Asset 14

Neem de bus

Neem de bus

Ineengekrompen van de menstruatiepijn zit ik op de halve stoel die mijn buurvrouw mij gunt. De geur van verschaald bier prikt in mijn neus en zodra we vertrekken klinkt het foliegeritsel van voedselpakketten die opengemaakt worden. Dille, ruik ik, vooral heel erg veel dille. Koppig doe ik pogingen om de film te volgen die voorin op een televisietje wordt vertoond (Pools, geen ondertiteling), want dankzij de score die door de luisprekers schalt kan ik het luisteren naar mijn zorgvuldig samengestelde mp3-playlist wel vergeten. Het is de zomer van 2003, ik reis voor het eerst helemaal alleen en ergens bij Berlijn neem ik me voor om nooit meer in een MegaBus te stappen.

Aan die reis moest ik denken bij het lezen van het net verschenen boek Schubert’s Winterreise. Het boek gaat over een mysterieuze liederencyclus, waarin een jonge man alleen door een onherbergzaam winterlandschap reist, en – zoals het een achttiende-eeuwse romanticus betaamd – heen en weer geslingerd wordt tussen hels afzien en gevoelens van grote vrijheid. Lezend over die dwalingen verlangde ik naar lange reizen maken waarbij, zoals het cliché luidt, het reizen en wat je onderweg allemaal tegenkomt, het doel is. Zou er een eenentwintigste-eeuws equivalent van die romantische wandelreizen zijn, vroeg ik me af? Ja, dat is er dus.

Tegen het einde van die eerste busreis – we waren inmiddels twintig uur verder en bijna bij mijn eindbestemming Krakau – had ik vriendschap gesloten met de roodharige buschauffeur Kuba, kon ik een aantal Poolse drinkliederen meebrullen en had ik zelfs mijn buurvrouw haar invasiedrang vergeven. De hele reis tot dan toe had ik stilletjes gefantaseerd over de vrij onaangename dingen die ik mijn medepassagiers wilde aandoen als ze niet snel ophielden met hun gekakel, hun stinkende eten, en het innemen van mijn toch al schaarse zitruimte, zodat ik rustig zou kunnen slapen. Maar blijkbaar gebeurt er iets met je als je zo lang en zonder ontsnappingsmogelijkheid wordt blootgesteld wordt aan de geuren, geluiden en algehele lichamelijke aanwezigheid van een willekeurige verzameling vreemden. Iets wat ik zelf niet bepaald had zien aankomen: onwillekeurig werd ik overvallen door een niet te stuiten liefde voor de mensheid.

Er volgden meer reizen, en vooral ook meer bussen. Er was de bus van Moskou naar Ostashkow, weer alleen en op weg naar iemand van wie ik alleen de naam en het telefoonnummer had. Er was de bus op het busstation van Tambacounda in Senegal, waar we een hele dag in wachtten omdat hij ‘elk moment kon vertrekken’, waar het rook naar verse vis, mango’s en parfum en waar jongens meisjes probeerden te versieren en meisjes jongens in de maling namen. De bus naar Parijs met een groep gepensioneerde Oostendenaren en een groep modellen op hun eerste opdracht. En de bus waarmee ik uit Londen terug naar Amsterdam verhuisde met al mijn bezittingen in twee koffers.

Deze week boekte ik mijn ticket naar een nieuwe bestemming. De eerste elfduizend kilometer zal ik flauw genoeg niet over land afleggen, maar een ding is zeker: zodra ik de kans krijg, spring ik in een Javaanse bus.

Mail

Sarah van Binsbergen is Hard//hoofdredacteur, antropoloog, journalist. // sarah@hardhoofd.com

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Geen geld maakt ook niet gelukkig

Hard//hoofd zoekt een zakelijk assistent!

Wij zoeken een enthousiaste en veelzijdige zakelijk assistent (x/v/m) die ons zakelijke team wil versterken. In deze functie krijg je de kans om ervaring op te doen met de zakelijke en organisatorische kant van een literair tijdschrift en online platform. Lees meer

Het huis in mijn hoofd

Het huis in mijn hoofd

Wat als technologie je verbeelding probeert te esthetiseren? Mina Etemad bezocht in juni, tijdens de twaalfdaagse oorlog tussen Iran en Israël, de VR-voorstelling From Dust van Michel van der Aa. ‘Het zou troostend moeten zijn, maar hoe kan ik het rijmen met de realiteit hierbuiten?’ Lees meer

Het borrelt 1

Ortolaan

Liefde gaat door de maag, weet de chef in het verhaal van Fleur Klemann. Zorgvuldig bereidt hij al zijn ingrediënten én zijn geliefde: ‘Haar tong die ze langs haar vette lippen haalde, het rozige vlees.’ Lees meer

Naweeën

Naweeën

In Naweeën dicht Vlinder Verouden over vervellen, verpoppen, verschonen, volgroeien en legt zo het proces van veranderen vast. ‘Hier slaat de klok tien en stap ik uit spinseldraden slijmerig warm een / Laatste vinger die glijdt over de plastic bodem van een pot haargel.’ Lees meer

Het borrelt

Het borrelt

‘Vuur raakt water / en alles sist barst klapt fluit schuimt vergaat stijgt verdampt smelt breekt sterft’. Dieuke Kingma dicht over het moment dat het ondergrondse naar boven breekt: zoals bij vulkaanuitbarstingen, of de tweede symfonie van Mahler. Lees meer

Laboratoriumkinderen

Laboratoriumkinderen

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. In dit drieluik onderzoekt Louise van der Veen in vitro fertilisatie (IVF) als een mogelijke grond van het bestaan. Lees meer

:Podcast: Maandagavond – De aanleiding

Podcast: Maandagavond – De aanleiding

Een nieuw seizoen van Maandagavonden door Nwe Tijd, dit keer ook te beluisteren bij Hard//hoofd. Met Johannes Lievens die zich – tegen wil en dank – in het feestgedruis stort, Ellis Meeusen over de voorpret, Suzanne Grotenhuis met een pleidooi voor kleine vieringen en Freek Vielen opent de avond met twee anekdotes. Lees meer

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wanneer de VVD pleit voor het bijhouden van gegevens over ‘culturele normen en waarden’ van mensen met een migratieachtergrond, over welke normen en waarden hebben ze het hier dan eigenlijk? Rocher Koendjbiharie neemt de eisen onder de loep die de politiek alleen stelt aan mensen die zichtbaar wortels elders ter wereld hebben. ‘Men wil geen vermenging van culturen en geen uitwisseling van gedachten. De echte eis is assimilatie en het afbreken van wortels.’ Lees meer

Als de bodem niet dragen kan

Groeipijn

‘Volwassen worden is zorgen voor’ luidt de wijsheid waar de hoofdpersoon in dit verhaal zich aan vasthoudt. In Groeipijn laat Tim Kobussen zien hoe hoe er een steeds letterlijke invulling aan die wijsheid wordt gegeven in een studentenkamer. Lees meer

In een miniatuurgrafkistje wordt het duingentiaanblauwtje naar de natuurbegraafplaats gedragen 1

In een miniatuurgrafkistje wordt het duingentiaanblauwtje naar de natuurbegraafplaats gedragen

Van het zetten van kopjes koffie en het branden van salie tot de Pinterest-pagina van DELA: Maartje Franken schrijft over rouwrituelen en onderzoekt de grond waarin rouw wortelt. Lees meer

Voor de meisjes

Voor de meisjes

Terra van Dorst dicht over de passiviteit van het wachten op morgen en het uitstellen van keuzemomenten. ‘morgen gaan we een ijsje halen / zullen de bramen rijp zijn / maak ik een besluit’ Lees meer

Regenwormen 1

Als de bodem niet dragen kan

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. Anouk von Seida schrijft over de betonplaten op een boerderij en het onverwachte leven dat zich daarin afspeelt. Lees meer

Grond & Ik

Grond & Ik

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. In 'Grond & Ik' zoekt Lisia Leurdijk naar manieren om een dialoog tussen het individu en de grond te openen. Lees meer

Regenwormen

Regenwormen

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. Milou Lang graaft in dit tweeluik naar wormen, gangenstelsels en de geborgenheid die de grond kan bieden. ‘hier duw ik geil zijn in de kluiten aarde / durf mijn vingers te verliezen in slib en schimmeldraden’ Lees meer

Luchtspiegeling

Luchtspiegeling

'We bewegen log en lief.' Madelief Lammers onderzoekt in dit gedicht de onstilbare honger tussen twee mensen, een wankele relatie waaraan iets fundamenteels ontbreekt. 'Zie je hoe we ondanks die woede nog zo mooi zijn als een slapend paard dat met haar huid trilt om een daas te verjagen?' Lees meer

Stomwijzer

Stomwijzer

Marthe van Bronkhorst loodst je door het wispelturige politieke landschap aan de hand van haar alternatieve stemwijzer. Lees meer

Auto Draft 8

Programma: Ik wil, wil jij ook? - consent in illustratie

Vier samen met Hard//hoofd de publicatie van onze recent verschenen bundel over seksueel consent! Lees meer

Roze, wit, blauw

Roze, wit, blauw

Rechtse en nationalistische partijen laten in hun nieuwste verkiezingsprogramma’s zien dat hun ruimte voor de lhbtqia+-gemeenschap altijd voorwaardelijk is geweest. Journalist Rocher Koendjbiharie legt uit: 'Homoseksualiteit en vrouwenrechten zijn binnen rechtse kringen vaak pas relevant wanneer ze in relatie tot migratie besproken worden.' Lees meer

:Winnaar publieksprijs Rode Oor: Vespula vulgaris

Winnaar publieksprijs Het Rode Oor: Vespula Vulgaris

In een pot met schuimbanaantjes vecht een wesp om los te komen. Myrthe Prins portretteert een winkelbediende die in een snoepwinkel aan zoetigheid proeft. Met Vespula Vulgaris won zij de publieksprijs van Het Rode Oor 2025. Lees meer

Winnaar Stoute Stift 2024 1

Winnaars De Stoute Stift 2025

Cynthia Van Der Heyden won met haar illustratie de publieksprijs en Sarah Pannekoek won de juryprijs van De Stoute Stift 2025. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €3 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer