Asset 14

De horrorsprookjes van Leon de Winter

Weerwoord: De horrorsprookjes van Leon de Winter

Julius Koetsier bindt in Weerwoord de strijd aan met de dogma’s en de dooddoeners die hij tegenkomt in de gevestigde opiniesecties. Hij fluit praatjesmakers die uit de bocht vliegen terug en voorziet hun meningen van een ongevraagd weerwoord. Deze week: Leon de Winter probeerde sceptische voetnoten te plaatsen bij wetenschappelijk klimaatonderzoek. Het bleef bij een poging tot.

“De hete hangijzers blijven ook in 2019 migratie en klimaat. Laat ik ze nog eens omschrijven.” Zo opent Leon de Winter zijn eerste column van het jaar in de Telegraaf. Zijn ‘omschrijving’ blijkt een koortsige opsomming van waanbeelden. Hij begint met de gebruikelijke relativering van klimaatwetenschapsontkenners:

    “De aarde heeft in haar vierenhalf miljard jaar oude geschiedenis perioden gekend waarop letterlijk alles bedekt was met sneeuw en ijs, en er zijn perioden geweest waarop de polen ijsvrij waren en het veel warmer was. Er waren geen mensen, dus de veranderingen ontstonden niet door menselijke activiteiten.”

Er zijn lange perioden geweest dat menselijk leven op (grote delen van) de aarde onmogelijk was. Ik heb nooit begrepen waarom dat gegeven de zorg weg zou moeten nemen dat Nederland straks onder water staat.

    “De aarde heeft geen ‘vast’ klimaat, nee, het is nog ingewikkelder.”

De Winter trekt meteen het gelijk aan zijn kant door iets te ontkennen wat niemand beweert: dat de aarde een vast klimaat heeft. Zijn opmerking ‘het is nog ingewikkelder’ kan de indruk van expertise wekken zonder dat hij iets inhoudelijks zegt. Stel je dergelijke retoriek voor bij andere maatschappelijke kwesties. Als iemand opmerkt dat de Nederlandse bevolking groeit, zou ik kunnen zeggen: ‘De bevolking is altijd aan verandering onderhevig. Nederland heeft geen ‘vast’ aantal inwoners, nee, het is veel ingewikkelder dan jij voordoet.’ Daarmee zou ik precies even veel ontkrachten als De Winter doet.

    “[W]e kunnen de huidige temperatuur van de aarde niet eens meten, behalve met software die de grote delen van het oppervlak waarop geen apparatuur staat, zoals de oceanen, een temperatuur toewijst.”

Ook als De Winters informatie klopte, zou de uitspraak onzinnig zijn. ‘We kunnen de temperatuur niet meten, behalve met een meetmethode.’ ‘We kunnen de lengte van deze deur niet meten, behalve met een meetlint.’

Binnen de wetenschappelijke arena is de overweldigende consensus al lang duidelijk: de aarde wordt warmer door menselijk toedoen.

Ik zou niet weten op welke software De Winter doelt, maar de bewering dat de temperatuur van de aarde maar op één manier gemeten wordt is onjuist. Er zijn verschillende manieren waarop wetenschappers de temperatuur van verschillende delen van de aarde bepalen (niet: ‘een temperatuur toewijzen’). En nee, op het oppervlak van de oceaan staat geen apparatuur. Daar dríjft apparatuur, op schepen en boeien.

    “De VN heeft rapporten laten opstellen, aangedreven door activisten die beweren dat de mensheid de aarde naar de verdoemenis helpt, waarin dat dramatische opwarmen als een zekerheid wordt voorgesteld. Maar er zijn veel wetenschappers die beweren dat de opwarming binnen de marges valt van de afgelopen tweehonderd jaar.”

‘Veel’ is een relatief begrip. Als alle wetenschappers die het oneens zijn met de wetenschappelijke consensus over klimaatverandering in een bus gaan zitten, dan zitten er veel mensen in die bus. Maar 97% van de wetenschappers die er onderzoek naar hebben gedaan staat nog buiten.

    “Wie heeft gelijk? Onze politieke elites hebben die discussie vermeden.”

Dat klopt niet, zoals ondervonden kan worden door te googelen op ‘Wilders klimaatverandering’ of ‘Baudet klimaatverandering’ (of gebruik anders de milieuvriendelijker zoekmachine Ecosia).

    “Den Haag heeft nooit discussierondes gehouden tussen voor- en tegenstanders van de gedachte dat mensen verantwoordelijk zijn voor een versnelde klimaatopwarming.”

Dat is een goede zaak. Politici zijn er niet om te bepalen welke wetenschappers gelijk hebben. Die discussie hoort zich af te spelen binnen de wetenschappelijke arena, en daar is de overweldigende consensus al lang duidelijk: de aarde wordt warmer door menselijk toedoen.

    “Toch zijn er plannen, radicaal en fundamenteel, die bouwen op de heilige overtuiging dat menselijke activiteiten het leven op aarde op den duur onmogelijk gaan maken.”

Met de termen ‘radicaal’, ‘fundamenteel’ en ‘heilige overtuiging’ roept De Winter de associatie op met religieuze fanaten. Zo wordt een rationele conclusie gebaseerd op empirische feiten gereduceerd tot geloof. De Winter maakt dat nog explicieter:

    • “Het is duidelijk dat met de gedachte dat mensen een Apocalyps over zich afroepen veel meer aan de hand is. In een geseculariseerde samenleving heeft het idee dat we de ‘aarde moeten redden’ een metafysische, zeg gerust religieuze echo: Moeder Aarde, Vader Zon, de Windgoden.

 

    We moeten zuiniger zijn, vromer, spiritueler, en ons onderdeel voelen van een groot levend organisme dat de aarde en haar schil vormen.”

Het nietszeggende ‘het is duidelijk dat er meer aan de hand is’ moet rechtvaardigen dat De Winter een hoop religieuze ideeën projecteert op klimaatmaatregelen. Maar waar in het klimaatakkoord wordt opgeroepen tot ‘vromer’ en ‘spiritueler’ leven?

Het zal een chaos zijn in de duistere vergaderzalen waar deze James Bond-schurken samenkomen.

Er zijn inderdaad genoeg mensen die hun milieuzorgen koppelen aan hippie-ideeën over ‘contact met de aarde’ (en als dat voor hen een effectieve motivatie is om energiezuinig te leven lijkt me dat prima), maar dat geluid komt niet vanuit klimaatwetenschappers of de ‘politieke elite’ waartegen De Winter ageert. Het gaat helemaal niet om het redden van de aarde. Om met George Carlin te spreken: ‘The planet is fine. The people are fucked.’

    “Naast klimaatakkoorden worden we geconfronteerd met ongrijpbare besluitvormingsprocessen rondom migratie. De druk op Europa vanuit Afrika en het Midden-Oosten heeft alles te maken met de Afrikaanse en Arabische gevolgen van bevolkingsexplosies, maar dat willen onze elites niet bespreken.”

Wederom geeft De Winter er blijk van de Nederlandse politiek niet bepaald op de voet te volgen – of hij moet in de waan verkeren dat succesvolle politici als Wilders, Baudet en Dijkhoff niet tot de elite behoren.

    “Europa, zo luidt de wens van onze elites, moet een multicultureel en post-nationaal immigratiecontinent worden dat geleid wordt door een bureaucratisch en technocratisch centrum om de volledige Europese eenwording tot stand te brengen en de eigenheid van Europese volken op te heffen.”

Het is nog altijd niet duidelijk hoe De Winter ‘onze elites’ definieert, en waar hij dit inzicht in hun geheime wensen vandaan haalt is nog mysterieuzer. Maar als hij gelijk heeft, hoeven we ons niet zo’n zorgen te maken over die sinistere elites met hun snode plannen. Ze lijken zelf niet te weten waar ze mee bezig zijn. Ze willen ‘volledige Europese eenwording’ tot stand brengen middels immigratie. Ze willen een multicultureel Europa, en dan willen ze ‘de eigenheid van Europese volkeren opheffen’: ze willen Europa dus multicultureler maken, zodat Europa monocultureel wordt. Het zal een chaos zijn in de duistere vergaderzalen waar deze James Bond-schurken samenkomen.

    “Voor de transnationale elites, waartoe ook de meeste mediawerkers en academici behoren, hebben de socialistische utopieën van een ‘nieuwe mens’ niet aan glans ingeboet. De agenda? We moeten uiteindelijk geleid worden door een visionaire wereldregering die het leven van de mensheid vormgeeft en sanctioneert. Daarvoor is totale controle over communicatiemiddelen nodig.”

Een bekentenis: ik koos deze column voor deze rubriek omdat ik het mezelf eens makkelijk wilde maken. Leon de Winter leek me geen moeilijk doelwit. Het weerleggen van zijn argumenten blijkt nu echter toch een uitdaging, omdat hij er eenvoudigweg geen noemt. In zijn beschrijving van de complotten die ‘de transnationale elites’ smeden wordt hij nooit specifiek. Door concrete voorbeelden te vermijden kan hij angst zaaien door suggestie. Zoals in een enge film. Hoe minder je van het monster ziet, hoe griezeliger het is. Als het monster onthuld wordt, is dat vaak dodelijk voor de spanning: het blijkt niet overtuigend, misschien zelfs belachelijk. Daarom is het belangrijk dat De Winter zo vaag mogelijk blijft over het monster in zijn horrorsprookje.

    “Maatregelen tegen ‘fake news’ omvatten de mogelijkheid om sociaal-ongewenste communicatie te onderdrukken teneinde fundamentele kritiek op klimaatakkoorden en internationale migratiepacten te smoren (en eventueel lastpakken, dwarsliggers en narren het zwijgen op te leggen).”

De op dit moment voorgestelde maatregelen tegen ‘fake news’ betreffen vooral voorlichtingscampagnes en omvatten niet de mogelijkheid wie dan ook het zwijgen op te leggen. Maar als De Winter werkelijk vreest dat hij binnenkort geen ‘fundamentele kritiek’ meer mag leveren, dan zou je toch verwachten dat hij dat nú doet, nu het nog kan. In plaats daarvan komt hij met vage complottheorieën waarin hij niets concreets zegt.

Mike Hughes is een aanhanger van de complottheorie dat de aarde plat is. Vorig jaar lanceerde hij zich met een zelfgebouwde raket 572 meter de lucht in om de waarheid van zijn overtuiging te bewijzen. Het verschil tussen Hughes en De Winter is dat Hughes concreet is, duidelijk achter zijn ideeën staat en de bewijslast niet ontloopt. En dat je met hem kunt lachen.



Beeld: Martin Abegglen via Flickr.

Mail

Julius Koetsier is columnist, filmcriticus, vertaler, video-editor en zo af en toe iets anders.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
Lees meer
test
het laatste
Anders voel ik me zo oud 1

Anders voel ik me zo oud

In dit essay analyseert Loulou Drinkwaard de tegenstrijdige etiquetten die haar zijn geleerd of opgelegd: ‘Tussen u en jou in, zweef ik. De waarden van mijn vader in mijn ene hand en de waarheid van mijn moeder in mijn andere. Mijn oma deelt de kennis van ons moederland en ‘De Nederlander’ bepaalt wat hoort. Ondertussen vond ik een alternatief. Zullen wij elkaar vousvoyeren?’ Lees meer

:De herhaling van de zombie-apocalyps: Op zoek naar een alternatieve dystopie

De herhaling van de zombie-apocalyps: Op zoek naar een alternatieve dystopie

De zombie is een popcultuuricoon. En niet alleen tijdens Halloween! Series als The Walking Dead en The Last of Us volgen de gebaande zombiepaden. Volgens Anne Ballon hebben zombies méér narratief potentieel. In vernieuwende verhalen wordt onderzocht 'hoe wij als halfbewusten de wereld beleven, hoe we opgaan in systemen die we niet hebben gekozen, hoe we verlangen en met verlies omgaan.' Lees meer

Kleding gaat als warme broodjes over de toonbank, maar dat mag wel wat letterlijker

Kleding gaat als warme broodjes over de toonbank, maar dat mag wel wat letterlijker

We weten precies wat er in ons eten zit, maar wat dragen we eigenlijk op onze huid? Net als jij, verlangt Loïs Blank ook naar meer transparantie van de kledingindustrie. Zou die wens dan toch in vervulling kunnen komen? Lees meer

Twee dagen

Twee dagen

Rocher Koendjbiharie belicht de verschillende paden die we tijdens de aankomende verkiezingen in kunnen slaan. Kiest Nederland opnieuw voor rechts, en strompelen we verder richting democratisch en moreel verval? Of kiest Nederland toch voor een samenleving waarin we omkijken naar elkaar? 'Alleen fascisten zien antifascisme als een bedreiging.' Lees meer

Vergeten vrouwen 1

Vergeten vrouwen

In dit essay schrijft Anne Louïse van den Dool over vrouwelijke kunstenaars die meer dan ooit in de schijnwerpers staan. Niet alleen hedendaagse makers, maar ook opvallend veel vrouwen die rond 1900 actief waren in de kunstwereld trekken veel aandacht. Met solotentoonstellingen over Suze Robertson, Coba Ritsema en Jo Koster laten musea zien waarom juist deze kunstenaars alsnog een plek in de canon verdienen. Lees meer

De verdwenen kosmonaut

De verdwenen kosmonaut

Duizenden kilometers van de kosmonaut vandaan zit Igor, uitkijkend over de stad, terwijl hij luistert naar de ruis op de tv, naar de beukende eurodance plaat die nog naklinkt in zijn oren en naar een stem die hem probeert te overtuigen terug te komen. In De verdwenen kosmonaut van Thijs van der Heijden raakt een... Lees meer

Geen geld maakt ook niet gelukkig

Hard//hoofd zoekt een zakelijk assistent!

Wij zoeken een enthousiaste en veelzijdige zakelijk assistent (x/v/m) die ons zakelijke team wil versterken. In deze functie krijg je de kans om ervaring op te doen met de zakelijke en organisatorische kant van een literair tijdschrift en online platform. Lees meer

Het huis in mijn hoofd

Het huis in mijn hoofd

Wat als technologie je verbeelding probeert te esthetiseren? Mina Etemad bezocht in juni, tijdens de twaalfdaagse oorlog tussen Iran en Israël, de VR-voorstelling From Dust van Michel van der Aa. ‘Het zou troostend moeten zijn, maar hoe kan ik het rijmen met de realiteit hierbuiten?’ Lees meer

Het borrelt 1

Ortolaan

Liefde gaat door de maag, weet de chef in het verhaal van Fleur Klemann. Zorgvuldig bereidt hij al zijn ingrediënten én zijn geliefde: ‘Haar tong die ze langs haar vette lippen haalde, het rozige vlees.’ Lees meer

Naweeën

Naweeën

In Naweeën dicht Vlinder Verouden over vervellen, verpoppen, verschonen, volgroeien en legt zo het proces van veranderen vast. ‘Hier slaat de klok tien en stap ik uit spinseldraden slijmerig warm een / Laatste vinger die glijdt over de plastic bodem van een pot haargel.’ Lees meer

Het borrelt

Het borrelt

‘Vuur raakt water / en alles sist barst klapt fluit schuimt vergaat stijgt verdampt smelt breekt sterft’. Dieuke Kingma dicht over het moment dat het ondergrondse naar boven breekt: zoals bij vulkaanuitbarstingen, of de tweede symfonie van Mahler. Lees meer

Laboratoriumkinderen

Laboratoriumkinderen

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. In dit drieluik onderzoekt Louise van der Veen in vitro fertilisatie (IVF) als een mogelijke grond van het bestaan. Lees meer

:Podcast: Maandagavond – De aanleiding

Podcast: Maandagavond – De aanleiding

Een nieuw seizoen van Maandagavonden door Nwe Tijd, dit keer ook te beluisteren bij Hard//hoofd. Met Johannes Lievens die zich – tegen wil en dank – in het feestgedruis stort, Ellis Meeusen over de voorpret, Suzanne Grotenhuis met een pleidooi voor kleine vieringen en Freek Vielen opent de avond met twee anekdotes. Lees meer

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wanneer de VVD pleit voor het bijhouden van gegevens over ‘culturele normen en waarden’ van mensen met een migratieachtergrond, over welke normen en waarden hebben ze het hier dan eigenlijk? Rocher Koendjbiharie neemt de eisen onder de loep die de politiek alleen stelt aan mensen die zichtbaar wortels elders ter wereld hebben. ‘Men wil geen vermenging van culturen en geen uitwisseling van gedachten. De echte eis is assimilatie en het afbreken van wortels.’ Lees meer

Als de bodem niet dragen kan

Groeipijn

‘Volwassen worden is zorgen voor’ luidt de wijsheid waar de hoofdpersoon in dit verhaal zich aan vasthoudt. In Groeipijn laat Tim Kobussen zien hoe hoe er een steeds letterlijke invulling aan die wijsheid wordt gegeven in een studentenkamer. Lees meer

In een miniatuurgrafkistje wordt het duingentiaanblauwtje naar de natuurbegraafplaats gedragen 1

In een miniatuurgrafkistje wordt het duingentiaanblauwtje naar de natuurbegraafplaats gedragen

Van het zetten van kopjes koffie en het branden van salie tot de Pinterest-pagina van DELA: Maartje Franken schrijft over rouwrituelen en onderzoekt de grond waarin rouw wortelt. Lees meer

Voor de meisjes

Voor de meisjes

Terra van Dorst dicht over de passiviteit van het wachten op morgen en het uitstellen van keuzemomenten. ‘morgen gaan we een ijsje halen / zullen de bramen rijp zijn / maak ik een besluit’ Lees meer

Regenwormen 1

Als de bodem niet dragen kan

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. Anouk von Seida schrijft over de betonplaten op een boerderij en het onverwachte leven dat zich daarin afspeelt. Lees meer

Grond & Ik

Grond & Ik

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. In 'Grond & Ik' zoekt Lisia Leurdijk naar manieren om een dialoog tussen het individu en de grond te openen. Lees meer

Regenwormen

Regenwormen

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. Milou Lang graaft in dit tweeluik naar wormen, gangenstelsels en de geborgenheid die de grond kan bieden. ‘hier duw ik geil zijn in de kluiten aarde / durf mijn vingers te verliezen in slib en schimmeldraden’ Lees meer

Bestel de bundel ‘Ik wil, wil jij ook!’

Op zoek naar een intiem, verzachtend en verzettend cadeau? Voor maar €10 bestel je de bundel ‘Ik wil, wil jij ook?’, een voorstel voor een nieuwe taal om over seksualiteit te spreken. Met ploeterende brieven en prikkelende beelden. Alleen te bestellen vóór het einde van dit jaar en zolang de voorraad strekt!

Bestel nu