De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. Net als vrouwen kunnen mannen tot lustobject gereduceerd worden. Meer gendergelijkheid, dus goed nieuws voor de vrouwenemancipatie, vinden sommigen. Sarah van Binsbergen is het hier niet mee eens.
‘Ook mannen moeten tegenwoordig geloven aan de schoonheidscultus die tot voor kort vooral vrouwen trof’, was afgelopen weekend te lezen in het magazine van de Volkskrant (Blendle). Een interessant fenomeen waar allerlei zinnige dingen over te zeggen zijn, maar geen daarvan is terug te vinden in dit Volkskrant-artikel. In plaats daarvan begint het stuk met de volgende opening: ‘Mocht er iemand nog pessimistisch zijn over de emancipatie, wees gerust. Mannen moeten ook mooi zijn tegenwoordig.’
Vrolijk doet het stuk verslag van allerlei manieren waarop mannen tegenwoordig geobjectiveerd worden of zichzelf objectiveren: jonge jongens die zes dagen per week in de sportschool doorbrengen en letten op wat ze eten, cosmeticamerken die male grooming als groeimarkt ontdekt hebben, en kwijlwebsites als tubecrush.net. Die laatste is een site vol foto’s van mooie mannen die nietsvermoedend zijn gefotografeerd in de Londense metro, vergezeld van platte teksten over hun spieren, lippen, of de manier waarop hun broek hun ‘package’ laat zien. Als het hier om vrouwen zou gaan zou je de feministen aan het steigeren hebben, merkt de schrijfster op, maar mannen vinden het volgens het artikel niet erg om tot object gereduceerd te worden. Die constatering lijkt ook de rechtvaardiging te zijn voor de paginavullende foto’s van zestienjarige jongens met hun six- of eightpacks die het artikel vergezellen: ze laten zichzelf graag objectiveren, mooi toch?
Het objectiveren van mannenlichamen is natuurlijk geen nieuw fenomeen, en ook de gedachte dat de emancipatie van vrouwen hiermee compleet is, is al langer in omloop. Denk bijvoorbeeld aan die Chocomel-reclame in de jaren ’90 waarin zonnebadende dames likkebaardend toekijken terwijl een ‘hunk’ zonder zwembroek uit het zwembadhokje tevoorschijn komt, of die Coca-Cola-reclame waarin een groep kantoorvrouwen zich verlekkert aan het uitzicht: een glazenwasser met ontblote torso. Aan het WK voetbal in 2014, toen er eindeloos veel aandacht werd besteed aan het evalueren van de lichamen van voetballers. Of, recenter, de lijst met ‘77 mannen waar een vrouw mee geneukt moet hebben’, die feministisch tijdschrift Vileine publiceerde naar aanleiding van de ‘bangalijst’ van mannenblad Esquire. Bevrijdend, toch, dat we zover geëmancipeerd zijn dat vrouwen nu ook mannen tot seksobject kunnen maken.
Daar schuurt iets. Vrouwen vechten er al decennialang voor om te laten zien dat ze meer zijn dan lustobjecten. De negatieve invloed van de onmogelijke schoonheidsidealen die we voorgeschoteld krijgen via reclame en media is daarnaast welbekend. Hoe we er precies op vooruit zouden gaan als mannen nu ook aan dit soort seksisme worden onderworpen is mij onduidelijk. Emancipatie gaat over het streven naar een volwaardige plaats in de samenleving, vanuit een achtergestelde positie. Dat een andere groep bepaalde rechten ontnemen meer emancipatie op kan leveren, is een lelijke denkfout; wie aan dat idee lip service verleent, doet iedereen tekort die wel oprecht gelooft in strijden voor gelijkheid. Sterker nog, zo’n omkering voorziet degenen die al dat gedoe over emancipatie maar onzin vinden juist van ammunitie. Je hoort het ze al roepen: ‘Zie je wel, nu moeten ook mannen aan zo’n idioot schoonheidsideaal voldoen, dat krijg je er nu van!’
Afbeelding: Still uit reclame Coca Cola Light (via Youtube)