Asset 14

De reactionairen zijn terug

De reactionairen zijn terug 1

De macht van de anti-abortuslobby groeit, een ontwikkeling die niet op zichzelf staat. Jarmo Berkhout doet in het licht van pro-life en Baudets laatste uitlatingen over werkende vrouwen een constatering: de reactionaire politiek is weer in opkomst.

De reactionairen zijn terug. Reactionairen zijn als groep minder bekend dan conservatieven, hun directe verwanten, en de betekenis van het woord is enigszins in de vergetelheid geraakt. Toch is het een handig woord, en het verschil met 'conservatief' kan helpen de politieke cartografie van hedendaags rechts te verduidelijken. De gemiddelde conservatief is iemand die een zekere angst of scepsis koestert tegen verandering en de moderniteit in het algemeen. De conservatief loopt als het ware altijd een stap achter, maar kan zijn scepsis uiteindelijk wel aanpassen als hij went aan de positieve gevolgen (die hij niet verwachtte) van verandering, zeker als het een stijging van de welvaart betreft. De reactionair, aan de andere kant, is een principe-mens: hij verlangt eerherstel van de status quo ante. Dat betekent: opheffing van alle resultaten van een specifieke verandering, restauratie van de toestand vóór die verandering, en de radicale overtuiging dat dit móet gebeuren omdat anders de totale verdoemenis wacht.

Hun project is radicaler dan de traditionele politieke opvatting van conservatisme.

Ze zijn dus weer terug. In de Volkskrant verscheen onlangs een schrikbarende reportage over de opkomst en het succes van de wereldwijde anti-abortusbeweging, die zich, zoals bekend, huichelachtig pro-life noemt. Organisaties met klinkende namen als 'Traditie, Familie en Privé-eigendom' onderhouden en financieren mondiale netwerken die zich, even huichelachtig, over oude religieuze grenzen heen zetten om vrouwen de beschikking over hun eigen lichaam te ontnemen. Zo werken protestanten, katholieken, en Amerikaanse, Europese en Russische populisten ijverig samen om verworven rechten van vrouwen en minderheden in een kwaad daglicht te stellen, hun eigen doctrines omtrent familie en huwelijk mainstream te maken, en waar mogelijk wetten en beleid te beïnvloeden. In dit verband is ook over de unholy alliance gesproken: de coalitie van de V.S., Rusland, het Vaticaan en de ultraconservatieve Golfstaten die zich verzet tegen ratificatie van het VN-vrouwenverdrag. In Amerika zelf is een handvol staten ondertussen bezig abortus geheel en al te verbieden, strafrechtelijk gelijk te stellen aan moord, enorme gevangenisstraffen te verbinden aan het uitvoeren ervan, en vervolging mogelijk te maken van vrouwen die een miskraam hebben gehad “door eigen toedoen”, zoals het drinken van alcohol.

De huidige anti-abortus 'activisten', hun financiers, hun kerken en hun politieke partijen (de Republikeinen voorop, door filosoof Noam Chomsky terecht de gevaarlijkste organisatie aller tijden genoemd) zijn reactionair. Hun project is radicaler dan de traditionele politieke opvatting van conservatisme. De reactionairen sturen niet meer aan op aanpassing met behoud van tradities. Ze weigeren principieel de legitimiteit te erkennen van veranderingen die hebben bijgedragen aan de emancipatie van de mensen, en van de gedachte dat een rechtvaardige maatschappij moet volgen op de collectieve behoeftes van een geëmancipeerd volk. Dat was ooit (heel lang geleden…) de belofte van het liberalisme, en is nog altijd de opdracht van het socialisme.

Vrouwen bedreigen met de doodstraf als vergelding voor het uitvoeren van een abortus is geen culture war meer.

Het beroep op religieuze vrijheid – in feite een liberale waarde – is daarom ook verknipt. Het christendom heeft precies één verzoenende eigenschap, namelijk zijn nadruk op liefde. Op het moment dat het dogma’s en wereldlijke macht boven medemenselijkheid plaatst, wordt het een instrument van onderdrukking en collectieve waanzin. Vrouwen bedreigen met de doodstraf als vergelding voor het uitvoeren van een abortus is geen culture war meer. Het is zinloos geweld, en als zodanig antiverlicht en antidemocratisch. Op deze reactionaire wending, ook in Nederland, is nog geen duidelijk antwoord. Forum voor Democratie is niet zomaar een nieuwe partij, maar een beweging die de sociale, economische en culturele verworvenheden van de afgelopen twee eeuwen als illegitiem beschouwt. Hun politiek richt zich op de afbraak van de moderne instituties. Daarvoor in de plaats stellen ze een nieuwe configuratie van de macht, die in feite erg veel lijkt op de oude: de mensen die succesvol zijn – witte mannen –, blijven dat en de rest is aangewezen op zichzelf in de harde strijd om het bestaan.

Als Baudet het heeft over de 'boreale wereld' bedoelt hij dit. Onze zogenaamde superieure cultuur komt neer op de onderdrukking van diegenen die niet het geluk hebben aan de kant van de machthebbers te staan. Hieruit volgt zijn kritiek op cultuurmarxisten, linkse indoctrinatie, en ondermijnende instituties. Het is deze reactionaire politiek waartegen we ons te weer moeten stellen.

En daarom wil ik graag weten: wilt u ook zo graag onze boreale wereld ondermijnen? Bent u ook zo’n onverbeterlijke cultuurmarxist die de westerse cultuur wil vernietigen? Probeert u als linkse academicus, journalist of architect traditionele waarden kapot te maken? Mooi! Er is nog genoeg te doen.

Mail

Jarmo Berkhout werkt bij Het Actiefonds, een Amsterdamse organisatie die wereldwijd activisten ondersteunt. Hij studeerde filosofie aan de UvA, die hij meermaals hielp te bezetten, en is schrijver.

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
Lees meer
test
het laatste
Roze, wit, blauw

Roze, wit, blauw

Rechtse en nationalistische partijen laten in hun nieuwste verkiezingsprogramma’s zien dat hun ruimte voor de lhbtqia+-gemeenschap altijd voorwaardelijk is geweest. Journalist Rocher Koendjbiharie legt uit: 'Homoseksualiteit en vrouwenrechten zijn binnen rechtse kringen vaak pas relevant wanneer ze in relatie tot migratie besproken worden.' Lees meer

De achterblijvers

De achterblijvers

Fietsend over een jaagpad reflecteert Gert-Jan Meyntjens op zijn rol als echtgenoot en vader, en neemt hij je mee op een zoektocht naar wat het betekent om man te zijn. Zonder bitter te worden. Lees meer

Ik sliep rechts

Ik sliep rechts

Daten met iemand aan de andere kant van het politieke spectrum? Naomi Ronner deed het. In dit essay beschrijft ze haar ervaringen. Lees meer

De kleinste kans

De kleinste kans

Roosje van der Kamp bereidt zich altijd voor op het ergste. Een vreemd plekje op haar huid, opladers in het stopcontact: overal schuilt gevaar. Als ze achter een geheim komt in de familie begrijpt ze beter waar haar angsten vandaan komen. Ze vertelt erover in dit openhartige essay over intergenerationeel trauma. Lees meer

:Zomergast Koch: ‘Het is gewoon leuk om mensen iets op de mouw te spelden’

Zomergast Koch: ‘Het is gewoon leuk om mensen iets op de mouw te spelden’

Het plezier van de leugen en de bevrijding van de agressie: volgens Zomergast Herman Koch verfraait iedereen het leven een beetje met leugens. Lees meer

Hondenvoer 1

It takes an adult to raise a village: Halsema is streng, rechtvaardig, en een tikje autoritair in Zomergasten

De bedachtzame, maar mediagetrainde, Femke Halsema nam ons als Zomergast mee in de bestuurlijke (opvoed)dilemma’s uit haar werk. Als een klassiek ouderfiguur toont ze zich streng en rechtvaardig, maar mist ze óók zelfinzicht op sommige punten. Lees meer

Uğur Ümit Üngör stilt in Zomergasten maar zelden onze honger naar menselijkheid en ‘goeie dingen’

Uğur Ümit Üngör stilt in Zomergasten maar zelden onze honger naar menselijkheid en ‘goeie dingen’

‘Uğur Ümit Üngörs fragmenten zijn broodnodige kost voor een samenleving die consequent doet alsof wijdverbreid extreem (staats)geweld een ver-van-mijn-bedshow is.’ Terwijl Zomergast Üngör zichzelf kundig naar de achtergrond werkt, maakt hij duidelijk dat de zomer vele winters verstopt. Met opgewekte grimmigheid vraagt hij ons om ons zorgen te maken over het leed van anderen. Lees meer

Zomergasten met Eva Crutzen roept de vraag op of een mooi gesprek genoeg is of dat kijkers toch snakken naar goede televisie.

Zomergast Eva Crutzen zorgde voor een mooi gesprek, maar is dat genoeg?

Na de ideale televisieavond van Eva Crutzen vraagt Hanna Karalic zich af of een mooi gesprek genoeg is voor Zomergasten of dat kijkers toch snakken naar goede televisie. Lees meer

Mijn tweede kutland… 2

Mijn tweede kutland…

Toen Iskra de Vries vanuit Polen naar Nederland verhuisde, bleek dat zij niet van een koude kermis thuiskwam, maar naar een koude kermis vertrokken was. Iskra schrijft een verschroeiend eerlijke break-up brief aan het adres van ons kikkerlandje. Lees meer

Schroot voor de kunstkenner 1

Schroot voor de kunstkenner

Wat doet een beschilderd stuk schroot in het Stedelijk? Waarom ruikt het er opeens chemisch en zoet tegelijk? Het is het werk van Selma Selman, die opnieuw definieert wat kunst is en mag zijn. Ivana Kalaš is onder de indruk – en heroverweegt haar eigen positie. Zoetig en naar ijzer – dat aroma komt op... Lees meer

Zomers zwijgen

Volim nas: hoe de taal van de liefde mijn lichaam tot stilte maande

Wat als je vertrouwen in jezelf en je lichaam plotsklaps wordt aangetast door epileptische aanvallen? En tegelijkertijd je vertrouwen in de onvoorwaardelijke liefde van je oma ook op losse schroeven komt te staan? In een persoonlijk essay neemt Dorea Laan je in beeldende taal mee in deze zoektocht. Lees meer

:Meer dan Maria: het moederschap in de beeldende kunst 3

Meer dan Maria: het moederschap in de beeldende kunst

Wat betekent het om moeder te zijn? En wanneer ben je dan een ‘goede moeder’? Moederschap, en alle nuances daarrond, blijft onderbelicht. Anne Louïse van den Dool onderzoekt via de representatie van moeders in de beeldende kunst de vele kanten die horen bij moeder zijn. Lees meer

Als je écht kinderen wilt redden

Als je écht kinderen wilt redden

Shashitu Rahima Tarirga kwam 33 jaar geleden via interlandelijke adoptie naar Nederland vanuit Ethiopië. Na een reis naar Ethiopië maakt ze nu een afweging tussen haar leven hier en het gemiste leven daar. 'Weegt een westers paspoort op tegen het moeten omgaan met de trauma’s van scheiding en achterlating? Weegt een leven hier op tegen onbekendheid met je leven daar?' Lees meer

nuclear family

Queerkroost

In een briefwisseling over queer ouderschap zoeken Eke Krijnen en Lisanne Brouwer naar steun, herkenning en een houding om de maatschappelijke discriminatie buiten het gezinsleven te houden. Lees meer

Informatiehonger

Informatiehonger

We verslikken ons in data, maar blijven gulzig drinken. In dit essay onderzoekt Paola Verhaert hoe onze honger naar informatie — ooit gevoed door boeken, nu door eindeloze datastromen — ons hoofd én onze wereld begint te verzwelgen. Waar ligt de grens? En merken we het als we die overschrijden? Lees meer

:Naar een taal die consent fucking overbodig maakt: brieven over consent

Naar een taal die consent fucking overbodig maakt: brieven over consent

In haar laatste brief aan Alara buigt Yousra zich over taal: hoe taal seksueel geweld normaliseert en hoe taal inwerkt op onze erotische verbeelding. Geweldloze verhoudingen scheppen via taal is voor haar zowel een kwestie van nieuwe talen schrijven als oude of bestaande talen herinneren. Lees meer

Kind van lelijke huizen

Kind van lelijke huizen

Om haar heen ziet Anne Schepers dat de kinderen uit ‘mooie huizen’ die wél een financieel vangnet hebben eerder de stap naar freelancewerk kunnen maken. Ze staat voor de keuze: lijden voor de kunst of doen wat de maatschappij verantwoordelijk acht? Lees meer

:Een reeks foto’s: brieven over consent

Een reeks foto’s: brieven over consent

Voor Alara Adilow voelt het alsof er altijd hiaten overblijven na het schrijven van een antwoord op een brief, en ze vraagt zich af of ze daarom steeds midden in de nacht wakker wordt. Ze denkt na over hoe de zachte aanrakingen niet alleen voor haar lichaam helend kunnen zijn, maar ook voor onze gewelddadige maatschappij, waar pestgedrag en leedvermaak machtsgrepen zijn. Lees meer

:Hoe te dromen:  Over slaap, verlangen en dromen over een betere wereld

Hoe te dromen: Over slaap, verlangen en dromen over een betere wereld

Als Stella Kummer ’s ochtends wakker wordt, bespreekt ze in bed haar dromen met haar vriend. Terwijl ze aan hem vertelt wat er die nacht in haar droomwereld is omgegaan, denkt ze na over dromen over de wereld. Begint het veranderen van de wereld niet eigenlijk gewoon in bed? Lees meer

Auto Draft 8

Een transformatie van verlangen: brieven over consent

Wat als we consent en verlangen zélf als de voorwaarden van bevrijding en sociale rechtvaardigheid zien? Yousra Benfquih licht toe hoe genot-activisme ons niet alleen toelaat om ons tegen de dingen te verzetten, maar ook om te onderzoeken waar we naar verlangen. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €3 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer