Asset 14

De reactionairen zijn terug

De reactionairen zijn terug 1

De macht van de anti-abortuslobby groeit, een ontwikkeling die niet op zichzelf staat. Jarmo Berkhout doet in het licht van pro-life en Baudets laatste uitlatingen over werkende vrouwen een constatering: de reactionaire politiek is weer in opkomst.

De reactionairen zijn terug. Reactionairen zijn als groep minder bekend dan conservatieven, hun directe verwanten, en de betekenis van het woord is enigszins in de vergetelheid geraakt. Toch is het een handig woord, en het verschil met 'conservatief' kan helpen de politieke cartografie van hedendaags rechts te verduidelijken. De gemiddelde conservatief is iemand die een zekere angst of scepsis koestert tegen verandering en de moderniteit in het algemeen. De conservatief loopt als het ware altijd een stap achter, maar kan zijn scepsis uiteindelijk wel aanpassen als hij went aan de positieve gevolgen (die hij niet verwachtte) van verandering, zeker als het een stijging van de welvaart betreft. De reactionair, aan de andere kant, is een principe-mens: hij verlangt eerherstel van de status quo ante. Dat betekent: opheffing van alle resultaten van een specifieke verandering, restauratie van de toestand vóór die verandering, en de radicale overtuiging dat dit móet gebeuren omdat anders de totale verdoemenis wacht.

Hun project is radicaler dan de traditionele politieke opvatting van conservatisme.

Ze zijn dus weer terug. In de Volkskrant verscheen onlangs een schrikbarende reportage over de opkomst en het succes van de wereldwijde anti-abortusbeweging, die zich, zoals bekend, huichelachtig pro-life noemt. Organisaties met klinkende namen als 'Traditie, Familie en Privé-eigendom' onderhouden en financieren mondiale netwerken die zich, even huichelachtig, over oude religieuze grenzen heen zetten om vrouwen de beschikking over hun eigen lichaam te ontnemen. Zo werken protestanten, katholieken, en Amerikaanse, Europese en Russische populisten ijverig samen om verworven rechten van vrouwen en minderheden in een kwaad daglicht te stellen, hun eigen doctrines omtrent familie en huwelijk mainstream te maken, en waar mogelijk wetten en beleid te beïnvloeden. In dit verband is ook over de unholy alliance gesproken: de coalitie van de V.S., Rusland, het Vaticaan en de ultraconservatieve Golfstaten die zich verzet tegen ratificatie van het VN-vrouwenverdrag. In Amerika zelf is een handvol staten ondertussen bezig abortus geheel en al te verbieden, strafrechtelijk gelijk te stellen aan moord, enorme gevangenisstraffen te verbinden aan het uitvoeren ervan, en vervolging mogelijk te maken van vrouwen die een miskraam hebben gehad “door eigen toedoen”, zoals het drinken van alcohol.

De huidige anti-abortus 'activisten', hun financiers, hun kerken en hun politieke partijen (de Republikeinen voorop, door filosoof Noam Chomsky terecht de gevaarlijkste organisatie aller tijden genoemd) zijn reactionair. Hun project is radicaler dan de traditionele politieke opvatting van conservatisme. De reactionairen sturen niet meer aan op aanpassing met behoud van tradities. Ze weigeren principieel de legitimiteit te erkennen van veranderingen die hebben bijgedragen aan de emancipatie van de mensen, en van de gedachte dat een rechtvaardige maatschappij moet volgen op de collectieve behoeftes van een geëmancipeerd volk. Dat was ooit (heel lang geleden…) de belofte van het liberalisme, en is nog altijd de opdracht van het socialisme.

Vrouwen bedreigen met de doodstraf als vergelding voor het uitvoeren van een abortus is geen culture war meer.

Het beroep op religieuze vrijheid – in feite een liberale waarde – is daarom ook verknipt. Het christendom heeft precies één verzoenende eigenschap, namelijk zijn nadruk op liefde. Op het moment dat het dogma’s en wereldlijke macht boven medemenselijkheid plaatst, wordt het een instrument van onderdrukking en collectieve waanzin. Vrouwen bedreigen met de doodstraf als vergelding voor het uitvoeren van een abortus is geen culture war meer. Het is zinloos geweld, en als zodanig antiverlicht en antidemocratisch. Op deze reactionaire wending, ook in Nederland, is nog geen duidelijk antwoord. Forum voor Democratie is niet zomaar een nieuwe partij, maar een beweging die de sociale, economische en culturele verworvenheden van de afgelopen twee eeuwen als illegitiem beschouwt. Hun politiek richt zich op de afbraak van de moderne instituties. Daarvoor in de plaats stellen ze een nieuwe configuratie van de macht, die in feite erg veel lijkt op de oude: de mensen die succesvol zijn – witte mannen –, blijven dat en de rest is aangewezen op zichzelf in de harde strijd om het bestaan.

Als Baudet het heeft over de 'boreale wereld' bedoelt hij dit. Onze zogenaamde superieure cultuur komt neer op de onderdrukking van diegenen die niet het geluk hebben aan de kant van de machthebbers te staan. Hieruit volgt zijn kritiek op cultuurmarxisten, linkse indoctrinatie, en ondermijnende instituties. Het is deze reactionaire politiek waartegen we ons te weer moeten stellen.

En daarom wil ik graag weten: wilt u ook zo graag onze boreale wereld ondermijnen? Bent u ook zo’n onverbeterlijke cultuurmarxist die de westerse cultuur wil vernietigen? Probeert u als linkse academicus, journalist of architect traditionele waarden kapot te maken? Mooi! Er is nog genoeg te doen.

Mail

Jarmo Berkhout werkt bij Het Actiefonds, een Amsterdamse organisatie die wereldwijd activisten ondersteunt. Hij studeerde filosofie aan de UvA, die hij meermaals hielp te bezetten, en is schrijver.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
Lees meer
test
het laatste
Lieve buren

Lieve buren

Ze hebben dezelfde brievenbus en dezelfde supermarkt, maar Nienke Blanc vraagt zich in deze nooit verzonden brief af of dat het enige is dat ze met haar buren deelt. Lees meer

Best Friend (For The Forseeable Future)

Best Friend (For The Forseeable Future)

Lotte Krakers’ vriendschap met Karlien eindigde mét blauwe vinkjes, maar zonder antwoorden. Het laat Lotte reflecteren op het afdwingen van gelijkenissen in een vriendschap, en het plaatsen van vrienden op voetstukken: ‘Karlien hield me een spiegel voor, waarin ik vooral zag wat ik niet was.’ Lees meer

Je hebt mij getekend voor het leven

Je hebt mij getekend voor het leven

Hoe sluit je een hoofdstuk af? Jop Koopman schreef een brief aan zijn oude baas, in wiens tulpenbedrijf hij als invalkracht een bedrijfsongeval meemaakte. Lees meer

De dooddoener van het kwaad

De dooddoener van het kwaad

Bas Keemink bespreekt de film 'The Zone of Interest', waarin Jonathan Glazer 'Big Brother' naar de Holocaust brengt. Lovende kritieken schrijven dat hij Hannah Arendts theorie, de banaliteit van het kwaad, goed in beeld brengt, maar is dat wel zo? Lees meer

Exteriors, Annie Ernaux and Photography

Exteriors, Annie Ernaux and Photography

Jorne Vriens bezocht een tentoonstelling in Parijs en dit leidde tot een prachtige uiteenzetting over tekst, smartphones, connectie en fotografie. Lees meer

De eerste leugen

De eerste leugen

De eerste keer dat Job van Ballegoijen de Jong loog, was het bijna onschuldig. Een leugentje om bestwil, dacht hij toen, om zijn moeder gerust te stellen. Maar die eerste leugen groeide uit tot een web waarin hij langzaam verstrikte. In zijn debuut 'Morgen vertel ik alles' vertelt hij waarom iedereen een tweede (of derde) kans verdient. Lees meer

Leven in laagjes

Leven in laagjes

In dit essay geeft Dani Bouwman een intieme reflectie op identiteit, familie en het verlangen naar een plek waar hij volledig zichzelf kan zijn. Lees meer

De overkokende theatraliteit van Pierre Bokma maakt van Zomergasten weer een feestje

De overkokende theatraliteit van Pierre Bokma maakt van Zomergasten weer een feestje

Reinout Bongers schreef een nabeschouwing van de Zomergasten-aflevering met Pierre Bokma als gast of, moeten we zeggen, hoofdrol? "Therapie heeft hij wel geprobeerd, maar dat leverde hem - naar eigen zeggen - vooral een lege bankrekening op." Lees meer

Eerherstel voor mijn stiefmoeder

Eerherstel voor mijn stiefmoeder

Toen zijn stiefmoeder Pieta stierf, voelde het voor Jelle Havermans alsof hij werd bevrijd van een van zijn grootste onderdrukkers. Voor ons Sorry-magazine schreef hij dit essay waarin hij jaren later toegeeft dat de vrouw die hem en zijn zusje het leven zuur maakte, ook slachtoffer was van haar eigen tijdsgeest en omgeving. Lees meer

:Aan een dun touwtje: Over onbegrip, offers en intergenerationele solidariteit

Aan een dun touwtje: Over onbegrip, offers en intergenerationele solidariteit

In dit persoonlijke essay ontrafelt Laura Korvinus de draden die haar met haar oma verbinden. Langs welke verhalen of assen kan verbondenheid tussen verschillende generaties ontstaan en worden vastgehouden? Deel 1. 
 Onderweg naar mijn grootouders glipt een herinnering mijn gedachten binnen. Op een oude video ben ik aan het spelen aan de rand van... Lees meer

Op studiobezoek bij Koen van den Broek

Op studiobezoek bij Koen van den Broek

Aucke Paulusma ging op studiobezoek bij kunstschilder Koen van den Broek. In de hoop inspiratie op te doen voor zijn eigen kunstenaarscarrière, bespreken ze de kunst. Lees meer

:Sōsaku hanga: Modernistische kippenvelkunst volgens het boekje? 7

Sōsaku hanga: Modernistische kippenvelkunst volgens het boekje?

Waarom blijft prachtige kunst soms onbekend? Janke Boskma kreeg kippenvel van Sōsaku hanga en dook in de Japanse kunstgeschiedenis. Lees meer

Ook boze mensen kunnen kwetsbaar zijn

Ook boze mensen kunnen kwetsbaar zijn

Ettie reageert voor een laatste keer op een brief van Jochum, door te schrijven over verdriet, kwetsbaarheid, woede en het belang van actief luisteren. Lees meer

:'Hoop is het laatste dat sterft, maar op dit moment is de situatie tamelijk hopeloos': Sana Valiulina te gast in Zomergasten

'Hoop is het laatste dat sterft, maar op dit moment is de situatie tamelijk hopeloos': Sana Valiulina te gast in Zomergasten

Juul Kruse bekijkt de Zomergasten-aflevering van Sana Valiulina, waarin zij bovenal probeert hoop te houden en overeind te blijven tegen de achtergrond van immer grimmig Rusland. Lees meer

Een excuus in een klein restaurant

Een excuus in een klein restaurant

Ettie schreef een brief aan Jochum, die hem ontroerde. Hij besloot een brief terug te sturen over excuses, ouders en wat het betekent om zowel een cis-man én queer te zijn. Lees meer

Een goed passend hokje is nog steeds een hokje

Een goed passend hokje is nog steeds een hokje

Vorige week schreef Jochum een brief aan Ettie over zijn ervaring met queer-zijn, biseksualiteit en identiteit tijdens zijn jeugd. In deze brief reageert Ettie met haar eigen ervaring en vraagt ze zich af of iedereen queer zou kunnen zijn. Lees meer

De schipperende kameleon: zomergast Van der Burg is sociaal voor de mensen, maar liberaal in het beleid

De schipperende kameleon: Zomergast Van der Burg is sociaal voor de mensen, maar liberaal in het beleid

Eric van der Burg was op bezoek bij Zomergasten. Marthe van Bronkhorst geeft in dit artikel haar scherpe analyse op de aflevering. Lees meer

Briefwisseling Ettie en Jochum - Brief 2

Wie wil nou een slachtoffer zijn?

Jochum ontving een brief van Ettie over zijn nooit-verstuurde brief aan zijn jeugdliefde. Ettie vindt dat Jochum de vrijheid van de queeridenteit niet goed beschrijft. Hij besluit Ettie een brief terug te sturen en op haar kritiek in te gaan. Lees meer

Briefwisseling Ettie en Jochum - brief 1

Het privilege van lesbisch-zijn

Een nooit verstuurde brief die door Jochum Veenstra op Hard//Hoofd gepubliceerd werd, begon een eigen leven te krijgen in het hoofd van Ettie, die niet zo goed wist wat ze ervan moest vinden en er toen maar over besloot te schrijven. Het resultaat is een niet-verstuurde brief die ze toch besloot op te sturen. Lees meer

Een kus van een beer

Een kus van een beer

Nick Sens ontmoet een beer in de dierentuin en raakt gefascineerd door deze dieren. Wie of wat ervaren we als we oog in oog met een beer staan? Aan alle wezens van de metamorfose, hier en daarginds (Nastassja Martin) De bruine beer zet twee zware stappen in mijn richting en ik bevries. Het gegil en... Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €2,50 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer