Kun je als vrouw wel stellen dat een park voor jou is? Marthe van Bronkhorst ziet in de billboards van Beyoncé meer verkooptruc dan feminisme. En stelt: het feminisme is er nog lang niet.
Beyoncé hurkte tot voor kort in badpak in een parkje op een billboard aan de Amsterdamse Nassaukade. THIS IS MY PARK brullen blokletters onder haar blote benen. Ik betwijfel het, denk ik als ik erheen fiets, want als ze hier in West zo hurkte in een verlaten park, was ze waarschijnlijk verkracht. Immers, één op de vijf vrouwen wordt misbruikt, één op de tien vrouwen in Nederland is verkracht, meer dan de helft geïntimideerd. Dat bedenk ik altijd weer even als iemand zich afvraagt of ‘feminisme nu wel klaar is.’
‘Hé meisje, hé, wat heb jij een mooie lange jas,’ klinkt het. Ik ontwijk het groepje jongens dat op het fietspad blijft staan. Ook in een jas tot mijn voeten, moet ik blijkbaar worden nageroepen. Ik wacht voor het stoplicht bij Beyoncé en denk aan het stuk dat verscheen op Hard//hoofd over Teleurstellende Feministen. Simone de Beauvoir (overigens een fervent drager van hooggesloten blousejes en coltruien) werd aangehaald als ‘teleurstelling’, wegens haar romantische onderwerping aan Sartre. Slaafs! Een schoothond! Emma Wortelboer (weinig tot geen kleding) werd als tegenvoorbeeld aangehaald: naakt op instagram, seksueel vrij. Maar ook die bekritiseren we, medefeministen. Sletterig! Aandachtshoer! Of je je nu aankleedt voor één man of uitkleedt voor vele – altijd draait het toch weer om aandacht. Van de man. Wat hebben we eigenlijk met die seksualisering van het feminisme bereikt? denk ik.
Merken tonen vooral vrouwenlichamen om zichzelf een vrouwvriendelijk imago te geven, niet om een feministisch doel na te streven
Het is doorgeschoten naar een verdienmodel. Wie z’n merk voor de verkoop oppoetst met queer-friendly quotes en regenbogen, doet aan ‘pinkwashing’. Idem dito is het oppoetsen van je product (of personal brand) met sexy assertieve vrouwen ‘purplewashing’. Een vrouwenlichaam wordt vooral getoond als middel om een female-friendly-imago te geven aan het merk en niet om een feministisch doel na te streven. Een vrouw blijft dus een instrument. ‘’Purplewashing is het instrumentaliseren van de feministische zaak voor neoliberale doeleinden”, aldus bedenker van de term, feminist Brigitte Vasallo. Barbie kreeg in 2016 billen, een Frida Kahlo-Barbie volgde, maar zonder unibrow. De game-industrie kiest steeds vaker voor female characters, ze wachten alleen nog op armor in plaats van lingerie. Famke Louise zou je volgens haarzelf ‘best feminist kunnen noemen.’ Beyoncé twerkt om haar trainingspakken aan te prijzen. Representatie van sexy, assertieve vrouwen, is dat erg, kun je je afvragen. Het is toch fijn dat vrouwen niet meer óf kuise tuinbroektypes of hulpeloze prinsessen hoeven te zijn? Dat is zo. Alleen jammer dat die seksualisatie zo ontzettend afleidt van/schuurt met andere boodschappen van het feminisme. Namelijk dat een vrouw géén instrument is. En dat rape culture bestaat.
En zo lang een vrouw een instrument blijft, denken anderen dat ze haar kunnen gebruiken of misbruiken. 80% van de daders van misbruik is een bekende. Misschien begint 80% van de verkrachtingen wel met een uit de hand gelopen ‘compliment’ of flirt van een man. Een patiënt in mijn praktijk werd verkracht door de buurman, ze draait haar deur driedubbel op slot en sluit al haar gordijnen. Een andere werd twee dagen verkracht en gedrogeerd op een kinderboerderij, niemand had haar gemist.
Ik bereik het centrum en ga de pont op. Een vriendin werd in Noord door een onbekende in een bushokje belaagd. Ze werd niet verkracht omdat de daders haar jumpsuit (jasje zat vast aan de broek) niet van haar lijf kregen. Lichaamsbedekkende kleding als enige effectieve verdediging tegen de verkrachters. Net op tijd kwam een voorbijganger langs die de politie belde. Beyoncé is de eerste zwarte vrouwelijke sportmerkeigenaar, maar ik denk wel drie keer na voor ik in haar sexy creaties door het Westerpark fiets. Als iemand een tracksuit ontwerpt met noodknop, die keihard ‘I NEED A SOLDIER’ afspeelt met je coördinaten naar een internationaal vrouwennetwerk, dan koop ik hem.