Asset 14

Participeer

Toen de koning in zijn eerste troonrede direct een nieuw woord introduceerde, spitsten de onderdanen hun kritische oren. De participatiesamenleving. Gadverdamme. Wat voor neoliberaal gedrocht hadden Rutte en co onze ballerige majesteit daar nu weer in de mond gelegd? Het is toch te zot voor woorden. De priesters van het vrijemarktdenken gebruiken de kredietcrisis als excuus om onze hedonistische samenleving nog verder uit te hollen. De overheid trekt zich terug uit onze levens, terwijl de invloed van monsterlijk grote banken en bedrijven alleen maar groter dient te worden. Participeren betekent in dit geval dat we er alleen voor staan in een niet te winnen strijd, en maar beter beschutting bij elkaar kunnen zoeken.

Op zich is er niets mis met de roep om participatie. We zijn uit elkaar gegroeid. In elke groep zijn er een paar personen met verantwoordelijkheidsgevoel, en een paar wier betrokkenheid minder groot is. Maar de laatste jaren lijken steeds meer mensen te vergeten dat we toch echt kuddedieren zijn, die niet alleen kunnen overleven. Het individualisme maakte van zelfontplooiing het belangrijkste levensdoel, wat op zich een goede zaak is. We weten allemaal waar het toe kan leiden als we hersenloos achter een groter doel aan marcheren. Maar het zorgt ook voor een egoïsme dat zijn weerga niet kent. We zitten zo vast in de innerlijke monoloog die ons leven van een spannende beschrijving voorziet, dat we niet eens meer proberen om ons voor te stellen wat er in andere hoofden gebeurt. We staren verliefd naar onze met pluisjes gevulde navels en negeren het feit dat onze beslissingen altijd gevolgen voor anderen hebben.

Foto: Chadica.

Mijn voetbalteam bestaat voor het grootste deel uit apathische lamzakken, voor wie een bezoekje aan ons online aanmeldsysteem voor wedstrijden en trainingen vaak al een te grote opgave is. Ondanks vele gesprekken dringt nog steeds niet door dat een voor hen simpele handeling de groep een berg onzekerheid scheelt. Ze vergeten doordeweeks simpelweg dat ze lid van een collectief zijn. Een van hen weigert zelfs regelmatig om met de rest warm te lopen omdat hij dan à la Romario ‘te moe wordt voor de wedstrijd’. Vervolgens begrijpt hij niet dat niemand de bal nog naar hem speelt.

Tijdens sollicitatiegesprekken draaien leden van de jongste generaties de rollen om: “Zo. Wat kunnen jullie voor mij betekenen?” Als je een feestje of een uitje wilt organiseren, kost het de grootste moeite om een antwoord van iemand te krijgen. Initiatieven die puur op geestdrift zouden moeten draaien, hebben moeite om genoeg man op de been te krijgen. En altijd zegt men ‘sorry!’. “Sorry, ik was vergeten dat ik een afspraak had!” “Sorry! Ik zit in Berlijn!” Sorry, maar het draait niet om jou! We zitten niet te wachten op jouw individuele aanwezigheid, je kwetst ons niet persoonlijk door de voorkeur te geven aan je eigen leventje; you complete us. Dienstbaarheid is een beetje saai en anoniem, maar uiteindelijk levert het veel op.

Ik weet het: we zijn moe van altijd dat getrek aan onze aandacht. Iedereen wil dat we lid worden van hun groep, of hun merk liken. Kies toch een paar groepen waar je bij wilt horen, erken de groepen waar je sowieso deel van uitmaakt en zet je ego opzij. Offer je op en laat je meevoeren. Kom naar de vergadering, ook al ben je een beetje moe. Eet een hamburger op het buurtfeest, ook al is het eng. Organiseer zelf eens een feest. Loop niet kritiekloos achter een leider aan, maar hou ook af en toe je egocentrische geklaag binnen, in het belang van het geheel.

De groep heeft je nodig. Niet omdat de overheid zich terugtrekt en we niet anders kunnen, maar omdat we, net als spreeuwen, met al onze individuele kwaliteiten een prachtig geheel kunnen vormen.

Mail

Rutger Lemm is schrijver, grappenmaker en scenarist. In 2015 verscheen zijn debuut, 'Een grootse mislukking'. Hij is een van de oprichters van Hard//hoofd.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Geen geld maakt ook niet gelukkig

Hard//hoofd zoekt een zakelijk assistent!

Wij zoeken een enthousiaste en veelzijdige zakelijk assistent (x/v/m) die ons zakelijke team wil versterken. In deze functie krijg je de kans om ervaring op te doen met de zakelijke en organisatorische kant van een literair tijdschrift en online platform. Lees meer

Het huis in mijn hoofd

Het huis in mijn hoofd

Wat als technologie je verbeelding probeert te esthetiseren? Mina Etemad bezocht in juni, tijdens de twaalfdaagse oorlog tussen Iran en Israël, de VR-voorstelling From Dust van Michel van der Aa. ‘Het zou troostend moeten zijn, maar hoe kan ik het rijmen met de realiteit hierbuiten?’ Lees meer

Het borrelt 1

Ortolaan

Liefde gaat door de maag, weet de chef in het verhaal van Fleur Klemann. Zorgvuldig bereidt hij al zijn ingrediënten én zijn geliefde: ‘Haar tong die ze langs haar vette lippen haalde, het rozige vlees.’ Lees meer

Naweeën

Naweeën

In Naweeën dicht Vlinder Verouden over vervellen, verpoppen, verschonen, volgroeien en legt zo het proces van veranderen vast. ‘Hier slaat de klok tien en stap ik uit spinseldraden slijmerig warm een / Laatste vinger die glijdt over de plastic bodem van een pot haargel.’ Lees meer

Het borrelt

Het borrelt

‘Vuur raakt water / en alles sist barst klapt fluit schuimt vergaat stijgt verdampt smelt breekt sterft’. Dieuke Kingma dicht over het moment dat het ondergrondse naar boven breekt: zoals bij vulkaanuitbarstingen, of de tweede symfonie van Mahler. Lees meer

Laboratoriumkinderen

Laboratoriumkinderen

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. In dit drieluik onderzoekt Louise van der Veen in vitro fertilisatie (IVF) als een mogelijke grond van het bestaan. Lees meer

:Podcast: Maandagavond – De aanleiding

Podcast: Maandagavond – De aanleiding

Een nieuw seizoen van Maandagavonden door Nwe Tijd, dit keer ook te beluisteren bij Hard//hoofd. Met Johannes Lievens die zich – tegen wil en dank – in het feestgedruis stort, Ellis Meeusen over de voorpret, Suzanne Grotenhuis met een pleidooi voor kleine vieringen en Freek Vielen opent de avond met twee anekdotes. Lees meer

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wanneer de VVD pleit voor het bijhouden van gegevens over ‘culturele normen en waarden’ van mensen met een migratieachtergrond, over welke normen en waarden hebben ze het hier dan eigenlijk? Rocher Koendjbiharie neemt de eisen onder de loep die de politiek alleen stelt aan mensen die zichtbaar wortels elders ter wereld hebben. ‘Men wil geen vermenging van culturen en geen uitwisseling van gedachten. De echte eis is assimilatie en het afbreken van wortels.’ Lees meer

Als de bodem niet dragen kan

Groeipijn

‘Volwassen worden is zorgen voor’ luidt de wijsheid waar de hoofdpersoon in dit verhaal zich aan vasthoudt. In Groeipijn laat Tim Kobussen zien hoe hoe er een steeds letterlijke invulling aan die wijsheid wordt gegeven in een studentenkamer. Lees meer

In een miniatuurgrafkistje wordt het duingentiaanblauwtje naar de natuurbegraafplaats gedragen 1

In een miniatuurgrafkistje wordt het duingentiaanblauwtje naar de natuurbegraafplaats gedragen

Van het zetten van kopjes koffie en het branden van salie tot de Pinterest-pagina van DELA: Maartje Franken schrijft over rouwrituelen en onderzoekt de grond waarin rouw wortelt. Lees meer

Voor de meisjes

Voor de meisjes

Terra van Dorst dicht over de passiviteit van het wachten op morgen en het uitstellen van keuzemomenten. ‘morgen gaan we een ijsje halen / zullen de bramen rijp zijn / maak ik een besluit’ Lees meer

Regenwormen 1

Als de bodem niet dragen kan

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. Anouk von Seida schrijft over de betonplaten op een boerderij en het onverwachte leven dat zich daarin afspeelt. Lees meer

Grond & Ik

Grond & Ik

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. In 'Grond & Ik' zoekt Lisia Leurdijk naar manieren om een dialoog tussen het individu en de grond te openen. Lees meer

Regenwormen

Regenwormen

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. Milou Lang graaft in dit tweeluik naar wormen, gangenstelsels en de geborgenheid die de grond kan bieden. ‘hier duw ik geil zijn in de kluiten aarde / durf mijn vingers te verliezen in slib en schimmeldraden’ Lees meer

Luchtspiegeling

Luchtspiegeling

'We bewegen log en lief.' Madelief Lammers onderzoekt in dit gedicht de onstilbare honger tussen twee mensen, een wankele relatie waaraan iets fundamenteels ontbreekt. 'Zie je hoe we ondanks die woede nog zo mooi zijn als een slapend paard dat met haar huid trilt om een daas te verjagen?' Lees meer

Stomwijzer

Stomwijzer

Marthe van Bronkhorst loodst je door het wispelturige politieke landschap aan de hand van haar alternatieve stemwijzer. Lees meer

Auto Draft 8

Programma: Ik wil, wil jij ook? - consent in illustratie

Vier samen met Hard//hoofd de publicatie van onze recent verschenen bundel over seksueel consent! Lees meer

Roze, wit, blauw

Roze, wit, blauw

Rechtse en nationalistische partijen laten in hun nieuwste verkiezingsprogramma’s zien dat hun ruimte voor de lhbtqia+-gemeenschap altijd voorwaardelijk is geweest. Journalist Rocher Koendjbiharie legt uit: 'Homoseksualiteit en vrouwenrechten zijn binnen rechtse kringen vaak pas relevant wanneer ze in relatie tot migratie besproken worden.' Lees meer

:Winnaar publieksprijs Rode Oor: Vespula vulgaris

Winnaar publieksprijs Het Rode Oor: Vespula Vulgaris

In een pot met schuimbanaantjes vecht een wesp om los te komen. Myrthe Prins portretteert een winkelbediende die in een snoepwinkel aan zoetigheid proeft. Met Vespula Vulgaris won zij de publieksprijs van Het Rode Oor 2025. Lees meer

Winnaar Stoute Stift 2024 1

Winnaars De Stoute Stift 2025

Cynthia Van Der Heyden won met haar illustratie de publieksprijs en Sarah Pannekoek won de juryprijs van De Stoute Stift 2025. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €3 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer