De wereld staat in brand en dat mag niet onbeschreven blijven. Jongeren willen onder #geen4meivoormij de hypocrisie van de Nederlandse herdenking aankaarten. Maar dan kun je beter stoppen met het vieren van de bevrijding, betoogt Mark.
We maken ons al jaren zorgen omdat de laatste generatie die de oorlog meemaakte verdwijnt. Hoe houden we de herinneringen aan de oorlog levend? In letterlijke zin is dit onmogelijk. De dragers van de herinneringen zullen uitsterven. De oorlog verdwijnt net als alle voorgaande oorlogen naar geschiedenisboeken. Stalingrad en D-day wacht hetzelfde lot als Waterloo en Leipzig.
Dit wil niet zeggen dat hiermee alles vergeten wordt. Het geeft ons wel de kans hoofdzaken van bijzaken te onderscheiden.
Jean-Marie Le Pen noemde ooit de Holocaust een voetnoot bij de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog. Hij kon er niet verder naast zitten: de Tweede Wereldoorlog is een voetnoot bij de Holocaust. Ook in Nederland waren de meeste oorlogsslachtoffers geen helden, maar gewone mensen die enkel vanwege hun afkomst op beestachtige wijze vermoord werden.
Er is een verschil tussen herdenken en vieren. In Nederland zie je dat terug in de indeling in 4 en 5 mei. Het herdenken van oorlogsslachtoffers lijkt mij onomstreden. Het zou in ieder geval onomstreden moeten zijn.
Dit geldt niet voor de viering van onze bevrijding. Op 5 mei vieren we onze vrijheid. We doen dit op een typisch Nederlandse manier: met rommelmarkten en gratis concerten. Koningsdag-light.
Officieel vieren we ‘dat we in 1945 bevrijd zijn van de Duitse bezetting in Europa en de Japanse bezetting in Azië en dat we sindsdien in het Koninkrijk der Nederlanden vrij zijn van oorlog en onderdrukking.’ Opvallend, aangezien de Duitsers nauwelijks het land uit waren of er werden al Nederlandse dienstplichtigen in boten geladen om in Indië de orde te gaan handhaven. Als er al sprake is van ‘witte geschiedenis’ dan komt dat niet op 4 mei, maar op 5 mei naar voren.Van oudere mensen die nog weleens iets over de Tweede Wereldoorlog zeggen (bijvoorbeeld bij DWDD op 2 mei) hoor je vooral de wens dat zoiets verschrikkelijks niet nog een keer plaats moet vinden. Vaak hoor je ook de teleurstelling over het feit dat er nog steeds oorlogen zijn. Dat de beelden van de oorlog in Syrië en de vluchtelingen doen denken aan hun eigen oorlogservaringen. Als we een beetje consequent waren zouden we direct ‘godwin’ moeten roepen.
Zolang er oorlogen blijven, blijven de herinneringen aan oorlog levend. Om te weten hoe het is om niet in vrijheid te leven hoeven we alleen maar het nieuws te kijken of een vluchteling te bevragen. Het vieren van onze ‘eigen’ bevrijding wordt hiermee moeilijker te verantwoorden. En daarbij: onnodig. Wie stelling wil nemen tegen Nederlandse hypocrisie kan daarom beter de bevrijdingsconcerten en de rommelmarkt aan zich voorbij laten gaan.