De zaak van Robert M. en de hetze rond Wikileaks roepen vragen op over de anarchie van het internet. Is regulering nodig?" /> De zaak van Robert M. en de hetze rond Wikileaks roepen vragen op over de anarchie van het internet. Is regulering nodig?" />
Asset 14

Vogelvrij op het web

Wikileaks en de kindermisbruikzaak in Amsterdam tonen aan dat het internet vol met geheime gangen zit. Gebeuren daar dingen die het daglicht niet kunnen verdragen? Wordt het toch niet tijd voor regulering in de virtuele wereld?

Al enige weken is heel de wereld in de ban van het nieuws over Julian Assange en zijn organisatie Wikileaks. Wikileaks lekt(e) geheime documenten die verschillende regeringen in een op zijn zachtst gezegd weinig flatteus daglicht stellen. Begin deze week kwam het nieuws over Robert M, een pedofiele kinderverzorger uit Letland. Zijn vriend is eigenaar van de website boyhood.org, waarop kinderpornografisch materiaal verkrijgbaar zou zijn. Wat hebben een pedofiele kinderverzorger en Julian Assange met elkaar te maken? In beide zaken is een grote rol weggelegd voor het internet en beide zaken roepen belangrijke vragen op met betrekking tot het internet en het gebruik daarvan: Is er regulering nodig en zo ja, in welke vorm?

Het World Wide Web bestaat nog maar zo'n twintig jaar, korter nog voor consumentengebruik. In feite is het een nieuwe parallelle maatschappij waarvan niemand nog weet hoe die gereguleerd moet worden en waarin dus in zekere zin anarchie heerst. China doet een poging tot het stroomlijnen van het internet, maar haar rigide en restrictieve wijze van regeren lijkt ons weinig wenselijk. Toch komt in de digitale maatschappij, net zoals in analoge maatschappijen criminaliteit voor. Anders dan in de 'echte' wereld, wordt criminaliteit ogenschijnlijk maar mondjesmaat bestreden. Er bestaan wel controlerende instanties, zoals het Meldpunt Cybercrime. Ook is er een Europees initiatief voor het bestrijden van internetcriminaliteit in een Europees "cybercrime centre". Toen echter een maand geleden mijn e-mail gehackt werd door iemand met een Chinees IP-adres, is het nooit in me op gekomen bij een van deze instanties aangifte te doen. Zoals veel dingen in de digitale maatschappij, lijkt ook de criminaliteit daar minder echt.

Twee dagen geleden leerde ik, middels een artikel over Robert M. van het bestaan van zogeheten "darknets": door hun leden streng beveiligde peer-to-peer gemeenschappen waarbinnen bijvoorbeeld pedofielen kinderpornografisch materiaal uitwisselen. De politie krijgt nauwelijks vat op deze netwerken, omdat infiltreren nagenoeg onmogelijk is: De peers eisen van iedere nieuwkomer nieuw materiaal, dat zij nog niet eerder hebben gezien binnen hun netwerk. De politie kan dat nieuwe materiaal onmogelijk verschaffen en boekt dus weinig succes als het gaat om het oprollen van dergelijk netwerken. Toch sloeg Eurojust, het justitieel orgaan van de EU, haar slag en rolde het een groot internationaal kinderpornonetwerk op. Zevenendertig verdachten werden aangehouden.

Eén-nul voor justitie, zou je denken. Het internationale onderzoek liep al sinds 2006, sinds 2008 gecoördineerd door Eurojust. De vraag rijst nu echter hoe lang het zal duren voordat er een soortgelijk wijdvertakt netwerk voor het zojuist opgerolde in de plaats komt. Zeker geen vier jaar, schat ik. Op internet kunnen dingen exponentieel groeien zonder veel moeite. Het bereik en de snelheid van het digitale medium zijn ongekend. Is het succes van Eurojust wel genoeg?

En dan is er Wikileaks. Een organisatie die openlijk en op grote schaal illegaal verkregen documenten publiceert in naam van transparantie en vrijheid. Assange, tegelijk paria en held, profileert zich als een voorvechter van openheid en eerlijkheid. Deze beide idealen lijkt hij met een zeker fundamentalisme en een duidelijke bias ten opzichte van de Verenigde Staten na te jagen. Wat Wikileaks doet is echter —in tegenstelling tot eerdergenoemde netwerken— vooralsnog niet illegaal. Wanhopig proberen de VS zijn site uit de lucht te halen. Het uit de lucht halen van een site die berichten publiceert die je niet bevallen is een omstreden zaak (misschien zelfs net zo illegaal) en blijkt bovendien weinig effectief: de site is inmiddels te bezoeken via de vele mirrorsites. De VS en Assange zijn in feite begonnen aan een strijd in een onverlichte arena, waar beide geen hand voor ogen zien en wild om zich heen slaan. Wie in zijn recht staat is onbekend, want een proces is er nog niet geweest.

Het internet lijkt ons boven de pet gegroeid. Als publicatiemedium laat het zich niet of nauwelijks beteugelen. Dat maken Wikileaks en illegale kinderpornonetwerken op een pijnlijke manier duidelijk. Wat je er vandaag afhaalt, staat er morgen in tweevoud weer op. De belofte van openheid, democratisering en toegankelijkheid die met het wereld wijde web mee werd geleverd, is ontmaskerd. Die belofte getuigt van een naïef beginnersenthousiasme: de fabelachtige wereldwijde democratie die het internet had moeten zijn, dreigt te ontaarden in een stuurloze anarchie. Wellicht had men verder vooruit moeten denken aan de mogelijkheden die het internet biedt voor mensen die er minder respectabele of nobele intenties op na houden, zoals terroristen en pedofielen. Of mensen, zoals Assange, die er nobele intenties op nahouden, maar daarmee wel grootschalige ongeregeldheden kunnen veroorzaken. Hoe dan ook lijkt het tijd dat er door de regulerende instanties, voor zover ze bestaan, een inhaalslag wordt gemaakt. Een digitale Verenigde Naties? Wellicht, want meer dan de analoge wereld is het internet nu één grote wereld vol kosmopolieten die vooralsnog vogelvrij zijn.

Mail

Merel Kamp

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
test
het laatste
Stomwijzer

Stomwijzer

Marthe van Bronkhorst loodst je door het wispelturige politieke landschap aan de hand van haar alternatieve stemwijzer. Lees meer

Auto Draft 8

Programma: Ik wil, wil jij ook? - consent in illustratie

Vier samen met Hard//hoofd de publicatie van onze recent verschenen bundel over seksueel consent! Lees meer

Roze, wit, blauw

Roze, wit, blauw

Rechtse en nationalistische partijen laten in hun nieuwste verkiezingsprogramma’s zien dat hun ruimte voor de lhbtqia+-gemeenschap altijd voorwaardelijk is geweest. Rocher Koendjbiharie ligt in zijn essay het probleem toe: 'Homonationalisme is niks meer dan de voorwaardelijke acceptatie van mensen uit de regenbooggemeenschap ten behoeve van een nationale identiteit en een nationalistische ideologie.' Lees meer

:Winnaar publieksprijs Rode Oor: Vespula vulgaris

Winnaar publieksprijs Het Rode Oor: Vespula Vulgaris

In een pot met schuimbanaantjes vecht een wesp om los te komen. Myrthe Prins portretteert een winkelbediende die in een snoepwinkel aan zoetigheid proeft. Met Vespula Vulgaris won zij de publieksprijs van Het Rode Oor 2025. Lees meer

Winnaar Stoute Stift 2024 1

Winnaars De Stoute Stift 2025

Cynthia Van Der Heyden won met haar illustratie de publieksprijs en Sarah Pannekoek won de juryprijs van De Stoute Stift 2025. Lees meer

Pekingeend

Winnaar juryprijs Het Rode Oor: Pekingeend

Twee personen blijven samen achter in de keuken, waar ze tijdens het bereiden van een pekingeend steeds dichter verstrikt raken in het spel van aanrakingen, blikken en opdrachten. Met Pekingeend won Fleur Klemann de juryprijs van Het Rode Oor 2025. Lees meer

Hoeveel Big Fashion heb jij in de kast hangen?

Hoeveel Big Fashion heb jij in de kast hangen?

De dood van Giorgio Armani sluit een hoofdstuk in de mode, maar zegt ook veel over de toekomst van onze kleding. In deze column legt Loïs Blank uit hoe Big Fashion steeds meer terrein weet te winnen in onze kledingkasten. Lees meer

Auto Draft 10

Als je te pletter slaat, dan klinkt dat zo

Midden in de nacht springt een man van een richel. Nee, geen man; een held. En iedereen weet: een man zoals Luciano slaat niet te pletter. In dit korte verhaal van Julien Staartjes bewegen de achterblijvers zich tussen het postuum cancelen of aanbidden van de man met gladde benen en mierzoete tong. Lees meer

De achterblijvers

De achterblijvers

Fietsend over een jaagpad reflecteert Gert-Jan Meyntjens op zijn rol als echtgenoot en vader, en neemt hij je mee op een zoektocht naar wat het betekent om man te zijn. Zonder bitter te worden. Lees meer

Binnen de context van twee

Binnen de context van twee

In haar gedicht onderzoekt Sytske van Koeveringe de betekenis en fascinatie van het getal twee. Via paren, tegenpolen en verbindingen ondervinden twee vrouwen de mogelijkheden van samenzijn. Is er balans in vereniging? Lees meer

Ik sliep rechts

Ik sliep rechts

Daten met iemand aan de andere kant van het politieke spectrum? Naomi Ronner deed het. In dit essay beschrijft ze haar ervaringen. Lees meer

Rouw is een ongenode gast die steeds op mijn feestjes verschijnt

Rouw is een ongenode gast die steeds op mijn feestjes verschijnt

Altijd aanwezig, maar niet gewenst: Marthe van Bronkhorts rouw reist met haar mee. Lees meer

De kleinste kans

De kleinste kans

Roosje van der Kamp bereidt zich altijd voor op het ergste. Een vreemd plekje op haar huid, opladers in het stopcontact: overal schuilt gevaar. Als ze achter een geheim komt in de familie begrijpt ze beter waar haar angsten vandaan komen. Ze vertelt erover in dit openhartige essay over intergenerationeel trauma. Lees meer

:Zomergast Koch: ‘Het is gewoon leuk om mensen iets op de mouw te spelden’

Zomergast Koch: ‘Het is gewoon leuk om mensen iets op de mouw te spelden’

Het plezier van de leugen en de bevrijding van de agressie: volgens Zomergast Herman Koch verfraait iedereen het leven een beetje met leugens. Lees meer

Hondenvoer

Hondenvoer

Een overleden hondje zorgt ervoor dat moeder en dochter in een strijd belanden. Ze willen beiden laten zien wie er meer van het dier gehouden heeft. In dit verhaal van Keet Winter mondt die spanning tussen de twee vrouwen uit in een pijnlijk diner. Lees meer

Hondenvoer 1

It takes an adult to raise a village: Halsema is streng, rechtvaardig, en een tikje autoritair in Zomergasten

De bedachtzame, maar mediagetrainde, Femke Halsema nam ons als Zomergast mee in de bestuurlijke (opvoed)dilemma’s uit haar werk. Als een klassiek ouderfiguur toont ze zich streng en rechtvaardig, maar mist ze óók zelfinzicht op sommige punten. Lees meer

Uğur Ümit Üngör stilt in Zomergasten maar zelden onze honger naar menselijkheid en ‘goeie dingen’

Uğur Ümit Üngör stilt in Zomergasten maar zelden onze honger naar menselijkheid en ‘goeie dingen’

‘Uğur Ümit Üngörs fragmenten zijn broodnodige kost voor een samenleving die consequent doet alsof wijdverbreid extreem (staats)geweld een ver-van-mijn-bedshow is.’ Terwijl Zomergast Üngör zichzelf kundig naar de achtergrond werkt, maakt hij duidelijk dat de zomer vele winters verstopt. Met opgewekte grimmigheid vraagt hij ons om ons zorgen te maken over het leed van anderen. Lees meer

Stranding

Stranding

'Ze ligt hier als aanklacht / op het land gespuugd / om de noodzaak tot evenwicht / tussen mens en water te benadrukken.' Angelika Geronymaki trekt je met dit gedicht over zelfbeschikking en milieuvervuiling mee, als de aangespoelde zeemeermin in een sleepnet gevuld met platvissen, sardientjes en haringen, en slingert je vanuit het zure zeewater op een strand met grijpgrage mannenhanden. Lees meer

Zomergasten met Eva Crutzen roept de vraag op of een mooi gesprek genoeg is of dat kijkers toch snakken naar goede televisie.

Zomergast Eva Crutzen zorgde voor een mooi gesprek, maar is dat genoeg?

Na de ideale televisieavond van Eva Crutzen vraagt Hanna Karalic zich af of een mooi gesprek genoeg is voor Zomergasten of dat kijkers toch snakken naar goede televisie. Lees meer

Mijn tweede kutland… 2

Mijn tweede kutland…

Toen Iskra de Vries vanuit Polen naar Nederland verhuisde, bleek dat zij niet van een koude kermis thuiskwam, maar naar een koude kermis vertrokken was. Iskra schrijft een verschroeiend eerlijke break-up brief aan het adres van ons kikkerlandje. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €3 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer