Asset 14

Afrekenen met utopisch denken in High-Rise

Het bizarre flatgebouw in deze JG Ballard verfilming vormt een metafoor voor de gehele maatschappij, gedreven door klassenstrijd, hebzucht en domheid.

Hedda: Ik ben nu wel benieuwd naar het boek.

Ron: Haha. Wat ik mooi vond, is dat de film me liet zien wat er gebeurt als een groep mensen, in dit geval ook met heel verschillende achtergronden, afgesloten van de wereld in een gebouw wonen. Hoe bevrijdend dat kan zijn, maar ook hoe beklemmend. Ben ik toch mooi blij met mijn anonieme appartement in Tilburg-West.

Suzanne: Maar in jouw appartementencomplex zijn toch ook vast geschreven en ongeschreven regels?

Hedda: En een supermarkt. En zwembad. En heel veel lekkere wijven. Toch? Grapje. Er zaten trouwens wel hele goede grappen in deze film! Dat paard op dat dak: ‘Is that a horse?’ ‘Probably’.

Ron: Als er een rel uitbreekt bij het zwembad vraagt Dr. Laing, de hoofdpersoon: ‘Is it always like this here?’ Zijn buurvrouw antwoordt: ‘Yes.’ Ik vond dat wel mooi, dat er ook niks te verwachten valt, mensen zijn zoals ze zijn en daar moet je het mee doen.

Hedda: De spanningsopbouw was wel heel erg subtiel, niet te volgen eigenlijk.

"Je ziet dat er wat pionnen worden verzet, en opeens ligt het bord op de grond"

Ron: Die geweldsexplosie had wel enige opbouw, er waren wat spanningen tussen bewoners, een feestje van de elite werd ruw verstoord. En op de achtergrond was er ook het gebouw dat vastliep. De stroom die het niet deed, en dat toen bleek dat de onderste bewoners teveel betaalden voor te weinig. Toch voelde de uitbarsting heel abrupt: je ziet dat er wat pionnen worden verzet, en opeens ligt het bord op de grond.

Hedda: Ja, het ging meteen zo in de overdrive. Maar wat vonden jullie van de film? Want het lijkt nu misschien alsof ik het niks vond, maar dat is niet zo.

Ron: Ik ben blij dat ik hem gezien heb, er blijft in ieder geval genoeg te gissen. We zijn ook wel erg verwend, als kijkers. Soms mag het best niet te volgen zijn.

Suzanne: Ik ben ook blij dat ik hem gezien heb! Wel blijft er inderdaad veel onduidelijk. Waarom was Dr. Laing nou eigenlijk zo tevreden aan het einde?

Hedda: Wellicht omdat het wegvallen van alle regels voor hem bevrijdend werkte? Hij zwom tegen de stroom in, en dat is vermoeiend. Wat ik wel storend vond is dat veel verhaallijnen in de film niet uitgewerkt werden, zoals de overleden zus van Laing. Ik dacht steeds: daar gaan we nog iets van horen, maar neen. Waarom zit dat er dan in?

Suzanne: Misschien om je op het verkeerde been te zetten. Dat je gaat denken dat de hoofdpersoon toch gevoelens heeft. Dat hij misschien echt sympathie koestert voor zijn opstandige buurman Wilder en de andere bewoners die lager op de sociale ladder staan. En dat je dan aan het einde extra gedesillusioneerd bent als hij gewoon z'n hond opeet.

Hedda: Ja, maar was je gedesillusioneerd? Ik vond namelijk dat hij nooit echt een kant koos. Hij woonde niet voor niets exact in het midden van het gebouw. Zijn hele personage was vooral bezig het voor zichzelf zo aangenaam mogelijk te houden, binnen de anarchie die op een gegeven moment ontstaat.

"Ik was wel een beetje gedesillusioneerd. Het werd nooit een revolutie, alleen maar een gigantische bende"

Suzanne: Ja, ik was wel een beetje gedesillusioneerd. Ik had hoop dat hij de revolutie op één of andere manier tot een goed einde zou leiden. Maar het werd nooit een revolutie, alleen maar een gigantische bende. Wat dat betreft is de geschiedenis van iedere arbeidersrevolte nogal een spoiler voor deze film. Dus, mensen die deze film nog willen zien, niks over arbeidersrevoltes lezen voordat je gaat.

Hedda: Ja, uiteindelijk bleek er geen moraal, geen beschaving, niks. Wel lekker ook, ergens. Het was visueel wel een feestje trouwens. Die interieurs, het gebouw, de parkeerplaats. De kleding. Te gek.

Ron: Ja, en dan dat themafeestje dat ook echt een themafeestje was. Alsof ze aan het filmen waren op een feestje waar de achtjarige Mozart achter de piano zat. Ik vond het wel leuk dat er geregeld theorietjes werden uitgesproken, dat maakte het allemaal nog wat meer bevreemdend. Toen ze aan het knokken waren, Wilder en nog iemand. 'Should we do something? That's a matter of opinion. There's a school of thought...'

Suzanne: Ah! Dat was een goed gesprek ja, over dat gevecht. Het slaat ook weer op het gebouw. En dus de sociale klassenmaatschappij. 'Moeten we er iets aan doen?' 'Tja.'

"De film rekende keihard af met alles dat naar utopisch denken neigt"

Hedda: De film rekende keihard af met alles dat naar utopisch denken neigt.

Suzanne: Wat was eigenlijk de bedoeling van de maker van de film? Wat moeten we nu doen? Hij is niet voor de arbeidersrevolte of voor de lagere klassen in het algemeen, want dat wordt een bloederige ramp voor puur persoonlijk gewin met desastreuze afloop. Maar hij is ook niet voor de hogere klassen, want dat is allemaal decadentie en onwetendheid en die schieten elkaar uiteindelijk allemaal het hoekje om

Ron: Volgens mij liet hij zien hoe onmetelijk dom mensen zijn, ieder op zijn eigen manier. Dat kun je willen oplossen, kanaliseren. Maar dan? Hopen dat het niet misgaat misschien. We zijn allemaal waanzinnig.

Suzanne: Ja, dat is wel een mooie conclusie. Iedereen denkt dat hij zijn eigen hachje redt maar eigenlijk weet niemand wat goed voor hem is.

Mail

Redactie

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
Lees meer
test
het laatste
Geen geld maakt ook niet gelukkig

Hard//hoofd zoekt een zakelijk assistent!

Wij zoeken een enthousiaste en veelzijdige zakelijk assistent (x/v/m) die ons zakelijke team wil versterken. In deze functie krijg je de kans om ervaring op te doen met de zakelijke en organisatorische kant van een literair tijdschrift en online platform. Lees meer

Het huis in mijn hoofd

Het huis in mijn hoofd

Wat als technologie je verbeelding probeert te esthetiseren? Mina Etemad bezocht in juni, tijdens de twaalfdaagse oorlog tussen Iran en Israël, de VR-voorstelling From Dust van Michel van der Aa. ‘Het zou troostend moeten zijn, maar hoe kan ik het rijmen met de realiteit hierbuiten?’ Lees meer

Het borrelt 1

Ortolaan

Liefde gaat door de maag, weet de chef in het verhaal van Fleur Klemann. Zorgvuldig bereidt hij al zijn ingrediënten én zijn geliefde: ‘Haar tong die ze langs haar vette lippen haalde, het rozige vlees.’ Lees meer

Naweeën

Naweeën

In Naweeën dicht Vlinder Verouden over vervellen, verpoppen, verschonen, volgroeien en legt zo het proces van veranderen vast. ‘Hier slaat de klok tien en stap ik uit spinseldraden slijmerig warm een / Laatste vinger die glijdt over de plastic bodem van een pot haargel.’ Lees meer

Het borrelt

Het borrelt

‘Vuur raakt water / en alles sist barst klapt fluit schuimt vergaat stijgt verdampt smelt breekt sterft’. Dieuke Kingma dicht over het moment dat het ondergrondse naar boven breekt: zoals bij vulkaanuitbarstingen, of de tweede symfonie van Mahler. Lees meer

Laboratoriumkinderen

Laboratoriumkinderen

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. In dit drieluik onderzoekt Louise van der Veen in vitro fertilisatie (IVF) als een mogelijke grond van het bestaan. Lees meer

:Podcast: Maandagavond – De aanleiding

Podcast: Maandagavond – De aanleiding

Een nieuw seizoen van Maandagavonden door Nwe Tijd, dit keer ook te beluisteren bij Hard//hoofd. Met Johannes Lievens die zich – tegen wil en dank – in het feestgedruis stort, Ellis Meeusen over de voorpret, Suzanne Grotenhuis met een pleidooi voor kleine vieringen en Freek Vielen opent de avond met twee anekdotes. Lees meer

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wanneer de VVD pleit voor het bijhouden van gegevens over ‘culturele normen en waarden’ van mensen met een migratieachtergrond, over welke normen en waarden hebben ze het hier dan eigenlijk? Rocher Koendjbiharie neemt de eisen onder de loep die de politiek alleen stelt aan mensen die zichtbaar wortels elders ter wereld hebben. ‘Men wil geen vermenging van culturen en geen uitwisseling van gedachten. De echte eis is assimilatie en het afbreken van wortels.’ Lees meer

Als de bodem niet dragen kan

Groeipijn

‘Volwassen worden is zorgen voor’ luidt de wijsheid waar de hoofdpersoon in dit verhaal zich aan vasthoudt. In Groeipijn laat Tim Kobussen zien hoe hoe er een steeds letterlijke invulling aan die wijsheid wordt gegeven in een studentenkamer. Lees meer

In een miniatuurgrafkistje wordt het duingentiaanblauwtje naar de natuurbegraafplaats gedragen 1

In een miniatuurgrafkistje wordt het duingentiaanblauwtje naar de natuurbegraafplaats gedragen

Van het zetten van kopjes koffie en het branden van salie tot de Pinterest-pagina van DELA: Maartje Franken schrijft over rouwrituelen en onderzoekt de grond waarin rouw wortelt. Lees meer

Voor de meisjes

Voor de meisjes

Terra van Dorst dicht over de passiviteit van het wachten op morgen en het uitstellen van keuzemomenten. ‘morgen gaan we een ijsje halen / zullen de bramen rijp zijn / maak ik een besluit’ Lees meer

Regenwormen 1

Als de bodem niet dragen kan

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. Anouk von Seida schrijft over de betonplaten op een boerderij en het onverwachte leven dat zich daarin afspeelt. Lees meer

Grond & Ik

Grond & Ik

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. In 'Grond & Ik' zoekt Lisia Leurdijk naar manieren om een dialoog tussen het individu en de grond te openen. Lees meer

Regenwormen

Regenwormen

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. Milou Lang graaft in dit tweeluik naar wormen, gangenstelsels en de geborgenheid die de grond kan bieden. ‘hier duw ik geil zijn in de kluiten aarde / durf mijn vingers te verliezen in slib en schimmeldraden’ Lees meer

Luchtspiegeling

Luchtspiegeling

'We bewegen log en lief.' Madelief Lammers onderzoekt in dit gedicht de onstilbare honger tussen twee mensen, een wankele relatie waaraan iets fundamenteels ontbreekt. 'Zie je hoe we ondanks die woede nog zo mooi zijn als een slapend paard dat met haar huid trilt om een daas te verjagen?' Lees meer

Stomwijzer

Stomwijzer

Marthe van Bronkhorst loodst je door het wispelturige politieke landschap aan de hand van haar alternatieve stemwijzer. Lees meer

Auto Draft 8

Programma: Ik wil, wil jij ook? - consent in illustratie

Vier samen met Hard//hoofd de publicatie van onze recent verschenen bundel over seksueel consent! Lees meer

Roze, wit, blauw

Roze, wit, blauw

Rechtse en nationalistische partijen laten in hun nieuwste verkiezingsprogramma’s zien dat hun ruimte voor de lhbtqia+-gemeenschap altijd voorwaardelijk is geweest. Journalist Rocher Koendjbiharie legt uit: 'Homoseksualiteit en vrouwenrechten zijn binnen rechtse kringen vaak pas relevant wanneer ze in relatie tot migratie besproken worden.' Lees meer

:Winnaar publieksprijs Rode Oor: Vespula vulgaris

Winnaar publieksprijs Het Rode Oor: Vespula Vulgaris

In een pot met schuimbanaantjes vecht een wesp om los te komen. Myrthe Prins portretteert een winkelbediende die in een snoepwinkel aan zoetigheid proeft. Met Vespula Vulgaris won zij de publieksprijs van Het Rode Oor 2025. Lees meer

Winnaar Stoute Stift 2024 1

Winnaars De Stoute Stift 2025

Cynthia Van Der Heyden won met haar illustratie de publieksprijs en Sarah Pannekoek won de juryprijs van De Stoute Stift 2025. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €3 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer