Mijn bacheloropleiding was een feestje, omdat we zoveel close readings deden. Lekker muggenziften op zinnen, woorden en mogelijke tegenstellingen in de tekst. Kritisch zijn om een stukje verder te komen in de betekenisgeving van teksten, ik mag het wel.
Ik ben dan ook groot fan van De Snijtafel, een online videoserie waarin Kasper Jansen teksten, videofragmenten en liederen ontleedt en van een kritische noot voorziet. Daarbij kiest hij steeds een nieuwe tafelgenoot. Het zijn gezellige types met wie je ’s avonds in een bruin café over politiek kan praten en eindeloos kan discussiëren.
De laatste aflevering van De Snijtafel over de documentaire Wit is ook een kleur is er een die niet gemist mag worden. Niet alleen omdat hij ijzersterk is, maar ook omdat hij een ander geluid laat horen dan veel andere media. De bejubelde documentaire van Sunny Bergman wordt namelijk flink bekritiseerd. Zo nemen Kasper Jansen en Esther Porcelijn onder andere een nogal discutabel experiment onder de loep. Daarin werden kinderen gevraagd welk kind slimmer, mooier of stouter was: het witte of zwarte kind op de tekening. Als een statisticus dit zou zien, zou hij ontevreden zijn met de grootte van de steekproef, de suggestieve vragen en interpretatie van de resultaten.
De kritiek die Porcelijn en Jansen geven is pijnlijk. Bergman schaart etniciteit, cultuur en kleur onder één noemer. Nogal rigoureus voor iemand die juist nuance wil aanbrengen in de discussie over kleur. De precisie van Porcelijn en Jansen maakt dat het een prettig fragment (45 minuten) is om naar te kijken. Geen bekritiseer voor de show, maar gegronde kritiek voortkomend uit het gebruik van gezond verstand.
Wat deze aflevering laat zien is dat het huis-tuin-en-keuken-recenseren is. Iedereen zou het kunnen. Creëer een huiselijke sfeer zoals Jansen doet, met het kapsel van een doorgewinterde intellectueel, een kleine verzameling van Plato, Darwin en Kant, de meest lelijke koffiekopjes van de IKEA en Wikipedia bij de hand. Neem, net als Porcelijn en Jansen, de tijd om naar je computer te staren en te begrijpen wat er nu écht wordt gezegd. Ga dan zitten muggenziften op elke zin die voorbij komt. Dat is leuk, én legitiem. Als je het net zo gedegen doet als Kasper & Co.
