Asset 14

New wave is the new black

I am a black new wave artist”, zegt Kanye West in The New York Times. Zijn nieuwe album komt vandaag uit. Yeezus breekt met de banale hiphop van rappers bij zwembaden, bitches en glitterkettingen. Het is een sociaal-cultureel statement. Maar wat heeft ‘black’ te maken met ‘new wave’ en wat betekent dit voor de hiphop?

Hiphop vs. new wave

Yeezus is rauw, lo-fi, experimenteel, glitchy en minimalistisch, een mix van hardcore rap, beklemmende synths, onorthodoxe songstructuren en verrassende overgangen. Thematisch gezien lopen seks, zelfverheffing en zwarte opstand als een rode draad door het album. Hiermee plaatst Yeezus zichzelf ferm in de traditie van de hiphop. Stilistisch gezien is het album echter een hybride, die heen en weer schiet tussen industriële drums en overstuurde elektronica in de traditie van de punk en new wave, en hippe actuele stijlen als trap, drill en dancehall, met hier en daar een verdwaalde soul sample. Wat betekent de verwijzing van Yeezus naar new wave, de experimentele muziekstijl die eind jaren zeventig voortvloeide uit de punk?

Kanye West performance ‘Black Skinhead’ bij Saturday Night Live.

In de jaren zeventig ontstond de hiphop vanuit de frustraties van de civil rights movement. De zwarte arbeidersklasse werd geconfronteerd met armoede, criminaliteit en werkloosheid, en voelde zich in de steek gelaten. Hiphop was de taal van de Afro-Amerikaanse jeugd om deze problemen onder woorden te brengen en zich af te zetten tegen het door blanken gedomineerde systeem. Maar de populariteit van de gangsta rap in de jaren negentig zorgde voor een commerciële explosie van hiphop wereldwijd, zowel onder de zwarte als de blanke jeugd. Niet alleen de oorspronkelijke waarden van sociaal en politiek engagement, maar ook die van muzikale inventiviteit, waren steeds verder te zoeken.

Een aantal jaren na het ontstaan van de hiphop begon de punk te broeien in de blanke midden- en arbeidersklasse. Het was een verzet tegen ‘het systeem’ dat van de maatschappij een eenheidsworst maakte. Muzikaal gezien keerde de punk zich tegen de onverschillige pop van de jaren zeventig, het was de agressieve tegenhanger van de softe hippiecultuur, die zijn inspiratie haalde uit de rock ’n roll van de jaren zestig. Het opende de deuren voor de new wave, een muziekstijl die de anti-establishment ideologieën van de punk adopteerde, maar ze in een artistiek, intellectueel en elektronisch jasje stopte. Door gebruik van conventies uit de popmuziek vond new wave aansluiting bij de blanke middenklasse. Toch waren het niet alleen de blanke arbeiders- en middenklasse die zich met de subculturen konden identificeren.

Afropunk

Zowel hiphop als punk spreken de taal van de outsider. De subculturen vonden elkaar in de sub-subcultuur van de afropunk. In de documentaire Afro-Punk (2003) vertellen zwarte punkers over hun beleving van de punk. Hoewel zij zich identificeerden met de punk community, deed dit geen afbreuk aan hun zwarte identiteit. Integendeel, zij gebruikten de lifestyle en muziek om de frustraties van de zwarte beleving te kanaliseren en tot uiting te brengen. De punk stond open voor zwarte jongeren, omdat zij het band of outsiders karakter van de punk versterkten. Ook hier vonden ze echter niet de aansluiting die ze zochten, want ze bleven een uitzondering. De zwarte punker was als enige de échte outsider.

Zwarte punkers in de trailer van Afro-Punk

Toch is ook de afropunk doorgedrongen tot de mainstream. De makers van Afro-Punk zetten een gelijknamige online community op gang, die met het jaarlijkse Afro-Punk Fest een podium biedt aan artiesten als Erykah Badu en Janelle Monae. Het festival heeft dus een breder aanbod dan de underground die eraan ten grondslag ligt. De acts zijn overwegend sociaal, politiek en/of cultureel bewust, en hun muziek bouwt voort op zwarte stijlen als soul, r&b en hiphop. Net als new wave in de traditie van punk kan worden geplaatst, heeft deze muziek ideologisch gezien verwantschap met de afropunk, maar kan zij door haar verwantschap met andere populaire hedendaagse stijlen, beter worden geclassificeerd als ‘black new wave’.

Postmoderne identiteit

De commercialisering van een subcultuur gaat in de ogen van puristen vaak gepaard met het verlies van authenticiteit. Het postmodernisme claimt echter dat authenticiteit niet meer dan een constructie is. Cultuur en identiteit worden zelfbewust vormgegeven en zijn voortdurend under construction. Hiphop is van oudsher een typisch postmodern genre. In het vroege scratchen en samplen werd bestaande muziek gebruikt om nieuwe muzikale vormen tot stand te brengen. Authenticiteit en creativiteit waren te vinden in de manier waarop men oude muzikale media in nieuwe muzikale media kon omzetten. Oorspronkelijke vormen waren er niet. Inventiviteit en progressiviteit waren de kracht van de hiphop, vernieuwing en innovatie vonden plaats op basis van combinatie en remix.

Album cover Yeezus

Ook de punk kende de traditie van verwijzing en culturele recycling met haar DIY-mentaliteit in mode en design. New wave, die op haar beurt artistiek gebruik maakte van conventies uit zowel pop als punk, ondermijnde het onderscheid tussen underground en mainstream, authentiek en gefabriceerd, artistiek en commercieel nog verder.

Wederopstanding van hiphop

Op Yeezus gebruikt Kanye West de taal van de punk en new wave om hiphop terug te brengen bij zijn oorspronkelijke waarden van sociaal en politiek engagement, en muzikale progressiviteit. Niet alleen roept Yeezus vragen op over wat ‘echte’ hiphop is, ook laat het album zien dat het werkelijke onderscheid tussen punk/new wave en hiphop slechts een constructie is. De dynamiek van het gelijktijdig construeren en deconstrueren van de eigen identiteit, ligt ten grondslag aan de ontwikkeling van de hiphop. Door te experimenten met andere stijlen en zo de grenzen van het genre te verkennen, blijft hiphop vernieuwend in een tijd waarin de mainstream dreigt. Kanye profileert zich met Yeezus als popculturele rebel, die enerzijds een ode brengt aan de hiphop die hem heeft groot gebracht, en anderzijds laat zien dat hij zich niet door traditie laat beperken. Dit is wat hiphop altijd is geweest: traditie en vernieuwing, sample en remix.

De volgende reactie van een gebruiker op Hypetrak vat het goed samen:

"HIP HOP WAS ALWAYS ABOUT FINDING THE NEW SAMPLE / NOT DOING WHAT EVERYONE ELSE WAS DOING - SO IF MR WEST WANTS TO DO A GLAM ROCK RAP TRACK WITH DAFT PUNK OR RAP OVER ELECTRONIC PULSES WITH NO BEAT FROM MR MOHAWKE - THEN BRING IT ON - HATS OFF MR WEST HIPHOP IS ART - YOU MADE YOUR CLOCKWERK ORANGE LAST TIME - NOW BRING THE SPACE ODYSSEY”

-

Dit is een gastbijdrage van Josephine Afua Zwaan. Josephine is op zoek naar de betekenis van identiteit als evolutie, kunst en creatieve waarheid. Ze studeerde Media en Cultuur aan de UvA, verdiept zich in Afro-Amerikaanse en Afro-Europese subculturen, en staat aan het begin van haar eigen carrière als artiest.

Mail

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Zo rood als een kreeft

Zo rood als een kreeft

Wanneer twee Spaanse vrienden Ferenz Jacobs uitnodigen voor een protestmars tegen toerisme in Barcelona, voelt hij zich voor het eerst weer een 'outsider'. In dit essay richt hij zich op de gevolgen van massatoerisme op de permanente bewoners. Is er een ander soort toerisme mogelijk, buiten de logica van onderdanigheid, kolonialisme en uitbuiting om? Lees meer

Ik was elf

Ik was elf

In dit verhaal onderzoekt Jochum Veenstra waar de grens tussen fictie en werkelijkheid ligt voor kinderen. En tot welk punt kan je als ouder je zoon beschermen? Lees meer

Ze willen niet dat je dit weet over ons voedselsysteem 1

Kun je liefde delen?

Marthe van Bronkhorst onderzoekt polyamorie: 'Als ik mijn hart versplinterd heb, kan ik het dan minder hard breken?' Lees meer

Auto Draft 4

Tijd buiten de uren om

Micha Zaat sliep binnen een jaar in bijna 60 verschillende hotelkamers. In dit essay licht hij het fenomeen van de hotelkamer als liminaal object toe, en legt uit wat zo'n kortdurend verblijf voor gasten én kamers betekent en waarom het onmogelijk is om ouder te worden in een hotelkamer. 'In het bed waar ik gisteren droomde over sterven in een auto-ongeluk ligt nu iemand te masturberen.' Lees meer

Een ode aan de pornofilm 2

Een ode aan de pornofilm: Het Porn Film Festival Amsterdam

Porno is meer dan wat Pornhub en andere grote platforms ons voorschotelen. Het Porn Film Festival Amsterdam laat deze donderdag tot en met zondag zien, dat porno kwetsbaarder, artistieker en vrijer is dan velen verwachten. Emma Zuiderveen spreekt met organisatoren Erik ter Veld en Franka Bauwens. Lees meer

De macht van het lookje

De macht van het lookje

Columnist Loïs Blank analyseert de stijlkeuzes van Zuckerberg, en Ivanka en Donald Trump. Wat proberen ze met hun kleding te zeggen, en wat hangt er van hun kledingkeuzes af? Lees meer

Auto Draft 2

'Kunnen we vrienden zijn?': over een noodzakelijk veranderende mens-natuur relatie

Wanneer Jop Koopman afreist naar Lombok om de Indonesische visie op mens-natuurrelatie beter te begrijpen, gaat hij op pad met een lokale mysticus. In dit essay onderzoekt hij hoe we de verhouding mens-natuur opnieuw kunnen vormgeven; wat de agency is van onze omgeving, en waarom we vrienden moeten worden met alles rondom ons. Lees meer

 1

De zee

Mariska Kleinhoonte van Os schrijft met groot mededogen en rauwe eerlijkheid over degenen die tussen de mazen van het net en de mazen van de wet vallen, in de verhalenbundel 'Tussen de mazen' die op 14 februari verschijnt. Op onze site lees je alvast een voorpublicatie. Lees meer

De rattenkoning

De rattenkoning

Een schoolreis naar Praag klinkt als een feestelijke afsluiting van de middelbare school: slapeloze busritten, sigaretten in de schaduw van kasteelparken en stiekeme plannen om absint te drinken in hotelkamers. Maar in dit verhaal van Nick De Weerdt eindigt de reis voor een onafscheidelijke vriendinnengroep met een onverwachte confrontatie: de rattenkoning. Lees meer

Stil protest

Stil protest

Nadeche Remst laat zien hoe slaap, verdriet en dissociatie meer zijn dan persoonlijke reacties: ze worden een vorm van stil verzet tegen een wereld die kwetsbaarheid buitensluit. Lees meer

Ze willen niet dat je dit weet over ons voedselsysteem

Ze willen niet dat je dit weet over ons voedselsysteem

When life gives you hepatitis A-bessen, kruipt Marthe van Bronkhorst in de pen om het toch nog eens over de voedselindustrie te hebben. Lees meer

Hoe lang blijf je een vluchteling?

Hoe lang blijf je een vluchteling?

'Wat' ben je als je ergens niet thuishoort, maar ook niet terug kan naar je geboorteland? Ivana Kalaš onderzoekt het label 'vluchteling'. Lees meer

Een kijkje in mijn consumentenziel (2024) 1

Een kijkje in mijn consumentenziel (2024)

De gemiddelde Nederlander koopt vaak kleding, en heeft er vaak ook nog geen overzicht over. Columnist Loïs Blank houdt haar eigen koopgedrag elk jaar weer bij. Lees meer

Even zweven de levende wezens

Even zweven de levende wezens

Voor Hard//hoofd dicht Pim te Bokkel over de verschillende facetten van water: de kalmte en geborgenheid ervan, of juist de dreigende weidsheid. Dit is een voorpublicatie uit de bundel 'Even zweven de levende wezens' die op 16 januari bij uitgeverij Wereldbibliotheek verschijnt. Lees meer

Een echte vis

Een echte vis

In dit verhaal van Maartje Franken dreigt er meer dan alleen een storm. Kinderen gaan op zomervakantie in de regen, ontdekken een verzonken stad en proberen te documenteren zoals Bear Grylls. Lees meer

:Oproep: Hard//hoofd Biechtlijn

Oproep: bel de Hard//hoofd Biechtlijn

Op zoek naar een luisterend oor? Bel de Hard//hoofd Biechtlijn op 06 16 85 74 57 en word trouwe lezer van Hard//hoofd op papier om de collectieve audiobiecht te beluisteren. Lees meer

Elke trui is een kersttrui, je moet alleen zelf voorbij Rudolf kijken

Elke trui is een kersttrui, je moet alleen zelf voorbij Rudolf kijken

Misschien heb jij hem nu wel aan: de kersttrui. Een onschuldig grapje of een kledingstuk dat perfect toelicht wat er mis is met de kledingindustrie? Lees meer

Lichamen en monden

Lichamen en monden

Hoelang blijf je toekijken? Wanneer dondert alles in elkaar? Waar zit de zwakke plek van passiviteit? Pieter van de Walle neemt je in dit kortverhaal mee als apathische visverzorger in een Berlijns aquarium. Lees meer

Schrijvers en beeldmakers gezocht voor ‘Honger’, het zevende Hard//hoofd Magazine! 1

[deadline verstreken] Schrijvers en beeldmakers gezocht voor ‘Honger’, het zevende Hard//hoofd Magazine!

Welk verlangen kenmerkt jouw leven en waar snak jij naar? Stuur voor 16 februari 2025 je pitch in en voed ons met jouw ideeën over (beeld)verhalen, essays, poëzie en kunstkritiek voor het magazine ‘Honger’. Lees meer

Schrijvers en beeldmakers gezocht voor ‘Honger’, het zevende Hard//hoofd Magazine!

[deadline verstreken] Illustreer jij de volgende cover van het Hard//hoofd Magazine?

Voor ‘Honger’, het najaarsnummer van 2025 van Hard//hoofd, zijn we op zoek naar illustrator die de cover van ons magazine wil maken. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in september je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer