Asset 14

Het te grote verschil

Deze zomer overleed een vriend. Een vrind-vriend: hij had twee beste vrienden, een fier aantal ongelooflijk goede vrienden en vervolgens een lange trits vrinden, waar ik mijzelf toe reken.
Met een vrind drink je koffie als je elkaar op de Haarlemmerdijk treft. Dan nodig je hem uit voor het etentje die avond waarbij je zeven gerechten bereidt omdat er dusdanig veel mensen zullen aanschuiven dat een eenpansgerecht er nogal middeleeuws bij zou staan - een zevengangendiner dus waarvan vervolgens twee gangen aanbranden en je er één in het geheel vergeet te serveren. Deze vrind wil van het verbrande gerecht nota bene het recept graag mee naar huis alsjeblieft dankjewel.

Een vrind is iemand waarvan je nooit exact weet hoe lang je elkaar nou kent maar het was altijd zeker twee jaar langer. Voor die vrind brand je stapels zelfgecompileerde CD’s met Nero Burning Rom (zo lang kennen jullie elkaar in ieder geval) in een formaat dat hij niet kan afspelen.
“Heb ík dít?!” schreeuwt de vrind verheugd als hij op zijn eigen pc naar muziek luistert.

Een vrind is iemand die je in een rokerige danszaal waar de onbarmhartige lichten overigens al best een tijdje aan staan, zoent. Omdat hij nog een beetje in zichzelf danst en onderwijl the Smiths neuriet maar vooral omdat jullie elkaar Zo Ongelooflijk Lief vinden. Ondanks het feit dat hij op mannen valt en jij op andere mannen dan op hem, je zoent en lacht daar later hartstochtelijk om.

Wat ook binnen het vrindenspectrum valt is hem ’s nachts, nog geen minuut nadat je samen door de Vondelparkpoort bent gefietst, genadeloos kwijtraken. Om hem twintig minuten later stuiplachend tegen een boom te zien staan en daar vervolgens in te klimmen. De echte vrind is er één die jou ineens, uit het niets en zonder begeleidende tekst, één van de grappigste stripjes ooit stuurt waardoor er een wedloop ontstaat van geinige stripjes over en weer die eindigt met een niet zo heel erg grappig stripje van jouw kant. Plaatje 1. Twee vrouwen wandelen op straat, een man wandelt hen tegemoet. Plaatje 2. Man: “En dames, gaan wij vandaag nog wat leuks doen?” Plaatje 3. Vrouwen: “Nee.”

Foto: Gabor Roozen.

De dood van naasten zou bij de echo van de welbekende aankondiging moeten blijven. Jeweetwel, een aankondiging met de strekking dat we het heus allemaal mee gaan maken, zo naïef ben ik niet, maar ik had er toch op gerekend dat het pas in een verre toekomst zou geschieden.
Zo’n toekomst waarin we klaar zijn voor tegenslagen van dergelijke omvang en het verlies kunnen incasseren als in een Zonnatura-reclame: we zullen prachtig ingetogen huilen op een propere witte bank terwijl de avondzon zowel de schuifdeuren naar de tuin als het theekopje op de salontafel-zonder-kringen goud kleurt. Een vriendin legt een grote, gebreide plaid over je schouders en veegt één biggelende traan van je wang. Je mascara loopt niet eens uit.

Maar de dood zou niet nu al mogen binnendenderen, en al helemaal niet zo. Niet in de zomer, niet op zijn leeftijd. Zijn vrienden mogen niet nog met de deurklink in hun hand staan en voorover klappen; zijn beste vrienden mogen niet de andere vrienden bellen en hoi zeggen, hee met mij en haperen; zijn vrienden mogen niet op vakantie zijn en het later pas horen; zijn vrienden mogen niet op vakantie zijn en terugkomen; zijn vrienden mogen niet tijdens hun werk dat telefoontje krijgen, ze mogen niet in elkaar zakken ten overstaan van klanten; zijn vrienden mogen niet elkaar massaal opbellen en dan niets zeggen en ze mogen ook niet zeggen weet jij het al?

Zijn vrienden mogen niet op een verrassend zonnige dag het bootverkeer over de Prinsengracht voorbij zien trekken. Ze mogen niet bijna opgaan tussen andere mensen die zorgeloos met hun benen over de rand bengelen, bijna, zou je niet beter weten. Het moet de voorbijgangers toch opvallen dat hun pizza’s niet gegeten worden en dat alles wat gezegd wordt met open mond gebeurt en geluidloos is; dat hun monden niet meer sluiten, zelfs niet tijdens het huilen, dat ze hooguit wat verkrampter staan? Het moet toch zichtbaar zijn dat zij allemaal van een afstandje naar zichzelf kijken, deze mensen met een fles wijn in hun midden; lamgeslagen jonge mensen waar rondvaartboten en kleine sloepjes met feestmuziek aan voorbij varen? Er liggen twee koudgeworden steenovenpizza’s in voorgesneden parten op de stoep, net als wat verkreukelde zakdoekjes en heel veel sigaretten.
Zij mogen niet maanden later op Facebook voorbij zien komen dat hij de IJ-hallen nog steeds leuk vindt en zij mogen dat niet als een schop in hun middenrif ervaren.

Op deze manier blijft het verschil veel te groot. Het verschil tussen dansen in een klimboom in het Vondelpark en nooit meer dansen in een klimboom in het Vondelpark. Niet eens een heel klein beetje dansen. Het kolossale verschil tussen hem in de supermarkt zien lopen met een zakje rucola en denken shit niet omkijken want ik heb te veel haast en drie dagen later zeker weten dat je hem niet meer in de supermarkt zult zien lopen. Nooit meer, met of zonder biologische rucola in zo’n kraakzakje.

Mail

Laura van der Haar is archeoloog en schrijver.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Was dit nou een flirt?

Was dit nou een flirt?

Als de Amsterdamse Carrie Bradshaw schrijft Marthe van Bronkhorst over de schemerflirt: een net te lange blik, een ambigu compliment, een hand die 'per ongeluk' de jouwe aanraakt. Lees meer

In gesprek met Jacqueline Peeters

In gesprek met Jacqueline Peeters: ‘Schilderen is denken en doen’

Aucke Paulusma gaat in gesprek met Jacqueline Peeters over haar nieuwe tentoonstelling. ‘Ik hoop dat ze in mijn werk iets van die spanning zien tussen wat zichtbaar is en wat verborgen blijft, en dat ze voelen hoe ik dat proces van schilderen benader.’ Lees meer

Terugblik op de schrijfworkshop: 'Hoe schrijf je over mannelijkheid?'

Terugblik op de schrijfworkshop: 'Hoe schrijf je over mannelijkheid?'

Op 25 mei organiseerde Hard//hoofd een schrijfworkshop met het thema: 'Hoe schrijf je over mannelijkheid?' Tijdens deze middag hebben de uitgekozen deelnemers onder begeleiding van één van de vier hosts uit het netwerk van Hard//hoofd de tijd gekregen om ideeën uit te wisselen, hun eigen tekst aan te scherpen en te reflecteren op hun eigen schrijfproces. Samen met de hosts kijken we terug op een verdiepende, inspirerende dag vol uitwisseling en reflecties. Lees meer

Dit maakten onze kunstverzamelaars en magazineabonnees mogelijk in 2024

Dit maakten onze kunstverzamelaars mogelijk in 2024

Kunstverzamelaars dragen bij aan onze missie om nieuw talent te ondersteunen en een vrije ruimte te bieden. We leggen graag uit hoe we de donaties in 2024 hebben besteed. Lees meer

Als je écht kinderen wilt redden

Als je écht kinderen wilt redden

Shashitu Rahima Tarirga kwam 33 jaar geleden via interlandelijke adoptie naar Nederland vanuit Ethiopië. Na een reis naar Ethiopië maakt ze nu een afweging tussen haar leven hier en het gemiste leven daar. 'Weegt een westers paspoort op tegen het moeten omgaan met de trauma’s van scheiding en achterlating? Weegt een leven hier op tegen onbekendheid met je leven daar?' Lees meer

Water landt zachter

Water landt zachter

Via een staalarbeider en een PVV-stemmer onderzoekt Angelika Geronymaki zichzelf. Kan ze, zonder het doen van aannames, de ander leren kennen? Lees meer

nuclear family

Queerkroost

In een briefwisseling over queer ouderschap zoeken Eke Krijnen en Lisanne Brouwer naar steun, herkenning en een houding om de maatschappelijke discriminatie buiten het gezinsleven te houden. Lees meer

Informatiehonger

Informatiehonger

We verslikken ons in data, maar blijven gulzig drinken. In dit essay onderzoekt Paola Verhaert hoe onze honger naar informatie — ooit gevoed door boeken, nu door eindeloze datastromen — ons hoofd én onze wereld begint te verzwelgen. Waar ligt de grens? En merken we het als we die overschrijden? Lees meer

De talkshow is dood, lang leve de talkshow

De talkshow is dood, lang leve de talkshow

In deze colum geeft Marthe Bronkhorst je een van haar geheime toverzinnen om vervelende talkshowgasten de mond te snoeren. 'Is dat zo?' Lees meer

:Naar een taal die consent fucking overbodig maakt: brieven over consent

Naar een taal die consent fucking overbodig maakt: brieven over consent

In haar laatste brief aan Alara buigt Yousra zich over taal: hoe taal seksueel geweld normaliseert en hoe taal inwerkt op onze erotische verbeelding. Geweldloze verhoudingen scheppen via taal is voor haar zowel een kwestie van nieuwe talen schrijven als oude of bestaande talen herinneren. Lees meer

Comme tu veux

Comme tu veux

In de bruisende souks van Marrakech leert Aisha Mansaray haar vader – de ultieme hosselaar, de praatjesmaker in zes talen, en de filosoof in een (illegale) taxi – beter begrijpen. Lees meer

:De kunst van vertrekken – Deel II: Macht en onmacht

De kunst van vertrekken – Deel II: Macht en onmacht

In het tweede deel van deze essayreeks over kunststakingen schrijft Lara den Hartog Jager over kunstenaars die worstelen met systemen van macht en de vraag of hun kunst verandering teweeg kan brengen. Lees meer

:De archivaris en haar dochter: Een anatomie van opa's dochter 1

De archivaris en haar dochter: Morgen zal alles anders zijn

‘Even eufy checken.’ In ‘Morgen zal alles anders zijn’ dicht Bareez Majid over de eindeloze keuzes en opties die een dag voortbrengt. Een dag die getekend wordt door de sluimerende aanwezigheid van de videofeed van een beveiligingsapp. Lees meer

Kind van lelijke huizen

Kind van lelijke huizen

Om haar heen ziet Anne Schepers dat de kinderen uit ‘mooie huizen’ die wél een financieel vangnet hebben eerder de stap naar freelancewerk kunnen maken. Ze staat voor de keuze: lijden voor de kunst of doen wat de maatschappij verantwoordelijk acht? Lees meer

:Een reeks foto’s: brieven over consent

Een reeks foto’s: brieven over consent

Voor Alara Adilow voelt het alsof er altijd hiaten overblijven na het schrijven van een antwoord op een brief, en ze vraagt zich af of ze daarom steeds midden in de nacht wakker wordt. Ze denkt na over hoe de zachte aanrakingen niet alleen voor haar lichaam helend kunnen zijn, maar ook voor onze gewelddadige maatschappij, waar pestgedrag en leedvermaak machtsgrepen zijn. Lees meer

De staat ontvoerde mijn oudoom naar het front. En wie weet straks ook mijn broer?

De staat ontvoerde mijn oudoom naar het front. En wie weet straks ook mijn broer?

Marthe van Bronkhorst vraagt zich op 4 mei bij de herdenking af of we wel weten wat oorlog is en waar het begint. Lees meer

Bleekzucht en bloedarmoede

Bleekzucht en bloedarmoede

Menstruatie is stil en onzichtbaar. We kijken weg en gaan door. Maar wat als dat niet langer kan? Wat als het bloed de samenleving binnenstroomt en ons verdrinkt? Esther De Soomer onderzoekt hoe de maatschappij dan reageert. Lees meer

Beeldmakers gezocht voor papieren uitgave over seksueel consent

Beeldmakers gezocht voor papieren uitgave over seksueel consent

HALFNAAKT en Hard//hoofd zoeken acht beeldmakers (fotografie, illustratie, keramiek, textiel, etc.) die samen willen werken aan een publicatie over seksueel consent. Meedoen? Reageer vóór 20 mei. Lees meer

:De archivaris en haar dochter: Een anatomie van opa's dochter

De archivaris en haar dochter: Een anatomie van opa's dochter

In ‘Een anatomie van opa’s dochter’ reconstrueert Bareez Majid de verschillende deeltjes die samen een moeder maken. Een moeder die door een ziekte in de war is, en veel dingen vergeet – soms zelfs haar eigen kinderen. Lees meer

:Hoe te dromen:  Over slaap, verlangen en dromen over een betere wereld

Hoe te dromen: Over slaap, verlangen en dromen over een betere wereld

Als Stella Kummer ’s ochtends wakker wordt, bespreekt ze in bed haar dromen met haar vriend. Terwijl ze aan hem vertelt wat er die nacht in haar droomwereld is omgegaan, denkt ze na over dromen over de wereld. Begint het veranderen van de wereld niet eigenlijk gewoon in bed? Lees meer

Steun Hard//hoofd en verzamel kunst!

Hard//hoofd is een vrije ruimte voor nieuwe schrijvers en kunstenaars. We zijn al vijftien jaar gratis toegankelijk en advertentievrij. Zo’n vrije ruimte is harder nodig dan ooit. Steun de makers van de toekomst; sluit je vóór 1 juli aan als kunstverzamelaar en ontvang in juli je eerste kunstwerk, een unieke print van kunstenaar Lois Cohen!

Word kunstverzamelaar