Asset 14

Tradities

Kerstmis is een uit de hand gelopen traditie; een collectieve verdwazing die zich uit in massaal kerkbezoek, voor de tv hangen, te veel eten, drank en ruzie. Maar het is ook een tijd waarin ieder gezin op geheel eigen wijze verdwaasd kan zijn.

Maite:

Mijn ouders bouwen het liefst hun eigen kerstboom. Mijn moeder is jutter en kunstenaar en vindt tijdens haar strandtochten allerlei verloren wrakhout. Samen met mijn vader timmert ze er een kerstboom van. De bonkige roze engeltjes die mijn zusje en ik op jonge leeftijd hebben gekleid hangen er ieder jaar weer in.

Sanne:

23 december: "Kersttraditie bij ons (en waarschijnlijk veel andere licht dysfunctionele gezinnen) is half dronken The Sound of Music en Mary Poppins kijken, en dan heel erg hard meezingen. Ik heb hier alleen geen foto's van en dat is maar goed ook."
26 december: "Sissi kijken met mijn vader: 'Wat? Fifi?'"

Laura:

De punk-boom van mijn geliefde. Eronder staat een aardewerken hamster met een kerstmuts op het hoofd en ernaast liggen een Texaanse vlag en een bierschild (but why?).

Sophie:

Mijn kersttraditie: kerstversiersels knippen. Vanwege een vol proefschrifthoofd dit jaar met dank aan Joel in plaats van op eigen inspiratie. Ik heb wel ook een soort stilleven met een vliegende kat en wat papieren ballen op het glas boven mijn voordeur geplakt voor de kerst. Vroeger knipten we gewoon engeltjes en sneeuwvlokken. Weet nog niet of mijn moeder dat dit jaar in haar eentje ook heeft gedaan.

Jean-Maxim:

"Mam, heb je dit jaar de hoezen niet om de stoelen?" "Welke hoezen, lieve schat?" "De kerstmutsen. We...euh we doen op de redactie iets waarbij we onze kersttradities in beeld brengen. En ik dacht, sinds we geen boom meer in huis halen enzo..." "Oh nee natuurlijk! Wacht even hoor, ik haal het even van zolder!"

Dorien:

"Kerst is bij ons thuis geen kerst zonder de rebuspuzzel in het Dagblad van het Noorden. Voor de helft van mijn familie is ie het hoogtepunt van de feestdagen, de andere helft haat 'm omdat ze de raadsels niet snappen en de rest er zo irritant door gebiologeerd is. Zelf vind ik 'm leuk zolang er plaatjes op te lossen zijn, maar als ik dan aankom bij de letterraadsels ('2-0, E=A') heb ik er weer voor een jaar genoeg van. Elke kerst valt me weer op hoe intens lelijk de tekeningen zijn en dat de tekenaar een preoccupatie met prostituees heeft (dit jaar bij vraag 7: een plaatje met hoeren en een dirigent, 'H=B, R=L: boerenkool. Het thema is 'typisch Nederlands'.)"
"O ja, die foto ziet er heel geënsceneerd uit maar dat is ie niet."

Kasper:

"Eerst is er kerst en dan eten wij puddingtaart zonder worst. Ook lekker. De puddingtaart wordt al generaties lang door mijn schoonfamilie rond de feestdagen bereid. De herkomst van het gele geval – feitelijk pudding noch taart - is onduidelijk, maar stamt waarschijnlijk uit de hongerwinter. Toen waren precies die ingrediënten voorhanden die met enige inventiviteit en een hele hoop familieliefde uiteindelijk de puddingtaart gingen vormen. En vlak voor de jaarwisseling zal dan de een of andere voedselbonnensparende neef wel met een worstje zijn komen aanzetten, die ze er toen maar bij hebben geserveerd. Deze op papier onmogelijke combinatie van vet vlees en zachte zoetigheid is in de afgelopen tien jaar een vast onderdeel van mijn smaakpapillen gaan vormen. De oliebol schijnt niet noodzakelijk te zijn, maar wordt er op die laatste avond van het jaar meestal toch ook maar op je bordje bijgelegd. De bedoeling is dan dat je van alledrie die zaken een stukje op je vork prikt, om vervolgens deze smakenchaos je bakkes binnen te schuiven. Hoe dichter de decembermaand nadert, hoe meer ik ernaar verlang. Minstens zoveel als naar de puddingtaart zelf, zie ik uit naar alle gesprekken die er steevast mee gepaard gaan. Zoals die over de vraag of er nou rozijnen in horen of niet en de schande die wordt gesproken over de Canadese tak, die het ook op verjaardagen durft te serveren en naar het schijnt godbetert met slagroom."

Emy:

"Elk jaar als de kerst nadert begint mijn vader weer met zijn voordracht: ‘The first day of Christmas/ My true love sent to me/ A partridge in a pear tree. The second day of Christmas/ My true love sent to me/ Two turtle doves, and/ A partridge in a pear tree.’ Het Britse kerstliedje ‘The Twelve Days of Christmas’ is een heel raar liedje, waarin de vertelster steeds gekkere, grotere geschenken ontvangt, van een berg levend gevogelte naar acht koeien inclusief melkmeiden tot twaalf springende lords. Omdat mijn vader de hele rits geschenken niet uit zijn hoofd kent, wordt – meestal al na de twee tortelduiven – onvermijdelijk The Christmas Reader erbij gehaald, waar niet alleen dit liedje in staat, maar allerlei verhalen en gedichten die met kerst te maken hebben. En aangezien er altijd wel een familielid roept ‘wat een onzin, wat moet ze met al die vogels en melkmeiden?’, geeft dat mijn vader de kans ook The Twelve Days of Christmas – A Correspondence van John Julius Norwich voor te lezen. Hierin beklaagt het liefdesobject zich over de geschenken: ‘As I write this letter, ten disgusting old men are prancing about all over what used to be the garden – before the geese and the swans and the cows got at it; and several of them, I notice, are taking inexcusable liberties with the milkmaids. Meanwhile the neighbours are trying to have us evicted. I shall never speak to you again.’"

Mail

Redactie

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Waarom stellen journalisten zo weinig vragen?

Waarom stellen journalisten zo weinig vragen?

Bij de media heerst ziekte, journalisten stellen te weinig vragen. Fausto en Marthe van Bronkhorst komen met een behandelplan. Lees meer

Essaywedstrijd: 'Dat is dan jouw waarheid' Hooray for the Essay 2026

'Dat is dan jouw waarheid' Hooray for the Essay 2026

In deze editie van Hooray for the Essay dagen we je uit om na te denken over waarheid. Reageer voor 19 januari. Lees meer

:Schoonheid van de partij: Mogen politieke partijen een eigen esthetiek ontwikkelen? 1

Schoonheid van de partij: Mogen politieke partijen een eigen esthetiek ontwikkelen?

Is politieke inmenging met kunst en esthetiek vooral iets van vroeger, en is schoonheid tegenwoordig gedepolitiseerd? Patrick Hoop schreef een essay over waarom ons huidige politieke stelsel zich mag - of moet - bemoeien met schoonheid. Lees meer

Een eerste keer

Een eerste keer

In dit erotische verhaal vraagt Jochum Veenstra zich af of het opwindend kan zijn om constant expliciete consent te vragen, en of er dan ook echte consent tot stand komt. Een eerste keer is ook gepubliceerd als audioverhaal bij deBuren. 'Als onze monden elkaar raken, lijkt de vriendschap die we bij daglicht hebben weer tot leven te komen.' Lees meer

Politiek is de olifant in de kamer, maar modejournalistiek trekt de deur liever dicht

Politiek is de olifant in de kamer, maar modejournalistiek trekt de deur liever dicht

Mode lijkt glanzend en zorgeloos, maar er schuilt een wereld van politiek achter. Loïs Blank vraagt zich af: wie bepaalt eigenlijk welke verhalen verteld mogen worden? Wat gebeurt er met de progressieve stemmen van een bedrijf dat vooral voor de winst gaat? Lees meer

Suriname - van onafhankelijk land naar natie

Suriname - van onafhankelijk land naar natie

Op 25 november is het 50 jaar geleden dat Suriname onafhankelijk werd van Nederland. Kevin Headley bespreekt hoe de onafhankelijkheid van Suriname tot stand is gekomen en hoe het zich verder ontwikkelt tot natie: van politieke geschiedenis tot hedendaagse successen. Lees meer

Balletles

Balletles

In een rumoerig café herinnert een groep meisjes zich heel helder: 'Meisjes zoals wij leren vroeg de kunst van de onwaarneembare volharding.' In dit korte verhaal neemt Marieke Ornelis je mee in een wereld vol witte panty's, billen op een koude vloer en honingachtig vocht, terwijl de intimiteit wegsmelt onder de toneellampen. Lees meer

De integratie-stok slaat wéér de ‘problematische Moslim’

De integratie-stok slaat wéér de ‘problematische Moslim’

'Een begrip als integratie lijkt een middel om te streven naar een inclusievere samenleving, maar dwingt in feite minderheden om hun culturele en religieuze identiteit op te geven.' Aslıhan Öztürk legt de retoriek bloot waarmee de integratie-stok dreigend boven het hoofd van generaties migranten wordt gehouden. Lees meer

Pomme d’amour 1

Pomme d’amour

In dit gedicht van Elise Vos vinden de glazen muiltjes en kikkerprinsen uit de klassieke sprookjes hun weg tussen de HR-medewerkers en stadsduiven met verminkte pootjes. Een hoofdpersoon zoekt diens plek in de wereld, terwijl mannen dwars door de ontknoping van het verhaal heen slapen. Lees meer

Ademruimte

Ademruimte

‘Hij kon toen alleen Catalaanse woorden fluisteren en zijn wijsvinger buigen om aan te geven wanneer hij naar buiten wilde om te roken.’ In Ademruimte, van Elisa Ros Villarte, keert het hoofdpersonage terug naar haar ouderlijk huis dat gevuld is met onbekend speelgoed, bevroren maaltijden en beladen vragen. Lees meer

Wifey material

Wifey material

Wifey of wervelwind, Madonna of hoer. Marthe van Bronkhorst had gehoopt dat dit binaire denken passé was, maar helaas, de emancipatietrein blijkt op dit spoor nog steeds haperen. Ik oefen een enorme aantrekkingskracht uit op één specifiek soort mensen: mensen van wie de favoriete contactfrequentie eens in het kwartaal is. Mensen van wie de love... Lees meer

Nwe Tijd x Hard//hoofd: Maandagavond – De uitnodiging

Podcast: Maandagavond – De uitnodiging

Deze Maandagavond liep iets anders dan gepland. Of beter gezegd: precies zoals gepland, althans voor iedereen behalve Suzanne Grotenhuis. Met Freek Vielen, Ellis Meeusen en Johannes Lievens, die in de tweede aflevering van dit Maandagavond-seizoen stilstaan bij momenten die je anders aan je voorbij zou laten gaan. Lees meer

Bestel ‘Ik wil, wil jij ook?’ - briefwisseling over seksueel consent 1

Bestel ‘Ik wil, wil jij ook?’ - briefwisseling over seksueel consent

Bestel onze bundel 'Ik wil, wil jij ook?' een briefwisseling over seksueel consent Lees meer

Vrijheid

Vrijheid

Liggend onder de auto van de buren overdenkt een man de relatie tot zijn familie, de gevolgen van zijn gedrag en de reactie van omstanders. Eva Gabriela schreef een kwetsbaar verhaal waarin de dreiging en het ongemak constant voelbaar zijn, en waarin de pleger van huiselijk geweld de hoofdpersoon is. Lees meer

Anders voel ik me zo oud 1

Anders voel ik me zo oud

In dit essay analyseert Loulou Drinkwaard de tegenstrijdige etiquetten die haar zijn geleerd of opgelegd: ‘Tussen u en jou in, zweef ik. De waarden van mijn vader in mijn ene hand en de waarheid van mijn moeder in mijn andere. Mijn oma deelt de kennis van ons moederland en ‘De Nederlander’ bepaalt wat hoort. Ondertussen vond ik een alternatief. Zullen wij elkaar vousvoyeren?’ Lees meer

:De herhaling van de zombie-apocalyps: Op zoek naar een alternatieve dystopie

De herhaling van de zombie-apocalyps: Op zoek naar een alternatieve dystopie

De zombie is een popcultuuricoon. En niet alleen tijdens Halloween! Series als The Walking Dead en The Last of Us volgen de gebaande zombiepaden. Volgens Anne Ballon hebben zombies méér narratief potentieel. In vernieuwende verhalen wordt onderzocht 'hoe wij als halfbewusten de wereld beleven, hoe we opgaan in systemen die we niet hebben gekozen, hoe we verlangen en met verlies omgaan.' Lees meer

Kleding gaat als warme broodjes over de toonbank, maar dat mag wel wat letterlijker

Kleding gaat als warme broodjes over de toonbank, maar dat mag wel wat letterlijker

We weten precies wat er in ons eten zit, maar wat dragen we eigenlijk op onze huid? Net als jij, verlangt Loïs Blank ook naar meer transparantie van de kledingindustrie. Zou die wens dan toch in vervulling kunnen komen? Lees meer

Twee dagen

Twee dagen

Rocher Koendjbiharie belicht de verschillende paden die we tijdens de aankomende verkiezingen in kunnen slaan. Kiest Nederland opnieuw voor rechts, en strompelen we verder richting democratisch en moreel verval? Of kiest Nederland toch voor een samenleving waarin we omkijken naar elkaar? 'Alleen fascisten zien antifascisme als een bedreiging.' Lees meer

Vergeten vrouwen 1

Vergeten vrouwen

In dit essay schrijft Anne Louïse van den Dool over vrouwelijke kunstenaars die meer dan ooit in de schijnwerpers staan. Niet alleen hedendaagse makers, maar ook opvallend veel vrouwen die rond 1900 actief waren in de kunstwereld trekken veel aandacht. Met solotentoonstellingen over Suze Robertson, Coba Ritsema en Jo Koster laten musea zien waarom juist deze kunstenaars alsnog een plek in de canon verdienen. Lees meer

De verdwenen kosmonaut

De verdwenen kosmonaut

Duizenden kilometers van de kosmonaut vandaan zit Igor, uitkijkend over de stad, terwijl hij luistert naar de ruis op de tv, naar de beukende eurodance plaat die nog naklinkt in zijn oren en naar een stem die hem probeert te overtuigen terug te komen. In De verdwenen kosmonaut van Thijs van der Heijden raakt een... Lees meer

Steun Hard//hoofd en verzamel kunst!

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor nieuwe schrijvers en kunstenaars. We zijn al vijftien (!) jaar gratis toegankelijk en advertentievrij. Zo’n vrije ruimte is harder nodig dan ooit. Steun de makers van de toekomst; sluit je vóór 1 januari aan als kunstverzamelaar en ontvang in januari je eerste kunstwerk!

Word kunstverzamelaar