Asset 14

Het te grote verschil

Deze zomer overleed een vriend. Een vrind-vriend: hij had twee beste vrienden, een fier aantal ongelooflijk goede vrienden en vervolgens een lange trits vrinden, waar ik mijzelf toe reken.
Met een vrind drink je koffie als je elkaar op de Haarlemmerdijk treft. Dan nodig je hem uit voor het etentje die avond waarbij je zeven gerechten bereidt omdat er dusdanig veel mensen zullen aanschuiven dat een eenpansgerecht er nogal middeleeuws bij zou staan - een zevengangendiner dus waarvan vervolgens twee gangen aanbranden en je er één in het geheel vergeet te serveren. Deze vrind wil van het verbrande gerecht nota bene het recept graag mee naar huis alsjeblieft dankjewel.

Een vrind is iemand waarvan je nooit exact weet hoe lang je elkaar nou kent maar het was altijd zeker twee jaar langer. Voor die vrind brand je stapels zelfgecompileerde CD’s met Nero Burning Rom (zo lang kennen jullie elkaar in ieder geval) in een formaat dat hij niet kan afspelen.
“Heb ík dít?!” schreeuwt de vrind verheugd als hij op zijn eigen pc naar muziek luistert.

Een vrind is iemand die je in een rokerige danszaal waar de onbarmhartige lichten overigens al best een tijdje aan staan, zoent. Omdat hij nog een beetje in zichzelf danst en onderwijl the Smiths neuriet maar vooral omdat jullie elkaar Zo Ongelooflijk Lief vinden. Ondanks het feit dat hij op mannen valt en jij op andere mannen dan op hem, je zoent en lacht daar later hartstochtelijk om.

Wat ook binnen het vrindenspectrum valt is hem ’s nachts, nog geen minuut nadat je samen door de Vondelparkpoort bent gefietst, genadeloos kwijtraken. Om hem twintig minuten later stuiplachend tegen een boom te zien staan en daar vervolgens in te klimmen. De echte vrind is er één die jou ineens, uit het niets en zonder begeleidende tekst, één van de grappigste stripjes ooit stuurt waardoor er een wedloop ontstaat van geinige stripjes over en weer die eindigt met een niet zo heel erg grappig stripje van jouw kant. Plaatje 1. Twee vrouwen wandelen op straat, een man wandelt hen tegemoet. Plaatje 2. Man: “En dames, gaan wij vandaag nog wat leuks doen?” Plaatje 3. Vrouwen: “Nee.”

Foto: Gabor Roozen.

De dood van naasten zou bij de echo van de welbekende aankondiging moeten blijven. Jeweetwel, een aankondiging met de strekking dat we het heus allemaal mee gaan maken, zo naïef ben ik niet, maar ik had er toch op gerekend dat het pas in een verre toekomst zou geschieden.
Zo’n toekomst waarin we klaar zijn voor tegenslagen van dergelijke omvang en het verlies kunnen incasseren als in een Zonnatura-reclame: we zullen prachtig ingetogen huilen op een propere witte bank terwijl de avondzon zowel de schuifdeuren naar de tuin als het theekopje op de salontafel-zonder-kringen goud kleurt. Een vriendin legt een grote, gebreide plaid over je schouders en veegt één biggelende traan van je wang. Je mascara loopt niet eens uit.

Maar de dood zou niet nu al mogen binnendenderen, en al helemaal niet zo. Niet in de zomer, niet op zijn leeftijd. Zijn vrienden mogen niet nog met de deurklink in hun hand staan en voorover klappen; zijn beste vrienden mogen niet de andere vrienden bellen en hoi zeggen, hee met mij en haperen; zijn vrienden mogen niet op vakantie zijn en het later pas horen; zijn vrienden mogen niet op vakantie zijn en terugkomen; zijn vrienden mogen niet tijdens hun werk dat telefoontje krijgen, ze mogen niet in elkaar zakken ten overstaan van klanten; zijn vrienden mogen niet elkaar massaal opbellen en dan niets zeggen en ze mogen ook niet zeggen weet jij het al?

Zijn vrienden mogen niet op een verrassend zonnige dag het bootverkeer over de Prinsengracht voorbij zien trekken. Ze mogen niet bijna opgaan tussen andere mensen die zorgeloos met hun benen over de rand bengelen, bijna, zou je niet beter weten. Het moet de voorbijgangers toch opvallen dat hun pizza’s niet gegeten worden en dat alles wat gezegd wordt met open mond gebeurt en geluidloos is; dat hun monden niet meer sluiten, zelfs niet tijdens het huilen, dat ze hooguit wat verkrampter staan? Het moet toch zichtbaar zijn dat zij allemaal van een afstandje naar zichzelf kijken, deze mensen met een fles wijn in hun midden; lamgeslagen jonge mensen waar rondvaartboten en kleine sloepjes met feestmuziek aan voorbij varen? Er liggen twee koudgeworden steenovenpizza’s in voorgesneden parten op de stoep, net als wat verkreukelde zakdoekjes en heel veel sigaretten.
Zij mogen niet maanden later op Facebook voorbij zien komen dat hij de IJ-hallen nog steeds leuk vindt en zij mogen dat niet als een schop in hun middenrif ervaren.

Op deze manier blijft het verschil veel te groot. Het verschil tussen dansen in een klimboom in het Vondelpark en nooit meer dansen in een klimboom in het Vondelpark. Niet eens een heel klein beetje dansen. Het kolossale verschil tussen hem in de supermarkt zien lopen met een zakje rucola en denken shit niet omkijken want ik heb te veel haast en drie dagen later zeker weten dat je hem niet meer in de supermarkt zult zien lopen. Nooit meer, met of zonder biologische rucola in zo’n kraakzakje.

Mail

Laura van der Haar is archeoloog en schrijver.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Waarom stellen journalisten zo weinig vragen?

Waarom stellen journalisten zo weinig vragen?

Bij de media heerst ziekte, journalisten stellen te weinig vragen. Fausto en Marthe van Bronkhorst komen met een behandelplan. Lees meer

Essaywedstrijd: 'Dat is dan jouw waarheid' Hooray for the Essay 2026

'Dat is dan jouw waarheid' Hooray for the Essay 2026

In deze editie van Hooray for the Essay dagen we je uit om na te denken over waarheid. Reageer voor 19 januari. Lees meer

:Schoonheid van de partij: Mogen politieke partijen een eigen esthetiek ontwikkelen? 1

Schoonheid van de partij: Mogen politieke partijen een eigen esthetiek ontwikkelen?

Is politieke inmenging met kunst en esthetiek vooral iets van vroeger, en is schoonheid tegenwoordig gedepolitiseerd? Patrick Hoop schreef een essay over waarom ons huidige politieke stelsel zich mag - of moet - bemoeien met schoonheid. Lees meer

Een eerste keer

Een eerste keer

In dit erotische verhaal vraagt Jochum Veenstra zich af of het opwindend kan zijn om constant expliciete consent te vragen, en of er dan ook echte consent tot stand komt. Een eerste keer is ook gepubliceerd als audioverhaal bij deBuren. 'Als onze monden elkaar raken, lijkt de vriendschap die we bij daglicht hebben weer tot leven te komen.' Lees meer

Politiek is de olifant in de kamer, maar modejournalistiek trekt de deur liever dicht

Politiek is de olifant in de kamer, maar modejournalistiek trekt de deur liever dicht

Mode lijkt glanzend en zorgeloos, maar er schuilt een wereld van politiek achter. Loïs Blank vraagt zich af: wie bepaalt eigenlijk welke verhalen verteld mogen worden? Wat gebeurt er met de progressieve stemmen van een bedrijf dat vooral voor de winst gaat? Lees meer

Suriname - van onafhankelijk land naar natie

Suriname - van onafhankelijk land naar natie

Op 25 november is het 50 jaar geleden dat Suriname onafhankelijk werd van Nederland. Kevin Headley bespreekt hoe de onafhankelijkheid van Suriname tot stand is gekomen en hoe het zich verder ontwikkelt tot natie: van politieke geschiedenis tot hedendaagse successen. Lees meer

Balletles

Balletles

In een rumoerig café herinnert een groep meisjes zich heel helder: 'Meisjes zoals wij leren vroeg de kunst van de onwaarneembare volharding.' In dit korte verhaal neemt Marieke Ornelis je mee in een wereld vol witte panty's, billen op een koude vloer en honingachtig vocht, terwijl de intimiteit wegsmelt onder de toneellampen. Lees meer

De integratie-stok slaat wéér de ‘problematische Moslim’

De integratie-stok slaat wéér de ‘problematische Moslim’

'Een begrip als integratie lijkt een middel om te streven naar een inclusievere samenleving, maar dwingt in feite minderheden om hun culturele en religieuze identiteit op te geven.' Aslıhan Öztürk legt de retoriek bloot waarmee de integratie-stok dreigend boven het hoofd van generaties migranten wordt gehouden. Lees meer

Pomme d’amour 1

Pomme d’amour

In dit gedicht van Elise Vos vinden de glazen muiltjes en kikkerprinsen uit de klassieke sprookjes hun weg tussen de HR-medewerkers en stadsduiven met verminkte pootjes. Een hoofdpersoon zoekt diens plek in de wereld, terwijl mannen dwars door de ontknoping van het verhaal heen slapen. Lees meer

Ademruimte

Ademruimte

‘Hij kon toen alleen Catalaanse woorden fluisteren en zijn wijsvinger buigen om aan te geven wanneer hij naar buiten wilde om te roken.’ In Ademruimte, van Elisa Ros Villarte, keert het hoofdpersonage terug naar haar ouderlijk huis dat gevuld is met onbekend speelgoed, bevroren maaltijden en beladen vragen. Lees meer

Wifey material

Wifey material

Wifey of wervelwind, Madonna of hoer. Marthe van Bronkhorst had gehoopt dat dit binaire denken passé was, maar helaas, de emancipatietrein blijkt op dit spoor nog steeds haperen. Ik oefen een enorme aantrekkingskracht uit op één specifiek soort mensen: mensen van wie de favoriete contactfrequentie eens in het kwartaal is. Mensen van wie de love... Lees meer

Nwe Tijd x Hard//hoofd: Maandagavond – De uitnodiging

Podcast: Maandagavond – De uitnodiging

Deze Maandagavond liep iets anders dan gepland. Of beter gezegd: precies zoals gepland, althans voor iedereen behalve Suzanne Grotenhuis. Met Freek Vielen, Ellis Meeusen en Johannes Lievens, die in de tweede aflevering van dit Maandagavond-seizoen stilstaan bij momenten die je anders aan je voorbij zou laten gaan. Lees meer

Bestel ‘Ik wil, wil jij ook?’ - briefwisseling over seksueel consent 1

Bestel ‘Ik wil, wil jij ook?’ - briefwisseling over seksueel consent

Bestel onze bundel 'Ik wil, wil jij ook?' een briefwisseling over seksueel consent Lees meer

Vrijheid

Vrijheid

Liggend onder de auto van de buren overdenkt een man de relatie tot zijn familie, de gevolgen van zijn gedrag en de reactie van omstanders. Eva Gabriela schreef een kwetsbaar verhaal waarin de dreiging en het ongemak constant voelbaar zijn, en waarin de pleger van huiselijk geweld de hoofdpersoon is. Lees meer

Anders voel ik me zo oud 1

Anders voel ik me zo oud

In dit essay analyseert Loulou Drinkwaard de tegenstrijdige etiquetten die haar zijn geleerd of opgelegd: ‘Tussen u en jou in, zweef ik. De waarden van mijn vader in mijn ene hand en de waarheid van mijn moeder in mijn andere. Mijn oma deelt de kennis van ons moederland en ‘De Nederlander’ bepaalt wat hoort. Ondertussen vond ik een alternatief. Zullen wij elkaar vousvoyeren?’ Lees meer

:De herhaling van de zombie-apocalyps: Op zoek naar een alternatieve dystopie

De herhaling van de zombie-apocalyps: Op zoek naar een alternatieve dystopie

De zombie is een popcultuuricoon. En niet alleen tijdens Halloween! Series als The Walking Dead en The Last of Us volgen de gebaande zombiepaden. Volgens Anne Ballon hebben zombies méér narratief potentieel. In vernieuwende verhalen wordt onderzocht 'hoe wij als halfbewusten de wereld beleven, hoe we opgaan in systemen die we niet hebben gekozen, hoe we verlangen en met verlies omgaan.' Lees meer

Kleding gaat als warme broodjes over de toonbank, maar dat mag wel wat letterlijker

Kleding gaat als warme broodjes over de toonbank, maar dat mag wel wat letterlijker

We weten precies wat er in ons eten zit, maar wat dragen we eigenlijk op onze huid? Net als jij, verlangt Loïs Blank ook naar meer transparantie van de kledingindustrie. Zou die wens dan toch in vervulling kunnen komen? Lees meer

Twee dagen

Twee dagen

Rocher Koendjbiharie belicht de verschillende paden die we tijdens de aankomende verkiezingen in kunnen slaan. Kiest Nederland opnieuw voor rechts, en strompelen we verder richting democratisch en moreel verval? Of kiest Nederland toch voor een samenleving waarin we omkijken naar elkaar? 'Alleen fascisten zien antifascisme als een bedreiging.' Lees meer

Vergeten vrouwen 1

Vergeten vrouwen

In dit essay schrijft Anne Louïse van den Dool over vrouwelijke kunstenaars die meer dan ooit in de schijnwerpers staan. Niet alleen hedendaagse makers, maar ook opvallend veel vrouwen die rond 1900 actief waren in de kunstwereld trekken veel aandacht. Met solotentoonstellingen over Suze Robertson, Coba Ritsema en Jo Koster laten musea zien waarom juist deze kunstenaars alsnog een plek in de canon verdienen. Lees meer

De verdwenen kosmonaut

De verdwenen kosmonaut

Duizenden kilometers van de kosmonaut vandaan zit Igor, uitkijkend over de stad, terwijl hij luistert naar de ruis op de tv, naar de beukende eurodance plaat die nog naklinkt in zijn oren en naar een stem die hem probeert te overtuigen terug te komen. In De verdwenen kosmonaut van Thijs van der Heijden raakt een... Lees meer

Steun Hard//hoofd en verzamel kunst!

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor nieuwe schrijvers en kunstenaars. We zijn al vijftien (!) jaar gratis toegankelijk en advertentievrij. Zo’n vrije ruimte is harder nodig dan ooit. Steun de makers van de toekomst; sluit je vóór 1 januari aan als kunstverzamelaar en ontvang in januari je eerste kunstwerk!

Word kunstverzamelaar