hij door over zijn ervaringen met mensen met geldproblemen: "Ik zeg, meisje, je hebt toch geen BlackBerry nodig?" Ik knik gedwee en neem een handje cashewnootjes.
En daarna over jongens (die trouwens zwart zijn) in gevangenissen: "Ze zeggen, wat maakt het uit als je auto is gestolen, je bent toch verzekerd?"
Hij wordt niet vaak kwaad, zegt hij, maar hierdoor dus wel. En ze hebben zomaar allerlei kinderen, bij verschillende vrouwen, vertelt hij. Ik probeer iets opbeurends te zeggen over wat ik las over de projecten in de Bijlmer met Surinaamse en Antilliaanse vaders, maar het komt niet echt aan bij ome Joop. "Het kan me niet schelen wat ze beweren, die sociologen enzo, maar je doet er echt niks aan."
Ik neem een blokje kaas van de schaal en haal mijn schouders op terwijl ik het opeet.

Aan moderne kunst heeft hij een hekel.

Waar ome Joop wel blij van wordt, is kunst.
En even praten we een stukje samen op, tot hij vraagt: "Dan ken je zeker Gerard Huysman wel?"
"Nee, helaas."
Ik geloof niet dat oomlief mijn beroep nu nog serieus kan nemen want, zo vervolgt hij, "Gerard Huysman is heel bekend hoor. Hij maakt realistische schilderijen van Amsterdam. De grachten, echt heel knap geschilderd."
Ik denk aan Amsterdam en ik zeg: "Wat mooi."
Ome Joop zelf schilderde Russische iconen, maar hij vond het jammer dat je als schilder een voorbeeld nodig hebt, dat het niet uit het hoofd kan. Nu beeldhouwt hij. Hij is bezig met een menselijke figuur die als het ware uit de steen komt. Met zijn handen beeldt hij het uit. “Wat mooi”, zeg ik.
Aan moderne kunst heeft hij een hekel, zegt hij.
Ik zie hoe mijn kleine neefje zijn vijfde plakje worst neemt van een grote schaal.

Ondertussen hebben de tantes pagina’s gescheurd uit hun agenda’s. Die agenda’s zijn roze en er staan bloemetjes in en op.
Op de losse velletjes schrijven ze iets dat begint met ‘http://www....’ lees ik.
“We wisselen e-mailadressen uit”, licht eentje toe.
Er is een nichtje in Afrika en via dit e-mailadres schijn je haar ervaringen te kunnen nalezen. Ik zie hoe zorgvuldig keer op keer ‘http’ wordt overgeschreven, met de leestekens nemen de dames het minder nauw. Een schuine streep meer of minder, ze malen er niet om.
Als mijn schoonvader aan de beurt is, probeert hij nog: “Nou, ik vind het zelf wel hoor...”, maar daar wil tante Marie niks van weten, ze schrijft het over.
Op het velletje dat hij krijgt staan voorgedrukte hartjes. Ik denk niet dat het iets betekent.

Ik houd me in en stop nog een blokje kaas in mijn mond.

Na een klein intermezzo met geitjes en kippen, ben ik bij roddeltante Wil aangeschoven, een tikkeltje op mijn hoede.
“Mooi huisje heeft mijn zus hier hè?” Ik knik.
“Ze is wel nogal werks hoor, Tineke... Voortdurend in de weer.”
Ik kijk naar de vrouw met het hoog geföhnde geblondeerde haar. Een workaholic? Zij? Ik zie het er niet aan af. Zou zij wel gewoon een filofax hebben zoals mijn moeder?
Roddeltante Wil vertelt verder: “Alles blinkt, ook bij hun thuis, ze is altijd bezig.” Aha.
We vertellen elkaar onze schoonmaakondeugden en ik voel onze band groeien. Bijna wil ik uitweiden over de rouwrand in ons bad, maar ik houd me in en stop nog een blokje kaas in mijn mond.
Mijn neefje wrijft inmiddels huilend over zijn buik. We gaan naar huis.

Mail

Anna van Leeuwen is Hard//hoofd-redactielid, freelance kunstjournalist en schrijft korte verhalen. Ze zou graag een alpaca hebben voor op haar balkon. Alvast bedankt.

Agnes Loonstra is een illustrator uit Utrecht die, naast het maken van kleurrijke en humoristische illustraties en animaties, ook zangeres is in de Nu-Folk band Wooden Soldiers en retro-act Charmony. Ze houdt ook erg van katten en elpees.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Einde Schooldag

Einde Schooldag

Leerlingen zijn als tijdelijke passanten van wie je een hoop weet, maar nooit hoe het met ze af zal lopen. 'Ze zijn open eindes', zo schrijft Engels docente Charlotte Knoors in dit persoonlijke essay over de raadselachtige verhouding tussen docent en student. Lees meer

Zo rood als een kreeft

Zo rood als een kreeft

Wanneer twee Spaanse vrienden Ferenz Jacobs uitnodigen voor een protestmars tegen toerisme in Barcelona, voelt hij zich voor het eerst weer een 'outsider'. In dit essay richt hij zich op de gevolgen van massatoerisme op de permanente bewoners. Is er een ander soort toerisme mogelijk, buiten de logica van onderdanigheid, kolonialisme en uitbuiting om? Lees meer

Ik was elf

Ik was elf

In dit verhaal onderzoekt Jochum Veenstra waar de grens tussen fictie en werkelijkheid ligt voor kinderen. En tot welk punt kan je als ouder je zoon beschermen? Lees meer

Ze willen niet dat je dit weet over ons voedselsysteem 1

Kun je liefde delen?

Marthe van Bronkhorst onderzoekt polyamorie: 'Als ik mijn hart versplinterd heb, kan ik het dan minder hard breken?' Lees meer

Auto Draft 4

Tijd buiten de uren om

Micha Zaat sliep binnen een jaar in bijna 60 verschillende hotelkamers. In dit essay licht hij het fenomeen van de hotelkamer als liminaal object toe, en legt uit wat zo'n kortdurend verblijf voor gasten én kamers betekent en waarom het onmogelijk is om ouder te worden in een hotelkamer. 'In het bed waar ik gisteren droomde over sterven in een auto-ongeluk ligt nu iemand te masturberen.' Lees meer

Een ode aan de pornofilm 2

Een ode aan de pornofilm: Het Porn Film Festival Amsterdam

Porno is meer dan wat Pornhub en andere grote platforms ons voorschotelen. Het Porn Film Festival Amsterdam laat deze donderdag tot en met zondag zien, dat porno kwetsbaarder, artistieker en vrijer is dan velen verwachten. Emma Zuiderveen spreekt met organisatoren Erik ter Veld en Franka Bauwens. Lees meer

De macht van het lookje

De macht van het lookje

Columnist Loïs Blank analyseert de stijlkeuzes van Zuckerberg, en Ivanka en Donald Trump. Wat proberen ze met hun kleding te zeggen, en wat hangt er van hun kledingkeuzes af? Lees meer

Auto Draft 2

'Kunnen we vrienden zijn?': over een noodzakelijk veranderende mens-natuur relatie

Wanneer Jop Koopman afreist naar Lombok om de Indonesische visie op mens-natuurrelatie beter te begrijpen, gaat hij op pad met een lokale mysticus. In dit essay onderzoekt hij hoe we de verhouding mens-natuur opnieuw kunnen vormgeven; wat de agency is van onze omgeving, en waarom we vrienden moeten worden met alles rondom ons. Lees meer

 1

De zee

Mariska Kleinhoonte van Os schrijft met groot mededogen en rauwe eerlijkheid over degenen die tussen de mazen van het net en de mazen van de wet vallen, in de verhalenbundel 'Tussen de mazen' die op 14 februari verschijnt. Op onze site lees je alvast een voorpublicatie. Lees meer

De rattenkoning

De rattenkoning

Een schoolreis naar Praag klinkt als een feestelijke afsluiting van de middelbare school: slapeloze busritten, sigaretten in de schaduw van kasteelparken en stiekeme plannen om absint te drinken in hotelkamers. Maar in dit verhaal van Nick De Weerdt eindigt de reis voor een onafscheidelijke vriendinnengroep met een onverwachte confrontatie: de rattenkoning. Lees meer

Stil protest

Stil protest

Nadeche Remst laat zien hoe slaap, verdriet en dissociatie meer zijn dan persoonlijke reacties: ze worden een vorm van stil verzet tegen een wereld die kwetsbaarheid buitensluit. Lees meer

Ze willen niet dat je dit weet over ons voedselsysteem

Ze willen niet dat je dit weet over ons voedselsysteem

When life gives you hepatitis A-bessen, kruipt Marthe van Bronkhorst in de pen om het toch nog eens over de voedselindustrie te hebben. Lees meer

Hoe lang blijf je een vluchteling?

Hoe lang blijf je een vluchteling?

'Wat' ben je als je ergens niet thuishoort, maar ook niet terug kan naar je geboorteland? Ivana Kalaš onderzoekt het label 'vluchteling'. Lees meer

Een kijkje in mijn consumentenziel (2024) 1

Een kijkje in mijn consumentenziel (2024)

De gemiddelde Nederlander koopt vaak kleding, en heeft er vaak ook nog geen overzicht over. Columnist Loïs Blank houdt haar eigen koopgedrag elk jaar weer bij. Lees meer

Even zweven de levende wezens

Even zweven de levende wezens

Voor Hard//hoofd dicht Pim te Bokkel over de verschillende facetten van water: de kalmte en geborgenheid ervan, of juist de dreigende weidsheid. Dit is een voorpublicatie uit de bundel 'Even zweven de levende wezens' die op 16 januari bij uitgeverij Wereldbibliotheek verschijnt. Lees meer

Een echte vis

Een echte vis

In dit verhaal van Maartje Franken dreigt er meer dan alleen een storm. Kinderen gaan op zomervakantie in de regen, ontdekken een verzonken stad en proberen te documenteren zoals Bear Grylls. Lees meer

:Oproep: Hard//hoofd Biechtlijn

Oproep: bel de Hard//hoofd Biechtlijn

Op zoek naar een luisterend oor? Bel de Hard//hoofd Biechtlijn op 06 16 85 74 57 en word trouwe lezer van Hard//hoofd op papier om de collectieve audiobiecht te beluisteren. Lees meer

Elke trui is een kersttrui, je moet alleen zelf voorbij Rudolf kijken

Elke trui is een kersttrui, je moet alleen zelf voorbij Rudolf kijken

Misschien heb jij hem nu wel aan: de kersttrui. Een onschuldig grapje of een kledingstuk dat perfect toelicht wat er mis is met de kledingindustrie? Lees meer

Lichamen en monden

Lichamen en monden

Hoelang blijf je toekijken? Wanneer dondert alles in elkaar? Waar zit de zwakke plek van passiviteit? Pieter van de Walle neemt je in dit kortverhaal mee als apathische visverzorger in een Berlijns aquarium. Lees meer

Schrijvers en beeldmakers gezocht voor ‘Honger’, het zevende Hard//hoofd Magazine! 1

[deadline verstreken] Schrijvers en beeldmakers gezocht voor ‘Honger’, het zevende Hard//hoofd Magazine!

Welk verlangen kenmerkt jouw leven en waar snak jij naar? Stuur voor 16 februari 2025 je pitch in en voed ons met jouw ideeën over (beeld)verhalen, essays, poëzie en kunstkritiek voor het magazine ‘Honger’. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in september je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer