Asset 14

Untouchable

Filmtrialoog: Untouchable

Redacteuren Marte Hoogenboom, Wieneke van Koppen en Naomí Combrink huiverden naar de bios om Untouchable te bekijken: een documentaire waarin verteld wordt hoe filmproducent Harvey Weinstein jarenlang (de vrouwen van) Hollywood in zijn macht had. Dat Weinstein een monster was wisten we, maar vertelt de film ook hóe dit zo lang door kon gaan?

Marte: Wat hadden jullie verwacht? Ik vroeg me eerlijk gezegd af wat het nut was van een docu over iets wat al zoveel is belicht. Twijfelde of het iets nieuws zou kunnen brengen.

Naomí: Ik had er bijna niets over gelezen. Ik had verwacht: een documentaire over Weinstein, uiteraard in de context van alles wat zijn ontmaskering teweeg heeft gebracht. Ik had dus neutrale verwachtingen, maar vond de film waardeloos.

Wieneke: Echt? Ik ben heel benieuwd waarom. Dat portret had ik ook verwacht, en een verhaal waardoor hij (nog meer) monster en nog minder menselijk werd. Maar ik heb gefascineerd gekeken, met vragen en walging natuurlijk.

Marte: Ik vond het geen waardeloze film.

Naomí: Waardeloos is een groot woord. Maar de film had evengoed in de jaren negentig gemaakt kunnen zijn. Behalve de laatste vijf minuten - de enige goede minuten. De makers leken niets van #MeToo geleerd te hebben.

Marte: Nogal een statement; waarom vind je dat?

Naomí: #MeToo gaat erover dat seksuele intimidatie en - geweld overal aanwezig is, dat onze maatschappij ervan doortrokken is, dat het een kwestie is van machtsmisbruik, ongelijke machtsverdelingen. Maar deze documentaire deed alsof er één monster was: Weinstein. Alsof er verder geen problemen zouden zijn.

Marte: Ik vond juist goed naar voren komen dat ja, Weinstein op een walgelijke manier misbruik van zijn macht maakte, maar dat er ook veel te wijten was aan het systeem en de cultuur.

Naomí: Er werd nergens kritisch gereflecteerd over de structuur van zijn bedrijf. Over hoe het kon dat hij zoveel persoonlijke invloed op casting had, hoe al die procedures gingen. Het waren slechts de persoonlijke verhalen van vrouwen, en mannen die het niet geweten hadden.

Wieneke: Hij werd als monster neergezet, maar die structuur werd wel benoemd, in de informatie over de relatie tussen hem en zijn broer als alleenheersers. Dat was positief als je als medewerker een tof idee had, maar de keerzijde was dat hij woest kon worden en met asbakken kon gooien en daarmee weg kwam.

Marte: Die balans, tussen verwijten naar hem als persoon en verwijten naar het systeem en de cultuur, vond ik best goed.

Naomí: Als je écht een documentaire zou maken over hoe het systeem werkt, waarin Weinstein kon doen wat hij deed, dan zou je een heel andere film krijgen.

Wieneke: Hoe zou die eruit zien?

Er werd gedaan alsof Weinstein het enige probleem was en al die andere mannen de good guys waren.

Naomí: Die zou alternatieven belichten, onderzoeken hoe dat soort systemen werken. Noemen hoe het bij andere productiebedrijven ging, kijken naar welke procedures er waren om seksuele intimidatie aan te kaarten. Of benadrukken dat ‘ie er niet waren.

Wieneke: Dat zou wel kunnen maar dan heb je eigenlijk geen film meer over Weinstein, maar over #MeToo.

Marte: De film ging niet over #MeToo. De makers hebben er denk ik bewust voor gekozen om in te zoomen op de verhalen die zo lang niet verteld zijn.

Naomí: Wat een onzin. Natuurlijk verwacht iedereen een film die post #MeToo verschijnt, en in die zin daar ook over gaat, al wordt dan één verhaal geïsoleerd. Je kan prima een film over Weinstein maken zónder deze realiteit te negeren. Nu werd gedaan alsof Weinstein het enige probleem was en al die andere mannen good guys waren. Terwijl het over macht gaat. En het woord power is niet gevallen.

Marte: Toch ging ik de film in met de gedachte 'Ik ga nu zien dat Weinstein een monster was' en eruit met het besef 'Hij was een monster, maar de cultuur maakte dit mogelijk’.

Wieneke: Ik bleef zitten met het idee dat hóe hij macht uitoefende (in persoonlijke relaties, de sector en daarbuiten) ervoor zorgde dat hij kon doen wat hij deed. Zo werkt het in veel situaties. Ik kreeg niet het idee dat hij uniek was in zijn tactiek. Ik vond dat de film die cultuur redelijk aanstipte.

Naomí: Maar hadden jullie niet het idee dat de makers niet veel mee leken te nemen van de revolutie van de afgelopen jaren? Gewoon zo van: ‘wie was Weinstein? Hij begon als jonge man, toen begon hij zijn studio…’

Marte: ‘Dit is mijn spreekbeurt over Harvey Weinstein.’ Haha. En al die foto's! Dat vond ik nogal wat, om hem naast ál die bekende mensen te zien lachen als je weet wat ‘ie ondertussen deed.

Wieneke: Ja, het was glad aangepakt (te glad als je het mij vraagt). Met glad bedoel ik Amerikaans, die muziekjes en clichébeelden. Ik vond het wél heel interessant om te zien hoe oud-medewerkers terugblikken.

Naomí: Ja, en de vrouwen die zo intiem hun verhaal konden vertellen - dat was sterk en kwam echt aan.

Wieneke: Knap hoe zij zo open hun verhaal deden. Het zijn natuurlijk allemaal actrices, dus ze kunnen goed vertellen (lijkt me) maar het was heel oprecht en je voelde hun spanning. Ik twijfelde geen moment aan de echtheid van hun verhaal. Ik kan me namelijk voorstellen dat dat weleens tegen ze gewerkt heeft. Dat ze actrices waren en daardoor gedacht werd dat ze uit nijd wat verzonnen.

Marte: Je bedoelt dat mensen ze ervan beschuldigden dat ze goed konden doen alsof? Oh ja, daar heb je een goed punt.

Het is juist ook belangrijk dat mannen zich in de strijd aan de zijde van de slachtoffers scharen.

Naomí: Ja jezus, dat zal zeker zo zijn! Drama queens. De film heeft nog een ander probleem trouwens: er hadden een stuk minder mannen in gehoeven. Ik ergerde me aan hoeveel mannen aan het woord waren, en dan niét over hun eigen rol hierin; of ze door #MeToo kritisch zijn gaan nadenken over hun eigen positie. Nee: de experts waren allemaal mannen. Net als de journalisten die werden geïnterviewd.

Wieneke: Helemaal mee eens. Ik miste ook de broer er volledig in. Waar was hij als compagnon in dit verhaal? Die werd ook niet op zijn verantwoordelijkheid bevraagd. Opvallend ook dat er meerdere vrouwen hun ontslag indienden, maar dat een man zelfs bleef toen een vriendin van hem misbruikt was.

Naomí: Ja, eens. De meeste vrouwen in de film waren slachtoffers en de mannen bijstanders of journalistieke helden.

Marte: Ik zal niet ontkennen dat hetzelfde in mij opkwam, maar het is ook juist belangrijk dat mannen zich in die strijd aan de zijde van de slachtoffers scharen.

Naomí: Ja, maar dan is het minstens zo belangrijk dat ze daar geen lintje voor hoeven. En deze film was één groot lintje voor die gasten.

Wieneke: Bij Ronan Farrow moest ik wel lachen, toen hij zei dat hij hoopte op meer dappere slachtoffers in andere situaties, zodat hij meer aan het licht kon brengen. Hij was duidelijk heel trots op zichzelf. En hij heeft goed werk gedaan, maar dit was wel heel opzichtig.

Naomí: Hij zou goed werk moeten verrichten omdat het goed is, zonder daar erkenning voor te willen. Voor elke man die we zagen, waren er vast ook twee vrouwen die dat lintje onterecht níet kregen. #MeToo heeft ons geleerd dat we dit veel kritischer moeten bevragen: wie wordt er gehoord? Wie geloven we? Wie krijgt een podium? Deze film is in alle oude valkuilen getrapt, mijns inziens.

Marte: Er was wel een kerel van wie ik het idee kreeg dat-ie om een lintje vroeg. Maar je kunt de bijdragen van deze mannen niet wegwuiven omdat ze zelf geen potentieel slachtoffer van Weinstein waren, of andere mannelijke privileges genieten.

Wieneke: Er had wel meer aandacht kunnen zijn voor de vrouwen die hun mond opentrokken. De verhouding was niet gelijk.

Naomí: Ook had ik graag meer gezien van die onderzoeksjournaliste die we nu maar kort zagen. En over Weinsteins vrouw - terloops werd gezegd dat hij een vrouw had maar het ging verder alleen over zijn carrière en het seksueel geweld. We weten haar naam niet eens. Dat vind ik pijnlijk.

Marte: Heeft-ie die nog?!

Hij wist precies hoe hij het deed, deed het elke keer zo en zijn collega's en de hotelmedewerkers zagen het gewoon gebeuren.

Wieneke: Nee, hij is gescheiden. Ik vroeg me af hoe zij door hem behandeld werd. Als je ook hoort over zijn woede-uitbarstingen. Ik denk dat zij helemaal niets meer met hem te maken wil hebben. Dat ze er daarom uit is gehouden. Het was meer een manier om te laten zien hoe hij onderuit gehaald was. Ontslagen bij zijn eigen bedrijf, vrouw kwijt.

Marte: Wat ik schokkend vond was hoe snel hij te werk ging. Ik kreeg de indruk dat hij vrouwen misbruikte die hij soms die avond pas leerde kennen.

Wieneke: Ja, hij ontwikkelde echt een tactiek. Zo snel. En dat vind ik schokkend aan dit verhaal, dat hij precies wist hoe hij het deed, het elke keer zo deed en dat zijn collega's en de hotelmedewerkers het gewoon zagen gebeuren.

Marte: Hij handelde niet bepaald stiekem. Misschien dat het juist daarom zo lang kon voortduren. Een 'publiek geheim'. Dat er werd gezegd: 'Die en die vrouw heeft seks gehad met Weinstein en heeft nu die rol', in plaats van andersom.

Naomí: Juist daarom had de film daar meer vragen over moeten stellen. Want dat publieke geheim moet je als kijker nu zelf invullen. Was het niet zo dat Matt Damon het allemaal zou hebben geweten? Waarom zit dat er niet in?

Marte: Dat is nieuw voor mij; had ik er graag in gezien. Misschien hebben ze hem geprobeerd te benaderen en heeft ‘ie gezegd ‘neuh laat mij er maar buiten’.

Wieneke: Ja dat zou ik ook doen in zijn situatie. De meeste mensen voelden zich trouwens wel schuldig, ze namen het zichzelf kwalijk. Neemt niet weg dat er dieper op ingegaan had mogen worden. Ik vond het typerend dat een medewerker sprak over survivor’s guilt. Ik denk dat dat goed is voor een kijker die zich in zo'n situatie bevindt. Zien dat je je mond dus wél moet opentrekken, als omstander. Dat is hoe het volgens mij heeft plaatsgevonden: hij had macht omdat hij macht kréég van iedereen die er bijstond en wegkeek.

Naomí: Dat kunnen wíj wel concluderen, ik wou alleen dat de film daar ook meer mee gedaan had.

Marte: Ik ben het eens met de kritiek, maar heb al met al toch een positief oordeel. Het had meerwaarde om deze verhalen verzameld en achteraf te zien.

Wieneke: Ik wil de film ook niet helemaal fileren. Ik vond het boeiend om de oud-medewerkers te zien reflecteren, en ook de slachtoffers hun verhaal te zien doen. Dat is heel belangrijk. Maar ik denk dat de conclusie is dat jij een nieuwe film moet maken, Naomí. Ik ben al benieuwd hoor!

Untouchable is nu te zien met:

Mail

Redactie

Pirmin Rengers is illustrator en docent. Hij woont in Assen, werkt overal en houdt van hobby's.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
Lees meer
test
het laatste
Een ode aan de pornofilm 2

Een ode aan de pornofilm: Het Porn Film Festival Amsterdam

Porno is meer dan wat Pornhub en andere grote platforms ons voorschotelen. Het Porn Film Festival Amsterdam laat deze donderdag tot en met zondag zien, dat porno kwetsbaarder, artistieker en vrijer is dan velen verwachten. Emma Zuiderveen spreekt met organisatoren Erik ter Veld en Franka Bauwens. Lees meer

De macht van het lookje

De macht van het lookje

Columnist Loïs Blank analyseert de stijlkeuzes van Zuckerberg, en Ivanka en Donald Trump. Wat proberen ze met hun kleding te zeggen, en wat hangt er van hun kledingkeuzes af? Lees meer

Auto Draft 2

'Kunnen we vrienden zijn?': over een noodzakelijk veranderende mens-natuur relatie

Wanneer Jop Koopman afreist naar Lombok om de Indonesische visie op mens-natuurrelatie beter te begrijpen, gaat hij op pad met een lokale mysticus. In dit essay onderzoekt hij hoe we de verhouding mens-natuur opnieuw kunnen vormgeven; wat de agency is van onze omgeving, en waarom we vrienden moeten worden met alles rondom ons. Lees meer

 1

De zee

Mariska Kleinhoonte van Os schrijft met groot mededogen en rauwe eerlijkheid over degenen die tussen de mazen van het net en de mazen van de wet vallen, in de verhalenbundel 'Tussen de mazen' die op 14 februari verschijnt. Op onze site lees je alvast een voorpublicatie. Lees meer

De rattenkoning

De rattenkoning

Een schoolreis naar Praag klinkt als een feestelijke afsluiting van de middelbare school: slapeloze busritten, sigaretten in de schaduw van kasteelparken en stiekeme plannen om absint te drinken in hotelkamers. Maar in dit verhaal van Nick De Weerdt eindigt de reis voor een onafscheidelijke vriendinnengroep met een onverwachte confrontatie: de rattenkoning. Lees meer

Stil protest

Stil protest

Nadeche Remst laat zien hoe slaap, verdriet en dissociatie meer zijn dan persoonlijke reacties: ze worden een vorm van stil verzet tegen een wereld die kwetsbaarheid buitensluit. Lees meer

Ze willen niet dat je dit weet over ons voedselsysteem

Ze willen niet dat je dit weet over ons voedselsysteem

When life gives you hepatitis A-bessen, kruipt Marthe van Bronkhorst in de pen om het toch nog eens over de voedselindustrie te hebben. Lees meer

Hoe lang blijf je een vluchteling?

Hoe lang blijf je een vluchteling?

'Wat' ben je als je ergens niet thuishoort, maar ook niet terug kan naar je geboorteland? Ivana Kalaš onderzoekt het label 'vluchteling'. Lees meer

Een kijkje in mijn consumentenziel (2024) 1

Een kijkje in mijn consumentenziel (2024)

De gemiddelde Nederlander koopt vaak kleding, en heeft er vaak ook nog geen overzicht over. Columnist Loïs Blank houdt haar eigen koopgedrag elk jaar weer bij. Lees meer

Even zweven de levende wezens

Even zweven de levende wezens

Voor Hard//hoofd dicht Pim te Bokkel over de verschillende facetten van water: de kalmte en geborgenheid ervan, of juist de dreigende weidsheid. Dit is een voorpublicatie uit de bundel 'Even zweven de levende wezens' die op 16 januari bij uitgeverij Wereldbibliotheek verschijnt. Lees meer

Een echte vis

Een echte vis

In dit verhaal van Maartje Franken dreigt er meer dan alleen een storm. Kinderen gaan op zomervakantie in de regen, ontdekken een verzonken stad en proberen te documenteren zoals Bear Grylls. Lees meer

:Oproep: Hard//hoofd Biechtlijn

Oproep: bel de Hard//hoofd Biechtlijn

Op zoek naar een luisterend oor? Bel de Hard//hoofd Biechtlijn op 06 16 85 74 57 en word trouwe lezer van Hard//hoofd op papier om de collectieve audiobiecht te beluisteren. Lees meer

Elke trui is een kersttrui, je moet alleen zelf voorbij Rudolf kijken

Elke trui is een kersttrui, je moet alleen zelf voorbij Rudolf kijken

Misschien heb jij hem nu wel aan: de kersttrui. Een onschuldig grapje of een kledingstuk dat perfect toelicht wat er mis is met de kledingindustrie? Lees meer

Lichamen en monden

Lichamen en monden

Hoelang blijf je toekijken? Wanneer dondert alles in elkaar? Waar zit de zwakke plek van passiviteit? Pieter van de Walle neemt je in dit kortverhaal mee als apathische visverzorger in een Berlijns aquarium. Lees meer

Schrijvers en beeldmakers gezocht voor ‘Honger’, het zevende Hard//hoofd Magazine! 1

Schrijvers en beeldmakers gezocht voor ‘Honger’, het zevende Hard//hoofd Magazine!

Welk verlangen kenmerkt jouw leven en waar snak jij naar? Stuur voor 16 februari 2025 je pitch in en voed ons met jouw ideeën over (beeld)verhalen, essays, poëzie en kunstkritiek voor het magazine ‘Honger’. Lees meer

Schrijvers en beeldmakers gezocht voor ‘Honger’, het zevende Hard//hoofd Magazine!

Illustreer jij de volgende cover van het Hard//hoofd Magazine?

Voor ‘Honger’, het najaarsnummer van 2025 van Hard//hoofd, zijn we op zoek naar illustrator die de cover van ons magazine wil maken. Lees meer

Lieve groetjes van Venus

Lieve groetjes van Venus

Lieke van den Belt vertelt in deze column over haar relatie met en tot Venus. Kijken ze elkaar aan? En zien ze de ander dan ook? Lees meer

De Groep

De Groep

'Ik ben Jane en Kevin is een lul die te veel ruimte inneemt.' Amal Akbour schreef een verhaal over Jane, een narcistische jonge vrouw die voor het eerst deelneemt aan groepstherapie. Dit is een voorpublicatie van het verhaal dat Amal schreef als onderdeel van het Veerhuis Talentenprogramma. Lees meer

Gebeden van keramiek - Nieuw werk voor kunstverzamelaars! 1

Gebeden van keramiek - Nieuw werk voor kunstverzamelaars!

Als dank voor hun steun, ontvangen onze ruim 1.700 kunstverzamelaars in januari een prachtig werk van beeldend kunstenaar Dakota Magdalena Mokhammad. Om welk werk het precies gaat blijft een verrassing, maar in gesprek met onze chef Kunst Jorne Vriens licht Dakota een tipje van de sluier op. Lees meer

Auto Draft 1

Hoe jij politiek je zin weer krijgt: valse dilemma’s, overdrijven en nog drie tactieken die ik leerde van mijn vader

Marthe van Bronkhorst leerde van haar vader dat goed vals niet lelijk is. In deze column legt ze je drie technieken uit om je (politieke) zin te krijgen. "Links, doe nou eens wat mijn vader deed: nooit genoegen nemen met minder." Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in september je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer