Noah Baumbach's laatste film Greenberg blijkt een analyse van een generatieclash te zijn: twintigers van toen versus twintigers van nu." /> Noah Baumbach's laatste film Greenberg blijkt een analyse van een generatieclash te zijn: twintigers van toen versus twintigers van nu." />
Asset 14

de sequel

-In het zomernummer van de Filmkrant (klik hier) discussieerde ik met mederedacteur Eva Sancho Rodríguez over twintigersfilms, aan de hand van het verschil tussen de hedendaagse mumblecore-films en de slacker-cinema van de jaren negentig. Zonder dat we het wisten schreven we eigenlijk een stuk over Greenberg van Noah Baumbach.-

We wisten het niet omdat Greenberg toen nog niet uitgebracht was, maar de film verbeeldt exact de overeenkomsten en tegenstellingen tussen de twintigers van twintig jaar terug en die van nu, waar ook het opgeschreven gesprek tussen Eva en mij om draaide. Alleen bekijken regisseur Noah Baumbach en zijn co-scenarist, actrice Jennifer Jason Leigh, die vergelijking voornamelijk vanuit de oudere generatie.

Greenberg gaat, zo viel in alle recensies van de film te lezen, over de neurotische Roger Greenberg (Ben Stiller), een vroege veertiger die zijn (kort door de bocht) op niets uitgelopen leven overziet. De ras-New Yorker keert terug naar geboorteplaats Los Angeles om op het huis en de hond van zijn jongere, maar succesvollere broer te passen terwijl die op vakantie is. Greenberg is onlangs ontslagen uit een psychiatrische inrichting en als niet-autorijder ontheemd in deze autostad, zoals hij ontheemd lijkt in zijn eigen leven.

Wat veel minder naar voren kwam in besprekingen van de film, is dat Greenberg net zo goed gaat over twintiger Florence (Greta Gerwig), het meisje met wie Greenberg het in de loop van de film min of meer aanlegt. Ze is de huishoudster van de jongere broer en wordt door Greenberg al snel behandeld als ongemakkelijke kruising tussen vriend, sloofje en chauffeur, met tussendoor voorzichtige toenaderingen op lichamelijk vlak. Misschien gaat Greenberg zelfs wel meer over Florence, ondanks de titel en de prominente plaats van het gelaat van Ben Stiller op de filmposter: de film opent bij haar, eindigt goeddeels met haar, en tussendoor gaat het evenzeer om hoe Greenberg haar verandert als om hoe dat andersom gebeurt. Waar alle andere lijnen in Greenberg's leven aan het verleden verbonden zijn – zijn broer en diens familie, zijn oude bandleden – is de ontluikende relatie met het schuchter-neurotische meisje de enige lijn naar de toekomst voor de explosief-neurotische Roger.

Stiller en Gerwig zijn daarbij perfect gecast als epigonen van hun respectievelijke generaties én de bijbehorende filmgenres. Hij – geboren in 1965 dus twintiger van 1985 tot 1995 – was als regisseur verantwoordelijk voor Reality Bites, dat zoals Eva en ik al schreven de verongelijkte, anti-commerciële slacker-generatie tot in de puntjes weergaf. Gerwig op haar beurt – bouwjaar 1983 – is voor de mumblecore-groep wat Winona Ryder was voor filmmakers van de jaren negentig: boegbeeld, muze, aanjager. Vanaf de eerste dagen was ze nauw betrokken bij de stroming, met films als Hannah Takes the Stairs en Baghead (als actrice) en Nights and Weekends (als scenarist, coregisseur en hoofdrolspeelster).

Nog een sterk staaltje genre-gerelateerde casting: Mark Duplass. Greenberg speelt zich af in het rond de filmwereld cirkelende creatieve Hollywoodkliekje waar Greenberg's oude vrienden toe behoren. Duplass speelt Eric Beller, een van de oude bandgenoten van Greenberg, die in tegenstelling tot zijn nukkige bandleider wél het contract dat ze kregen aangeboden van een grote platenbaas had willen tekenen. De aanwezigheid van Duplass is een cameo, beperkt tot anderhalve scene, maar wie wil kan wel degelijk belang zien in Baumbachs keuze voor precies deze acteur. Als regisseur/scenarist maakte Duplass samen met zijn broer Jay diverse centrale films van de opbloeiende mumblecore-beweging, waaronder de twee eerder genoemde titels met Gerwig, en ook als acteur duikt hij regelmatig op, bijvoorbeeld onlangs in Humpday, de eerste mumblecore-film die in Nederland een reguliere bioscooproulatie kreeg. Maar in de context van dit stuk is misschien nog belangrijker dat Duplass werd geboren in 1976, en dus de middenweg tussen Stiller en Gerwig bewandelt.

Die dualiteit vormt ook het karakter dat Duplass in de film speelt: Beller is een geldbeluste slacker met (gefnuikte) ambities, of een mumbler die het niet veel kan schelen wat er met de mensen om hem heen gebeurt. Precies het tegenovergestelde dus van hoe Eva en ik de slackers en mumblers beschreven: de twintigers van toen die vol van postmoderne ironie vooral met zelfontplooiing bezig waren; de twintigers van nu die hun idealen hebben in een zoektocht naar een eerlijke omgang met de anderen in je leven. Beller toont een tussenweg, maar neemt van beide kanten precies de verkeerde eigenschappen, en is daarmee de tegenpool van wat Greenberg uiteindelijk zal worden.

De film lijkt een afrekening met de generatie-brede vertwijfeling die ook in Reality Bites centraal stond, over 'je ziel verkopen' aan 'de man'. Greenberg weigerde dat te doen, en moet nu in het reine zien te komen met de realiteit die die keuze opleverde: niet alleen zijn eigen leven liep erdoor op niets uit, maar ook dat van zijn beste vriend Ivan (Rhys Ifans). In de loop van de 107 minuten die de film duurt, verandert de hoofdpersoon met vallen en opstaan van de verongelijkte jaren-negentig-twintiger die hij in zijn hoofd nog steeds was, naar iets wat meer lijkt op een twintiger van deze tijd. Dan kan hij bijna echt aan zijn volwassen leven beginnen.

Mail

Joost

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Die betere wereld wordt al gemaakt

Die betere wereld wordt al gemaakt

De betere wereld, Het Grote Geluk: Marthe van Bronkhorst vraagt zich af waar ze dat kan vinden, misschien gewoon op een borrel, in het samenkomen met vrienden? Lees meer

Zomers zwijgen

Volim nas: hoe de taal van de liefde mijn lichaam tot stilte maande

Wat als je vertrouwen in jezelf en je lichaam plotsklaps wordt aangetast door epileptische aanvallen? En tegelijkertijd je vertrouwen in de onvoorwaardelijke liefde van je oma ook op losse schroeven komt te staan? In een persoonlijk essay neemt Dorea Laan je in beeldende taal mee in deze zoektocht. Lees meer

Schrijvers en beeldmakers gezocht voor ‘Harnas’, het achtste Hard//hoofd Magazine!

Schrijvers en beeldmakers gezocht voor ‘Harnas’, het achtste Hard//hoofd Magazine!

In welk harnas hul jij je? Stuur voor 14 september je pitch in en draag met een (beeld)verhaal, essay, poëzie of kunstkritiek bij aan het magazine ‘Harnas’. Lees meer

Misschien voor mezelf, maar niet voor jou

Misschien voor mezelf, maar niet voor jou

Eva van den Boogaard lijkt op iemand die ze nooit gekend heeft. Via een persoonlijke brief en een angstaanjagende gebeurtenis leert ze hem toch een beetje kennen. Lees meer

:Meer dan Maria: het moederschap in de beeldende kunst 3

Meer dan Maria: het moederschap in de beeldende kunst

Wat betekent het om moeder te zijn? En wanneer ben je dan een ‘goede moeder’? Moederschap, en alle nuances daarrond, blijft onderbelicht. Anne Louïse van den Dool onderzoekt via de representatie van moeders in de beeldende kunst de vele kanten die horen bij moeder zijn. Lees meer

Mijn Apocalypsis Leydenensis 1

Mijn Apocalypsis Leydenensis

In deze gedichten vliegt Joshua Snijders koerend over een postapocalyptisch Leiden, zijn Lays-chipszakjes tijdens een uitstapje in de Melkweg achtergelaten en zwemmen walvissen op wieltjes. 'De vraag is of je voetafdrukken kunt achterlaten wanneer er geen zwaartekracht is.' Lees meer

Lois Cohen maakte foto voor onze kunstverzamelaars: ‘Ik regisseerde per ongeluk een etalagepop’

Lois Cohen maakte foto voor onze kunstverzamelaars: ‘Ik regisseerde per ongeluk een etalagepop’

Word vóór 1 juli kunstverzamelaar bij Hard//hoofd en ontvang een unieke print van Lois Cohen! In gesprek met chef Kunst Jorne Vriens licht Lois een tipje van de sluier op. Lees meer

Was dit nou een flirt?

Was dit nou een flirt?

Als de Amsterdamse Carrie Bradshaw schrijft Marthe van Bronkhorst over de schemerflirt: een net te lange blik, een ambigu compliment, een hand die 'per ongeluk' de jouwe aanraakt. Lees meer

In gesprek met Jacqueline Peeters

In gesprek met Jacqueline Peeters: ‘Schilderen is denken en doen’

Aucke Paulusma gaat in gesprek met Jacqueline Peeters over haar nieuwe tentoonstelling. ‘Ik hoop dat ze in mijn werk iets van die spanning zien tussen wat zichtbaar is en wat verborgen blijft, en dat ze voelen hoe ik dat proces van schilderen benader.’ Lees meer

Terugblik op de schrijfworkshop: 'Hoe schrijf je over mannelijkheid?'

Terugblik op de schrijfworkshop: 'Hoe schrijf je over mannelijkheid?'

Op 25 mei organiseerde Hard//hoofd een schrijfworkshop met het thema: 'Hoe schrijf je over mannelijkheid?' Tijdens deze middag hebben de uitgekozen deelnemers onder begeleiding van één van de vier hosts uit het netwerk van Hard//hoofd de tijd gekregen om ideeën uit te wisselen, hun eigen tekst aan te scherpen en te reflecteren op hun eigen schrijfproces. Samen met de hosts kijken we terug op een verdiepende, inspirerende dag vol uitwisseling en reflecties. Lees meer

Dit maakten onze kunstverzamelaars en magazineabonnees mogelijk in 2024

Dit maakten onze kunstverzamelaars mogelijk in 2024

Kunstverzamelaars dragen bij aan onze missie om nieuw talent te ondersteunen en een vrije ruimte te bieden. We leggen graag uit hoe we de donaties in 2024 hebben besteed. Lees meer

Als je écht kinderen wilt redden

Als je écht kinderen wilt redden

Shashitu Rahima Tarirga kwam 33 jaar geleden via interlandelijke adoptie naar Nederland vanuit Ethiopië. Na een reis naar Ethiopië maakt ze nu een afweging tussen haar leven hier en het gemiste leven daar. 'Weegt een westers paspoort op tegen het moeten omgaan met de trauma’s van scheiding en achterlating? Weegt een leven hier op tegen onbekendheid met je leven daar?' Lees meer

Water landt zachter

Water landt zachter

Via een staalarbeider en een PVV-stemmer onderzoekt Angelika Geronymaki zichzelf. Kan ze, zonder het doen van aannames, de ander leren kennen? Lees meer

nuclear family

Queerkroost

In een briefwisseling over queer ouderschap zoeken Eke Krijnen en Lisanne Brouwer naar steun, herkenning en een houding om de maatschappelijke discriminatie buiten het gezinsleven te houden. Lees meer

Informatiehonger

Informatiehonger

We verslikken ons in data, maar blijven gulzig drinken. In dit essay onderzoekt Paola Verhaert hoe onze honger naar informatie — ooit gevoed door boeken, nu door eindeloze datastromen — ons hoofd én onze wereld begint te verzwelgen. Waar ligt de grens? En merken we het als we die overschrijden? Lees meer

De talkshow is dood, lang leve de talkshow

De talkshow is dood, lang leve de talkshow

In deze colum geeft Marthe Bronkhorst je een van haar geheime toverzinnen om vervelende talkshowgasten de mond te snoeren. 'Is dat zo?' Lees meer

:Naar een taal die consent fucking overbodig maakt: brieven over consent

Naar een taal die consent fucking overbodig maakt: brieven over consent

In haar laatste brief aan Alara buigt Yousra zich over taal: hoe taal seksueel geweld normaliseert en hoe taal inwerkt op onze erotische verbeelding. Geweldloze verhoudingen scheppen via taal is voor haar zowel een kwestie van nieuwe talen schrijven als oude of bestaande talen herinneren. Lees meer

Comme tu veux

Comme tu veux

In de bruisende souks van Marrakech leert Aisha Mansaray haar vader – de ultieme hosselaar, de praatjesmaker in zes talen, en de filosoof in een (illegale) taxi – beter begrijpen. Lees meer

:De kunst van vertrekken – Deel II: Macht en onmacht

De kunst van vertrekken – Deel II: Macht en onmacht

In het tweede deel van deze essayreeks over kunststakingen schrijft Lara den Hartog Jager over kunstenaars die worstelen met systemen van macht en de vraag of hun kunst verandering teweeg kan brengen. Lees meer

:De archivaris en haar dochter: Een anatomie van opa's dochter 1

De archivaris en haar dochter: Morgen zal alles anders zijn

‘Even eufy checken.’ In ‘Morgen zal alles anders zijn’ dicht Bareez Majid over de eindeloze keuzes en opties die een dag voortbrengt. Een dag die getekend wordt door de sluimerende aanwezigheid van de videofeed van een beveiligingsapp. Lees meer

Hard//hoofd zoekt vóór 28 juli 2.500 trouwe lezers!

Hard//hoofd verschijnt weer op papier, nu met extra bijlage! In Honger lees je over de pijn, het verlangen en de schoonheid van datgene waar we naar smachten. Schrijf je vóór 28 juli in voor slechts 3 euro per maand en ontvang Honger in september in de brievenbus, mét bijlage Ik wil, wil jij ook? over seksueel consent. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer