Asset 14

Slecht nieuws voor Shell

De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. Drie jaar na de oorspronkelijke rechtszaak wint burgerpanel Urgenda ook het hoger beroep tegen de Nederlandse staat, die zijn zorgplicht tegenover zijn inwoners verzaakt. Een geweldige uitkomst, maar de strijd is nog niet gestreden, aldus Esha Guy.

Drie jaar geleden won Urgenda een rechtszaak tegen de Nederlandse staat vanwege diens nalatige klimaatbeleid. De rechtbank besloot destijds dat de staat te weinig deed om gevaarlijke klimaatverandering te voorkomen. Een primeur in de mondiale rechtspraak: nog nooit was een staat succesvol aangeklaagd omdat hij te weinig deed om klimaatschade te beperken. Reden voor feest dus, behalve bij de Nederlandse overheid. In plaats van haar verantwoordelijkheid te nemen, besloot ze namelijk om in hoger beroep te gaan tegen Urgenda en zijn mede-eisers. Deze week verwierp het hof het hoger beroep ten voordele van Urgenda.

De timing van het nieuws kon niet symbolischer zijn. Afgelopen maandag presenteerde klimaatpanel IPCC nog zijn nieuwste rapport aan de VN. Wat blijkt? Het wordt erg lastig om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graad. De voornaamste reden hiervoor is dat de meeste landen veel te weinig hebben gedaan om hun uitstoot te beperken. Dit geldt ook voor de relatief meest vervuilende landen, waar Nederland onder valt.

Het hof stelde dat er reeds sprake is van schending van mensenrechten door de staat.

Ieder jaar worden de maatregelen die we moeten nemen nog groter en ingrijpender, maar in plaats van actie te ondernemen, stellen de belangrijke partijen zich passief op. De staat wil de vrije markt niet belemmeren en schopt de bal naar de bedrijven, die op hun beurt wachten op een beter investeringsklimaat. Kenmerkend is de uitspraak van Marjan van Loon, president-directeur van Shell, die zegt dat ze graag een duurzame toekomst voor zich ziet, zolang deze maar gepaard gaat met economische winst.

De uitspraak van het hof bracht een beetje hoop in het lange traject dat we moeten afleggen om desastreuze gevolgen van klimaatverandering te voorkomen. De rechtbank oordeelde namelijk dat de staat nalatig is geweest en nog steeds niet genoeg doet om klimaatschade te voorkomen. De doelstellingen van 2030 voldoen niet: de staat moet nu ingrijpen. Opvallend was ook dat het hof stelde dat er reeds sprake is van schending van mensenrechten door de staat. De rechtbank eiste dus dat de staat ten minste een reductie van 25% ten opzichte van 1990 behaalt aan het einde van 2020.

De verdediging van de staat berustte voor een groot deel op het argument dat de uitspraak van drie jaar geleden inging tegen de scheiding der machten. Oftewel: bemoei je met je eigen zaken. Een belachelijk argument. De scheiding der machten heeft juist als achterliggend idee dat de overheid soms ter verantwoording moet worden geroepen. De verdediging van de staat impliceert dat de overheid boven de rechtsstaat zou staan. Deze verdediging is niet eens een poging om schandalig beleid goed te praten. Het is alleen een bot verwijt dat niemand de overheid mag bevelen beter voor haar burgers te zorgen, zelfs niet het burgerplatform Urgenda. Met weinig moeite weerlegde de rechtbank daarom dit argument door te benadrukken dat ze met haar bevel niet het terrein van de politiek betreedt. “De rechtbank moet rechtsbescherming bieden, ook in zaken tegen de overheid.”

Shell weet al sinds de jaren ’80 hoe gevaarlijk de uitstoot door fossiele brandstoffen is.

Zo simpel is het. Bedrijven en overheden bewijzen keer op keer dat ze te weinig stappen ondernemen om klimaatverandering tegen te gaan. Burgers zien steeds meer in dat ze zelf iets moeten doen om klimaatschade te beperken. En dan bedoel ik niet korter douchen. Ik heb het over directe acties tegen de grote vervuilers, zoals we de afgelopen tijd in het Hambacher bos zagen. Duizenden tot wel tienduizenden zijn de afgelopen maand naar het Duitse oerbos gegaan om zich te verzetten tegen energiereus RWE, die het bos wilde kappen om meer bruinkool te mijnen. Het massale verzet heeft ertoe geleid dat de rechtbank RWE verbood om dit jaar het bos te kappen.

Het is een groeiende trend: via de rechtsstaat verzetten burgers zich succesvol tegen nalatige bedrijven en overheden. Deze successen zijn zo hoopgevend, dat Milieudefensie het nu aandurft de fossiele gigant Shell aan te klagen. En daar is genoeg reden voor. Shell weet al sinds de jaren ’80 hoe gevaarlijk de uitstoot door fossiele brandstoffen is, maar doet koste wat kost om het probleem te bagatelliseren en vooruit te schuiven. Tegelijkertijd onthult Van Loon Shells werkelijke visie: het enige klimaat dat er voor haar toe doet is het investeringsklimaat. Shell kan er niet meer op rekenen dat het wegkomt met zijn wanstaltige beleid. Dit pikken we niet langer. Het tij begint te keren.

Beeld: The Verb // Laura Owsianka via Flickr

Mail

Esha Guy Hadjadj (hij/hem) studeerde hedendaagse filosofie in Amsterdam en Parijs. Hij schrijft graag over de manier waarop we ons verhouden tot een al dan niet gedeeld verleden. Daarnaast is hij geïnteresseerd in de ontoereikende oplossingen voor klimaatontwrichting.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
Lees meer
test
het laatste
:The chosen family: Beelden van queer vruchtbaarheid

The chosen family: Beelden van queer vruchtbaarheid

Marit Pilage onderzoekt beelden van queer vruchtbaarheid in de kunst om zo de definitie van vruchtbaarheid, zwangerschap en ouderschap te herdefiniëren. Lees meer

Een woud vol dichtgetimmerde hokjes

Een woud vol dichtgetimmerde hokjes

Zazie Duinker baant zich een weg door het oerwoud van de (hergedefinieerde) woorden. Lees meer

In de afwezigheid van 1

In de afwezigheid van

Marit Pilage onderzoekt de rol en betekenis van kunst bij zwangerschap en vruchtbaarheid, maar vooral ook bij het uitblijven daarvan. Lees meer

Liever een monster

Liever een monster

Het is moeilijk te accepteren dat mensen kunnen doden, maar waarom maken we van moordenaars karikaturen? Een voorpublicatie uit Lotje Steins Bisschop en Roselien Herderschee Dodelijke gekte. Lees meer

Hoe in Duitsland het Zionistische establishment wint

Hoe in Duitsland elke vorm van empathie met inwoners van Palestina wordt verboden

De situatie in Duitsland is de laatste dagen geëscaleerd. Het politieapparaat en de politiek gebruiken harde repressiemiddelen om vooral Duitse mensen van kleur of met een migratieachtergrond de kop in te drukken. Zij verliezen op dit moment hun vrijheid van meningsuiting. Lees meer

Een villa voor het onbekende

Een villa voor het onbekende

Floris Tesink bezocht het FOMU, waar Grace Ndiritu door associatieve combinatie een expositie invulde. "Dit conflict tussen de fotografie en de ruimte brengt je op een plek die niet te begrijpen is, maar toch verslavend voelt voor degene die zich hieraan overgeeft." Lees meer

Wat dondert het of fossiele subsidies ‘echt subsidies zijn’?

Wat dondert het of fossiele subsidies ‘echte subsidies’ zijn?

‘De grootste catastrofe in de geschiedenis van de mensheid is niet het moment voor afleidingsmanoeuvres.’ Lees meer

:De aankondiging: De kunst van vertrekken (deel 1)

De kunst van vertrekken: de aankondiging

Voor kunstenaars is het essentieel om zichtbaar te zijn voor publiek. Maar wat gebeurt er als een kunstenaar zich terugtrekt of zelfs helemaal stopt met het maken van kunst? In deel 1 van de serie ‘De kunst van het vertrekken’ kijkt Lara den Hartog Jager naar de kunst waarmee sommige kunstenaars afscheid nemen uit de kunstwereld. Lees meer

Een gestolde eeuwigheid

Futiliteit op een gestolde eeuwigheid

De bergen laten Nick Sens al even niet meer met rust. Waar komt de drang vandaan ze, ondanks de mogelijke gevaren, te willen beklimmen? Lees meer

:Koloniale pijn: Papoeavlag niet gewenst tijdens defilé Veteranendag 1

Koloniale pijn: Papoeavlag niet gewenst tijdens defilé Veteranendag

24 juni was het Veteranendag, acht jaar geleden was het de oud-militairen voor het eerst verboden tijdens het veteranendefilé te lopen met de Morgenster, de vlag van de Papoea’s. Waarom gebeurde dat? Lees meer

 1

Alleen het gehele verhaal kan voor heling zorgen

Bijna 80 jaar na dato erkent de Nederlandse staat 17 augustus 1945 pas als officiële Indonesische onafhankelijkheidsdatum. Benjamin Caton vraagt zich af waarom sommige partijen deze ontwikkelingen tegenwerken en waar hun denkfouten zitten. 'Het is niet nodig is om de ene pijn te ontkennen om erkenning te krijgen voor de andere.' Lees meer

:De roman als tapijt van verweven geschiedenissen: hoe een collectieve schrijversblik houvast biedt 1

De roman als tapijt van verweven geschiedenissen: hoe een collectieve schrijversblik houvast biedt

Wat willen we vertellen, wat hebben we te vertellen en hoe willen we dat vertellen? Amber Netten, Marleen Doré en Zuma Knegjes vinden houvast in collectiviteit. Lees meer

Zelfs een kapotte klok wijst tweemaal per dag de juiste tijd aan

Zelfs een kapotte klok wijst tweemaal per dag de juiste tijd aan

Als klein meisje had Roosje van der Kamp een ritueel waarmee ze hoopte haar ouders te kunnen beschermen tegen de dood. Kan magisch denken in plaats van een poging tot controle, ook een vorm van loslaten zijn? Kan het ook een daad van liefde zijn? Lees meer

De on//smakelijke week: Wondermeisjes (of: de aantrekkingskracht van anorexia) 4

De on//smakelijke week: Wondermeisjes (of: de aantrekkingskracht van anorexia)

Toen in juni 2014 een week in het teken van eten stond was Emy Koopman not amused. Ze schreef een nog altijd actueel essay over de vraag of een eetstoornis een modeverschijnsel is. Eten door de ogen van een ex-magerzuchtige. Lees meer

Zeikwijf

De on//smakelijke week: Pisnijd

Van hoge prijzen tot pottenkijkers: een bezoek aan een openbaar toilet is voor vrouwen vaak niet vanzelfsprekend. Sofie Hees verdiept zich in de ins en outs van dit decennia-oude probleem. Lees meer

Ik heb schijt

Ik heb schijt

Maatschappelijke ongelijkheid begint in de buurt waarin je opgroeit laat Milio van de Kamp zien in zijn debuut ‘Misschien moet je iets lager mikken’, dat op 16 mei verschijnt. Een voorpublicatie. Lees meer

Toxic Friendships

Toxic Friendships

Het verbreken van toxic friendships geldt op TikTok als een vorm van self-care, maar is dat wel zo? Rijk Kistemaker buigt zich erover. Lees meer

Factdroppen

Factdroppen

Is het herhalen van feiten een manier om grip te krijgen op een wereld die steeds onzekerder is? Max Beijneveld gaat op zoek naar een alternatief voor ongebreideld factdroppen. Lees meer

Een <em>mountain home</em> in een wereld waar de tijd verdwijnt

Een mountain home in een wereld waar de tijd verdwijnt

Na het luisteren van de podcast Dolly Parton’s America besluit Anna van der Kruis haar eigen fascinatie voor Dolly Parton te onderzoeken. Waarom slikt ze alles wat Dolly haar verkoopt? Hoe kan het dat Dolly zoveel verschillende mensen samenbrengt? Tijdens de zoektocht komt ze erachter dat haar verhouding tot Dolly Parton persoonlijker is dan ze... Lees meer

Porseleinen beeldje van Vrouwe Justitia: vrouw met een roze gedrapeerde jurk en een witte blinddoek rond haar ogen

Academische vrijheid m’n reet

Promovenda Harriët Bergman voelt niet de vrijheid om zich écht kritisch uit te laten over machthebbers. De oorverdovende stilte op rechts na het ontslag van universitair hoofddocent Susanne Täuber bewijst voor haar eens te meer: veel hoeders van het vrije woord geven alleen om de status quo. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier! 

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer