Eén maand per jaar niet drinken: het lijkt dé nieuwe gezondheids-hype te zijn. Jens Bezemer heeft er zo z'n twijfels bij.
Vandaag is in vele huizen in Nederland een feestelijke aangelegenheid. Kurken worden onttrokken. Flesjes worden geopend. Glazen worden volgeschonken. Januari is namelijk voorbij en voor veel mensen betekent dat het einde van een strenge periode onthouding: de droge maand. Maar waarom doen we dat eigenlijk?
‘Dry January’, na de feestdagen een maand zonder alcohol, is een uit Engeland overgevlogen fenomeen. Waar het voordeel van een maand onthouding voor lichte drinkers voorheen voornamelijk gissen was, zijn er inmiddels wetenschappelijke aanwijzingen dat het echt werkt. Hoewel de NRC terecht aangeeft dat het onderzoek een uitgebreidere en betrouwbaardere studie nodig heeft, bleken proefpersonen in een onderzoek van het Radboudumc fitter, slanker en minder vatbaar voor de prikkelingen van de lever.
Iedereen weet dat alcohol niet bijster gezond voor je is.
Aangezien iedereen wel weet dat alcohol niet bijster gezond voor je is, zijn deze resultaten weinig verrassend. Kleine kanttekening bij het onderzoek is bovendien dat ‘zodra proefpersonen weer begonnen te drinken, het gezondheidseffect verdween’. En als er iets in de naam ‘droge maand’ verscholen lijkt te liggen, is het dat de andere elf maanden zich laten kenmerken door een hoop nattigheid.
Leverarts en onderzoeker Eric Tjwa laat dan ook op visionaire wijze weten wat de lange termijn implicaties van het onderzoek zijn. ‘Als je elk jaar een maand niet drinkt, heb je over een periode van twaalf jaar een heel jaar geen alcohol gedronken. Dat telt.’ Wiskundig klopt het, maar het is moeilijk voor te stellen dat dit mensen echt motiveert. Gezondheid wordt toch voornamelijk in het nu ervaren, of als verbetering in een nabije toekomst, niet als een soort spaarkaart die we over twaalf jaar mogen innen.
In plaats van bij een leverarts, kunnen we voor een verklaring van de populariteit waarschijnlijk beter een afspraak maken bij een socioloog. Erving Goffman was een goede geweest. De Canadees deed onderzoek naar onze individuele leefstijlen in de modernisering. Volgens hem voeren mensen een toneelstuk op, dat erop gericht is anderen een bepaald beeld voor te houden van hen als individu. Dit doelgerichte gedrag als gevolg van andermans verwachtingen, gaat volgens hem gepaard met een irrationele sociale context zonder moraal.
We eten hippe en biologische superfoods, nemen en delen selfies vanuit de sportschool.
Dit ‘impression management’, zoals hij het noemde, is door sociale media in 2017 relevanter dan ooit. En een gezond leven is voor velen tegenwoordig een groot gedeelte van dat zelfbewuste imago. We eten hippe en biologische superfoods, nemen en delen selfies vanuit de sportschool en reizen de wereld af voor de volgende marathon. Gezond is een ‘way of life’.
Het feit dát je gezond leeft, gaat zo langzamerhand meer betekenen dan hetgeen je er daadwerkelijk mee probeert te bereiken. Vaak laten we ons meenemen door een waslijst aan rages of hypes van slimmeriken die een nieuw gat in deze markt zien. ‘De droge maand’ is een fenomeen dat we daar prima aan kunnen toevoegen.
Voordat we ons weer mee laten voeren in de volgende superhealthy gimmick , is het misschien goed om daadwerkelijk doelgericht te zijn. Als je minder wilt drinken, moet je minder drinken. Niet een maand onthouding en dan elf maanden in de slingers. Je houdt niet alleen jezelf voor de gek maar ook je vrienden die speciaal voor jou terug naar de Albert Heijn moeten voor een fles Spa Fruit.
Afbeelding: Wikimedia Commons