Voorgesneden stukjes appel in een zakje? Waar slaat dat op?" /> Voorgesneden stukjes appel in een zakje? Waar slaat dat op?" />
Asset 14

Kikkererwten

In deze nieuwe rubriek wijst Elon ons op een van de belangrijkste onderdelen van het leven: ons voedsel. De kloof tussen mens en natuur is wijd geworden, en dat moeten we maar gewoon accepteren. Elon claimt dan ook niet dat we zelf koeien moeten gaan melken. Maar hier en daar gaat de anonimiteit van ons voedsel echt te ver en kunnen we misschien weer eens de tijd nemen om zelf ingrediënten toe te voegen en iets in alle rust voor te bereiden.

Bijna niemand hoeft tegenwoordig nog ’s ochtends vroeg op om eigenhandig de koeien te melken. Gelukkig maar. Melk kopen we gewoon in een pak. In de supermarkt. En toch maakt bijna iedereen zich wel een beetje zorgen dat kinderen niet meer weten dat melk van de koe komt, en niet uit de fabriek. Dan stel ik me zo voor dat diezelfde zorgen al bestonden toen de melkboer nog langs kwam om zo’n grote melkbus voor de deur te zetten. En dat de vrouwtjes uit het dorp er schande van spraken dat de kinderen niet meer wisten dat melk van de koe kwam, maar dachten dat de melkboer die bussen eigenhandig volsnoot.

Op een goede opvoeding en het nodige onderwijs na is aan dit schijnbare probleem echter niet veel te doen. Vele van ons zullen nu eenmaal nooit een koe melken, en dat is maar beter ook. De kloof tussen mens en natuur is wijd. En tenzij we zoals in The Blue Lagoon noodgedwongen stranden op een tropisch eiland, moeten we die kloof misschien ook maar gewoon accepteren. Tot op zekere hoogte. Want een onnodige vervreemding van de natuur is weer een teken van de verwerpelijke decadentie. Gesneden stukjes appel in een zakje? Moet ik nog meer zeggen?

Aardappels hoef je tegenwoordig niet meer te schillen: die koop je gekruid en wel in een zakje. Rijst kopen we in voorverpakte stoombuideltjes (ofzo) en maïs groeit in een blik. We raken steeds meer en meer vervreemd van ons eten, tot het punt dat het werkelijk niet meer dan voedsel is. Maar eten klaarmaken (het woord koken is soms nauwelijks nog van toepassing) hoeft niet altijd zo snel mogelijk te gaan.

Toen ik voor het eerst in Griekenland kwam, zag ik een vrouwtje aan haar keukentafel één voor één de linzen voor de soep sorteren. Ik merkte tegen iemand anders op dat dit vrouwtje wel een beetje lui was, dat ze dat zo langzaam deed, totdat diegene me uitlegde dat haar geduldige arbeid noodzakelijk was om de steentjes uit de linzen te verwijderen. Dat was nog eens soep. Niets was aan de willekeur overgelaten. Elke linze was met zorg geselecteerd.


Illustratie: Baukje Stamm

Vorige week maakte ik een gerecht met kikkererwten. Het deed me terugdenken aan mijn vroege jeugd, toen mijn moeder zelf hummus (lees: choemoes) maakte, omdat het nog niet kant en klaar in de supermarkt verkrijgbaar was. Ze weekte de kikkererwten dan (minstens) een paar uur in water, waardoor het vliesje zacht werd, en dan zaten we met elkaar om de keukentafel kikkererwten te pellen (RTL5 bestond nog niet). Daar maakten we dan de lekkerste hummus van de wereld van. Omdat we ze stuk voor stuk zelf gepeld hadden.

Het klinkt misschien zonde van de tijd, maar dat valt wel mee. Het kan gewoon voor de tv, met een kop thee, onder een goed gesprek, of onder de voetbal.

Ik weet het, je staat nog niet echt te springen. Maar vertrouw me; de voldoening wacht op je.

PS Om op een enigszins constructieve noot te eindigen, geef ik er een recept voor hummus bij. Het recept, hoewel simpel, is van de grote gastronome Claudia Roden, zij het dat de hoeveelheden naar smaak veranderd kunnen worden:

250 gr kikkererwten, een nacht geweekt
zout
sap van 2 citroenen (ik denk dat ze kleine citroenen bedoelt)
2-3 tenen knoflook, fijgehakt
6 eetlepels tehina/tahin (sesampasta, verkrijgbaar in de Turkse winkel)
4 eetlepels extra vergine olijfolie
evt. 1 theelepel paprikapoeder
evt. 2 eetlepels fijngehakte bladpeterselie

Kook de gepelde erwten 2 uur in schoon water (luie mensen hoeven de erwten niet te pellen, alhoewel dit niet bevorderlijk is voor het eindresultaat). Check of ze goed zacht zijn. Voeg pas na een uur zout toe. Giet ze af, maar bewaar het kookvocht. Draai de erwten met behulp van wat kookvocht tot een gladde pasta in de mixer. Voeg de tehina, citroen, knoflook en 2 eetlepels olie toe. Zet de mixer weer aan en voeg zo nodig extra kookvocht toe om de juiste consistentie te bereiken. Smeer het uit over een bord en garneer met olijfolie, paprikapoeder en peterselie.

Ik hou persoonlijk van warme kikkererwten, op smaak gebracht met citroen en olijfolie, over de hummus heen. Hou daarvoor een deel van de erwten apart en pas de rest van de hoeveelheden aan.

Mail

Elon Heymans

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Luchtspiegeling

Luchtspiegeling

'We bewegen log en lief.' Madelief Lammers onderzoekt in dit gedicht de onstilbare honger tussen twee mensen, een wankele relatie waaraan iets fundamenteels ontbreekt. 'Zie je hoe we ondanks die woede nog zo mooi zijn als een slapend paard dat met haar huid trilt om een daas te verjagen?' Lees meer

Stomwijzer

Stomwijzer

Marthe van Bronkhorst loodst je door het wispelturige politieke landschap aan de hand van haar alternatieve stemwijzer. Lees meer

Auto Draft 8

Programma: Ik wil, wil jij ook? - consent in illustratie

Vier samen met Hard//hoofd de publicatie van onze recent verschenen bundel over seksueel consent! Lees meer

Roze, wit, blauw

Roze, wit, blauw

Rechtse en nationalistische partijen laten in hun nieuwste verkiezingsprogramma’s zien dat hun ruimte voor de lhbtqia+-gemeenschap altijd voorwaardelijk is geweest. Journalist Rocher Koendjbiharie legt uit: 'Homoseksualiteit en vrouwenrechten zijn binnen rechtse kringen vaak pas relevant wanneer ze in relatie tot migratie besproken worden.' Lees meer

:Winnaar publieksprijs Rode Oor: Vespula vulgaris

Winnaar publieksprijs Het Rode Oor: Vespula Vulgaris

In een pot met schuimbanaantjes vecht een wesp om los te komen. Myrthe Prins portretteert een winkelbediende die in een snoepwinkel aan zoetigheid proeft. Met Vespula Vulgaris won zij de publieksprijs van Het Rode Oor 2025. Lees meer

Winnaar Stoute Stift 2024 1

Winnaars De Stoute Stift 2025

Cynthia Van Der Heyden won met haar illustratie de publieksprijs en Sarah Pannekoek won de juryprijs van De Stoute Stift 2025. Lees meer

Pekingeend

Winnaar juryprijs Het Rode Oor: Pekingeend

Twee personen blijven samen achter in de keuken, waar ze tijdens het bereiden van een pekingeend steeds dichter verstrikt raken in het spel van aanrakingen, blikken en opdrachten. Met Pekingeend won Fleur Klemann de juryprijs van Het Rode Oor 2025. Lees meer

Hoeveel Big Fashion heb jij in de kast hangen?

Hoeveel Big Fashion heb jij in de kast hangen?

De dood van Giorgio Armani sluit een hoofdstuk in de mode, maar zegt ook veel over de toekomst van onze kleding. In deze column legt Loïs Blank uit hoe Big Fashion steeds meer terrein weet te winnen in onze kledingkasten. Lees meer

Auto Draft 10

Als je te pletter slaat, dan klinkt dat zo

Midden in de nacht springt een man van een richel. Nee, geen man; een held. En iedereen weet: een man zoals Luciano slaat niet te pletter. In dit korte verhaal van Julien Staartjes bewegen de achterblijvers zich tussen het postuum cancelen of aanbidden van de man met gladde benen en mierzoete tong. Lees meer

De achterblijvers

De achterblijvers

Fietsend over een jaagpad reflecteert Gert-Jan Meyntjens op zijn rol als echtgenoot en vader, en neemt hij je mee op een zoektocht naar wat het betekent om man te zijn. Zonder bitter te worden. Lees meer

Binnen de context van twee

Binnen de context van twee

In haar gedicht onderzoekt Sytske van Koeveringe de betekenis en fascinatie van het getal twee. Via paren, tegenpolen en verbindingen ondervinden twee vrouwen de mogelijkheden van samenzijn. Is er balans in vereniging? Lees meer

Ik sliep rechts

Ik sliep rechts

Daten met iemand aan de andere kant van het politieke spectrum? Naomi Ronner deed het. In dit essay beschrijft ze haar ervaringen. Lees meer

Rouw is een ongenode gast die steeds op mijn feestjes verschijnt

Rouw is een ongenode gast die steeds op mijn feestjes verschijnt

Altijd aanwezig, maar niet gewenst: Marthe van Bronkhorts rouw reist met haar mee. Lees meer

De kleinste kans

De kleinste kans

Roosje van der Kamp bereidt zich altijd voor op het ergste. Een vreemd plekje op haar huid, opladers in het stopcontact: overal schuilt gevaar. Als ze achter een geheim komt in de familie begrijpt ze beter waar haar angsten vandaan komen. Ze vertelt erover in dit openhartige essay over intergenerationeel trauma. Lees meer

:Zomergast Koch: ‘Het is gewoon leuk om mensen iets op de mouw te spelden’

Zomergast Koch: ‘Het is gewoon leuk om mensen iets op de mouw te spelden’

Het plezier van de leugen en de bevrijding van de agressie: volgens Zomergast Herman Koch verfraait iedereen het leven een beetje met leugens. Lees meer

Hondenvoer

Hondenvoer

Een overleden hondje zorgt ervoor dat moeder en dochter in een strijd belanden. Ze willen beiden laten zien wie er meer van het dier gehouden heeft. In dit verhaal van Keet Winter mondt die spanning tussen de twee vrouwen uit in een pijnlijk diner. Lees meer

Hondenvoer 1

It takes an adult to raise a village: Halsema is streng, rechtvaardig, en een tikje autoritair in Zomergasten

De bedachtzame, maar mediagetrainde, Femke Halsema nam ons als Zomergast mee in de bestuurlijke (opvoed)dilemma’s uit haar werk. Als een klassiek ouderfiguur toont ze zich streng en rechtvaardig, maar mist ze óók zelfinzicht op sommige punten. Lees meer

Uğur Ümit Üngör stilt in Zomergasten maar zelden onze honger naar menselijkheid en ‘goeie dingen’

Uğur Ümit Üngör stilt in Zomergasten maar zelden onze honger naar menselijkheid en ‘goeie dingen’

‘Uğur Ümit Üngörs fragmenten zijn broodnodige kost voor een samenleving die consequent doet alsof wijdverbreid extreem (staats)geweld een ver-van-mijn-bedshow is.’ Terwijl Zomergast Üngör zichzelf kundig naar de achtergrond werkt, maakt hij duidelijk dat de zomer vele winters verstopt. Met opgewekte grimmigheid vraagt hij ons om ons zorgen te maken over het leed van anderen. Lees meer

Stranding

Stranding

'Ze ligt hier als aanklacht / op het land gespuugd / om de noodzaak tot evenwicht / tussen mens en water te benadrukken.' Angelika Geronymaki trekt je met dit gedicht over zelfbeschikking en milieuvervuiling mee, als de aangespoelde zeemeermin in een sleepnet gevuld met platvissen, sardientjes en haringen, en slingert je vanuit het zure zeewater op een strand met grijpgrage mannenhanden. Lees meer

Zomergasten met Eva Crutzen roept de vraag op of een mooi gesprek genoeg is of dat kijkers toch snakken naar goede televisie.

Zomergast Eva Crutzen zorgde voor een mooi gesprek, maar is dat genoeg?

Na de ideale televisieavond van Eva Crutzen vraagt Hanna Karalic zich af of een mooi gesprek genoeg is voor Zomergasten of dat kijkers toch snakken naar goede televisie. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €3 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer