Asset 14

Slijpsteen van de angst

Hard//Talk: Depressie 1

De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. Mirko vindt het gevaarlijk dat de NOS niet-bestaande verbanden legt. Keulen heeft niets met Reutlingen, Würzurg, Ansbach en München te maken behalve dan dat het ook steden in Duitsland zijn.

De berichten uit Duitsland van de afgelopen dagen klonken angstaanjagend. Steekpartijen met hakmessen, een vuurgevecht in een winkelcentrum, een bomaanslag bij een muziekfestival. Binnen het tijdsbestek van een week kreeg ons buurland te maken met vier gewelddadige aanvallen.

Als we meegaan in de interpretatie van de grote nieuwsmedia, zit er een patroon van islamitische terreur in deze gebeurtenissen. Iraanse-Duitsers, Syrische asielzoekers, Afghaanse vluchtelingen, het kader is ondertussen bekend. Maar strookt dit wel met de werkelijkheid, of past het verhaal vooral soepel in de frames van nieuwsmedia en de verwachtingen van hun lezers?

De schutter in München was geboren en getogen in dezelfde stad. Waarom dan erop blijven hameren dat zijn ouders uit Iran kwamen? Dat lijkt me volledig irrelevant. De steekpartij bij de snackbar in Reutlingen vond plaats in de relationele sfeer, maakt het dan uit dat één van de betrokkenen verwikkeld is in een asielprocedure? Ook de aanmerkingen dat de aanvaller in de trein nabij Würzburg een getraumatiseerde tiener was en de dader van de bomaanslag in Ansbach een depressieve patiënt met zelfmoordneigingen, vielen compleet weg bij het oorverdovende label: moslimterreur.

nos
Het probleem van deze ongebalanceerde berichtgeving is tweeledig. Allereerst worden er verbanden gelegd die er niet zijn. De aanvallen zijn alle vier verschrikkelijk en verwerpelijk, maar hebben allen een specifieke achtergrond en zijn geen onderdeel van dezelfde ontwikkeling. Er is bovendien geen sprake van toegenomen terreur in Europa, laat dit korte clipje van het Duitse nieuwsprogramma Tagesschau zien (even opletten NOS, zo kan het dus ook). Het aantal doden door terreuraanvallen staat op een historisch laag punt en de kans om in je eten te stikken is tien keer groter.

Ten tweede, en dit is veel kwalijker, voedt dit soort onjuiste berichtgeving een klimaat van angst en onverdraagzaamheid. Een klimaat dat op zijn beurt weer leidt tot extreme surveillance, de inperking van burgerrechten, naargeestig nationalisme en toegenomen discriminatie. In plaats van dit soort maatschappelijk reflexen te voeden met sensationele, want populaire, koppen en conclusies, zouden de grote nieuwsmedia een tegenwicht moeten bieden door middel van geïnformeerde en genuanceerde context.

Het tegenovergestelde lijkt te gebeuren. In een redactioneel stuk getiteld ‘Angst en spanning, het voelt alsof Duitsland nu aan de beurt is’ schrijft de NOS onder andere:  “Het anti-vluchtelingensentiment groeit al langer in Duitsland, onder meer vanwege de massale aanrandingen in Keulen en andere grote steden.” Fout en kwalijk! Fout omdat de daders van de aanrandingen rondom de jaarwisseling in Keulen uiteindelijk helemaal geen vluchtelingen bleken te zijn. En kwalijk omdat het constant blijven herhalen van die misvatting ongetwijfeld wel zal hebben bijgedragen aan het genoemde ‘anti-vluchtelingensentiment’.

Op deze manier wordt langzaam maar zeker een nieuwe werkelijkheid gecreëerd. Een werkelijkheid die niet gebaseerd is op tastbare feiten, maar die wel degelijk tastbare gevolgen heeft.

Mail

Mirko van Pampus leidt een pendelend bestaan tussen Amsterdam en Londen, waarbij hij in de wereldstad het geld uitgeeft dat hij in het werelddorp verdiend heeft.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
Lees meer
test
het laatste
Zo rood als een kreeft

Zo rood als een kreeft

Wanneer twee Spaanse vrienden Ferenz Jacobs uitnodigen voor een protestmars tegen toerisme in Barcelona, voelt hij zich voor het eerst weer een 'outsider'. In dit essay richt hij zich op de gevolgen van massatoerisme op de permanente bewoners. Is er een ander soort toerisme mogelijk, buiten de logica van onderdanigheid, kolonialisme en uitbuiting om? Lees meer

Auto Draft 4

Tijd buiten de uren om

Micha Zaat sliep binnen een jaar in bijna 60 verschillende hotelkamers. In dit essay licht hij het fenomeen van de hotelkamer als liminaal object toe, en legt uit wat zo'n kortdurend verblijf voor gasten én kamers betekent en waarom het onmogelijk is om ouder te worden in een hotelkamer. 'In het bed waar ik gisteren droomde over sterven in een auto-ongeluk ligt nu iemand te masturberen.' Lees meer

Auto Draft 2

'Kunnen we vrienden zijn?': over een noodzakelijk veranderende mens-natuur relatie

Wanneer Jop Koopman afreist naar Lombok om de Indonesische visie op mens-natuurrelatie beter te begrijpen, gaat hij op pad met een lokale mysticus. In dit essay onderzoekt hij hoe we de verhouding mens-natuur opnieuw kunnen vormgeven; wat de agency is van onze omgeving, en waarom we vrienden moeten worden met alles rondom ons. Lees meer

Stil protest

Stil protest

Nadeche Remst laat zien hoe slaap, verdriet en dissociatie meer zijn dan persoonlijke reacties: ze worden een vorm van stil verzet tegen een wereld die kwetsbaarheid buitensluit. Lees meer

Hoe lang blijf je een vluchteling?

Hoe lang blijf je een vluchteling?

'Wat' ben je als je ergens niet thuishoort, maar ook niet terug kan naar je geboorteland? Ivana Kalaš onderzoekt het label 'vluchteling'. Lees meer

Een cactus in een zompig moeras

Een cactus in een zompig moeras

Een cactus kan toch niet groeien in een zompig moeras? In dit essay schetst Jam een realistisch beeld van de autistische ervaring in een kapitalistisch systeem dat productiviteit als het hoogste goed beschouwt. Lees meer

Lieve buren

Lieve buren

Ze hebben dezelfde brievenbus en dezelfde supermarkt, maar Nienke Blanc vraagt zich in deze nooit verzonden brief af of dat het enige is dat ze met haar buren deelt. Lees meer

Best Friend (For The Forseeable Future)

Best Friend (For The Forseeable Future)

Lotte Krakers’ vriendschap met Karlien eindigde mét blauwe vinkjes, maar zonder antwoorden. Het laat Lotte reflecteren op het afdwingen van gelijkenissen in een vriendschap, en het plaatsen van vrienden op voetstukken: ‘Karlien hield me een spiegel voor, waarin ik vooral zag wat ik niet was.’ Lees meer

Je hebt mij getekend voor het leven

Je hebt mij getekend voor het leven

Hoe sluit je een hoofdstuk af? Jop Koopman schreef een brief aan zijn oude baas, in wiens tulpenbedrijf hij als invalkracht een bedrijfsongeval meemaakte. Lees meer

De dooddoener van het kwaad

De dooddoener van het kwaad

Bas Keemink bespreekt de film 'The Zone of Interest', waarin Jonathan Glazer 'Big Brother' naar de Holocaust brengt. Lovende kritieken schrijven dat hij Hannah Arendts theorie, de banaliteit van het kwaad, goed in beeld brengt, maar is dat wel zo? Lees meer

Exteriors, Annie Ernaux and Photography

Exteriors, Annie Ernaux and Photography

Jorne Vriens bezocht een tentoonstelling in Parijs en dit leidde tot een prachtige uiteenzetting over tekst, smartphones, connectie en fotografie. Lees meer

De eerste leugen

De eerste leugen

De eerste keer dat Job van Ballegoijen de Jong loog, was het bijna onschuldig. Een leugentje om bestwil, dacht hij toen, om zijn moeder gerust te stellen. Maar die eerste leugen groeide uit tot een web waarin hij langzaam verstrikte. In zijn debuut 'Morgen vertel ik alles' vertelt hij waarom iedereen een tweede (of derde) kans verdient. Lees meer

Leven in laagjes

Leven in laagjes

In dit essay geeft Dani Bouwman een intieme reflectie op identiteit, familie en het verlangen naar een plek waar hij volledig zichzelf kan zijn. Lees meer

De overkokende theatraliteit van Pierre Bokma maakt van Zomergasten weer een feestje

De overkokende theatraliteit van Pierre Bokma maakt van Zomergasten weer een feestje

Reinout Bongers schreef een nabeschouwing van de Zomergasten-aflevering met Pierre Bokma als gast of, moeten we zeggen, hoofdrol? "Therapie heeft hij wel geprobeerd, maar dat leverde hem - naar eigen zeggen - vooral een lege bankrekening op." Lees meer

Eerherstel voor mijn stiefmoeder

Eerherstel voor mijn stiefmoeder

Toen zijn stiefmoeder Pieta stierf, voelde het voor Jelle Havermans alsof hij werd bevrijd van een van zijn grootste onderdrukkers. Voor ons Sorry-magazine schreef hij dit essay waarin hij jaren later toegeeft dat de vrouw die hem en zijn zusje het leven zuur maakte, ook slachtoffer was van haar eigen tijdsgeest en omgeving. Lees meer

:Aan een dun touwtje: Over onbegrip, offers en intergenerationele solidariteit

Aan een dun touwtje: Over onbegrip, offers en intergenerationele solidariteit

In dit persoonlijke essay ontrafelt Laura Korvinus de draden die haar met haar oma verbinden. Langs welke verhalen of assen kan verbondenheid tussen verschillende generaties ontstaan en worden vastgehouden? Deel 1. 
 Onderweg naar mijn grootouders glipt een herinnering mijn gedachten binnen. Op een oude video ben ik aan het spelen aan de rand van... Lees meer

Op studiobezoek bij Koen van den Broek

Op studiobezoek bij Koen van den Broek

Aucke Paulusma ging op studiobezoek bij kunstschilder Koen van den Broek. In de hoop inspiratie op te doen voor zijn eigen kunstenaarscarrière, bespreken ze de kunst. Lees meer

:Sōsaku hanga: Modernistische kippenvelkunst volgens het boekje? 7

Sōsaku hanga: Modernistische kippenvelkunst volgens het boekje?

Waarom blijft prachtige kunst soms onbekend? Janke Boskma kreeg kippenvel van Sōsaku hanga en dook in de Japanse kunstgeschiedenis. Lees meer

Ook boze mensen kunnen kwetsbaar zijn

Ook boze mensen kunnen kwetsbaar zijn

Ettie reageert voor een laatste keer op een brief van Jochum, door te schrijven over verdriet, kwetsbaarheid, woede en het belang van actief luisteren. Lees meer

:'Hoop is het laatste dat sterft, maar op dit moment is de situatie tamelijk hopeloos': Sana Valiulina te gast in Zomergasten

'Hoop is het laatste dat sterft, maar op dit moment is de situatie tamelijk hopeloos': Sana Valiulina te gast in Zomergasten

Juul Kruse bekijkt de Zomergasten-aflevering van Sana Valiulina, waarin zij bovenal probeert hoop te houden en overeind te blijven tegen de achtergrond van immer grimmig Rusland. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in september je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer