Asset 14

Kameraden, fluisterpoëzie en nog een laatste ballon

Alles vijf sterren: IJzersterke duimen en Russische romantiek 1

Wat moet je echt doen, lezen, beluisteren of zien? Om je te helpen geven leden van de Hard//hoofd-redactie iedere week antwoord op één simpele vraag: 'wat maakt je blij?'.

99 Luftballons: Kriegsminister gibt 's nicht mehr
✩✩✩✩✩
Daan Steinebach

Om de een of andere reden krijg ik de laatste tijd Nena’s jaren-tachtig-klassieker 99 Luftballons niet uit mijn hoofd. Dat is niet de eerste keer: ik weet dat ik hem ooit, lang lang geleden op mijn eerste mp3-speler heb gezet – een groot bezit met 256 MB – maar dat kan niet met de tekst van doen hebben gehad, want Duits sprak ik niet. Wat ik begreep was de titel (maar verkeerd: Luftballons zijn niet die met een mandje, dat zijn Heißluftballons), en dat magische zinnetje uit het laatste couplet: Kriegsminister gibt ’s nicht mehr. Stel je voor er komt oorlog en niemand gaat er naar toe.

Nu het lied zich weer een weg mijn bewustzijn in heeft gebaand, en ik het Duits begrijp, zie ik pas hoe goed het echt is – vooral de tekst, al is die jaren-tachtig-sound ook helemaal niet verkeerd. De ongrijpbare tekst, het Duits en het vreselijk Duitse eraan, de persoonlijke, lichte toon over het enorme en zware thema. En dat kleine beetje hoop aan het eind: geen oorlogsministers meer, een wereld die in Trümmern ligt, maar nog één ballon: Denk’ an dich und lass’ ihn fliegen.'

Warsan Shire: Zachtjes in je oor fluisterend
✩✩✩✩✩
Yentl van Stokkum

'Beyonces album Lemonade was behalve een groot cadeau voor de muziekwereld, popcultuur, en de roddelbladen mijn eerste kennismaking met Warsan Shire, een dichter die absoluut vijf sterren verdient. Warsan Shire schrijft zintuiglijke, zachte, gevaarlijke teksten. Ze kan schijnbaar moeiteloos de balans houden tussen het uiterst persoonlijke, narratieve en het universele, geëngageerde. Het is bijzonder om haar poëzie te lezen, maar nog mooier is het om in geluidsopnames naar haar stem te luisteren die op een krachtige manier in je oor fluistert en blijft nagalmen als je niet kunt slapen. Hoe kan het ook anders met gedichten als For women who are difficult to love en Home. Warsan Shire geeft een stem aan mensen die je misschien minder snel in de poëzie hoort. Ze weet wat angst is en wat pijn, maar is een van die uitzonderlijke dichters die ervoor zorgen dat we weten dat ook het meest gruwelijke vreemd en prachtig is.'

It Won't Be Long Now, Comrades!: Geen sovjetnostalgie
✩✩✩✩✩
Sarah van Binsbergen

'Deze week is het honderd jaar geleden dat de Oktoberrevolutie begon. Een dubieuze verjaardag, want wat moeten we precies vieren? Een gefaalde poging om de maatschappij anders in te richten? Dictators, terreur, armoede en onderdrukking? De tentoonstelling It Won’t Be Long Now, Comrades!, nog tot zondag te zien bij Framer Framed in Amsterdam kiest een andere invalshoek. Jonge curatoren Katia Krupennikova en Inga Lāce willen met de tentoonstelling laten zien dat er met de terechte focus op het veroordelen van de totalitaire regimes die uit de revolutie voortkwamen ook iets vergeten wordt, namelijk dat ook oproepen tot zelforganisatie, verzet en allerlei emancipatiebewegingen uit datzelfde revolutionaire denken zijn voortgekomen. Dertien deelnemende kunstenaars uit postcommunistische landen belichten in hun werk de continuïteit tussen revoluties uit het heden en verleden. Dat levert geen naïeve Sovjetnostalgie op, maar een soms lichtvoetige, soms loodzware lofzang op sociale verandering, hoe klein en onzichtbaar en soms vergeten ook. Een welkome herinnering, in de week waarin we ook een andere dubieuze verjaardag vieren, de eerste van Trump.'

Beeld: still uit de video van 99 Luftballons.

Mail

Redactie

Hard//hoofd is gratis en
heeft geen advertenties

Steun Hard//hoofd

Ontvang persoonlijke brieven
van redacteuren

Inschrijven
Lees meer
test
het laatste
Geen geld maakt ook niet gelukkig

Hard//hoofd zoekt een zakelijk assistent!

Wij zoeken een enthousiaste en veelzijdige zakelijk assistent (x/v/m) die ons zakelijke team wil versterken. In deze functie krijg je de kans om ervaring op te doen met de zakelijke en organisatorische kant van een literair tijdschrift en online platform. Lees meer

Het huis in mijn hoofd

Het huis in mijn hoofd

Wat als technologie je verbeelding probeert te esthetiseren? Mina Etemad bezocht in juni, tijdens de twaalfdaagse oorlog tussen Iran en Israël, de VR-voorstelling From Dust van Michel van der Aa. ‘Het zou troostend moeten zijn, maar hoe kan ik het rijmen met de realiteit hierbuiten?’ Lees meer

Het borrelt 1

Ortolaan

Liefde gaat door de maag, weet de chef in het verhaal van Fleur Klemann. Zorgvuldig bereidt hij al zijn ingrediënten én zijn geliefde: ‘Haar tong die ze langs haar vette lippen haalde, het rozige vlees.’ Lees meer

Naweeën

Naweeën

In Naweeën dicht Vlinder Verouden over vervellen, verpoppen, verschonen, volgroeien en legt zo het proces van veranderen vast. ‘Hier slaat de klok tien en stap ik uit spinseldraden slijmerig warm een / Laatste vinger die glijdt over de plastic bodem van een pot haargel.’ Lees meer

Het borrelt

Het borrelt

‘Vuur raakt water / en alles sist barst klapt fluit schuimt vergaat stijgt verdampt smelt breekt sterft’. Dieuke Kingma dicht over het moment dat het ondergrondse naar boven breekt: zoals bij vulkaanuitbarstingen, of de tweede symfonie van Mahler. Lees meer

Laboratoriumkinderen

Laboratoriumkinderen

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. In dit drieluik onderzoekt Louise van der Veen in vitro fertilisatie (IVF) als een mogelijke grond van het bestaan. Lees meer

:Podcast: Maandagavond – De aanleiding

Podcast: Maandagavond – De aanleiding

Een nieuw seizoen van Maandagavonden door Nwe Tijd, dit keer ook te beluisteren bij Hard//hoofd. Met Johannes Lievens die zich – tegen wil en dank – in het feestgedruis stort, Ellis Meeusen over de voorpret, Suzanne Grotenhuis met een pleidooi voor kleine vieringen en Freek Vielen opent de avond met twee anekdotes. Lees meer

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wil de Nederlander opstaan alsjeblieft?

Wanneer de VVD pleit voor het bijhouden van gegevens over ‘culturele normen en waarden’ van mensen met een migratieachtergrond, over welke normen en waarden hebben ze het hier dan eigenlijk? Rocher Koendjbiharie neemt de eisen onder de loep die de politiek alleen stelt aan mensen die zichtbaar wortels elders ter wereld hebben. ‘Men wil geen vermenging van culturen en geen uitwisseling van gedachten. De echte eis is assimilatie en het afbreken van wortels.’ Lees meer

Als de bodem niet dragen kan

Groeipijn

‘Volwassen worden is zorgen voor’ luidt de wijsheid waar de hoofdpersoon in dit verhaal zich aan vasthoudt. In Groeipijn laat Tim Kobussen zien hoe hoe er een steeds letterlijke invulling aan die wijsheid wordt gegeven in een studentenkamer. Lees meer

In een miniatuurgrafkistje wordt het duingentiaanblauwtje naar de natuurbegraafplaats gedragen 1

In een miniatuurgrafkistje wordt het duingentiaanblauwtje naar de natuurbegraafplaats gedragen

Van het zetten van kopjes koffie en het branden van salie tot de Pinterest-pagina van DELA: Maartje Franken schrijft over rouwrituelen en onderzoekt de grond waarin rouw wortelt. Lees meer

Voor de meisjes

Voor de meisjes

Terra van Dorst dicht over de passiviteit van het wachten op morgen en het uitstellen van keuzemomenten. ‘morgen gaan we een ijsje halen / zullen de bramen rijp zijn / maak ik een besluit’ Lees meer

Regenwormen 1

Als de bodem niet dragen kan

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. Anouk von Seida schrijft over de betonplaten op een boerderij en het onverwachte leven dat zich daarin afspeelt. Lees meer

Grond & Ik

Grond & Ik

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. In 'Grond & Ik' zoekt Lisia Leurdijk naar manieren om een dialoog tussen het individu en de grond te openen. Lees meer

Regenwormen

Regenwormen

Afgelopen zomer namen tien aanstormende schrijftalenten deel aan het Schrijverskamp van Frontaal, waar ze werkten ze aan teksten rondom het thema Grond. Milou Lang graaft in dit tweeluik naar wormen, gangenstelsels en de geborgenheid die de grond kan bieden. ‘hier duw ik geil zijn in de kluiten aarde / durf mijn vingers te verliezen in slib en schimmeldraden’ Lees meer

Luchtspiegeling

Luchtspiegeling

'We bewegen log en lief.' Madelief Lammers onderzoekt in dit gedicht de onstilbare honger tussen twee mensen, een wankele relatie waaraan iets fundamenteels ontbreekt. 'Zie je hoe we ondanks die woede nog zo mooi zijn als een slapend paard dat met haar huid trilt om een daas te verjagen?' Lees meer

Stomwijzer

Stomwijzer

Marthe van Bronkhorst loodst je door het wispelturige politieke landschap aan de hand van haar alternatieve stemwijzer. Lees meer

Auto Draft 8

Programma: Ik wil, wil jij ook? - consent in illustratie

Vier samen met Hard//hoofd de publicatie van onze recent verschenen bundel over seksueel consent! Lees meer

Roze, wit, blauw

Roze, wit, blauw

Rechtse en nationalistische partijen laten in hun nieuwste verkiezingsprogramma’s zien dat hun ruimte voor de lhbtqia+-gemeenschap altijd voorwaardelijk is geweest. Journalist Rocher Koendjbiharie legt uit: 'Homoseksualiteit en vrouwenrechten zijn binnen rechtse kringen vaak pas relevant wanneer ze in relatie tot migratie besproken worden.' Lees meer

:Winnaar publieksprijs Rode Oor: Vespula vulgaris

Winnaar publieksprijs Het Rode Oor: Vespula Vulgaris

In een pot met schuimbanaantjes vecht een wesp om los te komen. Myrthe Prins portretteert een winkelbediende die in een snoepwinkel aan zoetigheid proeft. Met Vespula Vulgaris won zij de publieksprijs van Het Rode Oor 2025. Lees meer

Winnaar Stoute Stift 2024 1

Winnaars De Stoute Stift 2025

Cynthia Van Der Heyden won met haar illustratie de publieksprijs en Sarah Pannekoek won de juryprijs van De Stoute Stift 2025. Lees meer

Lees Hard//hoofd op papier!

Hard//hoofd verschijnt vanaf nu twee keer per jaar op papier! Dankzij de hulp van onze lezers kunnen we nog vaker een podium bieden aan aanstormend talent. Schrijf je nu in voor slechts €3 per maand en ontvang in maart je eerste papieren tijdschrift. Veel leesplezier!

Word trouwe lezer