Asset 14

Waarom we er niet buiten staan

Het luchtalarm ging af en mensen stroomden de straat op, want iedereen is tegen racisme.

Ik weet niet hoe het met u zat, maar ik werd vorige week op Facebook herhaaldelijk uitgenodigd voor het het evenement ‘Ik Sta Hier buiten’. Op de pagina van het evenement was te lezen: "Op 7 april om 12.00 uur gaat het luchtalarm. Dat is het moment. 
Ik ga naar buiten en ik ga daar staan - in stilte." De bedoeling was samen symbolisch te protesteren tegen racisme en discriminatie. Om met zijn allen een symbolisch statement te maken, dat we Er Tegen waren. Ik ben ook Tegen. Maar mij heb je buiten niet zien staan.

Het ding is, een aantal maanden terug had ik een discussie met een (mondige, donkere) vriendin over racisme, naar aanleiding van een debatavond die niet echt divers te noemen was. Het debat was natuurlijk wel met de beste bedoelingen georganiseerd, betoogde ik, maar volgens haar veranderde dat helemaal niets. Ik zei: "Ja, maar zo kunnen we het toch nooit goed doen? Ik ben toch geen racist?", waarop zij reageerde met de verbale bitch slap "Ja, maar daar heb je 'm, Meredith. Het. Gaat. Niet. Om. Jou." Mijn eerste reactie was me defensief opstellen. Zelfs de ‘kunnen-we-het-niet-gewoon-gezellig-en-constructief-houden’ impuls kwam in me op. Maar shit, ze had een punt. Racisme gaat niet om míjn gevoelens.

Als ik het namelijk omdraai naar een andere machtsverhouding, zie ik precies hetzelfde gebeuren. Ik vind het ook altijd verschrikkelijk irritant als een discussie over seksisme wordt afgebroken door een man die zich ineens persoonlijk aangevallen voelt. De redenering is in beide gevallen als volgt: hij is niet zo, de mensen in zijn omgeving zijn ook niet zo. Hij is wel tegen seksisme, maar hij komt het nooit echt tegen. Hij vraagt zich af waar ik mijn cijfers vandaan haal. Is seksisme überhaupt nog wel een probleem? Waarom doe ik eigenlijk zo ongezellig, hij bedoelt het toch goed? Ik maakte precies dezelfde denkfout wanneer het om racisme ging. Alleen omdat ik wou aangeven dat ik geen racist was, trok ik de discussie naar mij toe. Naar mijn ervaring, en mijn gevoelens en mijn noodzaak om te laten weten dat ik écht niet zo was. Zodat we het weer gezellig over iets anders konden hebben.

Het is niet mijn bedoeling om hier Killjoy McCynical uit te hangen. Ik juich toe dat er de laatste tijd een tegengeluid te horen is tegen het steeds explicietere racisme waarmee we complexe problemen in oneliners proberen op te lossen. Zo schrijft ‘Ik sta Hier Buiten’ op hun blog: "De uitspraken en de beeldspraak van Wilders van 19 maart wekken dusdanig sterke emoties en associaties met de geschiedenis op, dat dit het moment is voor maatschappelijke reflectie en verandering. Wij benaderen u omdat we geloven dat u een rol kunt spelen om deze kanteling te bewerkstelligen." Prima. Prachtig. Maar net zoals het niet constructief is om te roepen dat Zij de Schuld zijn van onze Problemen, is het ook zinloos om de wereld op te delen in goederiken en slechteriken. In racisten en mensen die GroenLinks stemmen.

De bedoeling was natuurlijk dat dit protest mensen met elkaar in contact bracht, om een geluid te horen van gelijkgestemden. Maar alle goede bedoelingen van de wereld veranderen er niets aan dat dit protest, en vooral de naam van het protest, problematisch is. We staan hier niet buiten. En met een zelfgenoegzame protestroes buiten gaan staan, en onszelf voorhouden dat we kleurenblind zijn, daar helpen we niemand mee. We staan niet boven racisme. Het heeft geen zin om te doen alsof we met zijn allen gelukkig United Colors of Benetton-postraciaal zijn.

Het komt op mij paternalistisch over om als blanke Nederlander 'ik ben niet racistisch, ik sta hier buiten' te roepen. Het lijkt een soort toe-eigenen. Je doet alsof deze discussie eigenlijk over jou gaat. Net zoals iedere andere discussie over racisme of seksisme of een ander –isme wordt stilgelegd met een ‘Niet alle … zijn zo, hoor!’ Gevolgd door de vraag of we niet even gezellig kunnen doen, of we het alsjeblieft over iets anders kunnen hebben. Zo ontstaat er een dynamiek waarin we problemen onder tafel schuiven, we andermans ervaringen met racisme niet erkennen omdat wíj toch niet zo zijn, en de etterende wond negeren. Praten over integratieproblematiek en racisme is niet ‘gezellig’. Het is pijnlijk, en hard nodig. Je handen ervan aftrekken en zeggen dat je er buiten staat, helpt niet.

Niemand vindt van zichzelf dat hij of zij een racist is. Zelfs Geert Wilders niet. Dat maakt het niet minder waar dat de dingen die we soms zeggen en doen onderdeel zijn van een systeem dat mensen buitensluit. Ik heb ook als peuter ‘henkie penkie sjang-hai’ gezongen terwijl ik mijn ogen scheeltrok. Ik stond toen ik jong was ook niet stil bij hoe mijn Sinterklaasfeest anderen liet voelen. Maakt dat mij een racist? Nee, maar het maakt mij wel een onderdeel van een samenleving die nare racistische kutkantjes heeft.

Racisme en ongelijkheid zijn onderdeel van ons systeem. We hebben dat zo doorgekregen van onze opa’s en opa’s opa. Alleen omdat we tijdens de jaren zestig en zeventig met elkaar hebben geschreeuwd dat –ismes eigenlijk niet zo chill zijn, betekent niet dat ze er nu niet meer onderhuids zitten. Dat is de realiteit. De realiteit is dat onze maatschappij ons evenzeer vormt, als omgekeerd. De realiteit is dat integratieproblematiek zichzelf niet even gaat oplossen als we maar lang genoeg buiten gaan staan en het goed bedoelen. Pas als we erkennen dat we allemaal, ongewild en onbewust, onderdeel zijn van dat systeem kunnen we er iets aan veranderen.

Misschien wil je geen racist zijn. Vind je racisme echt superkut. Prima. Maar tegen racisme zijn betekent niet dat je daarom maar moet doen alsof het niet bestaat. Het tegenovergestelde is waar. Ben je tegen racisme? Probeer dan voorbeelden te vinden van dagelijks racisme in je omgeving en doe daar iets aan. Probeer je in te leven in de ander, geef hen de ruimte om hun ervaring te vertellen. Erken dat hun ervaring belangrijker is dan jouw defensieve gevoelens over racisme. Erken het feit dat donkere vrouwen veel minder de vrijheid genieten om maatschappijkritiek te leveren. Zonder dat ze direct het label ‘lastig’ of ‘boos’ opgeplakt krijgen. Erken dat het lekker makkelijk is voor jou om in je blanke wijk de straat op te gaan, terwijl de mensen van kleur die tegen Zwarte Piet demonstreren met de dood worden bedreigd. Informeer jezelf.

We leggen de dialoog stil door te roepen ‘Dat Wij Niet Zo Zijn’. Terwijl het juist zo belangrijk is dat we deze wrange punten bespreekbaar maken, ongeacht of we ons er ongemakkelijk bij voelen. Ongeacht of we er ons een beetje door aangevallen voelen. Ongeacht dat we heel graag duidelijk willen maken dat we goede bedoelingen hebben, en we ons niet aangesproken wensen te voelen. Het gaat namelijk niet om ons.

___

Meredith Greer werkt voor N8, de organisatie achter de Museumnacht, schreef voor hard//hoofd en is hoofdredacteur van www.nachtbrakers.nl.

Mail

Meredith Greer

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Nog een keer: baas in eigen buik! 1

Nog een keer: baas in eigen buik!

Je zou zeggen dat het abortusrecht in Nederland vanzelfsprekend is, maar is dat eigenlijk wel zo? Een abortus is wettelijk gezien namelijk nog steeds strafbaar. Jihane Chaara neemt je mee in de politieke geschiedenis van het verworven abortusrecht in Nederland, die gepaard gaat met weerstand tegen dit recht op zelfbeschikking, maar ook met veel feministisch verzet en solidariteit. Lees meer

Auto Draft 8

Een transformatie van verlangen: brieven over consent

Wat als we consent en verlangen zélf als de voorwaarden van bevrijding en sociale rechtvaardigheid zien? Yousra Benfquih licht toe hoe genot-activisme ons niet alleen toelaat om ons tegen de dingen te verzetten, maar ook om te onderzoeken waar we naar verlangen. Lees meer

Iemand die me bij de hand neemt en me zegt hoe het moet, alles

Iemand die me bij de hand neemt en me zegt hoe het moet, alles

'Ik verlang zo erg naar een inspirerend figuur die logica ontdekt in de willekeur van wat ons allemaal overkomt. Die tegen me zegt: "Marthe, zó is het, en de rest is bullshit".' Lees meer

Auto Draft 7

Moederland

Zelfs in de Italiaanse zon lukt het niet altijd om donkere gedachten op afstand te houden. Roos Sinnige laat ons meedrijven op de ongrijpbare stroom die dan ontstaat. Lees meer

:Meld je aan voor de Hard//hoofd schrijfworkshop: hoe schrijf je over mannelijkheid?

Meld je aan voor de Hard//hoofd schrijfworkshop: hoe schrijf je over mannelijkheid?

Hard//hoofd organiseert op 25 mei de eerste schrijfworkshop! Tijdens deze middag zul je onder begeleiding van Selm Merel Wenselaers, Marthe van Bronkhorst en Jochum Veenstra de tijd krijgen om met elkaar in gesprek te gaan en aan een tekst over mannelijkheid te werken. Aanmelden kan tot en met 22 april. Lees meer

Mijn naam roept 1

Mijn naam roept

Hodo Abdullah beschrijft hoe de geschiedenis van Somaliland haar ook veel over haarzelf leerde. Hoe komt het dat het geloof in henzelf, de veerkracht en de trots van de Somalilanders zo verankerd zit in hun DNA? Wat geeft hun de kracht om door te gaan? Lees meer

:Oproep: Reageer op de briefwisseling over seksueel consent! 1

Oproep: Reageer op de briefwisseling over seksueel consent!

Ben je vrij in je verlangen? Op welke manieren kunnen en willen we elkaar aanraken? Reageer vóór 2 juni op de brieven van Yousra Benfquih en Alara Adilow. Lees meer

zonderverdergroet

zonder verdere groet

Rijk Kistemaker doet niet aan groeten. Rijk schrijft gedichten terwijl hij bezig is met andere dingen, zoals het opladen van een gehuurde Kia en huilen. Laat je meevoeren op zijn poëtische gedachtestroom. Lees meer

een interview met Abel Kamps

Interview met Abel Kamps: 'Ik hou ervan als mijn werk meer een ervaring wordt en minder een object.'

Aucke Paulusma gaat in gesprek met kunstenaar Abel Kamps: Hoe verweef je absurditeit of humor in je kunst, en welke rol spelen deze elementen in het creëren van de impact die je werk op de toeschouwer heeft? Lees meer

Jonathan de slakkenman

Jonathan de slakkenman

'Hij zag simpelweg hoe de slak zich terugtrok in zijn huisje wanneer het zich onveilig achtte. Vanwege hun gedeelde lot, voelde Jonathan zich geroepen om de naaktslak ook een toevluchtsoord te bieden.' In dit korte verhaal van Ivana Kalaš neemt Jonathans slakkenfascinatie langzaam zijn leven over. Lees meer

:Armoede, de bedpartner die je verlangen indringt: brieven over consent

Armoede, de bedpartner die je verlangen indringt: brieven over consent

Alara Adilow blikt terug op haar jongere zelf en ziet hoe onwetendheid en zelfdestructie haar afsneden van zorg en liefde, tot feministische en postkoloniale denkers haar aanraakten en haar openstelde om naar zichzelf en de wereld te kunnen kijken. Lees meer

Het insectenhotel

Het insectenhotel

‘Ik kan wel voor je krimpen.' Dieuke Kingma onderzoekt in een kort verhaal vol spinnenpoten en keverschildjes of je de ruimte die je inneemt in een relatie ook weer terug kan geven. Lees meer

Afgebeeld is een vrouw in badpak, zwemmend tussen vissen.

Anders zijn is niet ‘tegen de natuur’

Marthe van Bronkhorst duikt in de diepzee en ontleert acht lessen die ze vroeger op school onderwezen kreeg. Lees meer

Mooi vanbuiten en vanbinnen: pleidooi voor dagdagelijkse entomologie 2

Mooi vanbuiten en vanbinnen: pleidooi voor dagdagelijkse entomologie

Insecten hebben een slecht imago. We houden ze het liefst ver uit de buurt, maar dat is onterecht, vindt Jitte. Met dit artikel bewijst hij je graag van het tegendeel en vertelt hij hoe sluipwespen lieveheersbeestjes inschakelen als lijfwacht voor haar larven, over de indrukwekkende hersenen van de Darwinwesp, en hoe je een mierenkolonie opzet met één koningin. Lees meer

Auto Draft 6

ode aan de lepismA saccharinA

Lieke van den Belt neemt je mee in de wereld van de zilvervis. Met lichte en vervreemdende beelden schetst ze in twee gedichten een dialoog tussen deze beestjes en hun slachtoffers. Lees meer

Enterprise, Alabama

Enterprise, Alabama

Charlotte Duistermaat neemt je mee in de enigszins absurde culturele en historische impact van een snuitkeverplaag op een Amerikaans dorpje en de vergelijkbare migratiestromen van mens en dier. Lees meer

Oproep: Hard//hoofd zoekt een nieuwe Chef Beeld!

Hard//hoofd zoekt een nieuwe Chef Beeld!

Hard//hoofd zoekt een getalenteerde beelddenker (x/v/m) die visuele sturing geeft en die de redactie wil komen versterken! Lees meer

Oproep: Stouten Stift en het Rode Oor 2025 1

Oproep: De Stoute Stift en Het Rode Oor 2025

De jaarlijkse erotische schrijfwedstrijd Het Rode Oor en de daaraan gekoppelde illustratiewedstrijd De Stoute Stift staan weer open voor inzendingen! We zijn op zoek naar de beste erotische verhalen om naar te luisteren en vier Nederlandse en vier Vlaamse illustratoren die een beeld willen maken bij de beste verhalen van de erotische schrijfwedstrijd. Lees meer

Composthoop

Een symfonie van het kleine leven

Jesse Van den Eynden neemt je mee in de symfonie van het kleine leven dat zich afspeelt in de duisternis van de composthoop. In dit liefdevolle essay beschrijft hij hoe zijn leven steeds meer overgenomen wordt door de rottende en levende massa in zijn tuin, en hoe het slurpen, klikken en kraken van de aarde en haar bewoners een meditatieve ervaring worden. Lees meer

Auto Draft 5

Verpopping

Wanneer een rups zich in de sombere wintermaanden in haar keukenraam nestelt, koestert de hoofdpersoon in dit verhaal van Esther De Soomer voor het eerst weer gevoelens van liefde en tederheid. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in september je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer