Asset 14

Hedy d'Ancona in Zomergasten

Jozien Wijkhuijs vond het in eerste instantie moeilijk zich te identificeren met Hedy d’Ancona. Geheel onterecht, want de derde aflevering van Zomergasten bood troost en een vurige aanmoediging van positiviteit en activisme.

‘De duivel kruipt waar hij niet gaan kan’, zei Hedy d’Ancona toen Thomas Erdbrink voor de zoveelste keer ‘u’ zei in plaats van ‘jij’. Ik kon hem geen ongelijk geven, D’Ancona is een echte ‘u’, statig, intelligent en een tikkeltje elitair. Een vrouw die ik normaal gesproken intimiderend vind. Toch ging ik getroost slapen toen de derde aflevering Zomergasten voorbij was.

Getroost, omdat de hoofdpersoon van de avond een positivisme en activisme heeft weten te bewaren waar ik af en toe keihard voor moet vechten. Getroost, ook, omdat ik soms kamp met een kinderlijke angst om oud te worden en D’Ancona zelfs het woord ‘leuk’ gebruikt in relatie tot het voorbijgaan van de tijd. Omdat dat ‘leuk’ niet per se hoeft te betekenen dat je je niet meer kwaad kunt maken om dingen, maar wel een bepaalde relativering in zich draagt die prima samengaat met een diepgeworteld activisme. D’Ancona gaf er in deze 3 uur geen blijk van dat ‘dat activistische wel overgaat als je ouder wordt’. Het wordt hoogstens meer uitgekristalliseerd.

‘D’Ancona gaf er in deze 3 uur geen blijk van dat “dat activistische wel overgaat als je ouder wordt”’

Na twee uur vraagt Erdbrink of de Wet Gelijke Behandeling, in 1993 met succes door D’Ancona verdedigd in de Tweede Kamer, nu niet onder druk komt te staan omdat er nog steeds mensen zijn die homo’s pesten. D’Ancona legt hem rustig uit dat een wet niet betekent dat iedereen zich eraan houdt. Tot zover niets nieuws. Dan zegt ze: ‘ik maak vaak mee dat jongere feministen aan mij vragen wat er nog te doen is, nu de Wet Gelijke Behandeling er is.’ Een vraag (‘Wat willen vrouwen nou nog, ze zijn toch gelijk voor de wet?’) die iedereen die zich kwaad maakt over genderzaken ooit krijgt. Maar hier geeft D’Ancona een antwoord dat even simpel als doeltreffend is, een soort korte versie van menig Correspondent-artikel: ‘Wij wilden als feministen de samenleving zo veranderen dat iedere man, iedere vrouw evenveel deed aan het werk binnenshuis als buitenshuis. Dat wilden we bereiken door een algemene verkorting van de arbeidstijd, de 5-urige werkdag voor iedereen. Dat hebben we niet gehaald, het eerlijk delen van de zorg en brood op de plank.’ De kortere werkweek als feministisch concept, nog niet gerealiseerd omdat ‘maatschappelijke verandering kan, maar lang duurt’.

Ook haar korte toevoeging schittert van eenvoud en noodzaak: ‘En dan zeg ik nog iets. Kijk om je heen, kijk wat er in de wereld gebeurt met vrouwen, dat is zo rampzalig dat je niet achterover kunt gaan zitten en zeggen: “het is eigenlijk wel geregeld.”’

‘Moet je mensen die discrimineren serieus nemen? Moet je daar begrip voor hebben?’

Mijn favoriete moment was na een fragment van Van Kooten en De Bie, de Tegenpartij. In het fragment bespreken de twee heren een Nederland waarin etniciteiten een eigen ‘provincie’ hebben. Een fragment dat ik, ondanks de grappige ondertoon, bijzonder pijnlijk vind. Regelmatig maak ik me kwaad om de toegeeflijkheid van politici tegenover discriminatie en racisme, vanuit het idee dat je ‘iedere mening serieus moet nemen’, ook als die mening inhoudt dat niemand rouwt om een Syriër meer of minder. Als je iemand daarop aanspreekt, ben je (god verhoede) politiek correct, terwijl in de politiek allang de norm bestaat dat Iedere Mening Telt.

Vrolijk, maar wel duidelijk, zegt D’Ancona hierover: ‘Ik kan me niet voorstellen hoe je anders dan door discriminatie en racisme te ridiculiseren er iets aan kunt doen. Zodat mensen gewoon zien hoe bespottelijk dat is. Moet je serieus nemen dat mensen discrimineren? Moet je daar begrip voor hebben?’ Nee, Hedy, dat hoeft niet. Fijn dat je ons daar even aan herinnert. Daar is dat tikkeltje elitaire dan toch. Maar misschien is dat hier gewoon nodig.

Still uit Zomergasten

Mail

Jozien Wijkhuijs is altijd journalist, schrijver, en radiomaker. Af en toe is ze ook hobbybarvrouw, literatuurwetenschapper, stadsgids en de irritante idealist op je feestje.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
Lees meer
test
het laatste
Witte tranen

Witte tranen

Vaak kan geconfronteerd worden met een racistische misstap veel losmaken in witte vrouwen. Waar komt dat door? Fleur den Boer onderzocht het perfectionisme van witte vrouwen en hoe zogeheten 'witte tranen' racisme in de hand werken. Lees meer

Stieren en vrouwen hebben iets gemeen

Stieren en vrouwen hebben iets gemeen

Wat hebben stieren en vrouwen gemeen? In dit essay ziet Barbara Haenen tijdens het bezoeken van een stierengevecht gelijkenissen met haar eigen ervaringen. Lees meer

Bijsturen 1

Bijsturen

In dit essay legt Belle de Rode de vinger op de zere plek. Ze beschrijft hoe zij de rol van bijsturende kapitein op zich moet nemen omwille van haar zieke vader, terwijl ze juist afscheid had willen nemen van de kritische kapitein die in haar huisde. Lees meer

Gelukkig zien jonge mensen het verband tussen toen en nu

Durf te leren van het verleden

Op Dag 150 van de wrede vergeldingsactie van Israël is een eind van de ‘slachting’ van Palestijnen nog niet in zicht. Schrijver Marte Hoogenboom vestigt haar hoop op activisten en journalisten die het verband tussen ‘toen’ en ‘nu’ durven zien. Lees meer

Reden tot paniek

Reden tot paniek

In dit droomachtige en persoonlijke essay blikt Wouter Degreve terug op zijn jeugd, en hij onderzoekt de effecten daarvan op het heden. Want 'de kracht van de plek waar je bent opgegroeid mag je nooit onderschatten.' Lees meer

Vijftig jaar vrijheid van beweging

Vijftig jaar vrijheid van beweging

Tom Kniesmeijer leerde dansen op de remixes van discopionier Tom Moulton. Nu zijn eerste kennismaking met de muziek van deze sterproducent bijna vijftig jaar geleden is, blikt hij terug en komt hij tot een inzicht over onze tijd. Lees meer

Neoliberaal Lang Covid 2

Neoliberaal Lang Covid

Voor ons 'Aaah'-magazine, schreef Harriët Bergman een essay over hoe long covid-patiënten vallen tussen pech en onrecht. "Er is iets grondig mis met hoe we in Nederland omgaan met mensen met een beperking en chronisch zieke mensen." Lees meer

Waarom het over mij gaat als het over trans literatuur gaat

Waarom het over mij gaat als het over trans literatuur gaat

In dit persoonlijke essay reflecteert Tom Kniesmeijer op queer activisme en literatuur, oftewel: de reden dat we strijden en schrijven. Lees meer

Stop met het onderschatten van de gevolgen van het slavernijverleden

Stop met het onderschatten van de gevolgen van het slavernijverleden

Zelfs 150 jaar na de afschaffing van de slavernij, zijn de gevolgen daarvan nog steeds voelbaar. Veel Nederlanders zien helaas niet in hoe de koloniale geschiedenis het heden heeft vormgegeven. Pas als je de bloedrode draad door de Nederlandse geschiedenis begrijpt, kun je de huidige ontwikkelingen echt begrijpen stelt Jazz Komproe. ‘Een onzichtbare wond laat zich immers moeilijk genezen.’ Lees meer

:Het voorleesuur heeft geslagen: een essay over morele paniek

Het voorleesuur heeft geslagen: een essay over morele paniek

In april 2023 werd een onschuldige dragqueen-voorleesmiddag plots het middelpunt van ophef. Opgefokt door radicaal-rechtse groeperingen, werd er die middag luid geprotesteerd tegen het initiatief. Op het verkeerde tijdstip, maar toch: de morele paniek was niet te overzien. Reden genoeg voor Rijk Kistemaker om na te gaan: die paniek, waar komt die vandaan? En wat zit er eigenlijk achter? Lees meer

Navelstaren als rebellie

Navelstaren als rebellie

Voor ons vorige magazine, schreef Lena Plantinga een essay over waarom het revolutionair is als vrouwen schrijven over emoties, liefde, alledaagse dingen en seks. ‘Ik schrijf omdat ik boos ben terwijl iedereen me altijd lief noemt.’ Lees meer

Wie blijft? De kennisvlucht in Suriname

Het Sranantongo leeft

Het Sranantongo wordt steeds meer gesproken in Suriname om de massa aan te spreken. Toch is het Nederlands nog steeds de enige officiële taal van het land. Voor het drieluik dat Kevin Headley schrijft over hoe het koloniale verleden nog voortleeft in Suriname, gaat hij in dit derde en laatste deel in op de geschiedenis... Lees meer

Wie blijft? De kennisvlucht in Suriname 1

Wie blijft er over na de kennisvlucht in Suriname?

Hoogopgeleiden trekken steeds vaker weg uit Suriname. In dit tweede deel van een drieluik over hoe het koloniale verleden doorleeft in Suriname, gaat Kevin Headley in op hoe de kennisvlucht zich verhoudt tot de economische staat van het land. Lees meer

Eenzaamheid trekt me niet, maar ik heb er behoefte aan

Eenzaamheid trekt me niet, maar ik heb er behoefte aan

Eva van den Boogaard schreef een brief aan Roland Barthes, die in zijn dagboeken over eenzaamheid en vrijheid schreef wat zij zelf niet kon verwoorden. ‘Je hebt me lang gerustgesteld, maar waar ik de herkenning eerst geruststellend vond, vind ik haar de laatste tijd steeds verontrustender.’ Lees meer

Suriname is één groot slavernijmuseum

Suriname is één groot slavernijmuseum

Een slavernijmuseum is niet genoeg. Kevin Headley stelt de vraag hoe Nederland Suriname tegemoet kan komen op gebied van cultureel erfgoed rondom het koloniale verleden. ‘Ik denk dat de belangrijkste vraag die Nederland aan Suriname moet stellen is: “Wat heb je nodig?”’ Lees meer

Wanneer steek je nou eindelijk je middelvinger op?

Wanneer steek je nou eindelijk je middelvinger op?

Waarom wil je nog altijd niet-homo en meer genderbevestigend zijn? In deze brief bespreekt Jochum de waanvrijheid rondom homoseksualiteit. Lees meer

Lieve Mr. Dickhead

Lieve Mr. Dickhead

Op 7 januari schreef N. een liefdevolle goedmaakbrief en wilde deze persoonlijk overhandigen aan M. Zeven dagen eerder, op nieuwjaarsdag, mondde een akkefietje uit in de dramatische afloop van hun kortstondige doch intensieve liefdesrelatie. Het bleef niet bij een enkele ochtendbrief. Lees meer

:The chosen family: Beelden van queer vruchtbaarheid

The chosen family: Beelden van queer vruchtbaarheid

Marit Pilage onderzoekt beelden van queer vruchtbaarheid in de kunst om zo de definitie van vruchtbaarheid, zwangerschap en ouderschap te herdefiniëren. Lees meer

Een woud vol dichtgetimmerde hokjes

Een woud vol dichtgetimmerde hokjes

Zazie Duinker baant zich een weg door het oerwoud van de (hergedefinieerde) woorden. Lees meer

In de afwezigheid van 1

In de afwezigheid van

Marit Pilage onderzoekt de rol en betekenis van kunst bij zwangerschap en vruchtbaarheid, maar vooral ook bij het uitblijven daarvan. Lees meer

Word trouwe lezer van Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Meld je aan als abonnee voor slechts €2,50 per maand en ontvang ons papieren magazine twee keer per jaar in de bus. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer