Asset 14

Bloed

Menstruatiebloed is een straf van God, een reden tot feest, een geheim wapen, een weermachine en soms ook best wel vies. Sanne had er nooit zoveel moeite mee, tot die ene dag...

Ongestelde vrouwen zijn eng. “Je doet alleen maar zo raar omdat je ongesteld bent,” kreeg ik ooit te horen na een ruzie met een geliefde; veel mannen denken dat PMS een vrouw verandert in een monsterlijk wezen dat om het minste of geringste uitbarst in een hysterische woedeaanval.

Volgens de meeste religies zijn ongestelde vrouwen tevens zondig en onrein. Het maandelijkse bloeden wordt gezien als een goede reden om hen uit te sluiten van:
- het betreden van een gebedshuis en/of het deelnemen aan religieuze handelingen (Judaïsme, Islam)
- het hebben van seks (Judaïsme, Islam, de Griekse en Russisch orthodoxe kerk)
- het betreden van hun eigen huis (Hindoes in Nepal)

Menstruatie wordt soms ook in verband gebracht met positieve energie. De Cherokee geloofden dat menstruatiebloed een bron van vrouwelijke kracht was, die bovendien vijanden ten gronde kon richten. Plinius de Oudere schreef dat een bloedende vrouw die haar lichaam ontbloot, hagelbuien, wervelwinden en onweer kan verjagen. In Afrika werd en wordt menstruatiebloed gebruikt in rituelen om zowel te reinigen als te vernietigen. En waar christenen en Joden menstruatie zien als een straf van God voor de zondeval, wordt in het zuiden van India de eerste ongesteldheid van een jong meisje uitgebreid gevierd met cadeaus.

Hier in het westen wordt menstruatie, ondanks wijdverbreide ontkerkelijking, nog altijd gezien als iets waar we een beetje mysterieus en beschaamd over moeten doen. In reclames voor maandverband en tampons zien we actieve, lachende vrouwen in witte broeken. Alsof je zin hebt in fucking zwemmen of hardlopen wanneer je krom staat van de kramp; de meeste vrouwen die ik ken zijn allang blij als ze de dag doorkomen op twee ibuprofen per uur. De enige verwijzing naar het fysieke aspect is doorgaans de blauwe vloeistof die op een inlegkruisje met vleugels wordt gedruppeld. Een geestige, doch ietwat bloederige parodie op deze commercials van de Russische tak van Tampax werd onlangs nog verboden.

Een van de meest afschrikwekkende literaire scènes over menstruatie werd geschreven door een man. In Stephen King’s Carrie wordt de hoofdpersoon voor het eerst ongesteld tijdens de gymles, en wordt daarna door haar klasgenoten, terwijl ze naakt en bloedend onder de douche staat, bekogeld met tampons. Menstruatie, vernedering en bloed zijn belangrijke thema’s in dit boek.

Goed, menstruatie is vies, daar kunnen alle vrouwen over meepraten. Vooral op de eerste dag wanneer er soms wat weefselrestjes meekomen, en op de laatste dag als het bloed een beetje oud en bruinig is. Het is echter een vorm van viesheid die binnen de categorie kleine persoonlijke ongemakken valt. Zoals oorsmeer. Ik heb altijd geweigerd om ongesteldheid in general iets smerigs te vinden. Gelukkig heb ik weinig ervaring met mannen die er erg truttig over deden: zelfs de minnaar met wie ik ooit voor een spannende nacht in een hotel belandde kon er zenuwachtig om lachen toen de wit gesteven lakens ’s ochtends een landkaart van roodbruine vlekken vertoonden.

Tot die ene dag, toen ik ontdekte dat ik een tampon was vergeten. In mezelf.

Ik vergeet wel vaker dingen - sleutels, paraplu’s, verjaardagen – maar een tampon is iets waar je je als vrouw altijd bewust van bent, mede dankzij het blauwe touwtje.

Optie 1 was AIDS, optie 2 een vleesetende bacterie, optie 3 syfilis.

Ik was me langzaam bewust geworden van een Geur. Vagina’s ruiken nu eenmaal niet naar een bloemenveld, maar dit had ik nog nooit meegemaakt. Het was de stank van verderf, de geur van een rotte vis op een warme zomerdag. Zoals elke vrouw die vermoedt dat er iets mis is Daar Beneden raakte ik compleet in paniek. Optie 1 was AIDS, optie 2 een vleesetende bacterie, optie 3 syfilis. Toch belde ik niet meteen de dokter, in de ijdele hoop dat het vanzelf weg zou gaan. Na een paar dagen was het rotte vis-parfum nog doordringender geworden en realiseerde ik me dat ik nu toch echt iets moest doen. Nog één keer ging ik na wat behalve dodelijke soa’s en vleesetende bacteriën een oorzaak zou kunnen zijn – mijn laatste ongesteldheid was toch al ruim een week geleden? Vervolgens ging er boven mijn hoofd een figuurlijk lampje branden.

Ik gooide een glas wijn achterover, ging op mijn hurken in de douche zitten en begon de zoektocht naar de boosdoener: een tampon die zich volgens mijn ruwe schatting al tien dagen in mij bevond. Gelukkig hoefde ik niet lang te zoeken. Ik hoor nog steeds de natte plof die het totaal doordrenkte restje van een OB-minitampon maakte op mijn badkamervloer. Ik werd bijna gevloerd door de geur die nu vrijkwam: een meer vol dode, rottende vis op een warme zomerdag.

Foto: http://www.secretsofthefed.com

Nooit heb ik me zo vies gevoeld. Was ik maar een Romeinse vrouw in de tijd van Plinius de Oudere, dan was mijn bloed verdomme heilig geweest, en hoefde ik geen dot samengeperste watten in mijn doos te proppen om in een witte legging te gaan hardlopen - met deze ellende tot gevolg.

We worden tegenwoordig niet meer in een hutje opgesloten tot onze menstruatie voorbij is, maar de angst en walging is er nog steeds. En de fascinatie ook. Het is me opgevallen dat vrouwen er, ondanks geschokte uitroepen, stiekem enorm van genieten om vieze ongesteldheidsverhalen aan elkaar te vertellen. Hoe erger hoe beter. Elke vriendin aan wie ik mijn verhaal van de Vergeten Tampon vertel roept uit: “Oh wat erg, ik ken ook iemand die dat heeft gehad!”, waarop een relaas volgt waarin een meestal niet nader geïdentificeerd persoon soms maandenlang met een vergeten tampon of condoom in zich was blijven rondwandelen. (Eventuele mannelijke aanwezigen bij dit soort gesprekken maken zich doorgaans met een smoesje uit de voeten om in een eenzaam hoekje bier te gaan drinken.)

Na deze traumatische gebeurtenis ben ik een tijdje overgestapt op ouderwets maandverband, maar dat is nog het beste te vergelijken met de sensatie van een nat matras tussen je benen. En behalve een geestige anekdote die erg geschikt is om mannen mee weg te jagen heb ik er verder niets aan overgehouden.

Maar hardlopen verdom ik nog steeds.

Mail

Sanne Rispens

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Was dit nou een flirt?

Was dit nou een flirt?

Als de Amsterdamse Carrie Bradshaw schrijft Marthe van Bronkhorst over de schemerflirt: een net te lange blik, een ambigu compliment, een hand die 'per ongeluk' de jouwe aanraakt. Lees meer

In gesprek met Jacqueline Peeters

In gesprek met Jacqueline Peeters: ‘Schilderen is denken en doen’

Aucke Paulusma gaat in gesprek met Jacqueline Peeters over haar nieuwe tentoonstelling. ‘Ik hoop dat ze in mijn werk iets van die spanning zien tussen wat zichtbaar is en wat verborgen blijft, en dat ze voelen hoe ik dat proces van schilderen benader.’ Lees meer

Terugblik op de schrijfworkshop: 'Hoe schrijf je over mannelijkheid?'

Terugblik op de schrijfworkshop: 'Hoe schrijf je over mannelijkheid?'

Op 25 mei organiseerde Hard//hoofd een schrijfworkshop met het thema: 'Hoe schrijf je over mannelijkheid?' Tijdens deze middag hebben de uitgekozen deelnemers onder begeleiding van één van de vier hosts uit het netwerk van Hard//hoofd de tijd gekregen om ideeën uit te wisselen, hun eigen tekst aan te scherpen en te reflecteren op hun eigen schrijfproces. Samen met de hosts kijken we terug op een verdiepende, inspirerende dag vol uitwisseling en reflecties. Lees meer

Dit maakten onze kunstverzamelaars en magazineabonnees mogelijk in 2024

Dit maakten onze kunstverzamelaars mogelijk in 2024

Kunstverzamelaars dragen bij aan onze missie om nieuw talent te ondersteunen en een vrije ruimte te bieden. We leggen graag uit hoe we de donaties in 2024 hebben besteed. Lees meer

Als je écht kinderen wilt redden

Als je écht kinderen wilt redden

Shashitu Rahima Tarirga kwam 33 jaar geleden via interlandelijke adoptie naar Nederland vanuit Ethiopië. Na een reis naar Ethiopië maakt ze nu een afweging tussen haar leven hier en het gemiste leven daar. 'Weegt een westers paspoort op tegen het moeten omgaan met de trauma’s van scheiding en achterlating? Weegt een leven hier op tegen onbekendheid met je leven daar?' Lees meer

Water landt zachter

Water landt zachter

Via een staalarbeider en een PVV-stemmer onderzoekt Angelika Geronymaki zichzelf. Kan ze, zonder het doen van aannames, de ander leren kennen? Lees meer

nuclear family

Queerkroost

In een briefwisseling over queer ouderschap zoeken Eke Krijnen en Lisanne Brouwer naar steun, herkenning en een houding om de maatschappelijke discriminatie buiten het gezinsleven te houden. Lees meer

Informatiehonger

Informatiehonger

We verslikken ons in data, maar blijven gulzig drinken. In dit essay onderzoekt Paola Verhaert hoe onze honger naar informatie — ooit gevoed door boeken, nu door eindeloze datastromen — ons hoofd én onze wereld begint te verzwelgen. Waar ligt de grens? En merken we het als we die overschrijden? Lees meer

De talkshow is dood, lang leve de talkshow

De talkshow is dood, lang leve de talkshow

In deze colum geeft Marthe Bronkhorst je een van haar geheime toverzinnen om vervelende talkshowgasten de mond te snoeren. 'Is dat zo?' Lees meer

:Naar een taal die consent fucking overbodig maakt: brieven over consent

Naar een taal die consent fucking overbodig maakt: brieven over consent

In haar laatste brief aan Alara buigt Yousra zich over taal: hoe taal seksueel geweld normaliseert en hoe taal inwerkt op onze erotische verbeelding. Geweldloze verhoudingen scheppen via taal is voor haar zowel een kwestie van nieuwe talen schrijven als oude of bestaande talen herinneren. Lees meer

Comme tu veux

Comme tu veux

In de bruisende souks van Marrakech leert Aisha Mansaray haar vader – de ultieme hosselaar, de praatjesmaker in zes talen, en de filosoof in een (illegale) taxi – beter begrijpen. Lees meer

:De kunst van vertrekken – Deel II: Macht en onmacht

De kunst van vertrekken – Deel II: Macht en onmacht

In het tweede deel van deze essayreeks over kunststakingen schrijft Lara den Hartog Jager over kunstenaars die worstelen met systemen van macht en de vraag of hun kunst verandering teweeg kan brengen. Lees meer

:De archivaris en haar dochter: Een anatomie van opa's dochter 1

De archivaris en haar dochter: Morgen zal alles anders zijn

‘Even eufy checken.’ In ‘Morgen zal alles anders zijn’ dicht Bareez Majid over de eindeloze keuzes en opties die een dag voortbrengt. Een dag die getekend wordt door de sluimerende aanwezigheid van de videofeed van een beveiligingsapp. Lees meer

Kind van lelijke huizen

Kind van lelijke huizen

Om haar heen ziet Anne Schepers dat de kinderen uit ‘mooie huizen’ die wél een financieel vangnet hebben eerder de stap naar freelancewerk kunnen maken. Ze staat voor de keuze: lijden voor de kunst of doen wat de maatschappij verantwoordelijk acht? Lees meer

:Een reeks foto’s: brieven over consent

Een reeks foto’s: brieven over consent

Voor Alara Adilow voelt het alsof er altijd hiaten overblijven na het schrijven van een antwoord op een brief, en ze vraagt zich af of ze daarom steeds midden in de nacht wakker wordt. Ze denkt na over hoe de zachte aanrakingen niet alleen voor haar lichaam helend kunnen zijn, maar ook voor onze gewelddadige maatschappij, waar pestgedrag en leedvermaak machtsgrepen zijn. Lees meer

De staat ontvoerde mijn oudoom naar het front. En wie weet straks ook mijn broer?

De staat ontvoerde mijn oudoom naar het front. En wie weet straks ook mijn broer?

Marthe van Bronkhorst vraagt zich op 4 mei bij de herdenking af of we wel weten wat oorlog is en waar het begint. Lees meer

Bleekzucht en bloedarmoede

Bleekzucht en bloedarmoede

Menstruatie is stil en onzichtbaar. We kijken weg en gaan door. Maar wat als dat niet langer kan? Wat als het bloed de samenleving binnenstroomt en ons verdrinkt? Esther De Soomer onderzoekt hoe de maatschappij dan reageert. Lees meer

Beeldmakers gezocht voor papieren uitgave over seksueel consent

Beeldmakers gezocht voor papieren uitgave over seksueel consent

HALFNAAKT en Hard//hoofd zoeken acht beeldmakers (fotografie, illustratie, keramiek, textiel, etc.) die samen willen werken aan een publicatie over seksueel consent. Meedoen? Reageer vóór 20 mei. Lees meer

:De archivaris en haar dochter: Een anatomie van opa's dochter

De archivaris en haar dochter: Een anatomie van opa's dochter

In ‘Een anatomie van opa’s dochter’ reconstrueert Bareez Majid de verschillende deeltjes die samen een moeder maken. Een moeder die door een ziekte in de war is, en veel dingen vergeet – soms zelfs haar eigen kinderen. Lees meer

:Hoe te dromen:  Over slaap, verlangen en dromen over een betere wereld

Hoe te dromen: Over slaap, verlangen en dromen over een betere wereld

Als Stella Kummer ’s ochtends wakker wordt, bespreekt ze in bed haar dromen met haar vriend. Terwijl ze aan hem vertelt wat er die nacht in haar droomwereld is omgegaan, denkt ze na over dromen over de wereld. Begint het veranderen van de wereld niet eigenlijk gewoon in bed? Lees meer

Steun Hard//hoofd en verzamel kunst!

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor nieuwe schrijvers en kunstenaars. We zijn al vijftien jaar gratis toegankelijk en advertentievrij. Zo’n vrije ruimte is harder nodig dan ooit. Steun de makers van de toekomst; sluit je vóór 1 juli aan als kunstverzamelaar en ontvang in juli je eerste kunstwerk, een unieke print van kunstenaar Lois Cohen!

Word kunstverzamelaar