Asset 14

Bonnie and Clyde

Basje haalt films die te lang ongezien zijn gebleven van de plank. Ditmaal Arthur Penns New Hollywood-klassieker Bonnie and Clyde.

Geen idee waarom ik Bonnie and Clyde nooit gezien heb, toch dé film van 'New Hollywood', de periode waar ik zo gefascineerd door ben. New Hollywood (ook wel de 'Amerikaanse new wave' of 'de renaissance van Hollywood') komt neer op bijna twee decennia eigenzinnige films door jonge makers die iets wilden laten zien wat écht was, iets wat léék op de realiteit, in tegenstelling tot - om maar iets te noemen - The Sound of Music. Kortom: geen decorstukken, geen toneelmatig acteerwerk, geen camera's die zich bewogen als een stijve nek. Wat dan wel? Films die hun tijd reflecteerden: jongerencultuur, tegencultuur, politiek. Gefilmd op locatie, met energieke camerabewegingen en montage als tool om een verhaal te vertellen. Ook hip: het POV-shot, waarmee je als het ware door de ogen van het hoofdpersonage kijkt.

Illustratie: Merel Corduwener

De New Hollywood-periode liep tot ergens begin jaren tachtig, het decennium waarin de blockbuster werd uitgevonden. En het begon allemaal eind jaren zestig. Het omslagpunt: Bonnie and Clyde, 1967.

De onopgesmukte openingstitels zetten de toon: een diashow met kiekjes van het Amerikaanse plattelandsleven van de jaren dertig wordt afgewisseld met credits. Het geluid van het wisselen van dia's (klik!) wordt gaandeweg vergezeld door een krakerig liedje uit diezelfde tijd. Het zijn de Amerikaanse crisisjaren, het tijdperk waarin de titelpersonages ('BONNIE AND CLYDE' verschijnt in grote witte letters in beeld, om langzaam bloedrood te kleuren) hun faam claimden.

Het verhaal van de geliefden is efficiënt samengevat door de tagline van de film: 'They're young... they're in love... and they kill people.' Oftewel: jongen ontmoet meisje, meisje daagt jongen uit, jongen bewijst zich door een kruidenier te overvallen. In de film mondt hun vlucht uit in een crime spree. En het duurt niet lang voordat de eerste dodelijke slachtoffers vallen.

Melancholisch: zo typeer je de toon van New Hollywood. Terneergeslagen zelfs. Niet zozeer cynisch, maar wel met een air van: 'Ik heb de wereld gezien en ik kan je wat vertellen, it ain't pretty.' (Het cynisme infiltreerde Hollywood later pas, op de voet gevolgd door het nihilisme, met steeds gewelddadigere films die zonder plezier en louter voor het geld gemaakt werden.) De personages zijn klassieke antihelden: moreel ambigue of ronduit amoreel. Ze bevinden zich in uitzichtloze situaties of maken een existentiële crisis door. Denk aan de groeiende gekte van de 'taxi driver', denk aan het groeiende ongemak van de 'graduate'. Maar hoe controversieel de jonge honden van New Hollywood destijds ook waren, in de kern waren hun films net zo moralistisch als die van oud Hollywood.

Ook Bonnie and Clyde, een film die toch zo expliciet probeert te provoceren, heeft uiteindelijk een moralistisch hart. Er wordt dan wel gekozen voor het perspectief van misdadigers; het blijven misdadigers. Je leeft met hen mee, je valt voor hun charmes, je hoopt dat ze aan de politie ontkomen; en tóch blijven het misdadigers. Hun wandaden blijven wandaden. Moord blijft moord. Vergelijk dat met Ryan Goslings naamloze personage in Drive. Een gek van de ergste soort, die moordt omdat hij het zijn aard is. Maar je staat aan zijn kant, onvoorwaardelijk. Je vergeet wat hij is. Hoe anders is dat in het geval van Bonnie and Clyde.

Hoe eindigt Drive? (Spoiler!) De gek komt er mee weg. Hoe loopt Bonnie and Clyde af? (Niet echt een spoiler.) De criminelen bekopen hun misdaden met de dood, door de politie in een hinderlaag gelegd. Het is een einde dat oud-Hollywood ademt, het is de moraal aan het einde van het verhaal. Maar goed, die dood wordt dan wel weer á la New Hollywood getoond: lekker bloederig.

In meerdere opzichten blijkt Bonnie and Clyde gedateerd. Antihelden, rauw realisme, expliciet geweld en impliciete seks: destijds was het sensationeel, inmiddels is het gesneden koek - en dan geserveerd zónder moraal. En toch, dat einde - dat einde! - is nog even schokkend en teder, nog even gruwelijk en romantisch als het in 1967 moet zijn geweest.

Een paar vogels vliegen met veel kabaal op, dan is het weer stil. Bonnie en Clyde, tot stilstand gekomen langs de weg, kijken de vogels na. De boer die ze tegenkwamen, lijkt iets te weten. Hij kijkt naar de bosjes, dan naar de auto die verderop aankomt. Hij duikt weg. Wat gek, lijkt Clyde te willen zeggen. Dan weet hij het ook. Ze kijken nog eenmaal naar elkaar, Bonnie en Clyde. Zij lacht die prachtige lach. Een vuur aan kogels blaast de geliefden weg. Hun verdiende loon, en toch. Als New Hollywood iets wilde laten zien wat echt was, dan is dat in het geval van Bonnie and Clyde dit: hun liefde. Hun liefde is echt.

De echte liefde van Bonnie (Faye Dunaway) en Clyde (Warren Beatty)

Mail

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Ik was elf

Ik was elf

In dit verhaal onderzoekt Jochum Veenstra waar de grens tussen fictie en werkelijkheid ligt voor kinderen. En tot welk punt kan je als ouder je zoon beschermen? Lees meer

Ze willen niet dat je dit weet over ons voedselsysteem 1

Kun je liefde delen?

Marthe van Bronkhorst onderzoekt polyamorie: 'Als ik mijn hart versplinterd heb, kan ik het dan minder hard breken?' Lees meer

Auto Draft 4

Tijd buiten de uren om

Micha Zaat sliep binnen een jaar in bijna 60 verschillende hotelkamers. In dit essay licht hij het fenomeen van de hotelkamer als liminaal object toe, en legt uit wat zo'n kortdurend verblijf voor gasten én kamers betekent en waarom het onmogelijk is om ouder te worden in een hotelkamer. 'In het bed waar ik gisteren droomde over sterven in een auto-ongeluk ligt nu iemand te masturberen.' Lees meer

Een ode aan de pornofilm 2

Een ode aan de pornofilm: Het Porn Film Festival Amsterdam

Porno is meer dan wat Pornhub en andere grote platforms ons voorschotelen. Het Porn Film Festival Amsterdam laat deze donderdag tot en met zondag zien, dat porno kwetsbaarder, artistieker en vrijer is dan velen verwachten. Emma Zuiderveen spreekt met organisatoren Erik ter Veld en Franka Bauwens. Lees meer

De macht van het lookje

De macht van het lookje

Columnist Loïs Blank analyseert de stijlkeuzes van Zuckerberg, en Ivanka en Donald Trump. Wat proberen ze met hun kleding te zeggen, en wat hangt er van hun kledingkeuzes af? Lees meer

Auto Draft 2

'Kunnen we vrienden zijn?': over een noodzakelijk veranderende mens-natuur relatie

Wanneer Jop Koopman afreist naar Lombok om de Indonesische visie op mens-natuurrelatie beter te begrijpen, gaat hij op pad met een lokale mysticus. In dit essay onderzoekt hij hoe we de verhouding mens-natuur opnieuw kunnen vormgeven; wat de agency is van onze omgeving, en waarom we vrienden moeten worden met alles rondom ons. Lees meer

 1

De zee

Mariska Kleinhoonte van Os schrijft met groot mededogen en rauwe eerlijkheid over degenen die tussen de mazen van het net en de mazen van de wet vallen, in de verhalenbundel 'Tussen de mazen' die op 14 februari verschijnt. Op onze site lees je alvast een voorpublicatie. Lees meer

De rattenkoning

De rattenkoning

Een schoolreis naar Praag klinkt als een feestelijke afsluiting van de middelbare school: slapeloze busritten, sigaretten in de schaduw van kasteelparken en stiekeme plannen om absint te drinken in hotelkamers. Maar in dit verhaal van Nick De Weerdt eindigt de reis voor een onafscheidelijke vriendinnengroep met een onverwachte confrontatie: de rattenkoning. Lees meer

Stil protest

Stil protest

Nadeche Remst laat zien hoe slaap, verdriet en dissociatie meer zijn dan persoonlijke reacties: ze worden een vorm van stil verzet tegen een wereld die kwetsbaarheid buitensluit. Lees meer

Ze willen niet dat je dit weet over ons voedselsysteem

Ze willen niet dat je dit weet over ons voedselsysteem

When life gives you hepatitis A-bessen, kruipt Marthe van Bronkhorst in de pen om het toch nog eens over de voedselindustrie te hebben. Lees meer

Hoe lang blijf je een vluchteling?

Hoe lang blijf je een vluchteling?

'Wat' ben je als je ergens niet thuishoort, maar ook niet terug kan naar je geboorteland? Ivana Kalaš onderzoekt het label 'vluchteling'. Lees meer

Een kijkje in mijn consumentenziel (2024) 1

Een kijkje in mijn consumentenziel (2024)

De gemiddelde Nederlander koopt vaak kleding, en heeft er vaak ook nog geen overzicht over. Columnist Loïs Blank houdt haar eigen koopgedrag elk jaar weer bij. Lees meer

Even zweven de levende wezens

Even zweven de levende wezens

Voor Hard//hoofd dicht Pim te Bokkel over de verschillende facetten van water: de kalmte en geborgenheid ervan, of juist de dreigende weidsheid. Dit is een voorpublicatie uit de bundel 'Even zweven de levende wezens' die op 16 januari bij uitgeverij Wereldbibliotheek verschijnt. Lees meer

Een echte vis

Een echte vis

In dit verhaal van Maartje Franken dreigt er meer dan alleen een storm. Kinderen gaan op zomervakantie in de regen, ontdekken een verzonken stad en proberen te documenteren zoals Bear Grylls. Lees meer

:Oproep: Hard//hoofd Biechtlijn

Oproep: bel de Hard//hoofd Biechtlijn

Op zoek naar een luisterend oor? Bel de Hard//hoofd Biechtlijn op 06 16 85 74 57 en word trouwe lezer van Hard//hoofd op papier om de collectieve audiobiecht te beluisteren. Lees meer

Elke trui is een kersttrui, je moet alleen zelf voorbij Rudolf kijken

Elke trui is een kersttrui, je moet alleen zelf voorbij Rudolf kijken

Misschien heb jij hem nu wel aan: de kersttrui. Een onschuldig grapje of een kledingstuk dat perfect toelicht wat er mis is met de kledingindustrie? Lees meer

Lichamen en monden

Lichamen en monden

Hoelang blijf je toekijken? Wanneer dondert alles in elkaar? Waar zit de zwakke plek van passiviteit? Pieter van de Walle neemt je in dit kortverhaal mee als apathische visverzorger in een Berlijns aquarium. Lees meer

Schrijvers en beeldmakers gezocht voor ‘Honger’, het zevende Hard//hoofd Magazine! 1

Schrijvers en beeldmakers gezocht voor ‘Honger’, het zevende Hard//hoofd Magazine!

Welk verlangen kenmerkt jouw leven en waar snak jij naar? Stuur voor 16 februari 2025 je pitch in en voed ons met jouw ideeën over (beeld)verhalen, essays, poëzie en kunstkritiek voor het magazine ‘Honger’. Lees meer

Schrijvers en beeldmakers gezocht voor ‘Honger’, het zevende Hard//hoofd Magazine!

Illustreer jij de volgende cover van het Hard//hoofd Magazine?

Voor ‘Honger’, het najaarsnummer van 2025 van Hard//hoofd, zijn we op zoek naar illustrator die de cover van ons magazine wil maken. Lees meer

Lieve groetjes van Venus

Lieve groetjes van Venus

Lieke van den Belt vertelt in deze column over haar relatie met en tot Venus. Kijken ze elkaar aan? En zien ze de ander dan ook? Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in september je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer