Asset 14

Een enkel goed voornemen

Hard//talk: Een enkel goed voornemen

Met goede voornemens en herwonnen moed gaan we het nieuwe jaar in, maar uiteindelijk zal er weinig veranderen. Ook in 2019 blijft een technocratische politiek domineren, concludeert Jarmo Berkhout. Hij heeft een enkele wens voor het nieuwe jaar: meer verzet tegen de macht, meer activisme. Demonstreer! Kraak! Ga de straat op!

Het begin van een nieuw jaar geeft meestal het gevoel dat er werkelijk iets nieuws staat te gebeuren. Aan dat gevoel wordt uiting gegeven door het samenstellen van lijstjes, het formuleren van goede voornemens, een terugblik op het oude jaar en omzichtige voorspellingen over het nieuwe. Het meeste – en dat is een subtieler gevoel – zal echter hetzelfde blijven: januari is de maand waarin het voorbije jaar uitgeput uitstroomt, en staat nog onder het gesternte van het oude. 2018 laat zich niet zomaar verdringen.

Terwijl men in Parijs in 2019 nog altijd aan de revolutie werkt, worstelt Nederland met de ontrafeling van zijn overlegcultuur. Het zogenaamde klimaatakkoord bijvoorbeeld, dat D66-robot Jetten ziet als triomf van de polder,  is een symptoom van precies het tegenovergestelde. Deze halfslachtige wet, ontdaan van groene en vakbondssteun, die exact de verkeerde beslissingen vastlegt, ontkracht de fictie dat we allemaal zo goed en zo graag met elkaar overleggen om tot optimale uitkomsten te komen. Het dividenddebacle is het andere symptoom: het toonde aan dat consensus een overbodige luxe is die desnoods post facto nog voorgespiegeld kan worden. Het klappen van de pensioenonderhandelingen – minder spectaculair, minder in het nieuws – kan hierbij worden gerekend.

Het zijn bevreemdende uitingen van de technocratische stijl, de bestuurlijke wens om de politiek te depolitiseren. Er worden in feite geen problemen opgelost, terwijl de ‘polder’ slechts gedrochten baart. Het zogenaamde politieke midden is verschrompeld tot de missie om aan de macht te blijven, zodat tenminste de ‘populisten’ (en de groenen, en links in het algemeen) buiten de regering worden gehouden. Van een duidelijk spectrum, laat staan zoiets als een hoefijzermodel, is eigenlijk niks meer te zien: de rechtse partijen, die nog het meest lijken op belangenorganisaties, staan allen op dezelfde afstand van een geïmplodeerd midden. Het lukt linkse partijen niet hun afstand daartoe te bepalen.

Tussen de rondzwevende brokstukken polder, technocratie en middenpartijen verschijnt de schaduw van een toekomst die vooral heel erg op het heden lijkt.

Wat de Franse gilets jaunes misschien het best karakteriseert, is de ondertussen bijna ondenkbare daad om politiek te bedrijven vanuit het volk, en de poging van het volk om daarbij zijn stem te vinden. Daarmee onderscheiden ze zich radicaal van het gangbare populisme, dat het moet hebben van een autoritaire leider. Nederland, politiek gezien onvolwassen vergeleken bij Frankrijk, en bovendien zonder revolutionaire traditie, zal niet snel tot een dergelijke poging over te gaan. Tussen de rondzwevende brokstukken polder, technocratie en middenpartijen verschijnt de schaduw van een toekomst die vooral heel erg op het heden lijkt. De beste deal die de machthebbers ons bieden is ons medeplichtig te maken aan hun beleid. Het is op deze manier dat 2018 naadloos in 2019 overgaat.

Voor het nieuw jaar wens ik iedereen daarom vooral veel protest, engagement en sabotage toe! Het gekraakte ADM-terrein, dat op de valreep tóch weigert aan zijn eigen ondergang mee te werken, geeft het goede voorbeeld. Activisme – demonstreren, staken, kraken – is tegelijkertijd de politiek van de machtelozen en de politiek van de hoop. Aan voorspellingen waag ik me niet, maar ik weet zeker dat er genoeg mensen zijn die zich zullen blijven verzetten tegen de steriliteit en fantasieloosheid van een macht die verandering in de kiem smoort en zegt dat we normaal moeten doen. Daaraan zoveel mogelijk bijdragen lijkt me nou een goed voornemen.

Mail

Jarmo Berkhout werkt bij Het Actiefonds, een Amsterdamse organisatie die wereldwijd activisten ondersteunt. Hij studeerde filosofie aan de UvA, die hij meermaals hielp te bezetten, en is schrijver.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
Lees meer
test
het laatste
Auto Draft 8

Een transformatie van verlangen: brieven over consent

Wat als we consent en verlangen zélf als de voorwaarden van bevrijding en sociale rechtvaardigheid zien? Yousra Benfquih licht toe hoe genot-activisme ons niet alleen toelaat om ons tegen de dingen te verzetten, maar ook om te onderzoeken waar we naar verlangen. Lees meer

Mijn naam roept 1

Mijn naam roept

Hodo Abdullah beschrijft hoe de geschiedenis van Somaliland haar ook veel over haarzelf leerde. Hoe komt het dat het geloof in henzelf, de veerkracht en de trots van de Somalilanders zo verankerd zit in hun DNA? Wat geeft hun de kracht om door te gaan? Lees meer

:Armoede, de bedpartner die je verlangen indringt: brieven over consent

Armoede, de bedpartner die je verlangen indringt: brieven over consent

Alara Adilow blikt terug op haar jongere zelf en ziet hoe onwetendheid en zelfdestructie haar afsneden van zorg en liefde, tot feministische en postkoloniale denkers haar aanraakten en haar openstelde om naar zichzelf en de wereld te kunnen kijken. Lees meer

Mooi vanbuiten en vanbinnen: pleidooi voor dagdagelijkse entomologie 2

Mooi vanbuiten en vanbinnen: pleidooi voor dagdagelijkse entomologie

Insecten hebben een slecht imago. We houden ze het liefst ver uit de buurt, maar dat is onterecht, vindt Jitte. Met dit artikel bewijst hij je graag van het tegendeel en vertelt hij hoe sluipwespen lieveheersbeestjes inschakelen als lijfwacht voor haar larven, over de indrukwekkende hersenen van de Darwinwesp, en hoe je een mierenkolonie opzet met één koningin. Lees meer

Composthoop

Een symfonie van het kleine leven

Jesse Van den Eynden neemt je mee in de symfonie van het kleine leven dat zich afspeelt in de duisternis van de composthoop. In dit liefdevolle essay beschrijft hij hoe zijn leven steeds meer overgenomen wordt door de rottende en levende massa in zijn tuin, en hoe het slurpen, klikken en kraken van de aarde en haar bewoners een meditatieve ervaring worden. Lees meer

Eiland zonder eilandjes

Eiland zonder eilandjes

Bram de Ridder is vervangend psychiater op Bonaire. Maar hoe moet hij zich als witte zorgprofessional verhouden tot de mensen van het eiland? Lees meer

Huizen, omhulsels

Huizen, omhulsels

Anne Schepers had nooit gedacht dat ze een huis kon kopen. Tijdens de verbouwing denkt ze na over huizen als politiek middel, hoe het is om als sociale klimmer ruimte in te nemen en waarom dromen over een fantasiehuis een privilege is. Lees meer

:Consent als verzet: brieven over consent in een koloniale wereld

Consent als verzet: brieven over consent in een koloniale wereld

Consent is complex in een wereld gevormd door koloniaal geweld. Yousra Benfquih vraagt zich in haar eerste brief aan Alara Adilow af hoe consent een instrument kan worden van verzet. Lees meer

Iemand die in je gelooft

Iemand die in je gelooft

Jam van der Aa ontdekte pas laat dat ze autisme heeft. Toen ze jong was herkende jeugdzorg bovendien niet de rol van autisme in de onveilige situatie bij haar thuis. Ze was gedreven en nieuwsgierig, maar lange tijd op zichzelf aangewezen. Dit essay is een pleidooi voor betere jeugdzorg en gaat over veerkracht en jezelf leren begrijpen en vertrouwen. Lees meer

Automatische concepten 87

Van mijn spreekkamer tot aan Afghanistan

In haar behandelkamer zit Jihane Chaara als forensisch psycholoog niet alleen tegenover slachtoffers, maar ook tegenover daders van dwingende controle, een vorm van huiselijk geweld. Wat is het verband tussen deze psychologische, onderdrukkende machtstructuur van een individidu als meneer X in haar spreekkamer, en het regime van de Taliban in Afghanistan? Een essay over de verbinding tussen daderschap, ontkenning, grotere structuren van vrouwenonderdrukking en verzet. Lees meer

Einde Schooldag

Einde Schooldag

Leerlingen zijn als tijdelijke passanten van wie je een hoop weet, maar nooit hoe het met ze af zal lopen. 'Ze zijn open eindes', zo schrijft Engels docente Charlotte Knoors in dit persoonlijke essay over de raadselachtige verhouding tussen docent en student. Lees meer

Zo rood als een kreeft

Zo rood als een kreeft

Wanneer twee Spaanse vrienden Ferenz Jacobs uitnodigen voor een protestmars tegen toerisme in Barcelona, voelt hij zich voor het eerst weer een 'outsider'. In dit essay richt hij zich op de gevolgen van massatoerisme op de permanente bewoners. Is er een ander soort toerisme mogelijk, buiten de logica van onderdanigheid, kolonialisme en uitbuiting om? Lees meer

Auto Draft 4

Tijd buiten de uren om

Micha Zaat sliep binnen een jaar in bijna 60 verschillende hotelkamers. In dit essay licht hij het fenomeen van de hotelkamer als liminaal object toe, en legt uit wat zo'n kortdurend verblijf voor gasten én kamers betekent en waarom het onmogelijk is om ouder te worden in een hotelkamer. 'In het bed waar ik gisteren droomde over sterven in een auto-ongeluk ligt nu iemand te masturberen.' Lees meer

Auto Draft 2

'Kunnen we vrienden zijn?': over een noodzakelijk veranderende mens-natuur relatie

Wanneer Jop Koopman afreist naar Lombok om de Indonesische visie op mens-natuurrelatie beter te begrijpen, gaat hij op pad met een lokale mysticus. In dit essay onderzoekt hij hoe we de verhouding mens-natuur opnieuw kunnen vormgeven; wat de agency is van onze omgeving, en waarom we vrienden moeten worden met alles rondom ons. Lees meer

Stil protest

Stil protest

Nadeche Remst laat zien hoe slaap, verdriet en dissociatie meer zijn dan persoonlijke reacties: ze worden een vorm van stil verzet tegen een wereld die kwetsbaarheid buitensluit. Lees meer

Hoe lang blijf je een vluchteling?

Hoe lang blijf je een vluchteling?

'Wat' ben je als je ergens niet thuishoort, maar ook niet terug kan naar je geboorteland? Ivana Kalaš onderzoekt het label 'vluchteling'. Lees meer

Een cactus in een zompig moeras

Een cactus in een zompig moeras

Een cactus kan toch niet groeien in een zompig moeras? In dit essay schetst Jam een realistisch beeld van de autistische ervaring in een kapitalistisch systeem dat productiviteit als het hoogste goed beschouwt. Lees meer

Lieve buren

Lieve buren

Ze hebben dezelfde brievenbus en dezelfde supermarkt, maar Nienke Blanc vraagt zich in deze nooit verzonden brief af of dat het enige is dat ze met haar buren deelt. Lees meer

Best Friend (For The Forseeable Future)

Best Friend (For The Forseeable Future)

Lotte Krakers’ vriendschap met Karlien eindigde mét blauwe vinkjes, maar zonder antwoorden. Het laat Lotte reflecteren op het afdwingen van gelijkenissen in een vriendschap, en het plaatsen van vrienden op voetstukken: ‘Karlien hield me een spiegel voor, waarin ik vooral zag wat ik niet was.’ Lees meer

Je hebt mij getekend voor het leven

Je hebt mij getekend voor het leven

Hoe sluit je een hoofdstuk af? Jop Koopman schreef een brief aan zijn oude baas, in wiens tulpenbedrijf hij als invalkracht een bedrijfsongeval meemaakte. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in september je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer